کوتولهٔ سیاه (به انگلیسی: Black dwarf) به باقیماندهٔ یک کوتوله سفید می‌گویند. سفید بودن یک کوتوله از دمای ناشی از فشرده شدن آن به وجود می‌آید. اما فرضیه‌هایی وجود دارند که طبق آنها، کوتوله سفید تا ابد نمی‌تواند به رمبش ادامه دهد و به تدریج تندی رمبش آن کم شده و پس از مدتی کوتولهٔ سفید به کلی از رمبش باز می‌ایستد. با کند شدن و سرانجام بازایستادن کوتوله سفید از رمبش، دمای لازم برای تابش کوتوله سفید به تدریج رو به زوال گذاشته و کوتوله سفید کم‌نور شده و بالاخره تبدیل به جسمی به نام کوتوله سیاه می‌شود. در حال حاضر هیچ کوتولهٔ سیاهی در کیهان وجود ندارد، زیرا هنوز سن کیهان به قدری زیاد نشده که کوتوله‌های سفید فرصت تبدیل شدن به کوتوله‌های سیاه را پیدا کنند. مدت زمانی بسیار طولانی را باید گذشت تا شاهد وقوع یک کوتوله سیاهی را در کهکشانمان باشیم.[۱][۲][۳][۴][۵]

نمودار تکامل ستارگان، مراحل مختلف ستارگان با جرم های مختلف را نشان می دهد

سرنوشت خورشید

ویرایش

پس از تمام شدن هیدروژن در هسته خورشید و گذر از ۸ میلیارد سال و تبدیل شدن خورشید به غول سرخ، سپس کوتوله سفید، به آرامی خورشید گرما و نور خود را از دست می دهد و سپس دیدن خورشید با چشم غیرمسلح ممکن نخواهد بود، هنگامی که خورشید به کوتوله سیاه تبدیل شود حتی اگر جاذبه آن مشهود باشد نمی توان آن را دید.

طبق تخمین ها خورشید حدود ۱ کوادریلون سال (۱۰ به توان ۱۵) دیگر تبدیل به کوتوله سیاه میشود.

منابع

ویرایش
  1. Heger, A.; Fryer, C. L.; et al. (2003). "How Massive Single Stars End Their Life". The Astrophysical Journal. 591 (1): 288–300. arXiv:astro-ph/0212469. Bibcode:2003ApJ...591..288H. doi:10.1086/375341. S2CID 59065632. Retrieved 25 March 2022.
  2. Jameson, R. F.; Sherrington, M. R.; Giles, A.R. (October 1983). "A failed search for black dwarfs as companions to nearby stars". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 205: 39–41. Bibcode:1983MNRAS.205P..39J. doi:10.1093/mnras/205.1.39P.
  3. Kumar, Shiv S. (1962). "Study of Degeneracy in Very Light Stars". Astronomical Journal. 67: 579. Bibcode:1962AJ.....67S.579K. doi:10.1086/108658.
  4. Darling, David. "brown dwarf". The Encyclopedia of Astrobiology, Astronomy, and Spaceflight. David Darling. Retrieved May 24, 2007 – via daviddarling.info.
  5. Tarter, Jill (2014), "Brown is Not a Color: Introduction of the Term 'Brown Dwarf'", in Joergens, Viki (ed.), 50 Years of Brown Dwarfs, Astrophysics and Space Science Library, vol. 401, Springer, pp. 19–24, doi:10.1007/978-3-319-01162-2_3, ISBN 978-3-319-01162-2