تخلخل

تخلخل که پوکی یا پُرلیکی نیز نامیده می‌شود، یکی از خصوصیات سنگ‌ها و خاک‌ها است که با $\phi$ نمایش داده می‌شود. تخلخل نسبت حجم حفره‌ای یک سنگ (یا خاک) است به حجم کلی آن:

پرونده:Well sorted vs poorly sorted porosity.svg

تاثیر جورشدگی بر تخلخل آبرفت‌ها. رنگ سیاه نشان‌دهنده مواد جامد و رنگ آبی نشان‌دهنده فضای منافذ است.

$\phi ={\frac {V_{V}}{V_{T}}}$

بنابراین تخلخل عددی است بین صفر تا یک. همچنین با ضرب کردن این میزان در ۱۰۰ می‌توان آن را به صورت درصد نیز بیان کرد.

تخلخل به عنوان یکی از ویژگی‌های سنگ نقش مهمی را در مطالعات زمین‌شناسی و همچنین شناسایی مخازن مواد آلی و آبی ایفا می‌کند.

برای نمونه در یک مخزن آبی، تخلخل نشان‌دهنده حداکثر میزان آبی است که سنگ آن مخزن می‌تواند در خود نگه دارد.

بعضی سنگ‌ها همچون ماسه‌سنگ، پلمه‌سنگ و سنگ خارا به علت چینش مناسب ریزدانه‌ها تخلخل پایینی دارند. به این نوع سنگ‌ها به اصطلاح سنگ‌های به‌هم‌فشرده گویند. سنگ‌هایی مانند سنگ آهک نیز معمولاً دارای تخلخل بالایی می‌باشد.

جستارهای وابسته

• عدد دارسی

منابع

• ابوالفضل توفیقی (۱۳۷۰)، کتاب فرهنگ نفت و گاز، تهران: انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر
• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Porosity». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۹ مهٔ ۲۰۰۷.