آنتی‌ژن

آنتی‌ژن (به فرانسوی: Antigène) یا پادگن به ترکیباتی گفته می‌شود که پس از ورود به بدن موجب برانگیختن واکنش‌های ایمنی می‌گردند که در جریان آن موادی به نام پادتن تولید می‌شود. نام انگلیسی این واژه برگرفته از ابتدای ترکیب «Antibody Generating» است و اشاره به نقش آن در تحریک تولید پادتن دارد. به لحاظ علمی به هر مولکولی که بتواند مورد شناسایی یک پادتن (آنتی‌بادی) قرار گیرد یا با گیرنده سلول‌های لنفوسیت T ترکیب شود، آنتی‌ژن گفته می‌شود. به اولین برخورد آنتی‌ژن و پادتن در بدن چالش آنتی‌ژن می‌گویند.

منشأ آنتی‌ژن‌ها می‌تواند خارجی مانند گرده گل، یا سلول‌های ناشناس درون بدن مانند سلول‌های سرطانی یا حتی خود سلول‌های طبیعی بدن مثل بیماری خودایمنی باشد.

ساختار آنتی‌ژن

از لحاظ شیمیایی آنتی‌ژن‌ها که غالباً مولکول‌های درشتی هستند، ممکن است شامل پروتئین، پلی ساکارید، چربی‌ها و حتی اسید نوکلئیک باشند. یکی از خصلت‌های آنتی‌ژن‌ها، بیگانه بودن آنها نسبت به ترکیبات بدن صاحب آنتی‌ژن (میزبان) است که در این صورت دستگاه ایمنی بدن بافت‌های خود را بیگانه فرض می‌کند و به دنبال آن آسیب‌های بافتی و بیماری‌های خودایمنی همانند لوپوس منتشر ایجاد می‌شود. اگرچه موادی که وزن مولکولی کوچک دارند خود غالباً آنتی‌ژنی نیستند ولی می‌توانند به عنوان هاپتن عمل کنند.

جستارهای وابسته

پادتن

منابع

• Peter Delves, Seamus Martin , Dennis Burton and Ivan Roitt (۲۰۰۶)، Roitt's Essential Immunology، Blackwell Publishing، شابک ۹۷۸-۱-۴۰۵۱-۳۶۰۳-۷نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (رده)