گونه کاربردی (زبان‌شناسی اجتماعی)

گونه کاربردی، گونه موقعیتی یا سیاق (به انگلیسی: Register) به گونه‌ای از زبان گفته می‌شود که مربوط به ویژگی‌های گفتمانی کلام یا متن است. از انواع گونه کاربردی می‌توان به گونه اداری، روزنامه‌ای، ورزشی، علمی، تجاری، ادبی و بسیاری از حرفه‌ها و تخصص‌ها اشاره کرد.

تفاوت گونه کاربردی با سبک

برخی زبان‌شناسان گونه کاربردی و سبک (به انگلیسی: Style) را یکسان می‌انگارند اما دیگر زبان‌شناسان بین این دو، تفاوت قائل شده‌اند. در واقع، سبک مربوط به کاربرد زبان در موقعیت‌های اجتماعی متفاوت است. در تعیین سبک رابطه گوینده و شنونده، فاصله اجتماعی آنها و موقعیت (از نظر زمان، مکان، حضور یا غیاب دیگران) عوامل موثرند.

منابع

• رضایی، والی. «زبان معیار چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟»، نامه فرهنگستان، سال ششم، شماره سوم.

• Richards, Jack C. et al, Dictionary of Language Teaching and Applied Linguitics, Longman, 1992.