پادگانه دریایی

پادگانه دریایی[۱] (به انگلیسی: Marine terrace) (دیگر نام‌ها:تراس ساحلی، ساحل برخاسته) یک عارضه ژئومورفولوژیکی و سطحی صاف و تقریباً افقی با منشأ دریایی است که اغلب از فرسایش یک سکوی ساحلی قدیمی حاصل شده و بر اثر فعالیت امواج ساییده شده است. پادگانه دریایی بسته به زمان تشکیل ممکن است بالاتر یا پایین‌تر از سطح دریا واقع شده باشد و معمولاً توسط شیب صعودی تندتر به سمت خشکی و با شیب نزولی کمتری به دریا محدود می‌شود. به دلیل سطح نسبتاً هموار پادگانه‌ها، این عوارض معمولاً برای فعالیت‌های انسانی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

marine terraces
مقطع نمونه پادگانه دریایی فرسایشی. ۱: رسوبات نهشته شده در زیر سطح حداقل جزر، ۲: سکوی ساحلی جدید، ۳: لبه داخلی خط ساحلی جدید، ۴: دیواره دریایی جدید، ۵: سکوی ساحلی قدیمی، ۶: زاویه خط ساحلی قدیمی، ۷: دیواره دریایی قدیمی، ۸: پادگانه پوشیده شده با رسوبات دریایی و کوهرفت‌ها، ۹: مخروط‌افکنه، ۱۰: سکوی ساحلی و دیواره پوشیده شده، ۱۱: سطح دریای قدیمی، ۱۲: سطح دریای قدیمی

سطح سکوی پادگانه دریایی معمولاً دارای شیب ۱ تا ۵ درجه است که میزان شیب بسته به محدوده پیشین جزر و مد و عموماً به‌صورت خطی مقعر است. پهنای پادگانه‌های دریایی بسیار متغیر بوده و گاهی به ۱۰۰۰ متر نیز می‌رسد. همچنین پهنای آن‌ها در نیم‌کره شمالی و نیم‌کره جنوبی متفاوت است. پادگانه دریایی ممکن است با مقدار زیادی خاک و رسوبات با سن مختلف پوشیده شده باشد.

شکل‌گیری پادگانه دریایی توسط تغییرات شرایط محیطی و فعالیت‌های تکتونیکی در طی دوران زمین‌شناسی کنترل می‌شود. تغییرات اقلیمی باعث نوسان سطح آب دریاها و اقیانوس‌ها شده و تغییرات ایزوستازی نیز پوسته زمین را دچار تغییر می‌کنند که در تشکیل پادگانه‌های دریایی مؤثر است.

منابع

ویرایش
  1. مُر، فرید؛ مدبری، سروش (۱۳۹۱). فرهنگ جامع علوم زمین. فرهنگ معاصر. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۱۰۵-۰۴۰-۴.