گامبی وزیر

گشایشی بسته که با d4 آغاز می گردد و یکی از گشایش های مادر و مهم است

گامبی وزیر (انگلیسی: Queen's Gambit) یکی از گشایشهای شطرنج است که با حرکتهای زیر آغاز می‌شود:[۱]

  1. d5 d4
  2. c4
گامبی وزیر
abcdefgh
8
a8 black rook
b8 black knight
c8 black bishop
d8 black queen
e8 black king
f8 black bishop
g8 black knight
h8 black rook
a7 black pawn
b7 black pawn
c7 black pawn
e7 black pawn
f7 black pawn
g7 black pawn
h7 black pawn
d5 black pawn
c4 white pawn
d4 white pawn
a2 white pawn
b2 white pawn
e2 white pawn
f2 white pawn
g2 white pawn
h2 white pawn
a1 white rook
b1 white knight
c1 white bishop
d1 white queen
e1 white king
f1 white bishop
g1 white knight
h1 white rook
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
حرکت‌ها 1. d5 d4

2. c4

دانشنامه گشایش‌ها D06–D69
پیدایش پیش از ۱۹۴۷
از گشایش گشایش بسته
Chessgames.com opening explorer

گامبی وزیر از قدیمی‌ترین گشایش‌ها در تاریخ شطرنج به‌شمار می‌رود و امروزه نیز در بین استادان بزرگ شطرنج رایج است. به مهره وزیر در بازیهای بین‌المللی queen می‌گویند. گامبی به گشایش‌هایی گفته می‌شود که در آن یکی از بازیکنان، معمولاً سفید، یکی از مهره‌های خود، معمولاً پیاده، را در خطر نابودی قرار می‌دهد تا در مقابل موقعیت بهتری به دست آورد.[۲] در این گشایش بازی به نظر می‌رسد که سفید پیادهٔ c خود را قربانی می‌کند.[۱] به‌طور کلی گامبی وزیر به دو شکل است: گامبی وزیر پذیرفته شده و گامبی وزیر پذیرفته نشده. گامبی وزیر پذیرفته شده در سطوح بالا برخلاف سطوح پایین محبوبیت کمتری نسبت به گامبی وزیر پذیرفته نشده دارد.

در سال ۱۹۸۳ رمان گامبی وزیر توسط والتر تویس منتشر شد. در سال ۲۰۲۰ نیز مینی سریالی هفت قسمتی به نام گامبی وزیر (مینی سریال) توسط نتفلیکس با اقتباس از این کتاب ساخته شد.[۳]

تاریخچه

ویرایش

گامبی وزیر یکی از قدیمی‌ترین گشایش‌های شناخته‌شده در شطرنج است. این گشایش در نسخه خطی گوتینگن در سال ۱۴۹۰ میلادی ذکر شده و بعداً توسط جواکینو گرکو در قرن هفدهم مورد تحلیل قرار گرفت. در قرن هجدهم، فیلیپ استاما از حلب این گشایش را توصیه کرد[۴] و به افتخار او گاهی به نام «گامبی حلب» نیز شناخته می‌شود.

در اوایل دوران شطرنج مدرن، گشایش‌هایی که با پیاده وزیر آغاز می‌شدند، رایج نبودند و گامبی وزیر تا سال ۱۸۷۳ و در مسابقات وین به گشایشی معمول تبدیل نشد.[۵] با توسعه نظریه شطرنج توسط ویلهلم اشتاینیتس و زیگبرت تاراش و افزایش درک بازی موقعیتی، گامبی وزیر محبوبیت بیشتری یافت و به اوج خود در دهه‌های ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ رسید. در مسابقه قهرمانی جهان ۱۹۲۷ بین خوزه رائول کاپابلانکا و الکساندر آلخین، این گشایش در ۳۲ بازی از ۳۴ بازی مورد استفاده قرار گرفت.

پس از ازسرگیری فعالیت‌های بین‌المللی شطرنج پس از جنگ جهانی دوم، این گشایش کمتر دیده شد، زیرا بسیاری از بازیکنان از گشایش‌های متقارن فاصله گرفته و از دفاع هندی برای مقابله با گشایش‌های پیاده وزیر استفاده می‌کردند؛ با این حال، گامبی وزیر همچنان به‌طور مکرر بازی می‌شود.

منابع

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ De Firmian, Nick (1999), Modern Chess Openings (14th ed.), David McKay, p. 387
  2. مایزلیس، ایلیا لویچ، تئوری بنیادی شطرنج، رضا رضایی، چاپ سوم. تهران: ساغر و فرزین، ۱۳۷۸، ص ۴۲۳، شابک ‎۵−۱۹−۰۰۰۶۹۶−۴
  3. Petski, Denise (March 19, 2019). "Netflix Orders 'The Queen's Gambit' Limited Series From Scott Frank; Anya Taylor-Joy To Star". Deadline Hollywood. Archived from the original on March 30, 2019. Retrieved July 20, 2019.
  4. Sarratt, J. H. (27 Jan 2006). The Works of Damiano, Ruy-Lopez, and Salvio on the Game of Chess. T. Boosey, (the New York Public Library) (Digitized). ISBN 978-1-145-60176-5.
  5. Korn, Walter (1982), Modern Chess Openings (12th ed.), David McKay, p. 263