عبدالرضا کاهانی

فیلمنامه‌نویس، نویسنده، و کارگردان ایرانی

عبدالرضا کاهانی (زادهٔ ۱ دی ۱۳۵۲ در نیشابور) کارگردان، فیلمنامه‌نویس، تهیه‌کننده اهل ایران است.[۱]

عبدالرضا کاهانی
در فروردین ۱۳۹۳
زادهٔ۱ دی ۱۳۵۲ ‏(۵۰ سال)
ملیتایرانی
تحصیلاتکارگردانی تئاتر
پیشه(ها)کارگردان، فیلم‌نامه‌نویس، تهیه‌کننده
سال‌های فعالیت۱۳۶۶–اکنون
همسرشیما منفرد

زندگی شخصی

ویرایش

عبدالرضا کاهانی در ۱ دی ۱۳۵۲ در نیشابور زاده شد. وی از چهارده سالگی در نمایش‌های گوناگونی بازیگری، نویسندگی و کارگردانی را تجربه کرد و به‌خاطر آن‌ها چندین جایزه در مقاطع دانش‌آموزی و دانشگاهی دریافت کرد. او دیپلم خود را در شهر نیشابور و در رشتهٔ فرهنگ و ادب (علوم انسانی) در سال ۱۳۷۰ دریافت کرد و پس از آن راهی دانشگاه آزاد اراک شد تا به تحصیل رشتهٔ بازیگری (نمایش) بپردازد و مدرک کارشناسی خود را در سال ۱۳۷۵ دریافت نماید. عبدالرضا کاهانی کارشناسی ارشد کارگردانی تئاتر را در دانشکده هنر و معماری آغاز نمود. اما در مرحلهٔ پایان‌نامه تحصیلاتش را رها کرد.

شیما منفرد همسر کاهانی است که معمولاً تدوین فیلم‌های همسرش را بعهده دارد.

سینما

ویرایش

عبدالرضا کاهانی فعالیت هنری را با ساخت فیلم‌های کوتاه آغاز کرد. او در ۱۶سالگی فیلم کوتاه «خنده» را با تهیه‌کنندگی خودش ساخت که نسخه‌ای از آن در دسترس نیست. نخستین فیلم‌نامهٔ حرفه‌ای کاهانی در سال ۱۳۷۷ باعنوان سفر به شرق توسط سیدمهدی برقعی ساخته شد. او سپس چندین سال را به ساخت فیلم‌های کوتاه اختصاص داد. نخستین کار کوتاه او مسافران نیاز (۱۳۸۱) نام داشت.[۲][۳] عبدالرضا کاهانی در سال ۱۳۸۳ فیلم رقص با ماه را ساخت که در نیمهٔ راه تولید به دلیل اختلاف محتوایی با تهیه‌کننده، ساخت آن متوقف شد و به مرور زمان از بین رفت.

آدم نخستین فیلم سینمایی ساختهٔ کاهانی ساخته سال ۱۳۸۵ است. این فیلم پس از حضور در جشنواره فیلم فجر، توقیف شد و پس از سه سال، بدون اکران وارد شبکهٔ سینمای خانگی شد. کاهانی در سال ۱۳۸۶ آن‌جا را ساخت که این فیلم نیز بلافاصله توسط وزارت ارشاد دولت نهم توقیف شد و در جشنواره فیلم فجر نیز پذیرفته نشد.[۴][۵]

بیست نام فیلم بعدی کاهانی است که در سال ۱۳۸۷ ساخته شد. این نخستین فیلم کاهانی است که به اکران عمومی درآمد. او با این فیلم به هفدهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم دمشق راه یافت.[۶] بیست برنده جایزه نقره مسابقه فیلم‌های بلند جشنواره بین‌المللی سینمایی دمشق شد.[۷]

عبدالرضا کاهانی پس از آن و در سال ۱۳۸۸ هیچ را ساخت. این فیلم با سانسور در ایران اکران شده‌است. اما هم چنان مجوز نمایش در خارج از کشور را ندارد. پس از این فیلم بود که قانون دریافت مجوز خارجی برای نمایش فیلم‌ها در خارج از ایران وضع شد و هیچ، نخستین فیلمی بود که مجوز خارجی دریافت نکرد. هیچ تنها در یک سانس در جشنوارهٔ بیست و هشتم فیلم فجر برای اهالی مطبوعات نمایش داده شد که با استقبال روبرو شد. معاونت سینمایی که پیش از آن هیچ را به خاطر سیاه‌نمایی توقیف اعلام کرده بود، ترجیح داد آن را رفع توقیف کند و در نوروز ۱۳۸۹ در سینماها اکران شد.[۱]

عبدالرضا کاهانی در ۲۰ تیر ۱۳۸۸، هنگام دریافت جایزه ویژه هیئت داوران چهل و چهارمین دوره جشنواره فیلم کارلووی واری در جمهوری چک برای فیلم بیست، از حاضران در سالن خواست، برای ادای احترام به مبارزهٔ مردم ایران از جای خود برخیزند.[۸][۹]

عبدالرضا کاهانی در سال ۱۳۸۹ فبلم سینمایی اسب حیوان نجیبی است را جلوی دوربین برد. این فیلم به دلیل شکایت نیروی انتظامی و مخالفت‌های وزارت ارشاد، پس از ۷ ماه مجوز اکران در داخل ایران را به دست آورد. اما مانند فیلم هیچ، مجوز خارجی دریافت نکرد و از نمایش جهانی بازماند. پخش‌کنندهٔ جهانی فیلم که اقدام به رایزنی برای نمایش فیلم در خارج از کشور کرده بود با پذیرش فیلم در بخش مسابقه از سوی چند جشنواره معتبر روبه رو شد اما وزارت ارشاد، فعالیت‌های پخش‌کننده را متوقف کرد و باز هم از نمایش فیلم خودداری ورزید. این کار باعث واکنش و انتشار بیانیه از سوی مدیران چند جشنواره از جمله ابوظبی و شیکاگو شد.[۳][۳][۱۰]

بی‌خود و بی‌جهت نام آخرین فیلم سینمایی کاهانی است که در سال ۱۳۹۰ ساخته شد. این فیلم پس از ۷ ماه مجوز گرفت ولی برای اکران به مشکلاتی برخورد. بیست تنها فیلم سینمایی کاهانی است که از تلویزیون ایران پخش شد. دیگر فیلم‌های عبدالرضا کاهانی همواره با حاشیه‌های گوناگونی روبه‌رو بوده که مهم‌ترین آن‌ها دریافت مجوز ساخت و نمایش است. ۵ فیلم‌نامهٔ کاهانی در طول ۵ سال مجوز نگرفته‌اند و در پی آن، او فیلم‌نامه‌های جایگزین را ساخته‌است. آن دسته از فیلم‌های کاهانی که اکران شده‌اند، از محبوبیت چشمگیری در میان تماشاگران برخوردار بوده‌اند. این را می‌توان از فروش بیش از ۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومانی فیلم اسب حیوان نجیبی است دریافت.[۱۱]

مستند

ویرایش

عبدالرضا کاهانی در سال ۱۳۸۰ فیلم مستند مسافران نیاز را ساخت و پس از آن در سال ۱۳۸۱ باد به دستان و در سال ۱۳۸۳ مستند پژوهشی ظلم آباد را جلوی دوربین برد.

کوتاه

ویرایش

کاهانی که برای نخستین‌بار در ۱۶ سالگی با فیلم کوتاه خنده کارگردانی را تجربه کرده بود در سال ۱۳۸۲ فیلم کوتاه دیگری با عنوان چای دو نفره را ساخت که دومین و آخرین فیلم کوتاهش بود.

فیلم‌نامه

ویرایش

کاهانی به جز فیلمنامه‌های فیلم‌های خود، فیلم‌نامه سفر به شرق را نیز در سال ۱۳۸۰ برای سیدمهدی برقعی نوشته‌است. به گفته کاهانی، فیلمنامه‌های ساخته نشده‌ای هم دارد که هنوز موفق به ساخت آن‌ها نشده‌است.

 
مراسم تقدیر از عبدالرضاکاهانی در مجلس کانادا (۲۰۱۸)

حواشی

ویرایش

انصراف از اکران بی‌خود و بی‌جهت

ویرایش

در پایان شهریور سال ۱۳۹۱ حوزهٔ هنری طی نامه‌ای به معاونت سینمایی وزارت ارشاد اعلام کرد که از نمایش شش فیلم در سالن‌های خود ممانعت خواهد کرد.[۱۲][۱۳] گفتنی است که حوزهٔ هنری بیش‌ترین شمار سالن‌های سینما را در ایران را دارد. این تصمیم حوزهٔ هنری در حالی صادر شد که بی‌خود و بی‌جهت پس از هفت ماه موفق شده بود پروانه نمایش را از وزارت ارشاد دریافت نماید.

پس از این خبر، کاهانی طی نامه‌ای، به نشانهٔ اعتراض، از اکران فیلمش در سینماهای محدود انصراف داد.[۱۴] به دنبال انصراف کاهانی، پویشی اعتراضی در میان سازندگان پنج فیلم دیگر و به‌طور کلی هنرمندان به راه افتاد.[۱۵]

فیلم‌شناسی

ویرایش
سال نام فیلم کارگردان فیلم‌نامه‌نویس تهیه‌کننده جوایز
۱۴۰۰ استخر آری
۱۳۹۷ آزاد مثل هوا آری آری
۱۳۹۶ خانم یایا[۱۶] آری آری
۱۳۹۵ ارادتمند؛ نازنین، بهاره و تینا[۱۷] آری آری آری
۱۳۹۳ استراحت مطلق آری آری آری
۱۳۹۲ وقت داریم حالا آری آری آری
۱۳۹۰ بی‌خود و بی‌جهت آری آری آری فیلم منتخب منتقدان و نویسندگان مجله فیلم ۱۳۹۱
۱۳۸۹ اسب حیوان نجیبی است آری آری جایزه ویژه هیئت داوران جشن منتقدان سینمای ایران ۱۳۸۹
۱۳۸۸ هیچ آری آری آری جایزه ویژه تماشاگران جشنواره بین‌المللی فیلم زردآلوی طلایی ایروان ۲۰۱۰
۱۳۸۷ بیست آری آری جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره فیلم کارلووی واری ۲۰۰۹
جایزه کلیسای جهانی جشنواره فیلم کارلووی واری ۲۰۰۹
تندیس نقره‌ای جشنواره فیلم دمشق ۲۰۰۹
دیپلم افتخار بهترین کارگردانی جشنواره فیلم فجر ۱۳۸۷
جایزه بهترین فیلم جشنواره فیلم شهر ۱۳۸۷
جایزه فیلم منتخب دانشگاه‌های ایران ۱۳۸۷
۱۳۸۷ آنجا آری آری آری جایزه اسکندر طلایی جشنواره بین‌المللی فیلم تسالونیکی ۲۰۰۸
۱۳۸۵ آدم آری آری
۱۳۸۴ رقص با ماه (ناتمام) آری آری

کوتاه و مستند

ویرایش
  • ظلم آباد (مستند کوتاه تحقیقاتی، ۱۳۸۳)
  • چای دو نفره (کوتاه داستانی، ۱۳۸۲)
  • باد به دستان (مستند داستانی، ۱۳۸۱)
  • سفر به شرق (فیلمنامه‌نویس، ساختهٔ سید مهدی برقعی، ۱۳۸۰)
  • مسافران نیاز (کوتاه مستند داستانی، ۱۳۸۰)

دستاوردها

ویرایش

جوایز

ویرایش

گرامیداشت

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ «گفتگو با عبدالرضا کاهانی». اعتماد. ۲۷ آبان ۱۳۸۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ نوامبر ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۱۸ نوامبر ۲۰۰۹.
  2. «عبدالرضا کاهانی در سوره‌سینما». سوره سینما. دریافت‌شده در ۲۷ آبان ۱۳۸۸.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ «کاهانی؛ برنده ویژه فستیوال کارلووی واری». رادیو زمانه. ۲۱ تیر ۱۳۸۸.[پیوند مرده]
  4. «نامه سرگشاده عبدالرضا کاهانی در واکنش به پذیرفته‌نشدن فیلمش در جشنواره: «دیگر حوصله شنیدن جواب "نه" را ندارم»». سینمای ما. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ ژانویه ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱۸ نوامبر ۲۰۰۹.
  5. «در آرزوی رفتن». روز آنلاین. ۷ اسفند ۱۳۸۷.[پیوند مرده]
  6. «کاهانی همراه با "بیست" راهی جشنواره سوریه می‌شود». خبرگزاری مهر. ۸ آبان ۱۳۸۸. دریافت‌شده در ۸ آبان ۱۳۸۸.[پیوند مرده]
  7. «فیلم ایرانی برنده جایزه نقره جشنواره بین‌المللی سینمایی دمشق». خبرآنلاین. ۱۷ آبان ۱۳۸۸. دریافت‌شده در ۱۷ آبان ۱۳۸۸.
  8. «ادای احترام به مبارزه مردم ایران در جشنوارهٔ کارلووی واری». دویچه وله. ۱۳ ژوئیه ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲۹ دسامبر ۲۰۰۹.
  9. «تندیس نقره‌ای هفدهمین جشنواره فیلم دمشق به "بیست" رسید». خبرگزاری مهر. ۱۷ آبان ۱۳۸۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ فوریه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۸ نوامبر ۲۰۰۹.
  10. "Iran bans Kahani's 'Horse'" (به انگلیسی). variety. ۴ اکتبر ۲۰۱۱.
  11. ««عبدالرضا کاهانی» دیپلم افتخار کارگردانی را گرفت». خبرگزاری فارس. ۲۲ بهمن ۱۳۸۷.
  12. «اعلام اسامی شش فیلم که حوزه هنری اکران نمی‌کند». خبرآنلاین. ۲۶ شهریور ۱۳۹۱.
  13. «معاون هنری حوزه هنری: سینمای ایران مسئولان شجاع‌تری می‌خواهد / با فیلمسازان مشکلی نداریم». خبرآنلاین. ۱ مهر ۱۳۹۱.
  14. «کاهانی از اکران «بی‌خود و بی‌جهت» انصراف داد / علاقه‌ای به حضور در این نوع از سینما ندارم». خبرآنلاین. ۲۴ شهریور ۱۳۹۱.
  15. «اعتراض ۱۰ سینماگر به اقدامات حوزه هنری / بیشتر از شما به اخلاق و خانواده اهمیت می‌دهیم». خبرآنلاین. ۱ مهر ۱۳۹۱.
  16. «پایان فیلم جدید کاهانی با بازی رضا عطاران، حمید فرخ‌نژاد و امین حیایی در تایلند». خبرآنلاین. ۸ اردیبهشت ۱۳۹۶.
  17. «اولین عکس منتشر شده از فیلم جدید عبدالرضا کاهانی «ارادتمند؛ نازنین بهاره تینا»». سی‌نت. ۱۰ بهمن ۱۳۹۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ آوریل ۲۰۱۶.
  18. «تقدیر نماینده پارلمان کانادا، علی احساسی، از عبدالرضا کاهانی». ۱۴ مرداد ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۲۵ اوت ۲۰۱۸.

پیوند به بیرون

ویرایش