پل نیومن

بازیگر آمریکایی

پُل لِئونارد نیومَن (انگلیسی: Paul Leonard Newman؛ ۲۶ ژانویهٔ ۱۹۲۵ – ۲۶ سپتامبر ۲۰۰۸) بازیگر،‌ کارگردان، راننده مسابقات اتومبیل‌رانی، بشردوست و کارآفرین آمریکایی بود.

پل نیومن
نیومن در سال ۱۹۵۸
نام هنگام تولدپل لئونارد نیومن
زادهٔ۲۶ ژانویهٔ ۱۹۲۵
شیکر هایتس، اوهایو، ایالات متحده
درگذشت۲۶ سپتامبر ۲۰۰۸ (۸۳ سال)
وستپورت، کنتیکت، ایالات متحده
علت مرگبیماری سرطان ریه
ملیتآمریکایی
تحصیلاتکالج کنیون (بی‌ای)
پیشه‌ها
سال‌های فعالیت۱۹۴۹–۲۰۰۸
حزب سیاسیحزب دموکرات
همسر(ها)جکی ویت (ا. ۱۹۴۹–ج. ۱۹۵۸)
جوآن وودوارد (ا. ۱۹۵۸–۲۰۰۸)
فرزندان۶
جوایزجایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد برای رنگ پول (۱۹۸۶)
پیشینه نظامی
وفاداریایالات متحده آمریکا
شاخه نظامینیروی دریایی ایالات متحده آمریکا
سال‌های خدمت۱۹۴۳–۱۹۴۶
درجه Petty Officer Third Class
جنگ‌ها و عملیات‌ها
نشان‌ها مدال رفتار خوب نیروی دریایی

زندگی

ویرایش

نیومن در ۲۶ ژانویه ۱۹۲۵ در کلیولند هایتس، اوهایو به دنیا آمد و در نزدیکی شاکر هایتس بزرگ شد، پسر دوم ترزا گارث[۱][۲] و آرتور زیگموند نیومن[۳][۴]. پدرش یک فروشگاه لوازم ورزشی را اداره می‌کرد. پدرش یهودی بود،[۵][۶][۷] پسر مهاجران یهودی به ایالات متحده: سیمون نیومن (از مجارستان) و هانا کوهن (از لهستان).[۳][۸] مادر پل یک تمرین کننده علوم مسیحی بود. او در یک خانواده کاتولیک رومی در پتیسه، شهرستان زپلن، در پادشاهی مجارستان، امپراتوری اتریش-مجارستان (اکنون پتیچی، اسلواکی) به دنیا آمد.

وی در سال ۱۹۸۶ جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد را برای ایفای نقش در فیلم رنگ پول به‌دست‌آورد.

 
پل نیومن در نخستین فیلمش جام نقره
 
۱۹۵۸ با همسرش جوان وودوارد

کتاب خاطرات

ویرایش

پل نیومن در دهه ۶۰ زندگی خود تلاش کرد خاطرات خود را گردآوری کند تا نشان دهد زندگی شخصی او برخلاف آنچه همیشه در فیلم‌ها نشان می‌دهد همیشه شاد و ایده‌آل نیست. او این کار را با همکاری دوست خود استوارت استرن آغاز کرد. اما این کار زمان زیادی کشید و آنها در ۱۹۹۱ دست از این کار کشیدند. در سال ۲۰۲۰ این دست‌نوشته‌ها در انبار خانوادگی نیومن پیدا شده و پس از ویراستاری به صورت یک کتاب چاپ شدند. این کتاب او را هنرپیشه‌ای نشان می‌دهد که از عدم اعتماد به نفس رنج می‌برد و خاطرات پدر الکلی، مادر سلطه‌جو، نخستین ازدواج (که پس از دیدن جوآن وودوارد به طلاق کشید) و نیز کوتاهی خود در نقش یک پدر، و افراط در نوشیدن الکل ذهن او را رها نمی‌کنند. پل نیومن همواره خود را به خاطر زندگی خود سرزنش می‌کرده است. اما با افزایش سن، احساس بهتری نسبت به خودش پیدا کرد.[۹]

پل نیومن همواره احساس می‌کرده که تنها موفقیت او صرفا به خاطر شانسِ خوش‌قیافه بودنش بوده است.[۹]

در این کتاب آمده که با اینکه پل نیومن با رابرت ردفورد رابطه کاری نزدیکی داشته اما آنها خارج از کار، ارتباطی با هم نداشتند و نیومن از وقت‌نشناسی ردفورد گله می‌کرده است.[۹]

پل نیومن درباره گردآوری خاطرات خود گفته بود: «می‌خواهم مدرکی به جای بگذارم که تکلیف خیلی چیزها را روشن می‌کند. به افسانه‌ای که درباره من است خاتمه می‌دهد و برخی اسطوره‌ها را از بین می‌برد. مدرکی که زمانی را که من در این سیاره زندگی می‌کردم با صحت و درستی نشان دهد».[۹]

بشردوستی

ویرایش

پل نیومن و یکی از دوستانش در سال ۱۹۸۲ سس سالادی را به نام نیومنز اون Newman's Own معرفی کردند که در نوع خود تازگی داشت و این نام تجاری بر دو اصل استوار بود:

  • مواد برتر بدون افزودنی‌های غیرطبیعی
  • واگذاری تمامی منافع به مؤسسه‌های خیریه

این محصول با موفقیت آنی روبه‌رو شد و در سال اول فروش خود یک میلیون دلار در اختیار مؤسسه‌های خیریه گذاشت، همچنین از آن به بعد بیش از ۱۲۵ میلیون دلار به هزاران مؤسسهٔ خیریه بخشیده‌است.[۱۰]

درگذشت

ویرایش

پل نیومن در ۲۶ سپتامبر سال ۲۰۰۸ پس از مدتی مبارزه با بیماری سرطان ریه در سن ۸۳ سالگی درگذشت.[۱۱]

فیلم‌شناسی

ویرایش
سال عنوان نقش کارگردان یادداشت
۱۹۵۴ جام نقره باسیل
۱۹۵۶ کسی آن بالا مرا دوست دارد روکی گراتزیانو سینمای اسپانیا
راک کاپیتان ادوارد دابلیو. هال جی‌آر
۱۹۵۷ داستان هلن مورگن لری مادوکس
تا وقتی کشتی راه بیفتد کاپیتان جک هاردینگ
۱۹۵۸ تابستان گرم و طولانی بن کوییک جایزه بهترین بازیگر مرد جشنواره کن
تیرانداز چپ‌دست بیلی د کید
گربه روی شیروانی داغ بریک پالیت نامزد جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد
نامزد - جایزه بفتای بهترین بازیگر نقش اول مرد
پسرها، دور پرچم جمع شوید! هری بانرمن
۱۹۵۹ فیلادلفیایی‌های جوان آنتونی جودسون لارنس
۱۹۶۰ از تراس دیوید آلفرد ایتن
خروج آری بن کانان
۱۹۶۱ بیلیاردباز ادی فلسن جایزه بفتای بهترین بازیگر نقش اول مرد

جشنواره بین‌المللی فیلم ماردل پلاتا
نامزد - جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد
نامزد - جایزه گلدن گلوب بهترین بازیگر مرد فیلم درام

نامزد - جایزه حلقه منتقدان فیلم نیویورک برای بهترین بازیگر نقش اول مرد

بلوز پاریس رَم بوئن
۱۹۶۲ پرنده شیرین جوانی چنس وین نامزد - جایزه گلدن گلوب بهترین بازیگر مرد فیلم درام
ماجراهای یک مرد جوان همینگوی اَد فرانسیس، «جنگجو» نامزد - جایزه گلدن گلوب بهترین بازیگر مرد فیلم درام
۱۹۶۳ هاد هاد بانن نامزد - جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد
نامزد - جایزه بفتای بهترین بازیگر نقش اول مرد
نامزد - جایزه گلدن گلوب بهترین بازیگر مرد فیلم درام

نامزد - جایزه حلقه منتقدان فیلم نیویورک برای بهترین بازیگر نقش اول مرد

نوع جدید عشق استیو شرمن
جایزه اندرو کریگ
۱۹۶۴ چه راهی برای رفتن! لری فلینت
تجاوز جوان کراسکو
۱۹۶۵ لیدی ال آرماند دنیس
۱۹۶۶ هارپر لو هارپر
پرده پاره پروفسور مایکل آرمسترانگ آلفرد هیچکاک
۱۹۶۷ مرد جان راسل
لوک خوش‌دست لوک جکسون نامزد - جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد
نامزد - جایزه گلدن گلوب بهترین بازیگر مرد فیلم درام
۱۹۶۸ جنگ پنهان هری فریگ سرباز هری فریگ
۱۹۶۹ پیروزی فرانک کاپوا
بوچ کسیدی و ساندنس کید بوچ کسیدی نامزد - جایزه بفتای بهترین بازیگر نقش اول مرد
۱۹۷۰ دابلیویواس‌ای راینهارت
کینگ: مستند… از مونتگمری تا ممفیس خودش مستند
گاهی فکری بزرگ هنک استمپر
۱۹۷۱ روزگاری پشت فرمان خودش برنده جایزه فستیوال جهانی تلویزیون

برنده جایزه بین‌المللی بهترین مستند ورزشی

۱۹۷۲ پول توجیبی جیم کین
زندگی و روزگار قاضی روی بین قاضی روی بین
۱۹۷۳ مأمور مکینتاش جوزف ریردن
نیش هنری گاندورف
۱۹۷۴ آسمانخراش جهنمی داگ رابرتز
۱۹۷۵ دراونینگ پول لو هارپر
۱۹۷۶ فیلم صامت خودش
بوفالو بیل و سرخپوستان، یا درس تاریخ گاو نشسته بوفالو بیل
۱۹۷۷ ضربه محکم رجی "رگ" دنلاپ
۱۹۷۹ کوئینتت اسکس
۱۹۸۰ وقتی که زمان به آخر رسید هنک اندرسون
۱۹۸۱ دژ آپاچی، برانکس مورفی
بدون سوءنیت مایکل کالین کالِگر نامزد - جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد
۱۹۸۲ حکم فرانک گالوین نامزد - جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد
نامزد - جایزه گلدن گلوب بهترین بازیگر مرد فیلم درام
۱۹۸۴ هری و پسر هری کیچ
۱۹۸۶ رنگ پول ادی فلسن، «ادی تنددست» جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد
نامزد - جایزه گلدن گلوب بهترین بازیگر مرد فیلم درام

نامزد - جایزه حلقه منتقدان فیلم نیویورک برای بهترین بازیگر نقش اول مرد

۱۹۸۹ مرد چاق و پسر کوچک لسلی گرووز
بلیز فرماندار ارل یانگ
۱۹۹۰ آقا و خانم بریج والتر بریج
۱۹۹۳ طبقه آمریکایی دِیو تنها در فیلم‌های آرشیوی صداگذاری مجدد شده‌است
۱۹۹۴ وکیل هادساکر سیدنی جی. ماسبرگر
هیچ‌کس احمق نیست دانلد جی. سالیوان، «سالی» جایزه حلقه منتقدان فیلم نیویورک برای بهترین بازیگر نقش اول مرد

جشنواره بین‌المللی فیلم برلینخرس نقره‌ای برای بهترین بازیگر مرد

نامزد - جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد
نامزد - جایزه گلدن گلوب بهترین بازیگر مرد فیلم درام

نامزد - جایزه انجمن بازیگران فیلم برای بهترین بازیگر مرد

۱۹۹۸ گرگ‌ومیش هری راس
۱۹۹۹ پیامی در بطری داج بلیک
۲۰۰۰ جایی که پول هست هنری مانینگ
۲۰۰۲ جاده‌ای به‌سوی تباهی جان رونی نامزد - جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد
نامزد - جایزه بفتای بهترین بازیگر نقش مکمل مرد

نامزد - جایزه سینمایی انتخاب منتقدان برای بهترین بازیگر نقش مکمل مرد
نامزد - جایزه گلدن گلوب بهترین بازیگر نقش مکمل مرد

۲۰۰۳ شهر ما مدیر صحنه نامزد - جایزه امی
۲۰۰۵ سقوط امپراطوری مکس رابی جایزه امی; جایزه گلدن گلوب
ویرانی باشکوه: قدم زدن روی ماه سه‌بعدی دِیو اسکات صدا، مستند کوتاه
۲۰۰۶ ماشین‌ها دکتر هادسن صدا
ماتر و روح صدا، فیلم کوتاه
۲۰۰۷ دیل راوی صدا
۲۰۰۸ دم‌عصایی‌ها راوی صدا، مستند

تلویزیون

ویرایش
سال عنوان نقش یادداشت
۱۹۵۵ ویترین تولیدکنندگان جرج گیبز قسمت: "شهر ما"
قرار ملاقات با ماجراجویی مایک قسمت: "پنج در قضاوت" - وقتی دو برادر که در سراسر کشور سفر می کنند در یک رستوران شهری کوچک برای فرار از طوفان توقف می کنند، مردم محلی آنها را قاتل می دانند.
۱۹۵۶ ساعت فولاد ایالات متحده هنری ویکن قسمت: "به آرامی طبل را بکوب"
۱۹۷۱ روزی روزگاری چرخ خودش مستند شبکه ای‌بی‌سی
۱۹۸۲ با من همراه شو صدا، فیلم تلویزیونی
۲۰۰۱ سیمپسون‌ها خودش صدا (فصل سیزده، اپیزود پنج، سال‌های پراشتباه)
۲۰۰۳ شهر ما فیلم تلویزیونی شبکه پی‌بی‌اس
۲۰۰۵ سقوط امپراتوری مکس رابی مینی سریال شبکه اچ‌بی‌او، قسمت ۲
۲۰۲۲ آخرین ستاره های فیلم خودش سریال مستند اچ‌بی‌او مکس

به عنوان تهیه‌کننده و کارگردان

ویرایش
سال عنوان اطلاعات اضافه
۱۹۶۸ ریچل، ریچل جایزه گلدن گلوب بهترین کارگردانی

جایزه حلقه منتقدان فیلم نیویورک برای بهترین کارگردانی
نامزد - جایزه اسکار بهترین فیلم

۱۹۶۹ بوچ کسیدی و ساندنس کید یکی از تهیه‌کنندگان اجرایی (در تیتراژ نیامده)
پیروزی یکی از تهیه‌کنندگان اجرایی (در تیتراژ نیامده)
۱۹۷۰ دابلیویواس‌ای تهیه‌کننده مشترک
گاهی فکری بزرگ کارگردان و یکی از تهیه‌کنندگان اجرایی
۱۹۷۱ آنها ممکن است غول باشند تهیه‌کننده
۱۹۷۲ اثر پرتوهای گاما بر روی گل‌های همیشه‌بهار ساکنین کره ماه کارگردان و تهیه‌کننده
زندگی و روزگار قاضی روی بین یکی از تهیه‌کنندگان اجرایی (در تیتراژ نیامده)
۱۹۸۰ مشت به هوا کارگردان (فیلم تلویزیونی با اقتباس از نمایشنامه‌ای به همین نام اثر مایکل کریستوفر)
۱۹۸۴ هری و پسر کارگردان و تهیه‌کننده
۱۹۸۷ باغ‌وحش شیشه‌ای کارگردان نامزد نخل طلا
۲۰۰۵ سقوط امپراطوری تهیه‌کننده، نامزد: جایزه امی ساعات پربیننده برای مجموعه تلویزیونی کوتاه

جوایز و افتخارات

ویرایش
سال اثر نامزدشده دسته نتیجه منبع
۱۹۵۹ گربه روی شیروانی داغ بهترین بازیگر نقش اول مرد نامزدشده [۱۲]
۱۹۶۲ بیلیاردباز نامزدشده
۱۹۶۴ هاد نامزدشده
۱۹۶۸ لوک خوش‌دست نامزدشده
۱۹۶۹ ریچل، ریچل بهترین فیلم نامزدشده
۱۹۸۲ بدون سوءنیت بهترین بازیگر نقش اول مرد نامزدشده
۱۹۸۳ حکم نامزدشده
۱۹۸۷ رنگ پول برنده
۱۹۹۵ هیچ‌کس احمق نیست نامزدشده
۲۰۰۳ جاده‌ای به‌سوی تباهی بهترین بازیگر نقش مکمل مرد نامزدشده
سال اثر نامزدشده دسته نتیجه منبع
۱۹۵۹ گربه روی شیروانی داغ بهترین بازیگر نقش اول مرد نامزدشده
۱۹۶۲ بیلیاردباز برنده [۱۳]
۱۹۶۴ هاد نامزدشده
۱۹۷۱ بوچ کسیدی و ساندنس کید نامزدشده
۲۰۰۳ جاده‌ای به‌سوی تباهی بهترین بازیگر نقش مکمل مرد نامزدشده

منابع

ویرایش
  1. Lax, Eric (1996). Paul Newman: A Biography. Atlanta: Turner Publishing; شابک ‎۱−۵۷۰۳۶−۲۸۶−۶.
  2. (Morella و Epstein 1988)
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ "Ancestry of Paul Newman". Genealogy.com. 2010. Archived from the original on September 27, 2010. Retrieved December 14, 2013.
  4. Levy, Shawn (November 5, 2009). "Paul Newman: A Life" (excerpt). Scribd.com. Archived from the original on March 6, 2016. Retrieved February 1, 2012.
  5. "Was Paul Newman's acting career limited by his charm and good looks?". The Independent. March 26, 2010. Archived from the original on July 22, 2019. Retrieved February 10, 2018.
  6. Tugend, Tom (September 28, 2008). "Paul Newman – Hollywood's most famous half-Jew – dies at 83 [VIDEO]". The Jewish Journal of Greater Los Angeles. Archived from the original on September 24, 2019. Retrieved May 17, 2018.
  7. "Paul Newman: Actor, racing driver, activist and philanthropist". Belfast Telegraph. September 29, 2008. Archived from the original on July 22, 2019. Retrieved May 27, 2018.
  8. Borden 2010, p. 1.
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ ۹٫۲ ۹٫۳ ربکا جونز (۱۱ آبان ۱۴۰۱). «پل نیومن، هنرپیشه‌ای که از نو باید شناخت». بی‌بی‌سی فارسی.
  10. دوپونت، لوک. «۱۰۰۱ راهکار تبلیغاتی». تهران: انتشارات سیته: ۳۷.
  11. "Hollywood legend Paul Newman dies of cancer age 83" (به انگلیسی). Wikinews. Retrieved 27 September 2008.
  12. "THE OFFICIAL ACADEMY AWARDS® DATABASE". awardsdatabase.oscars.org (به انگلیسی). Retrieved 2022-05-14.
  13. "Foreign Actor in 1962". awards.bafta.org (به انگلیسی). Retrieved 2022-05-14.
  • PAUL NEWMAN (ILLUS. HIST. OF THE MOVIES) by Michael Kerbel, Star Bks. Press, 1975
  • Paul Newman: A Life in Pictures by Pierre-Henri Verlhac and Yann-Brice Dherbier, Chronicle Books Publishing, Inc. ، 2006

پیوند به بیرون

ویرایش