کاوه بیات

تاریخ‌نگار ایرانی

کاوه بیات (متولد ۱۳۳۳ تهران -) تاریخ‌نگار، پژوهشگر و مترجم ایرانی و نوه دختری صولت‌الدوله قشقایی است.

معرفی اجمالی

ویرایش

کاوه بیات در تهران به دنیا آمد. خاندان او از نامداران عرصۀ تاریخ و سیاست ایران‌زمین اند. او نوۀ دختری صولت‌الدولۀ قشقایی است و نیای او، سهام‌السلطان، زمانی نخست وزیر ایران بود. مادربزرگ پدری وی نیز از نوادگان فتحعلی شاه قاجار و محمد مصدق دایی پدر اوست.

سوابق علمی

ویرایش
  • وی مقالاتی در فصلنامه گفتگو و ماهنامه جهان کتاب و ماهنامهٔ اندیشهٔ پویا دارد.[۱]
  • بیات دبیر مجموعه‌های «تاریخ معاصر ایران» و «آسیای میانه و قفقاز» در شرکت نشر و پژوهش شیرازه کتاب (انتشارات شیرازه کتاب ما) است.[۲]
  • عضو هیئت گزینش کتاب و جایزۀ بنیاد موقوفات محمود افشار
  • تاریخنگار، پژوهشگر و مترجم
  • بیات تحصیلاتش را در رشتۀ مدیریت و برنامه‌ریزی گذراند و مدت کوتاهی نیز در رشتۀ تاریخ تحصیل کرد. او دبیر مجموعه‌های تاریخ معاصر ایران، آسیای میانه و قفقاز در شرکت نشر و پژوهش شیرازۀ کتاب (انتشارات شیرازه) است.

از وی تألیفات، ترجمه‌ها و مقالات بسیاری در حوزۀ تاریخ نظامی، شورش‌ها، جنبش‌های مردمی و تاریخ محلی به چاپ رسیده است.[۳]

تألیفات و گردآوری

ویرایش

کاوه بیات در انتشارات شیرازه کتاب ما دبیر مجموعه‌های زیر است:

  • تاریخ معاصر ایران
  • آسیای میانه و قفقاز

تألیفات

  • شورش خراسان و صولت‌السلطنهٔ هزاره (زمستان ۱۳۲۰)، جهان کتاب، ۱۳۹۵.
  • ایران فرزند، خاطرات امیرشاپور زندنیا، ناسیونالیسم انقلابی از حزب سومکا تا ماجرای تیمور بختیار، به کوشش کاوه بیات، نشر نامک، ۱۳۹۵
  • آریان، به گرد یک درفش: پیش‌درآمدی بر اندیشه نژادگرایی در ایران معاصر - زندگی‌نامه و گزیده آثار آریاپارت، شروین باوند، پردیش دانش، ۱۳۹۳
  • خاطرات ملک منصور خان قشقایی، به کوشش کاوه بیات و منصور نصیری طیبی، نامک، ۱۳۹۱
  • اسناد مطبوعات: ۱۲۸۶–۱۳۲۰ ه‍. ش، تهران سازمان اسناد ملی ایران، ۱۳۷۲
  • فعالیت‌های کمونیستی در دوره رضا شاه، تهران، سازمان اسناد ملی ایران
  • خاطرات مهاجرت: از دولت موقت کرمانشاه تا کمیتهٔ میلیون برلن، عبدالحسین شیبانی، به کوشش ایرج افشار و کاوه بیات، تهران، شیرازه، ۱۳۷۸
  • نبرد سمیرم:انگلیسی‌ها، قشقایی‌ها و جنگ دوم جهانی، تهران:انتشارات خجسته، ۱۳۸۹
  • توفان بر فراز قفقاز: نگاهی به مناسبات منطقه‌ای ایران و جمهوری‌های آذربایجان، ارمنستان و گرجستان در دوره نخست استقلال ۱۹۱۷–۱۹۲۱، وزارت امور خارجه، ۱۳۸۸
  • کودتای لاهوتی، تبریز، بهمن ۱۳۰۰، نشر و پژوهش شیرازه، ۱۳۷۶
  • قیام نافرجام: شورش لهاک خان سالار جنگ خراسان، تیرماه ۱۳۰۵، پروین، ۱۳۷۵
  • خاطرات و اسناد سپهبد حاجعلی رزم آرا، تهران، پردیس دانش
  • بحران قره باغ، پروین، ۱۳۷۲.
  • خاطرات دوران سپری شده: خاطرات و اسناد یوسف افتخاری ۱۲۹۹–۱۳۲۶، به کوشش کاوه بیات و مجید تفرشی، فردوس، ۱۳۷۰
  • شورش عشایری فارس ۱۳۰۹–۱۳۰۷ ه‍. ش، ۱۳۶۹
  • عملیات اورامان، پاییز و زمستان ۱۳۱۰ شمسی، نایب سرهنگ حاجعلی رزم‌آرا، به کوشش کامبیز رزم‌آرا و کاوه بیات ۱۳۸۷
  • داشناک - خویبون، نگاهی به هم‌پیمانی ارمنی‌ها و کردها در شورش آرارات ۱۳۰۹–۱۳۰۷ هجری شمسی، جهانگیر اندجانی و کارو ساسونی، به کوشش کاوه بیات
  • ارومیه درمحاربه عالم‌سوز، از مقدمهٔ نصارا تا بلوای اسمعیل‌آقا، ۱۳۰۰–۱۲۹۸، به کوشش کاوه بیات، پردیس دانش، ۱۳۸۹
  • روابط ایران و ترکیه، از سقوط دولت عثمانی تا برآمدن نظام جمهوری، ۱۳۰۲–۱۲۹۷، کاوه بیات، پردیس دانش، ۱۳۹۴
  • روابط نظامی ایران و فرانسه در فاصله دو جنگ اول و دوم جهانی، کاوه بیات و مریم حبیبی، وزارت امور خارجه، ۱۳۸۷
  • عملیات لرستان، اسناد سرتیپ محمد شاه‌بختی، ۱۳۰۳ و ۱۳۰۶، به کوشش کاوه بیات، شیرازه
  • پان ترکیسم و ایران، پردیس دانش
  • ایران و جنگ جهانی اول، اسناد وزارت داخله، سازمان اسناد ملی، ۱۳۶۸
  • کهگیلویه و بویراحمد، مجموعه‌ای از اسناد و گزارش‌ها، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۹۲
  • تاریخچه سه سال و نیمه ما و جنگ(۱۹۱۷-۱۹۱۴) روس و انگلیس؛ آلمان،عثمانی و ایران، به کوشش کاوه بیات، شیرازه،۱۳۹۹
  • شمال شرق فارس در آتش، کلنل اورتون و دیگران، ترجمه کاوه بیات، تهران، شیرازه، ۱۴۰۱.

ترجمه

ویرایش
  • قفقاز در تاریخ معاصر، به کوشش کاوه بیات، شیرازه، ۱۳۷۷
  • سفرنامه بهمئی: گزارشی از تحولات کهگیلویه و بختیاری در جنگ جهانی اول ۱۹۱۷–۱۹۱۶، ادوارد ویلیام چارلز نوئل، نامک، ۱۳۹۳
  • نبرد سردارآباد، ارمنستان، ۲۳ مه ۱۹۱۸، ژاک کایالوف، پردیس دانش، ۱۳۹۳
  • ستون پنجم، گوشه‌ای از فعالیت‌های عوامل آلمان (۱۳۲۴–۱۳۲۰)، ترجمه کاوه بیات، جهان کتاب، ۱۳۹۱
  • ت‍اری‍خ رواب‍ط س‍ی‍اس‍ی ای‍ران و ان‍گ‍ل‍ی‍س در دوره رض‍ا ش‍اه، علی اصغر زرگر، پروین، ۱۳۷۲
  • ورشو ۱۹۲۰: تلاش نافرجام لنین برای چیرگی بر اروپا، آدام زامویسکی، ماهی، ۱۳۹۰
  • کردها و فرقه دموکرات آذربایجان، گزارش‌هایی از کنسولگری آمریکا در تبریز، دی ۱۳۲۳ تا اسفند ۱۳۲۵، مترجم کاوه بیات، پردیس دانش، ۱۳۸۹
  • ایل بختیاری، چارلز الکساندر گالت و دیگران به ترجمه و کوشش کاوه بیات و محمود طاهر احمدی، پردیس دانش، ۱۳۸۷
  • مروری بر اندیشه و آثار آرتور کوستلر، ولف می ز، جوکی و کمیسار، ترجمه کاوه بیات و رامین کریمیان، نشر نی، ۱۳۷۴
  • چچنها در گذر تاریخ، افسانه منفرد و کاوه بیات، بنیاد دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۷۴
  • آسیای میانه (مجموعه مقالات تاریخی) برتولد اشپولر، الکساندر بنیگسن، دفتر پژوهش‌های فرهنگی، ۱۳۷۶
  • انقلاب و ضدانقلاب در آسیای میانه ۱۹۳۳–۱۹۱۷، گلندا فریزر، پردیس دانش، ۱۳۸۵
  • نفت ایران، جنگ سرد و بحران آذربایجان، ریچارد کاتم، نشر نی، ۱۳۷۹
  • دخالت نظامی بریتانیا در شمال خرسان، ۱۹۱۸–۱۹۱۹، سی.اچ. الیس، مؤسسهٔ مطالعات و تحقیقات فرهنگی، ۱۳۷۲
  • در آخرین روزهای رضا شاه: تهاجم روس و انگلیس به ایران در شهریور ۱۳۲۰، ریچارد استوارت، ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی و کاوه بیات، ۱۳۷۰
  • مسلمانان شوروی: گذشته، حال و آینده، الکساندر بنیگسن و مری براکس آب، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۷۰
  • شیخ شامل داغستانی، فیتس روی مک لین، دفتر پژوهش‌های فرهنگی، ۱۳۷۰
  • مصدق، نفت ناسیونالیسم ایرانی، جیمز بیل، ویلیام راجر لویس، ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی و کاوه بیات، نشر نو، ۱۳۶۸
  • « آن لمتون در عرصه علم و سیاست» جان گرنی، ترجمه کاوه بیات، انتشارات جهان کتاب، پاییز ۱۳۹۸
  • فرامین تاسیس، اداره و انحلال حکومت فرقه دموکرات آذربایجان: مجموعه‌ای از اسناد شوروی، ترجمه کاوه بیات، شیرازه، ۱۴۰۰

مقالات

ویرایش
  • مدخل پیشه‌وری در دانشنامه جهان اسلام[۴]
  • بازگشت سید ضیاء الدین طباطبایی ۲۲–۱۳۲۰، فصلنامه گفتگو، شمارهٔ ۶۹، اسفند ۱۳۹۴، صص ۷۹–۴۵
  • ایران و جنگ جهانی اول، فصلنامه گفتگو، شمارهٔ ۶۵، آبان ۱۳۹۳، صص ۴۳–۱۷
  • نهضت غرب، فصلنامه گفتگو، شمارهٔ ۶۱، اسفند ماه ۱۳۹۱، صص ۷۵–۵۳
  • در کنار یا برکنار از کارگران ایران، آبادان، اردیبهشت ۱۳۰۸، فصلنامه گفتگو ۶۴، آذرماه ۱۳۸۴، صص ۸۵–۶۹
  • جبههٔ قفقاز ۱۹۱۸–۱۹۱۴، مندرج در کتاب سایه سار مهربانی، تهران، کتاب سیامک، ۱۳۸۳، صص ۲۲۵–۲۱۱
  • بحران تغییر پایتخت، ایران و جنگ جهانی اول مجموعه مقالات، تهران مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی، ۱۳۸۰، صص ۲۳۸–۲۲۱

پیوند به بیرون

ویرایش

پانویس

ویرایش
  1. «در نشست تخصصی کتاب ماه تاریخ و جغرافیا عنوان شد نگارش اجزای تاریخ مشروطه یکی از ملزومات است». خبرگزاری کتاب ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۱ اکتبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱۹ نوامبر ۲۰۱۱.
  2. «شرکت نشر و پژوهش شیرازه: کاوه بیات». شرکت نشر و پژوهش شیرازه. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ ژانویه ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۱-۰۹.
  3. «کاوه بیات». محمود افشار.
  4. «پیشه‌وری». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ دسامبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۷ ژوئیه ۲۰۱۲.