چَلپاسه (به انگلیسی: Lacerta) به معنی سوسمار یا مارمولک یکی از صور فلکی نیم‌کره شمالی آسمان است.

چلپاسه
صورت فلکی
چلپاسه
کوته‌نوشتLac
نام لاتینLacerta
نام‌های دیگرسوسمار، مارمولک، بزمجه
بُعد۲۲٫۵
میل+۴۵
چارَک (ربع آسمان)Lacertae
پهنه۲۰۱ مربع درجه (68th)
ستارگان اصلی۵
ستاره‌های دارای سیاره۱
ستاره‌های درخشان‌تر از ۳.۰۰m۰
ستاره‌های نزدیک‌تر از ۱۰.۰۰ پارسک (۳۲.۶۲ سال نوری)۱
درخشان‌ترین ستارهآلفا چلپاسه (۳٫۸m)
نزدیک‌ترین ستارهEV چلپاسه
(۱۶٫۵ ly,  pc)
اجرام مسیه۰
صور فلکی
هم‌جوار
زن برزنجیر
ذات الکرسی
قیفاووس
ماکیان
برساووش
رویت‌پذیر از عرض‌های جغرافیایی +۹۰° و −۹۰°.
بهترین مشاهده در ۲۱:۰۰ (۹ شب) در ماه اکتبر.

چلپاسه از گروه ستارگان کم‌رنگ و پرپیچ‌وخمی تشکیل شده‌است که پیدا کردن آن دشوار است.[۱]

شکل پیکر چلپاسه در سال ۱۶۸۷ توسط ژوهانس هولیوس (به انگلیسی: Johannes Hevelius) پدید آمد. این صورت فلکی هیچ‌گونه جرم مسیه ندارد و کهکشانی روشن‌تر از قدر ظاهری ۱۴٫۵ نیز ندارد یک ستاره با نام خاص و خوشه ستاره‌ای کروی نیز ندارد و صور مجاور آن زن برزنجیر، ذات الکرسی، قیفاووس، ماکیان، برساووش هستند.

ژوهانس هولیوس ۱۶۱۱–۱۶۸۷

ویژگی‌های مهم

ویرایش
  • آلفا چلپاسه:یک ستاره در رشته اصلی با نوع طیف A1 V و قدر ظاهری 3.77m و یک ستاره دوتایی است.
  • روِ ۴۷ :یک گروه از پنج ستاره با قدرهای ۵٫۸, ۹٫۸, ۱۰٫۱, ۹٫۴, ۹٫۸)

اجرام عمقی آسمان

ویرایش
  • NGC 7243: یک خوشه ستاره ای باز با قدر ۶٫۴
  • BL چلپاسه:یک ستاره متغیر با دوره کم که قدرش از ۱۴ تا ۱۷تغییر می‌کند.
  • ADS 16402: یک مجموعهٔ ستاره‌های دوتایی و سیاره که نوع نادری است.[۲] و سیاره هم اندازه با مشتری است و نام آن HAT P-1 است.

منابع

ویرایش
  1. فراس، نایجل، آسمان شب، ترجمهٔ علی رؤوف، معاونت فرهنگی آستان قدس رضوی، چاپ دوم: بهمن ۱۳۶۹.
  2. Puzzling Puffy Planet, Less Dense Than Cork, Is Discovered - New York Times

پیوند به بیرون

ویرایش