پیراتبار
پیراتبار (به انگلیسی: Paraphyly) یا پیراتباری (به انگلیسی: Paraphyletic)، به گروهی از جانداران گفته می‌شود که همگی نیای مشترک دارند اما بخشی از نوادگان این نیای مشترک که تفاوت زیادی با بقیه گروه دارند از این گروه برداشته شده و در دسته‌بندی‌ها جدا قرار داده شده‌اند، که خوانده می‌شوند گروه پارافیلِتیک یا پیراتبار. ماهی‌ها نمونه معروفی از یک گروه نافراگیر هستند.
گروه نافراگیر گروهی است که شامل توالی‌ای از گونه‌های رو به تکامل به سمت یک گروه نهایی باشد، به طوری که یک یا چند شاخهٔ نهایی را ـ مثلاً به دلیل تغییرات شدید ظاهری ـ که از همان جد مشترک مشتق شده‌اند، جزئی آن محسوب نکنند. یک چنین گروه‌هایی را فراوان می‌توان در بین آثار علمی گذشته مشاهده کرد. نمونه بارز آن «ماهی‌ها» هستند. حتی گروه‌های شناخته شده تری همچون «خزندگان» نیز پارافیلتیک‌اند زیرا پرندگان در حقیقات ادامهٔ مسیر تکامل خزندگان‌اند.
نمونه‌ها
ویرایشجدول زیر شامل برخی از گروه‌های نافراگیر است:
جستارهای وابسته
ویرایشیادداشت
ویرایش- ↑ مخاطی‌واران گاه در مهره‌داران جای داده می‌شوند، هرچندکه ستون مهره‌ها ندارند.
- ↑ انسان‌تباران گاه در کپی‌های بزرگ جای داده می‌شوند.
- ↑ انسان‌تباران گاه در کپی‌ها جای داده می‌شوند.
منابع
ویرایش- دانیل بروکس، جنین ان. کایرا، توماس آر. پلات، و مری اچ. پریتچارد. ۱۹۸۴. اصول و روش‌های سیستماتیک فیلوژنی (کتاب کاربردی). ترجمه یزدان کیوانی. انتشارات نقش مهر، ۱۳۸۴، تهران. ۷۴ ص.
- خلجی پیربلوطی، ولی‌الله، روش‌های رده‌بندی موجودات زنده، مجله رشد، دوره نوزدهم، شماره ۴. زمستان ۱۳۸۴. ص۴۲.