پروتون-ام
پروتون-ام(Протон-М) با شاخص گراو ۸کی۸۲ام یا ۸کی۸۲کی‌ام، موشکی روسی است که پرتابگری است که از موشک پروتون مشتق شده و توسعه‌یافته است. این موشک توسط کروچینف ساخته و از ایستگاه سایت ۸۱ از ایستگاه فضایی بایکونور در قزاقستان پرتاب می‌گردد. این پرتابگر توسط خدمات بین‌المللی پرتابی (آی‌ال‌اس) تجاری‌سازی شده که معمولاً از ایستگاه ۲۰۰/۳۹ پرتاب می‌شود. اولین پروتون-ام در سال ۲۰۰۱ (۱۳۸۰ش) پرتاب شد.
 Proton-M rocket being transported to its launchpad | |
| عملکرد | Heavy carrier rocket |
|---|---|
| سازنده | Khrunichev |
| کشور مبدأ |  روسیه |
| ابعاد | |
| بلندی | ۵۳ متر (۱۷۴ فوت) |
| قطر | ۷٫۴ متر (۲۴ فوت) |
| جرم | ۷۱۲٬۸۰۰ کیلوگرم (۱٬۵۷۱٬۵۰۰ پوند) |
| تعداد مراحل | 3 or ۴ |
| ظرفیت | |
| بار مفید به LEO | |
| جرم | ۲۲٬۰۰۰ کیلوگرم (۴۹٬۰۰۰ پوند) |
| بار مفید به GTO (Briz-M) | |
| جرم | ۶٬۷۰۰ کیلوگرم (۱۴٬۸۰۰ پوند) |
| بار مفید به GSO (Briz-M) | |
| جرم | ۳٬۵۰۰ کیلوگرم (۷٬۷۰۰ پوند) |
| راکت‌های مرتبط | |
| خانواده | Universal Rocket |
| تاریخچهٔ پرتاب | |
| وضعیت | Active |
| سایت‌های پرتاب | Baikonur Sites 81 & 200 |
| مجموع پرتاب‌ها | ۸۲ |
| پرتاب(های) موفق | ۷۳ |
| پرتاب(های) ناموفق | ۷ |
| پرتاب(های) ناتمام | ۲ |
| نخستین پرواز | 7 April 2001[۱] |
| مرحلهٔ First | |
| بلندی | ۲۱ متر (۶۹ فوت) |
| قطر | ۷٫۴ متر (۲۴ فوت) |
| جرم خالی | ۳۱٬۰۰۰ کیلوگرم (۶۸٬۰۰۰ پوند) |
| جرم ناخالص | ۴۵۰٬۴۰۰ کیلوگرم (۹۹۳٬۰۰۰ پوند) |
| پیشرانه | 6 RD-275M |
| بیشینهٔ رانش | ۱۰٬۵۳۲ کیلونیوتن (۲٬۳۶۸٬۰۰۰ پوند-نیرو) |
| تکانه ویژه | 285 sec |
| مدت‌زمان سوختن | 108 seconds |
| سوخت | N2O4/UDMH |
| مرحلهٔ Second – 8S811K | |
| بلندی | ۱۴ متر (۴۶ فوت) |
| قطر | ۴٫۱۵ متر (۱۳٫۶ فوت) |
| جرم خالی | ۱۱٬۷۱۵ کیلوگرم (۲۵٬۸۲۷ پوند) |
| جرم ناخالص | ۱۶۷٬۸۲۸ کیلوگرم (۳۶۹٬۹۹۷ پوند) |
| پیشرانه | 4 RD-۰۲۱۰ |
| بیشینهٔ رانش | ۲٬۳۹۹ کیلونیوتن (۵۳۹٬۰۰۰ پوند-نیرو) |
| تکانه ویژه | 327 sec |
| مدت‌زمان سوختن | 206 seconds |
| سوخت | N2O4/UDMH |
| مرحلهٔ Third | |
| بلندی | ۶٫۵ متر (۲۱ فوت) |
| قطر | ۴٫۱۵ متر (۱۳٫۶ فوت) |
| جرم خالی | ۴٬۱۸۵ کیلوگرم (۹٬۲۲۶ پوند) |
| جرم ناخالص | ۵۰٬۷۴۷ کیلوگرم (۱۱۱٬۸۷۸ پوند) |
| پیشرانه | 1 RD-۰۲۱۲ |
| بیشینهٔ رانش | ۶۱۳٫۸ کیلونیوتن (۱۳۸٬۰۰۰ پوند-نیرو) |
| تکانه ویژه | 325 sec |
| مدت‌زمان سوختن | 238 seconds |
| سوخت | N2O4/UDMH |
| مرحلهٔ Fourth(optional) – Briz-M | |
| بلندی | ۲٫۶۱ متر (۸ فوت ۷ اینچ) |
| قطر | ۴٫۱۰ متر (۱۳٫۵ فوت) |
| جرم خالی | ۲٬۳۷۰ کیلوگرم (۵٬۲۲۰ پوند) |
| جرم ناخالص | ۲۲٬۱۷۰ کیلوگرم (۴۸٬۸۸۰ پوند) |
| پیشرانه | 1 S5.98M |
| بیشینهٔ رانش | ۱۹٫۶ کیلونیوتن (۴٬۴۰۰ پوند-نیرو) |
| تکانه ویژه | 326 sec |
| مدت‌زمان سوختن | 3000 seconds |
| سوخت | N2O4/UDMH |
| مرحلهٔ Fourth(optional) – Blok DM-2 | |
| پیشرانه | 1 RD-58M |
| بیشینهٔ رانش | ۸۵ کیلونیوتن (۱۹٬۰۰۰ پوند-نیرو) |
| تکانه ویژه | 352 sec |
| سوخت | RP-1/LOX |
| مرحلهٔ Fourth(optional) – Blok DM-03 | |
| پیشرانه | 1 RD-58MF |
| سوخت | RP-1/LOX |
توصیف حمل‌کننده
ویرایش
ویژگی پرتون-ام، تغییرات در مراحل ابتدایی برای کاهش وزن ساختارش است که باعث افزایش قدرت فشار و بهره‌وری کامل از نیروی پیشران است. از یک سامانهٔ حلقه‌ایی-بسته برای مرحلهٔ اول موشک استفاده شده که اجازهٔ مصرف تمام پیشرانش را به وی می‌دهد افزایش کارایی موشک در مقایسه ا گونه‌های قدیم‌اش و نیز کاهش مادهٔ تاکسیک از خصوصیات این نسل جدید از موشک‌های سری پروتون است. در نتیجه قادر است تا ۲۱ تن بار را به مدار نزدیک زمین حمل نماید. مرحله سوم این موشک توانیی حمل ۳ تون محموله به مدار زمین‌ساکن یا ۵٫۵ تن محموله مدار انتقالی‌زمین را داراست. تلاش‌هایی براش کاهش وابستگی قطعات به خارج نیز از سوی سازندگان صورت گرفته است.
بیشتر پرتاب‌های پرتون-ام از طبقهٔ بالای بریز-ام برای رسیدن به مدارهای بالاتر سود می‌برند. پرتاب‌ها نیز توسط طبقهٔ بالای بلوک-دی‌ام در زمان ارسال فضاپیمای گلوناس نیز انجام می‌شود، که برای دو پرتاب آینده با بلوک دی‌ام-۳ نیز آماده می‌گردد..[۲] در سال ۲۰۰۹ (۱۳۸۸) هیچ پرتابی بدون طبقه بالایی از سوی پرتون-ام انجام نشد، به هرحال این کلاهک برای پرتاب مازول آزمایشگاهی چندمنظوره و بازوی روبوتیک اروپا (برای ایستگاه فضایی بین‌المللی) در سال ۲۰۱۳(۱۳۹۲-۳) استفاده خواهد شد.
بهبودهای پرتون-ام
ویرایشدر ۷ ژوئیه ۲۰۰۷ (۱۶ تیر مرداد ۱۳۸۶)، خدمات بین‌المللی پرتابی اولین موشک پرتون-ام بهبودیافته را پرتاب نمود که حامل ماهواره دایرکت‌تی‌وی-۱۰ بود که به مدار حمل می‌نمود. این ۳۲۶مین پرتاب پرتون و ۱۶مین پرتاب پرتون-ام/بریز/ام بود و نیز ۴۱مین پرتاب آی‌ال‌اس بود..[۳] ویژگی وی برتری مؤثر در طبقه نخست (موشک مرحله نخست) بود، که روزآمدی در دستگاه‌های ناوبری رقمی، تانک سوخت سبکتر وفشار ورنیر قدرتمندتر بر روی طبقه بالایی بریز-ام بود. همچنین کاهش وزن کل موشک با باریکتر نمودن تانک‌های سوخت در طبقه نخست و استفاده از مواد کامپوزیتی در سایر طبقات بود. دومین پرتابی این موشک در ۱۸ اوت ۲۰۰۸ (۲۸ مرداد ۱۳۸۷) انجام شد که ماهواره اینمارست ۴ اف-۳ ار به مدار پرتاب نمود. از سال ۲۰۰۷ نسخه اصلی پرتون-ام به نفع پرتون-ام بهبودیافته کنار گذاشته شد. فرانک مکنا، مدیرعامل ای‌ال‌اس، در سال ۲۰۱۰ ار عملیات طراحی برای پرتون-۳ که قادر است تا ۶٫۱۵ تن محموله را به مدار زمین ببرد پرده برداشت.[۴]
بنگرید به
ویرایشمنابع
ویرایش- ↑ McDowell, Jonathan. "Proton". Orbital and Suborbital Launch Database. Jonathan's Space Page. Archived from the original on 5 September 2004. Retrieved 16 June 2014.
- ↑ کربز، گانتر. «پروتون». صفحه فضایی گانتر.
- ↑ «دایرکت تی‌وی-۱۰». آی‌ال‌اس.
- ↑ «آی‌ال‌اس بدست آورد: محصول تصاحب کورنیچف». اقتصاد ماهواره. دسامبر۲۰۰۹. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک)