آردم پاتاپوتیان
آردم پاتاپوتیان (ارمنی: Արտեմ Փաթափութեան آرتم باتاپوتیان نیز صحیح است؛ زادهٔ ۱۹۶۷ در بیروت) زیست‌شناس مولکولی و عصب‌پژوه آمریکایی-لبنانی است. او به همراه دیوید جولیوس، به دلیل «کشف گیرنده‌های حرارت و لمس» برندهٔ جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی سال ۲۰۲۱ شده‌است.[۱][۲] تحقیقات پاتاپوتیان در رابطه با گیرنده‌های بیولوژیکی دما و درد است. این دانش به جهت ارائه سازوکار درمانی برای طیف گسترده‌ای از بیماری‌های مختلف از جمله بیماری‌های دارای درد مزمن بسیار ثمربخش و قابل استفاده است. اکتشافات در این زمینه باعث شده‌است تا درک کنیم که سرما، گرما و سایر محرک‌های غیرارادی چطور باعث تحریک تکانه‌های عصبی می‌شوند.[۳]
آردم پاتاپوتیان | |
|---|---|
 | |
| زادهٔ | ۱۹۶۷ (۵۶–۵۷ سال) |
| پیشه(ها) | زیست‌شناس مولکولی، عصب‌پژوه |
| جوایز | جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی (۲۰۲۱) |
| پس‌زمینه‌های علمی | |
| تحصیلات | |
| کار علمی | |
| نهاد | مؤسسه پژوهشی اسکریپس |
پاتاپوتیان همچنین در شناساندن کانال‌ها و حسگرهای گیرنده یونی جدید که توسط دما، محرک‌های غیرارادی یا افزایش حجم سلول فعال می‌شوند مشارکت قابل‌توجهی داشته‌است. وی و همکارانش توانستند نشان دهند که این کانال‌های یونی، نقش برجسته‌ای در احساس دما، حس لامسه و درد نوروپاتی دارند.[۴][۵][۶]
زندگی‌نامه
ویرایشآردم پاتاپوتیان از مادر و پدری ارمنی در لبنان در سال ۱۹۶۷ متولد شد و در جوانی به لوس‌آنجلس رفت و در مؤسسه تحقیقات اسکریپز در کالیفرنیا کار می‌کند. پاتاپوتیان نیز در مؤسسه تحقیقات اسکریپز مشغول تحریک سلول‌ها در آزمایشگاه بود و گیرنده‌های دیگری را کشف کرد که به فشار فیزیکی و لمس حساس هستند. به عنوان عضو افتخاری فرهنگستان ملی علوم ارمنستان برگزیده شد.[۷] در روز ۱۴ ژوئن ۲۰۲۲ تمبر یادبود وی در نگارخانه ملی ارمنستان با حضور آرائیک هاروتیونیان رئیس دفتر نخست‌وزیر ارمنستان ابطال شد.[۸] مدال مسروپ ماشتوتس مقدس از سوی نیکول پاشینیان نخست‌وزیر ارمنستان به وی اهدا گردید[۹]
جستارهای وابسته
ویرایشمنابع
ویرایش- ↑ "The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2021". NobelPrize.org. 10 January 2022. Retrieved 11 January 2022.
- ↑ Ahlander, Johan; Burger, Ludwig (4 October 2021). "Two Americans win Medicine Nobel for work on heat and touch". رویترز (به انگلیسی). Retrieved 5 October 2021.
{{cite web}}: نگهداری CS1: url-status (link) - ↑ "Medizin-Nobelpreis – US-Forscher David Julius und Ardem Patapoutian ausgezeichnet". Deutschlandfunk (به آلمانی). April 15, 2019. Archived from the original on October 4, 2021. Retrieved October 4, 2021.
- ↑ "Nobel Prize in Medicine Awarded to David Julius and Ardem Patapoutian". نیویورک تایمز. October 4, 2021. Retrieved October 4, 2021.
- ↑ Syeda, Ruhma; Qiu, Zhaozhu; Dubin, Adrienne E.; Murthy, Swetha E.; Florendo, Maria N.; Mason, Daniel E.; Mathur, Jayanti; Cahalan, Stuart M.; Peters, Eric C.; Montal, Mauricio; Patapoutian, Ardem (January 28, 2016). "LRRC8 Proteins Form Volume-Regulated Anion Channels that Sense Ionic Strength". Cell. 164 (3): 499–511. doi:10.1016/j.cell.2015.12.031. ISSN 1097-4172. PMC 4733249. PMID 26824658.
- ↑ Qiu, Zhaozhu; Dubin, Adrienne E.; Mathur, Jayanti; Tu, Buu; Reddy, Kritika; Miraglia, Loren J.; Reinhardt, Jürgen; Orth, Anthony P.; Patapoutian, Ardem (2014). "SWELL1, a Plasma Membrane Protein, Is an Essential Component of Volume-Regulated Anion Channel". Cell. Elsevier BV. 157 (2): 447–458. doi:10.1016/j.cell.2014.03.024. ISSN 0092-8674. PMC 4023864. PMID 24725410.
- ↑ «Nobel Prize laureate Ardem Patapoutian elected honorary member of the National Academy of Sciences of Armenia».
- ↑ "Arayik Harutyunyan attends "World-famous Armenians. Ardem Patapoutian" stamp cancellation ceremony".
- ↑ "PM Pashinyan hosts Nobel Laureate Ardem Patapoutian, awards him with the Order of St. Mesrop Mashtots".
- Armenian Physician Shares 2021 Nobel Prize in Medicine
- برندگان نوبل پزشکی ۲۰۲۱ اعلام شدند
- دو دانشمند آمریکایی برای کشف گیرنده‌های جدید دما و لامسه برنده جایزه نوبل پزشکی شدند
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Ardem Patapoutian». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۴ اکتبر ۲۰۲۱.