یدالله رحمانی
یدالله رحمانی (به کردی: یهدوڵڵا ڕهحمانی) (زادهٔ ۲۰ شهریور ۱۳۲۹ در بیلههو، دالاهو – درگذشتهٔ ۷ خرداد ۱۳۹۰ در کرمانشاه) شاعر و خواننده کرد است.[۱][۲] [۳]
یدالله رحمانی | |
---|---|
اطلاعات پسزمینه | |
زاده | ۲۰ شهریور ۱۳۲۹ بیلههو، دالاهو، کرمانشاه |
خاستگاه | دالاهو |
درگذشته | ۷ خرداد ۱۳۹۰ (۶۱ سال) کرمانشاه |
ژانر | موسیقی کردی، مقامخوانی کُردی |
پیشه | خواننده، شاعر |
سالهای فعالیت | از ۱۳۴۹ تا ۱۳۸۹ |
زندگی
ویرایشیدالله رحمانی در ۲۰ شهریور ۱۳۲۹ در روستای بیلههو در دهستان قلخانی از توابع بخش گهواره در شهرستان دالاهو در استان کرمانشاه به دنیا آمد. او به عنوان خوانندۀ مقامخوان و شاعر به زبان کردی جنوبی، آوازهای کهن گورانی منطقه سرپل ذهاب و کرمانشاه را بازخوانی و با سرودههای خویش بازسرایی کرد.[۴] او در تلاش بود تا آوازهای منطقه گرمیان معروف به گرمیانی شرق کردستان در مسیر رودخانه الوند را بازخوانی کند و آداب کوچنشینان و فرهنگ شفاهی مردمانی که در امتداد این رودخانه میزیستند را انتقال دهد.[۱] او همکاری خود را سال ۱۳۴۹ با ارکستر رادیو تلویزیون کرمانشاه آغاز کرد و چندین آواز و ترانه را به همراه این گروه ضبط نمود.[۵] پس از انقلاب ایران به دلایل سیاسی و اجتماعی، بیش از ۲۰ سال از فعالیت هنری دست کشید و در سالهای پایانی عمرش به سرودن و بازخوانی چندین ترانۀ به یاد ماندنی پرداخت که یادآور سالهای غمگین زندگی اوست.[۶][۷][۸][۹][۱۰]
آثار
ویرایش- الوناتی: آلبومی بر اساس آوازهای منطقه حاشیه رودخانه الوند الوناتی که سرودهها و آواز یدالله رحمانی را با آهنگسازی و تنظیم شهریار جمشیدی شامل میشود. الوناتی توسط نوازندگان گروه دیلان ضبط و بهصورت نوار کاست در سال ۱۳۸۳ توسط انتشارات نهاله رودکی در ایران به چاپ رسید.
- یادی جاران
از دیگر آثار او میتوان مقام ئای ئای، فهلای شاری خهم، ترانۀ عاشقانه معروف مهرزیه، شیوهن بلبل و چند ترانۀ دیگر به کُردی کلهوری و سورانی نام برد که عمدتاً پیش از انقلاب ۱۳۵۷ در رادیو کردی کرمانشاه ضبط شدهاند.[۱۱][۱۲]
منابع
ویرایش- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ «گۆڤاری کهلهپووری کورد (دیداربینییهکی تایبهتی لهگهڵ هونهرمهند یهدوڵڵا ڕهحمانی، سازدان و ئامادهکردنی: عهبدوڵڵا حهسهن قادر)، ژمارهٔ ٢٢ی ساڵی ٢٠١١، ل٥١–٦٧».
- ↑ «ایسنا: خواننده فولکلور کرمانشاهی درگذشت».
- ↑ خبرگداری دانشجویان ایران (۲۳ تیر ۱۳۸۹). «یک مقامی خوان کرمانشاهی: نباید دست روی دست گذاشت تا موسیقی مقامی به کلی فراموش شود». ایسنا.
- ↑ «رادیوی کرمانشاه: رسانه مجازی نگاه». بایگانیشده از اصلی در ۴ فوریه ۲۰۱۹. دریافتشده در ۳ فوریه ۲۰۱۹.
- ↑ «ایرنا: پیکر خواننده کرمانشاهی به خاک سپرده شد».
- ↑ «بهراوهردێک له نێوان دوو بهرههمی هونهری». کردستان میدیا. بایگانیشده از اصلی در ۲۸ دسامبر ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۸ دسامبر ۲۰۱۸.
- ↑ «یهدوڵڵا رهحمانی». کوردی پێدیا.
- ↑ «یدالله رحمانی». نگاه مدیا. بایگانیشده از اصلی در ۴ فوریه ۲۰۱۹. دریافتشده در ۳ فوریه ۲۰۱۹.
- ↑ «استاد یدالله رحمانی در دل مردم ماندگار است». خبرگزاری فارس.
- ↑ «نوای گیلان غرب: یادی از یدالله رحمانی».
- ↑ «فلای شاری خم». یوتیوب.
- ↑ «ترانه ای با آهنگسازی، شعر و صدای یدالله رحمانی».