پیمان ورشو

پیمان نظامی کشورهای اروپایی بلوک شرق

پیمان ورشو[۳] یا پیمان دوستی، همکاری و کمک متقابل[۴] یک پیمان نظامی بین کشورهای اروپایی بلوک شرق بود. این پیمان در ۱۴ مه سال ۱۹۵۵[۵] به امضای هشت کشور اروپایی شوروی، آلبانی، آلمان شرقی، بلغارستان، چکسلواکی، رومانی، لهستان و مجارستان رسید و در جنگ سرد رقیب اصلی ناتو محسوب می‌گردید.[۶][۷][۸][۹][۱۰][۸]

پیمان دوستی، همکاری و کمک متقابل
پیمان ورشو
اعضای پیمان ورشو در سال ۱۹۹۰
کوته‌نوشتTFCMA, WP
شعاراتحاد صلح و سوسیالیسم
نام پسینسازمان پیمان امنیت جمعی
تأسیس۱۴ مه ۱۹۵۵ (۱۹۵۵-05-۱۴)
محل تأسیسورشو، لهستان
انحلال۱ ژوئیه ۱۹۹۱ (۱۹۹۱-07-۰۱)
ستادمسکو، جمهوری فدراتیو سوسیالیستی روسیه شوروی، اتحاد جماهیر شوروی
اعضا
وابستگیشورای کمک‌های اقتصادی متقابل

آلبانی در سال ۱۹۶۱ میلادی از آن کنار گذاشته شد و خود در سال ۱۹۶۸ میلادی از آن کناره گرفت.

هدف از پیمان ورشو که در ابتدا به مدت بیست سال منعقد شد، همکاری و همیاری دولت‌های اروپای شرقی بود. به موجب این پیمان، ستاد فرماندهی یگانه‌ای برای تمام نیروهای مسلح کشورهای عضو به وجود آمد. دولت‌های امضاکنندهٔ این پیمان متعهد شدند که در روابط خود از تهدید و بکار بردن زور خودداری کنند و هرگاه به هریک از دولت‌های عضو در اروپا حمله شود، با تمام نیرو به آن یاری دهند. کنفرانس پیمان ورشو، که به امضای این پیمان انجامید، پنج روز پس از رسمیت یافتن «اتحادیهٔ اروپای غربی» و بازگشت حاکمیت کامل به جمهوری فدرال آلمان تشکیل شد. این پیمان در ۱۹۷۵ میلادی از سر گرفته شد.[۱۱]

نیروهای مسلح شوروی

ارتش خلق لهستان

ارتش ملی خلق جمهوری دموکراتیک آلمان

ارتش خلق چکسلواکی

ارتش ملی خلق بلغارستان

ارتش ملی خلق مجارستان

ارتش ملی خلق رومانی

ارتش ملی خلق آلبانی

اعضاء پیمان ورشو متعهد شدند، که در صورت بروز حمله به یک یا چند کشور عضو، به دفاع از آنها بپردازند. همچنین طبق این قرارداد، روابط بین امضاء کنندگان قرارداد مستلزم عدم دخالت در امور داخلی و احترام به استقلال و حاکمیت ملی آنها بود. اندکی بعد، با دخالت شوروی در انقلاب مجارستان در سال ۱۹۵۶ و چکسلواکی در سال ۱۹۶۸، قانون عدم دخالت نقض شد. در هر دو مورد شوروی ادعا کرد، که از او دعوت شده است و بنابراین رسماً این قانون نقض شده محسوب نشد.

انحلال پیمان ورشو

ویرایش

پس از سال ۱۹۸۹، حکومت‌های جدید اروپای مرکزی و شرقی تمایلی به پشتیبانی از پیمان ورشو نداشتند. در ژانویه ۱۹۹۱ کشورهای چکسلواکی، لهستان و مجارستان اعلام کردند، تا تاریخ ۱ ژوئیه ۱۹۹۱ از این پیمان کاملاً کناره‌گیری خواهند کرد.[۱۲][۱۳] در فوریه ۱۹۹۱، بلغارستان نیز به آنها پیوست. آلبانی قبلاً در سال ۱۹۶۸ از این پیمان خارج شده بود، که عملاً فقط سه کشور باقی‌ماندند.

جستارهای وابسته

ویرایش

یادداشت

ویرایش
  1. از سال ۱۹۶۱، عضو دائمی مستقل غیر شورایی بود که به دلیل اختلاف آلبانی و شوروی، رسماً در سال ۱۹۶۸ از پیمان، خارج شد.
  2. در سپتامبر ۱۹۹۰، رسماً از آن خارج شد.
  3. عضو دائمی مستقل غیر شورایی پیمان ورشو که در اوایل دهه ۱۹۶۰، خود را از وابستگی به شوروی رها کرد.[۱][۲]

پانویس

ویرایش
  1. Tismaneanu, Vladimir; Stan, Marius (2018). Romania Confronts Its Communist Past: Democracy, Memory, and Moral Justice. Cambridge University Press. p. 132. ISBN 978-1-107-02592-9.
  2. Cook, Bernard A.; Cook, Bernard Anthony (2001). Europe Since 1945: An Encyclopedia, Volume 2. Taylor & Francis. p. 1075. ISBN 978-0-8153-4058-4.
  3. https://history.state.gov/milestones/1953-1960/warsaw-treaty
  4. "Text of Warsaw Pact" (PDF). United Nations Treaty Collection. Archived (PDF) from the original on 2 October 2013. Retrieved 22 August 2013.
  5. BBC ON THIS DAY | 14 | 1955: Communist states sign Warsaw Pact
  6. Yost, David S. (1998). NATO Transformed: The Alliance's New Roles in International Security. Washington, DC: U.S. Institute of Peace Press. p. 31. ISBN 1-878379-81-X.
  7. "Formation of Nato and Warsaw Pact". History Channel. Archived from the original on 23 December 2015. Retrieved 22 December 2015.
  8. ۸٫۰ ۸٫۱ "In reaction to West Germany's NATO accession, the Soviet Union and its Eastern European client states formed the Warsaw Pact in 1955." Citation from: NATO website. "A short history of NATO". nato.int. Archived from the original on 26 March 2017. Retrieved 24 December 2015.
  9. "The Warsaw Pact is formed". History Channel. Archived from the original on 23 December 2015. Retrieved 22 December 2015.
  10. "The refusal to ratify the EDC Treaty". CVCE. Archived from the original on 2 February 2014. Retrieved 1 August 2013.
  11. دانشنامهٔ سیاسی- داریوش آشوری-نشر مروارید- چاپ شانزدهم 1387- ص92
  12. The New Fontana Dictionary of Modern Thought, third edition, 1999, pp. 637–8
  13. "Warsaw Pact and Comecon To Dissolve This Week". Csmonitor.com. 26 February 1991. Archived from the original on 4 August 2012. Retrieved 4 June 2012.