ویکی‌پدیا

پراکندگان پشتون

پراکندگان پشتون در جهان به پشتون‌هایی گفته می‌شود که در خارج از سرزمین سنتی شان، پشتونستان زندگی می‌کنند. پشتونستان منطقهٔ تاریخی است که در میان آمودریا در افغانستان و رود سند در پاکستان واقع شده‌است.[۱۳] هرچند اکثریت مردمان پشتون در سرزمین شان که منطقه پشتونستان است زندگی می‌کنند، اما تعداد چشم‌گیر از جوامع پشتون در سراسر ایالت‌های نزدیک پاکستان مانند ایالت سند و ایالت پنجاب پراکنده شده‌اند، به‌ویژه در مراکز این ایالات که به ترتیب شهرهای کراچی و لاهور است. به علاوه، پشتون‌ها در کشور هندوستان نیز زندگی می‌کنند، به‌خصوص در منطقه روهیل‌کهند در آیات اوتار پردیش و در ایالت‌های گجرات و راجستان. خارج از جنوب آسیا، جوامع قابل توجه پشتون‌ها در کشورهای عربی خلیج فارس (به‌ویژه در امارات متحده عربی)، ایالات متحده، ایران، انگلستان، آلمان، کانادا، روسیه و استرالیا یافت می‌شوند.

پراکندگان پشتون
کل جمعیت
تقریباً ۸۰-۹۰ میلیون (۲۰۱۸)[۱]
 هند۳٬۲۰۰٬۰۰۰ (۲۰۱۸) [در درجه اول غیر-پشتون زبان] ۲۱٬۶۷7 (۲۰۱۱) [پشتو زبان][۲]
 امارات متحده عربی۴۷۸٬۳۱۵ (۲۰۱۸)[۳]
 ایالات متحده آمریکا۱۳۸٬۵۵۴ (۲۰۱۰)[۴]
 ایران۱۱۳٬۰۰۰ (۱۹۹۳)[۵]
 بریتانیا۱۰۰٬۰۰۰ (۲۰۰۹)[۶]
 آلمان۳۷٬۸۰۰ (۲۰۱۲)[۷]
 کانادا۱۰٬۵۹۰ (۲۰۱۶)[۸][نیازمند بازبینی منبع]
 روسیه۹٬۸۰۰ (۲۰۰۲)[۹]
 استرالیا۸٬۱۵۴ (۲۰۰۶)[۱۰]
 مالزی۵٬۵۰۰ (۲۰۰۸)
 تاجیکستان۴٬۰۰۰ (۱۹۷۰)[۵]
زبان‌ها
زبان پشتو
فارسی افغانستان، زبان هندی، زبان اردو و زبان انگلیسی به عنوان زبان‌های دوم
دین
اسلام (سنی)
با کمی شیعه، سیک و اقلیت‌های هندو[۱۱][۱۲]

باور برین نظر است که مردمان پشتون که به عنوان یک گروه قومی ایرانی‌زبان دسته‌بندی می‌شوند،[۱۴][۱۵] در اوایل هزاره یکم میلادی در منطقه سنتی شان که پشتونستان است، مسکن گزیدنده‌اند. بر اساس اتنولوگ، جمعیت آن‌ها فعلاً حدود ۵۰ میلیون نفر است، اما برخی منابع این رقم را اندکی بالاتر یا پایین‌تر می‌گویند.[۱۶][۱۷][۱۸] پس از آمدن اسلام در این منطقه، بیشتر پشتون‌ها مهاجر شدند و در سرزمین‌های مربوط به سلطنت دهلی، امپراطوری مغول و سایر دولت‌های اسلامی که در جریان یورش‌های مسلمانان به شبه قاره هند، تأسیس شده بود، مسکن گزیدند. در نتیجه، نواده‌های آن‌ها با مردمان محلی که به زبان هندی و اردو صحبت می‌کردند، همگون شده و درهم آمیختند؛ از پشتون‌ها در هندوستان و پاکستان به‌نام‌های پتان و پتان‌ها یاد می‌شوند.

سرزمین مادری

ویرایش
 
مردم پشتون در افغانستان.

افغانستان

ویرایش
اطلاعات بیشتر: اقوام افغانستان و افغان‌های مقیم خارج

از نظر تاریخی، واژه یا اصطلاح افغان از قرن سوم پس از میلاد بدین‌سو به مردمان پشتون گفته می‌شود اما حالا به تمامی شهروندان افغانستان، افغان گفته می‌شود. پشتون‌ها بزرگ‌ترین قوم در افغانستان بوده و ۴۰ تا ۴۲ درصد کل جمعیت کشور را شکل می‌دهند.[۱۹][۲۰] حدود ۱٫۹۹ میلیون مهاجر افغان در کشور همسایه، پاکستان زندگی می‌کنند. اکثریت آن‌ها پشتون‌های هستند که در آن کشور متولد شده‌اند.[۲۱]

پشتون‌ها در سراسر افغانستان پخش شده‌اند و تقریباً در تمامی ولایات این کشور یافت می‌گردند.[۲۲] قندهار، دومین شهر بزرگ افغانستان بوده و یک دژ محکم فرهنگ پشتون است. شهرهای لشکرگاه در جنوب، فراه در غرب، جلال‌آباد در شرق و قندز در شمال کشور نیز از جمله سایر مراکز بزرگ فرهنگی این قوم بوده و جمعیت آن‌ها غالباً پشتون هستند.

پاکستان

ویرایش
اطلاعات بیشتر: گروه‌های قومی در پاکستان و پاکستانی‌های خارج از پاکستان
همچنین ببینید: پشتون‌ها

پشتون‌ها یکی از بزرگ‌ترین اقلیت قومی در پاکستان بوده و حدود ۲۵ درصد کل جمعیت این کشور را شکل می‌دهند.[۲۳][۲۴] پشتون‌ها بزرگ‌ترین گروه قومی در ولایت خیبر پختون‌خوا، گلگت بلتستان و شامل مناطق قبایل و شمال شرقی بلوچستان هستند.

شهر کراچی در ایالت سند، بر اساس برخی تخمین‌ها با داشتن حدود ۸٫۵ میلیون پشتون میزبان بزرگ‌ترین تراکم جمعیت شهرنشین پشتون در جهان است.[۲۵][۲۶] برخی شهرهای مهم پشتون نشین در پاکستان شامل شهرهای ذیل می‌باشد: پیشاور، کویته، ژوب، لورالائی، قلعه سیف‌الله، اتک، سوات، مردان، چارسده، مینگوره، بنو، پاره‌چنار و صوابی. هرچند ولایت بلوچستان پس از قوم بلوچ نام‌گذاری شده‌است، اما پشتون‌ها در این ولایت اکثریت بوده و بلوچ‌ها بزرگ‌ترین اقلیت قومی در این ولایت هستند. با این حال، بلوچ‌ها در بیشتر اراضی این ولایت زندگی نموده و پشتون‌ها در یک مکان کوچک‌تر در شمال ایالت بلوچستان در مرز افغانستان متراکم شده‌اند.

پشتون‌ها حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد کل جمعیت ناحیه هوزاره در ایالت خیبر پختون‌خوا را شکل می‌دهند. قبیله‌های پشتون که در منطقه بتگرامِ ناحیه تورغر گلگت و اسکردو و شهر مانسهره زندگی می‌کنند، به زبان پشتو صحبت می‌نماید، اما قبیله‌های جدون، ترین و دله‌زاک که در ایبت‌آباد و ناحیه هریپور زندگی دارند، معمولاً به زبان هندکو و بعضاً به زبان پشتو مرکزی به عنوان زبان رسمی خود، صحبت می‌نمایند.


جوامع کوچک‌تر پشتون در خارج از خیبر پختون‌خوا و گلگت بلتستان و ناحیه شمال شرقی بلوچستان را می‌توان در ناحیه‌های اتک و میانوالی در ایالت پنجاب یافت. این جوامع و برخی جوامع دیگر که دارای اصالت پشتون بوده و از زمانه‌های بسیار قدیم در ایالت‌های پنجاب و سند و کشمیر هند ساکن شده‌اند، معروف به پتان هستند. جوامع بزرگی از پتان‌ها مانند نیازی‌ها و غیره در شهرهای خانیوال و قصور زندگی می‌کنند؛ همچنین جوامع بزرگ‌تری در اطراف ملتان بود و باش دارند که زمانی بخشی از امپراطوری درانی بود. جوامع پتان در ناحیه‌های مختلف کشمیر آزاد نیز ساکن هستند. آن‌ها بیشتر در ناحیه‌های پونچ، سدهونتی و باغ ساکن شده‌اند. در ناحیه‌های پونچ و سدهونتی، پشتون‌ها بیشتر از ۷۰ درصد جمعیت را تشکیل می‌دهند. پشتون‌های کشمیری غالباً از قبیله سدوزایی بوده و در کشمیر معروف به سدهن هستند. جمعیت تقریبی پشتون‌ها در جمو و کشمیر آزاد حدود ۱ میلیون نفر است. قبیله سدوزایی در شهر راولا کوت، به عنوان قلعه محکمی در کشمیر آزاد هستند. تعداد اندکی از سایر قبایل پشتون در کشمیر، از جمله قبایل درانی، ترین، لودهی، یوسفزایی، شینواری و آفریدی در مناطق جمو و کشمیر تحت اداره هندوستان زندگی می‌کنند. آن‌ها به زبان‌های محلی صحبت می‌نمایند.

افزون بر موارد فوق، برخی جوامع در پاکستان که به زبان اردو صحبت می‌کنند، اصالت خود را به پشتون‌های باستان در مناطق افغانستان و خیبرپختون‌خوا نسبت می‌دهند. برخی از آنان خود را بنگش، یوسفزایی، غوری و درانی می‌دانند. برعلاوه، یک تعداد چشم‌گیر روهیله‌ها نیز بعد از تقسیم هندوستان در ۱۹۴۷ به پاکستان مهاجرت کردند. پشتون‌ها حدود ۳۰ درصد جامعه مهاجر در شهر کراچی را شکل می‌دهند.

هندوستان

ویرایش

پشتون‌ها

اطلاعات بیشتر: روهیله

هند بریتانوی زمانی یک جمعیت بزرگ پشتون، تقریباً برابر با جمعیت پشتون در افغانستان داشت که غالباً در ولایتی که در زمان هند بریتانوی به‌نام ولایت مرزی شمال-غرب یاد می‌شد و ولایت بلوچ‌ستان متراکم بودند. پشتون‌ها جوامعی بزرگی را پس از قرن چهاردهم و قبل از قرن بیستم در منطقه روهیل‌کهند ساختند. بر اساس ویرایش یازدهم دانش‌نامه بریتانیکا، در واقع تعداد پشتون‌های که در هند بریتانوی زندگی می‌کردند، نزدیک به ۳٫۵ میلیون نفر می‌رسید، اما تعداد گویندگان زبان پشتو کم‌تر از۱٫۲۵ میلیون نفر بود.[۲۷] بیشتر این مناطق همراه با ولایت‌های مربوطه آن پس از تقسیم هند و پاکستان در ۱۹۴۷ میلادی، به پاکستان واگذار گردید. امروزه پشتون‌های هندوستان به گروه‌های که به زبان پشتو صحبت می‌کنند و گروه‌های که به زبان اردو/هندی و سایر زبان‌های منطقهٔ صحبت می‌کنند تقسیم می‌شوند و گویندگان زبان پشتو، بزرگ‌ترین گروه است.[۲۸] خان محمد عاطف که پروفسور دانشگاه لکهنو است تخمین نمود که «جمعیت پتان‌ها در هندوستان دو برابر جمعیت آن‌ها در افغانستان است».[۲۹]

جوامع پشتو زبان

ویرایش

تعداد زیادی از پشتون‌ها در ایالت جمو و کشور هندوستان هستند که به زبان پشتو صحبت می‌کنند. هرچند تشخیص تعداد دقیق آن‌ها سخت است، اما تعداد آن‌ها حداقل از ۱۰۰٬۰۰۰ نفر بیشتر است، چون در ۱۹۵۴ میلادی برای بیشتر از ۱۰۰٬۰۰۰ پشتون کوچی که در دره کشمیر زندگی می‌کردند، شهروندی هندوستان اعطاء شد.[۳۰] امروزه جرگه‌ها مکرراً برگزار می‌شود.[۳۱] آن‌هایی که در دره کشمیر مسکن‌گزین شده و زندگی می‌نمایند به زبان پشتو صحبت نموده و بیشتر در سمت جنوب-غربی این دره هستند، جاییکه گه‌گاه مستعمرات پشتون‌ها در آنجا ایجاد شده‌اند. جالب تر از همه این‌که، آفریدی‌های کوکی‌خیل که در درامگایهاما زندگی می‌کنند تمامی رسوم باستانی خود را حفظ نموده و به زبان پشتو صحبت می‌کنند. آن‌ها لباس‌های رنگارنگ می‌پوشند و شمشیر و سپر با خود حمل می‌کنند. آفریدی‌ها و ماچی‌پوریان‌ها که از قبیله یوسفزایی هستند، شامل خدمت در ارتش هستند تا در مقابل آن برخی از روستاها را از مالیات بر درآمد معاف نگهدارند. پشتون‌ها اکثراً در زمان درانی‌ها به هندوستان رفتند، اما برخی از آن‌ها توسط ماهاراج گلاب سنگ به هندوستان آورده شد تا در مرز خدمت نمایند. روستاهای دهاکا و چانگنار (چاکنوت) که در خط کنترل در ناحیه کپواره قرار دارند، نیز به زبان پشتو صحبت می‌کنند. مطابق درخواست‌های جوامع پشتون که در آن ایالت زندگی می‌کنند، شبکه تلویزیونی کاشر اخیراً چند برنامه تلویزیونی را به زبان پشتو آغاز کرده‌است.[۳۲][۳۳][۳۴]

همچنین جمعیت کوچک و پراکنده پشتون هنوز هم در شهرهای کلان هندوستان که دارای جمعیت بزرگ مسلمان هستند وجود دارند و بیشتر افرادی که به زبان پشتو صحبت می‌نماید در ایالت‌های دهلی و اتار پردیش ساکن هستند؛ این افراد همچنین زبان‌های محلی که در ایالت‌های مربوطه آن‌ها صحبت می‌شود را به عنوان زبان دوم صحبت می‌کنند. تعداد پشتون‌های که هنوز هم از زبان پشتو استفاده نموده و قادر به صحبت و درک آن هستند، به حدود ۱۴٬۱۶۱ نفر می‌رسد. دلیل آن قسماً این است که این پشتون‌های هندی تا چندی قبل قادر بودند به پختون‌خوا در پاکستان سفر کنند.[۳۵][۳۶][۳۷][۳۸]

یک اجتماع کوچک هندو، معروف به شین خالی به معنی «خال‌های سبز» (اشاره به خال‌کوبی‌های سبز رنگ در چهره زنان پشتون دارد)، پس از تقسیم هندوستان به منطقه اناریا در راجستان مهاجرت کردند. این اجتماع قبل از تقسیم هندوستان در کویته، لورلایی و مناطق میختر در ولایت بلوچ‌ستان هند بریتانوی زندگی می‌کردند. آن‌ها حتی امروزه به زبان پشتو صحبت می‌کنند و فرهنگ پشتو را با رقص اتن تجلیل می‌نماید.[۱۲]

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. ↑ "Pashto, Northern". SIL International. اتنولوگ. June 2010. Retrieved 2010-09-18. Ethnic population: 29,529,000 possibly total Pashto in all countries.
  2. ↑ Ali, Arshad (15 February 2018). "Khan Abdul Gaffar Khan's great granddaughter seeks citizenship for 'Phastoons' in India". Daily News and Analysis. Retrieved 21 February 2019. Interacting with mediapersons on Wednesday, Yasmin, the president of All India Pakhtoon Jirga-e-Hind, said that there were 32 lakh Phastoons in the country who were living and working in India's Delhi but were yet to get citizenship.
  3. ↑ "United Arab Emirates: Demography" (PDF). Encyclopædia Britannica World Data. دانشنامه بریتانیکا Online. Retrieved 15 March 2008.
  4. ↑ 42% of 200,000 آمریکایی‌های افغان‌تبار = 84,000 and 15% of 363,699 Pakistani-Americans = 54,554. Total Afghan and Pakistani Pashtuns in USA = 138,554.
  5. ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ "Ethnologue report for Southern Pashto: Iran (1993)". SIL International. اتنولوگ: Languages of the World. Retrieved 5 May 2012.
  6. ↑ Maclean, William (10 June 2009). "Support for Taliban dives among British Pashtuns". Reuters. Retrieved 6 August 2009.
  7. ↑ Relations between Afghanistan and Germany بایگانی‌شده در ۱۶ ژانویه ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine: Germany is now home to almost 90,000 people of Afghan origin. 42% of 90,000 = 37,800
  8. ↑ https://www12.statcan.gc.ca/census-recensement/2016/dp-pd/prof/details/page.cfm?Lang=E&Geo1=PR&Code1=01&Geo2=&Code2=&SearchText=Canada&SearchType=Begins&SearchPR=01&B1=All&TABID=1&type=0
  9. ↑ "Perepis.ru". perepis2002.ru (به روسی). Archived from the original on 16 January 2017. Retrieved 16 December 2021.
  10. ↑ "20680-Ancestry (full classification list) by Sex – Australia". 2006 Census. اداره آمار استرالیا. Archived from the original (Microsoft Excel download) on 10 March 2008. Retrieved 2 June 2008. Total responses: 25,451,383 for total count of persons: 19,855,288.
  11. ↑ Eusufzye, Khan Shehram (2018). "Two identities, twice the pride: The Pashtun Sikhs of Nankana Saheb". Pakistan Today. Retrieved 31 May 2020. One can sense a diminutive yet charming cultural amalgamation in certain localities within the town with the settling of around 250 Pashtun Sikh families in the city.
    Ruchi Kumar, The decline of Afghanistan's Hindu and Sikh communities, Al Jazeera, 2017-01-01, "the culture among Afghan Hindus is predominantly Pashtun"
    Beena Sarwar, Finding lost heritage, Himal, 2016-08-03, "Singh also came across many non-turban-wearing followers of Guru Nanak in Pakistan, all of Pashtun origin and from the Khyber area."
    Sonia Dhami, Sikh Religious Heritage – My visit to Lehenda Punjab بایگانی‌شده در ۲۸ ژانویه ۲۰۲۱ توسط Wayback Machine, Indica News, 2020-01-05, "Nankana Sahib is also home to the largest Sikh Pashtun community, many of whom have migrated from the North West Frontier Provinces, renamed Khyber-Pakhtunwa."
    Neha, Pak misusing Durand Line to facilitate terrorists, says Pashtun, Siasat Daily, 2019-09-20, "The members of the Pashtun and Afghan Sikh community living in Europe and UK have gathered in Geneva"
    Sabrina Toppa, Despite border tensions, Indian Sikhs celebrate festival in Pakistan, TRT World, 2019-04-16, "Hasanabdal is home to around 200 Sikh families that have primarily moved from Pakistan’s Khyber Pakhtunkhwa province, including Pakistan’s former tribal areas. The majority are Pashtun Sikhs who abandoned their homes and took refuge near Sikhism’s historical sites."
  12. ↑ ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ Haider, Suhasini (3 February 2018). "Tattooed 'blue-skinned' Hindu Pushtuns look back at their roots". The Hindu (به انگلیسی). Retrieved 24 March 2018.
  13. ↑ "Pashtun". Encyclopædia Britannica. Retrieved 10 September 2010.
  14. ↑ "Afghan and Afghanistan". Abdul Hai Habibi. alamahabibi.com. 1969. Retrieved 24 October 2010.
  15. ↑ Muhammad Qasim Hindu Shah (Firishta). "History of the Mohamedan Power in India". Persian Literature in Translation. Packard Humanities Institute. Archived from the original on 11 February 2009. Retrieved 10 January 2007.
  16. ↑ Penzl, Herbert; Sloan, Ismail (2009). A Grammar of Pashto a Descriptive Study of the Dialect of Kandahar, Afghanistan. Ishi Press International. p. 210. ISBN 978-0-923891-72-5. Retrieved 2010-10-25. Estimates of the number of Pashto speakers range from 40 million to 60 million...
  17. ↑ "Pashto". Omniglot.com. Retrieved 2010-10-25. The exact number of Pashto speakers is not known for sure, but most estimates range from 45 million to 55 million.
  18. ↑ Thomson, Gale (2007). Countries of the World & Their Leaders Yearbook 08. Vol. 2. European Union: Indo-European Association. p. 84. ISBN 978-0-7876-8108-1. Retrieved 2010-10-25.
  19. ↑ "Afghan Population: 31,108,077 (July 2013 est.) [Pashtun = 42%]". Central Intelligence Agency (CIA). The World Factbook. Archived from the original on 7 June 2017. Retrieved 7 June 2013.
  20. ↑ See:
  21. ↑ "PAKISTAN: Tolerance wanes as perceptions of Afghan refugees change". IRIN. 27 February 2012. Retrieved 3 March 2012.
  22. ↑ "District Development Plans (DDP)". Government of Afghanistan and United Nations Development Programme (UNDP). Ministry of Rural Rehabilitation and Development. Retrieved 2012-11-28.
  23. ↑ "Pakistan population: 187,342,721 [Pashtun (Pathan) 15.42%]". The World Factbook. Central Intelligence Agency (CIA). 2012. Archived from the original on 16 November 2018. Retrieved 2012-02-10.
  24. ↑ "Pakistan Index: Tracking Variables of Reconstruction & Security" (PDF). Brookings Institution. 29 December 2011. p. 13. Archived from the original (PDF) on 27 March 2010. Retrieved 25 January 2012.
  25. ↑ Obaid-Chinoy, Sharmeen (17 July 2009). "Pakistan: Karachi's Invisible Enemy City potent refuge for Taliban fighters". PBS. Retrieved 20 September 2010.
  26. ↑ "In a city of ethnic friction, more tinder". The National. 24 August 2009. Archived from the original on 16 January 2010. Retrieved 2010-08-24.
  27. ↑ Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Pathan" . Encyclopædia Britannica (به انگلیسی). Vol. 20 (11th ed.). Cambridge University Press. p. 913.
  28. ↑ Alvi, Shams-ur-Rehman (11 December 2008). "Indian Pathans to broker peace in Afghanistan". Hindustan Times. Archived from the original on 5 November 2013. Retrieved 3 May 2015.
  29. ↑ Alavi, Shams Ur Rehman (11 December 2008). "Indian Pathans to broker peace in Afghanistan". Hinudstan Times (به انگلیسی).
  30. ↑ "Pakhtoons in Kashmir". The Hindu. Chennai, India. 20 July 1954. Archived from the original on 9 December 2004. Retrieved 2009-08-22.
  31. ↑ "Justice rolls in Kashmir, Afghan-style". The Telegraph. Retrieved 2009-08-22.
  32. ↑ "Saiyids, Mughals, Pashtuns and Galawans". OPF. Archived from the original on 15 May 2007. Retrieved 2007-06-07.
  33. ↑ "A First Look at the Language of Kundal Shahi in Azad Kashmir" (PDF). SIL International. Archived from the original (PDF) on 15 February 2010. Retrieved 2009-06-11.
  34. ↑ "The Tribune, Chandigarh, India – Jammu & Kashmir".
  35. ↑ "Pathan". Isa-Masih in Lucknow. Archived from the original on 13 June 2011. Retrieved 2007-02-17.
  36. ↑ "Phonemic Inventory of Pashto" (PDF). CRULP. Archived from the original (PDF) on 23 July 2007. Retrieved 2007-06-07.
  37. ↑ Abstract of speakers’ strength of languages and mother tongues – 2001, Census of India (retrieved 17 March 2008)
  38. ↑ "Study of the Pathan Communities in four States of India". Khyber. Archived from the original on 14 May 2008. Retrieved 2007-06-07.

کتابشناسی

ویرایش

الگو:پاکستانی دور از وطن

برگرفته از «https://fa.wiki.x.io/w/index.php?title=پراکندگان_پشتون&oldid=41000421»