آبگوشت
آبگوشت که به آن دیزی هم میگویند، یکی از خوراکیهای سنتی ایرانی شامل گوشت، دنبه گوسفند، پیاز، سیبزمینی، گوجهفرنگی (یا رب گوجهفرنگی)، نخود و لوبیا است که در دو مرحله میل میشود؛ اول آب آن را با تکههای نان یا ترید میل میکنند (جهت مصرف مفید نان خشک) و بقیه مواد را نیز با گوشتکوب کاملاً کوبیده یا نکوبیده با نان، پیاز و چاشنی مانند ترشی و سبزیخوردن میخورند که به گوشتکوبیده مشهور است. در صورت پختهشدن آبگوشت در ظروف سنگی، آن را دیزی سنگی مینامند.
نامهای جایگزین | دیزی |
---|---|
بخش | صبح، ظهر، شب |
خاستگاه | ایران |
خوراک ملی وابسته | ایران |
مدت پخت | |
دمای سرو | گرم |
مواد اصلی | گوشت گوسفند، نخود، لوبیا |
مواد معمول | پیاز، سیبزمینی، گوجهفرنگی، زردچوبه و لیمو عمانی |
تاریخچه
ویرایشآبگوشت یکی از خوراکیهای خیلی قدیمی ایرانیان است، که محصول زندگی یکجانشینی است و کباب، خوراک زندگی عشایر و تنها هنگامی که به مقصد نهایی میرسیدند، فرصت و شرایط بارگذاشتن آبگوشت را مییافتند.[۱]
در کتاب خوراکهای ایرانی اثر نادر میرزا قاجار فهرست مفصلی از آبگوشتها جمعآوری شده است. که با این مطلب آغاز میشود: «اکنون سخن از آبگوشت بیاید که نانخورش بزرگ ایرانیان است». این بخش به آبگوشت ساده، آبگوشت بهی، آبگوشت سیب، آبگوشت آلوچه و زردآلو، آبگوشت بره، آبگوشت بادنگان، آبگوشت کشک، آبگوشت مرغ خانگی و دیگر پرندگان، گوشتابه، غورابه و تنکآب پرداخته است.[۲][۳]
انواع
ویرایشآبگوشت دارای انواعی مانند آبگوشت بزباش، آبگوشت کشک، آبگوشت قنبید، آبگوشت یخنی، آبگوشت دوغدار، آبگوشت بلغور و گندم است که در شهرها و مناطق مختلف با محتویات و ادویههای متفاوت پخته میشوند.
طرز تهیه
ویرایشحبوباتِ از شب قبل خیس شده و در قابلمه مناسبی با گوشت، دنبه و پیاز روی حرارت ملایم پخته میشود؛ زمانی که گوشت نیمپز شد سیب زمینی، گوجه و رب گوجه به همراه فلفل و زردچوبه به آن اضافه میشود. پس از جا افتادن آبگوشت در نهایت مقداری نمک و آبلیمو به آن اضافه میکنند. برای سرو کمی از دنبه را کوبیده و مقداری از آن را داخل ظرف هر نفر میریزند و سپس آب آبگوشت را هم با مقداری گوشت داخل ظرف هر نفر اضافه میکنند. استخوانهای بقیه گوشت را جدا کرده و با حبوبات و سیب زمینی بدون آب به شیوه گوشتکوبیده سرو میکنند.[۴]
نگارخانه
ویرایش-
یک سینی کامل غذای آبگوشت. به ترتیب ساعت گرد: شیشه آبغوره، ماست و نعنا، کاسه بشقاب، دوغ، نان لواش، ماست، زیتون، ترشی، لیوان مسی
-
کاسه ظروف سفالی مخصوص که آبگوشت در آن پخته میشود.
-
به صورت دلخواه آبگوشت با گوشتکوب که در سمت راست سینی قرار دارد کوبیده و له میشود بعد داخل کاسه بشقاب ریخته و خورده میشود.
جستارهای وابسته
ویرایشمنابع
ویرایش- ↑ «تاریخچه آبگوشت در ایران». پایگاه خبری الف. دریافتشده در ۲۰۲۰-۱۰-۰۱.
- ↑ شهیدی، علی (۱۳۹۳). «آبگوشت در آوند فرهنگ ایرانی» (PDF). مجله انسانشناسی (۲۱): ۷۷–۴۵.
- ↑ «دستور طبخ آبگوشتهای اصیل دوران قاجار». همشهری آنلاین. دریافتشده در ٢٧ آبان ١٣٩۶.
- ↑ «طرز تهیه آبگوشت». نظاره ها.
- تارنمای ایران کوک
- فرهنگ معین