چکمه
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
چکمه یا بوت (همچنین پوتین یا موزه) گونه‌ای پای‌افزار است که معمولاً هم پا و هم قوزک پا را می‌پوشاند. برخی چکمه‌ها تا زانو و گاه تا بالای ران را هم می‌پوشانند. چکمه‌ها هم به دلیل کارکردشان و هم به دلایل استایل و مد پوشیده می‌شوند.
_(16612274402).jpg)
پاشنه چکمه‌ها معمولاً به گونه‌ای ساخته می‌شود که از بقیه کف چکمه قابل تشخیص باشد. چکمه‌ها در آغاز برای استخدام اسب سواران و سپاهیان درست شده بودند ولی امروزه چکمه‌های زیادی نیز برای زیبایی و مد به ویژه برای بانوان ساخته می‌شود.
پیشینه
ویرایشبر اساس تصاویری که در غاری در اسپانیا از یک مرد و زن که چکمه‌هایی از جنس چرم و خز به پا داشتند، به دست آمده، قدمت چکمه حدود ۱۸ هزار سال قبل از میلاد مسیح تخمین زده شده‌است. در نقاشی‌های دوران باستان نیز افرادی که در سرزمین‌های سردسیر مانند روسیه می‌زیستند، نوعی کفش پوستی به پا داشتند که چیزی شبیه چکمه‌های امروزی می‌باشد. چکمه‌های اولیه از ساق، کفی و رویه مجزایی تشکیل شده بودند که به یکدیگر دوخته شده بود.[۱] یافته‌های باستان‌شناسی نیز از استفاده پارسیان باستان از کفش‌هایی مشابه پرده برداشته است که احتمال می‌رود کاربرد آن چکمه‌ها بیشتر توسط نظامیان مرد آنان بوده باشد.[۲][۳]
دوران کنونی
ویرایشدر مشاغل مختلف برای بالا بردن ایمنی در هنگام کار از چکمه استفاده می‌شود.
کاربردها و پوشیدن
ویرایش
اگرچه کاربرد اصلی بوت برای مشاغلی چون ماهیگیری در نظر گرفته می‌شد اما امروزه بیشتر مدل‌های آن به عنوان پوشاک نیز شناخته می‌شوند. کاربرد اصلی بوت در صنعت برای پیشگیری از آسیب و کاهش قدرت افتادن چیزها روی پا هنگام‌حوادث یا برای پیشگیری از عبور مایعات و رسیدنشان یا در مواردی برای عایق حرارتی یا غیره بوده‌است.[۴]
چکمه‌ها معمولاً با جوراب یا جوراب ساق‌بلند پوشیده می‌شوند تا از ایجاد چروک و آسیب و جذب عرق پیشگیری شده و به بهبود چسبندگی پا در داخل چکمه یا عایق‌سازی پا در برابر سرما منجر شود.
چکمه‌هایی که برای راه‌رفتن در میان برف، آب کم عمق و گل طراحی شده‌اند، ممکن است از یک طرح ویژه دوخته شده (با استفاده از چرم، لاستیک، بوم یا مواد مشابه) برای جلوگیری از ورود آب، برف، گل یا خاک از میان شکاف‌ها ساخته شده باشند. برخی دیگر نیز تا باسن بالا آمده و مخصوص ماهیگیری هستند. چنین چکمه‌هایی همچنین ممکن است برای گرما نیز عایق بندی شوند. اگرچه که استفاده اصلی چکمه‌های بلند توسط صنعت صورت می‌گیرد.[۵][۶]
چکمه‌های کار برای محافظت از پاها و عضلات در صنعت نیز به کار رفته‌اند. برای محافظت از کارگران در برابر مواد شیمیایی، در برابر خطرات سایت ساخت‌وساز و محافظت از پاها در برابر سرمای شدید (مثلاً با چکمه‌های عایق یا بادی برای استفاده در قطب جنوب) نیز از چکمه استفاده شده‌است.[۷][۸]
چکمه‌های تخصصی دیگری نیز برای گونه‌هایی از ورزش‌ها، به ویژه اسب‌سواری، اسکی، اسنوبورد، اسکیت روی یخ، و ورزش در شرایط مرطوب طراحی شده‌اند.
واژه‌شناسی
ویرایشچکمه در اصل وام‌واژه‌ای ترکی به معنای «چیزی که کشیده می‌شود» است. گاهی در زبان عامیانه به چکمه، پوتین نیز گفته می‌شود. در زبان پارسی از واژه‌های جَمشاک و پاژنگ به عنوان معادل و برابر چکمه یا پوتین استفاده می‌شود.[۹]
در چند سال اخیر واژه فرانسوی بوت (فرانسوی: la botte) نیز به دلیل افزایش محبوبیت میان برخی در میان مردم عامه در ایران رایج شده‌است.
گونه‌ها
ویرایشبوت بلند
ویرایشبوت بلند یا بوت ران گونه‌ای بوت است که به‌طور معمول تا بالای زانو یا وسط ران کشیده می‌شود. کاربرد این بوت‌ها امروزه بیشتر برای صنعت مد است.[۱۰][۱۱]
این نوع بوت اگرچه کاربرد در صنایع هم دارد و فشن‌گانه و تبلیغی را نیز یادآوری می‌کند اما امروزه کاربردی فراوان در مد و زیبایی و فشن دارد. با این حال در صنعت مد بیشتر برای موارد دارای پاهای کشیده پیشنهاد می‌شود.[۱۰][۱۱]
چکمه کابوی
ویرایشچکمههای کابوی در دهه ۱۸۰۰ میلادی در دشت‌ها و بیابان‌های غرب میانه و دوردست غرب ایالات متحده پدیدار شدند؛ با این حال آن‌ها از چکمه‌هایی به سبک واکورو که در دهه ۱۶۰۰ میلادی از اسپانیا به آمریکا وارد شدند، الهام گرفتند. چکمه‌های کابوی به طور سنتی بلند هستند و برای کمک به سفت نگه‌داشتن پا در رکاب ساخته می‌شدند. افزون بر این، دارای پاشنه‌های زاویه‌دار هستند که به چسباندن پا به رکاب کمک می‌کند تا از لیز خوردن آن نیز پیشگیری کند. دوخت روی چرمی بیرونی چکمه‌ها نیز یک هدف سودمند را دنبال می‌کند؛ پیشگیری از تا شدن بدنه اصلی چکمه.[۱۲]
به‌عنوان نماد
ویرایشبوتها در سیاست، فرهنگ و ادبیات نقش داشته‌اند. بوت‌ها در نشانشناسی در کشورهای اروپایی وجود دارند. بستگی میان استفاده سیاسی از چکمه ممکن است به دلیل بهره‌گیری شوالیه‌های غربی از چکمه‌ها بوده باشد. همچنین در ادبیات و زبان امروزی انگلیسی نیز ممکن است برای اشاره به کارهای گوناگون از چکمه مثال زده شود.[۱۳]
منابع
ویرایش- ↑ Shoes and Boots Through History (به انگلیسی). به کوشش Fiona McDonald.
{{cite book}}: نگهداری CS1: سایر موارد (link) - ↑ Footwear for Women: Former Workers of Lessing Footwear, Inc. , Norwalk, Conn (به انگلیسی).
- ↑ Fashion Fads Through American History V2, p171,172,176.
- ↑ Fashion Fads Through American History V2, p.171,172,176 (به انگلیسی). p. 171,172,176.
- ↑ "Making Sure Your Work Boots Make the Grade". Drew's Boots. Retrieved November 11, 2018.
- ↑ Collection, Thomas George. "What are the most comfortable men's boots?". Thomas George Collection (به انگلیسی). Retrieved 2021-07-19.
- ↑ "Making Sure Your Work Boots Make the Grade". Drew's Boots. Retrieved November 11, 2018.
- ↑ Collection, Thomas George. "What are the most comfortable men's boots?". Thomas George Collection (به انگلیسی). Retrieved 2021-07-19.
- ↑ واژه‌نامه پارسی سره، فرهنگستان زبان پارسی، تهران 1390، ISBN 978-964-00-7814-7 (به پارسی).
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ Demello, Margo (10 September 2009). Feet and Footwear: A Cultural Encyclopedia. ISBN 978-0-313-35715-2.
- ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ «www.amazon.co.uk».[پیوند مرده]
- ↑ "The History Of Cowboy Boots". Western Boot Barn (به انگلیسی). Retrieved 2024-08-12.
- ↑ "boot". The Free Dictionary.
