ویلیام لورنس براگ

فیزیک‌دان بریتانیایی

سر ویلیام لارنس برگ (Sir William Lawrence Bragg)‏[۱]Kt، CH، OBE، MC، FRS‏ (۳۱ مارس ۱۸۹۰–۱ ژوئیه ۱۹۷۱)، فیزیکدان بریتانیایی بود که در استرالیا به دنیا آمد. او کاشف بلورنگاری با اشعه ایکس (۱۹۱۲) با کمک قانون پراش پرتوی ایکس براگ بود که در تعیین ساختار بلور نقش بنیادینی دارد. او دریافت کننده مشترک (با پدرش ویلیام هنری براگ) جایزه نوبل فیزیک در ۱۹۱۵ میلادی بود، «به دلیل خدماتش در تحلیل ساختار بلوری با کمک پرتوی ایکس» بود که یکی از قدم‌های مهم در توسعه بلورنگاری اشعه ایکس است.[۲]

ویلیام لورنس براگ
زادهٔ۳۱ مارس ۱۸۹۰
درگذشت۱ ژوئیهٔ ۱۹۷۱ (۸۱ سال)
ملیتانگلیسی
محل تحصیلدانشگاه آدلاید
دانشگاه کمبریج
شناخته‌شده
برای
به خاطر تحلیل ساختار بلوری توسط پراش پرتوهای ایکس و جوان‌ترین برنده جایزه نوبل
جوایز جایزه فیزیک نوبل (۱۹۱۵)
مدال کاپلی (۱۹۶۶)
پیشینه علمی
شاخه(ها)فیزیک
محل کاردانشگاه منچستر
دانشگاه کمبریج
استاد راهنماویلیام هنری براگ (پدرش)
جوزف جان تامسون

براگ در ۱۹۴۱ میلادی مقام شوالیه را دریافت نمود. تا ۲۰۲۰ میلادی، جوان‌ترین دریافت کننده جایزه نوبل در فیزیک بود که در سن ۲۵ سالگی این جایزه را دریافت نمود. هنگامی که کشف ساختار DNA توسط جیمز واتسون و فرانسیس کریک در فوریه ۱۹۵۳ میلادی گزارش شد، براگ هدایتگر آزمایشگاه کاوندیش در کمبریج بود.[۳]

زندگی

ویرایش

سال‌های اولیه

ویرایش

برگ در آدلاید، جنوب استرالیا به دنیا آمد. والدین وی سر ویلیام هنری براگ (۱۸۶۲–۱۹۴۲)، استاد الدر ریاضیات و فیزیک در دانشگاه آدلاید و مادرش گوندولین (۱۸۶۹–۱۹۲۹)، دختر سر چارلز تاد، منجم دولتی استرالیای جنوبی بود.[۴]

او از همان اوایل به علوم و ریاضیات علاقه‌مندی نشان می‌داد. به مدت کوتاهی پس از شروع مدرسه، از سه چرخه افتاد و دستش شکست. پدرش که در مورد آزمایش‌های رونتگن در اروپا خوانده بود و آزمایش‌های خود را انجام می‌داد، از اشعه تازه کشف شدهٔ ایکس استفاده کرد و دست شکسته شده را مورد بررسی قرار داد. این اولین جراحی ثبت شده با کمک اشعه ایکس در استرالیا است.[۵]

در ۱۹۰۰ میلادی، برگ دانشجوی مدرسه کوئین در آدلاید شمالی بود که پنج سال نیز در کالج سنت پیتر آدلاید تحصیل نمود. او در سن ۱۶ سالگی جهت مطالعه ریاضیات، شیمی و فیزیک به دانشگاه آدلاید در ۱۹۰۸ میلادی رفت. در همان سال پدرش کرسی فیزیک کاوندیش را در دانشگاه لیدز پذیرفت و خانواده را به انگلستان آورد. برگ وارد کالج ترینیتی کمبریج در پاییز ۱۹۰۹ میلادی شد و کمک هزینه عمده تحصیلاتی را در ریاضیات دریافت نمود، با وجود این که امتحانش را به دلیل سینه پهلو در تخت خواب انجام داد. او پس از این که ابتدا در ریاضیات تفوق یافت، در سال‌های آخر مطالعاتش به دروس فیزیک روی آورد و با درجه افتخاری اول در ۱۹۱۱ میلادی فارغ‌التحصیل شد. براگ در ۱۹۱۴ میلادی به عنوان همکار در کالج ترینیتی انتخاب شد، چنین فلوشیپی در کالج کمبریج مرتبط با پذیرش و دفاع از یک تز می‌باشد.[۶][۷]

براگ در میان سایر علاقه‌مندی‌هایش به صدف‌شناسی نیز علاقه‌مند بود؛ کلکسیون شخصی او شامل حدود ۵۰۰ گونه بود که شخصاً همه آن‌ها را از جنوب استرالیا جمع‌آوری کرده بود. او گونهٔ جدیدی از سپیداج کشف کرد که توسط ژوزف ورکو «Sepia braggi» نامیده شد.[۸]

اشعه ایکس و معادله برگ

ویرایش

در آن زمان ماهیت اشعه ایکس نامعلوم بود، پدرش استدلال می‌کرد که اشعه ایکس جریانی از ذرات است و سایرین ماهیت آن را موجی می‌دانستند. ماکس فون لائو، باریکه‌ای از اشعه ایکس را به بلوری در مقابل صفحه فوتوگرافیکی تاباند. کنار نقطه‌ای که اشعه به آنجا اصابت کرده بود، نقاط دیگری نیز از اشعه‌های انحراف یافته وجود داشند، لذا نتیجه گرفته شد که اشعه ایکس خاصیت موجی دارد. در ۱۹۱۲ میلادی، دبلیو. ال. برگ که سال اول خود را به عنوان دانشجوی تحقیقاتی در کمبریج سپری می‌نمود، در حالی که کنار رودخانه قدم می‌زد، به این شهود رسید که بلورها از صفحات موازی اتم‌ها تشکیل شده‌اند که باریکه‌های اشعه ایکس را در اکثر زوایا پراش نمی‌کنند، چرا که باید اشعه‌های ایکس منحرف شده ناشی از برخورد با اتم‌ها، از فاز خود خارج شده باشند و لذا همدیگر را خنثی کنند. با این حال، هنگامی که پرتوی اشعه ایکس در زاویه‌ای برخورد کند که فاصله طی شده بین صفحات برابر طول موج اشعه ایکس باشد، آناگاه این انحرافات هم فاز خواهند بود و خالی را در فیلم مجاورش ایجاد می‌نماید. او از این بینش الهام گرفته و قانون ساده براگ را نوشت که طول موج اشعه ایکس و فاصله بین صفحات اتمی در یک بلور ساده را با زاویه بازتابی مرتبط می‌سازد.[۹]

پدر او دستگاهی ساخت که توسط آن بلور در زوایای دقیقی دوران یافته و انرژی پرتاب‌های بازتابی اندازه‌گیری می‌شوند. او و پدرش با این کار توانستند که فواصل بین صفحات اتمی را در تعدادی از بلورهای ساده بسنجند. آنها فواصل اتم‌ها را از وزن بلور و عدد آووگادرو بدست می‌آوردند که آنها را قادر می‌ساخت تا طول موج‌های اشعه‌های ایکس تولیدی را با اهداف فلزی متفاوتی در لوله‌های پرتوی ایکس اندازه‌گیری نمایند. دبلیو. اچ. براگ، نتایجشان را در اجلاسی در قالب مقاله گزارش نمود و اعتبار معادله آن را به «پسرش» (بدون نام بردن) داد، اما پسرش را به عنوان مؤلف مشترک در نظر نگرفت که باعث ایجاد «رنجشی» در پسرش شد که هیچگاه از پس آن غصه بر نیامد.[۱۰]

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. Phillips, D. (1979). "William Lawrence Bragg. 31 March 1890 – 1 July 1971". Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society. 25: 74–143. doi:10.1098/rsbm.1979.0003. JSTOR 769842.
  2. "The Nobel Prize in Physics 1915". Nobel Foundation. Retrieved 26 April 2018.
  3. "Facts on the Nobel Prize in Physics". Nobel Foundation. Retrieved 16 January 2016.
  4. Matthew, H. C. G.; Harrison, B., eds. (23 September 2004). "The Oxford Dictionary of National Biography". Oxford Dictionary of National Biography (online ed.). Oxford University Press. pp. ref:odnb/30845. doi:10.1093/ref:odnb/30845. Retrieved 29 December 2019. (Subscription or UK public library membership required.)
  5. Caroe, G. M. (1978). William Henry Bragg 1862-1942. Cambridge University Press. p. 75.
  6. "Cambridge Physicists - William Lawrence Bragg". Cambridge Physics. Cavendish Laboratory. Archived from the original on 27 April 2018. Retrieved 26 April 2018.
  7. See Fred Hoyle's remarks regarding Hutchinson in 1965 Galaxies, Nuclei and Quasars p. 38 London: Heinemann; and R. J. N. Phillips 1987, "Some Words from a Former Student", in Tribute to Paul Dirac, Bristol: Adam Hilger, p. 31.
  8. Jenkin, John William and Lawrence Bragg; Father and Son. Oxford University Press 2008 ISBN 978 0 19 923520 9
  9. Laue, Max von. "Concerning the Detection of X-ray Interferences". Nobel Prizes. Retrieved 3 January 2018.
  10. Van der Kloot, William (2014). Great Scientists wage the Great War. Stroud: Fonthill. p. 129.

برای مطالعه بیشتر

ویرایش

پیوند به بیرون

ویرایش