پارادوکس قدرت مطلق
پارادوکس‌های قدرت مطلق، پارادوکس‌هایی در ارتباط با کارهایی هستند که یک قادر مطلق (خدا) می‌تواند انجام دهد.[۱]
پارادوکس سنگ
ویرایشمشهورترین تقریر از دستهٔ پارادوکس‌های قدرت مطلق، به نام پارادوکس سنگ این چنین بیان می‌شود:[۱]
آیا یک وجود قادر مطلق می‌تواند سنگی بسازد آن چنان سنگین که خودش نتواند آن را بلند کند؟
اگر نمی‌تواند؛ قادر مطلق نیست.
اگر می‌تواند؛ چون نمی‌تواند آن را بلند کند؛ قادر مطلق نیست.
این پارادوکس معمولاً جهت تبیین نامحتملی وجود خدای قادر مطلق کاربرد دارد که البته انتقاداتی هم نسبت به این پارادوکس وارد شده‌است.[۲]
تقریرهای مشابه
ویرایشآیا خدا می‌تواند:
نقدها
ویرایشبه باور فیلسوفان و متکلمین مسلمان، قدرت خدا به اموری تعلق می‌گیرد که امکان تحقق داشته باشند. از این رو آنچه ذاتاً ممتنع یا مستلزم امتناع و محال است، متعلق قدرت نخواهد بود. چنین اموری در دایره شی قرار نمی‌گیرند تا متعلق قدرت الهی باشند؛ بنابراین امور محال (همچون نمونه‌های بالا) متعلق قدرت الهی قرار نمی‌گیرند و عدم پیدایش این امور به علت محدودیت قدرت الهی نیست؛ یعنی قدرت خدا به محالات ذاتی تعلق نمی‌گیرد و این هیچ محدودیتی برای قدرت الهی پدیدنمی‌آورد؛ زیرا این امور قابلیت ایجاد ندارند. قدرت خدا به امور قابل تحقق تعلق می‌گیرد و در هر حال فاعل کامل است اما این امور در درون خود ضعف و عجز دارند؛ یعنی قدرت به محالات ذاتیه تعلق نمی‌گیرد.[۳]
پانویس
ویرایش- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «پارادوکس قدرت مطلق». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۳۰ مارس۲۰۱۰.
- ↑ «پاسخ اجمالی دفتر آیت‌الله مکارم شیرازی به پارادوکس قدرت مطلق».
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ جعفر سبحانی و محمد محمد رضایی (زمستان ۱۳۸۷)، «فصل سوم، صفات خدا»، اندیشهٔ اسلامی، تهران: دفتر نشر معارف، ص. صفحهٔ ۱۰۵و۱۰۶