ویتامین ب۱۲

ویتامین ب۱۲
داده‌های بالینی
AHFS/Drugs.com	monograph
روش مصرف دارو	oral, IV, IM
کد ATC	B03BA01 ;
وضعیت قانونی
وضعیت قانونی	UK: فقط ℞ (POM) ; US: داروی بدون نسخه ;
داده‌های فارماکوکینتیک
زیست فراهمی	readily absorbed in distal half of the ileum
پیوند پروتئینی	Very high to specific transcobalamins plasma proteins; Binding of hydroxocobalamin is slightly higher than cyanocobalamin.
متابولیسم	hepatic
نیمه‌عمر حذف	Approximately 6 days; (400 days in the liver)
دفع	renal
شناسه‌ها
	نام آیوپاک α-(5,6-dimethylbenzimidazolyl)cobamidcyanide;
شمارهٔ سی‌ای‌اس	۶۸-۱۹-۹ ;
پاب‌کم CID	۵۴۷۹۲۰۳;
دراگ‌بنک	DB00115 ;
کم‌اسپایدر	۱۰۴۶۹۵۰۴ ;
KEGG	D00166 ;
ChEMBL	ChEMBL۱۶۹۷۷۷۷ ;
داده‌های فیزیکی و شیمیایی
فرمول شیمیایی	C63H88CoN14O14P۱
جرم مولی	1355.37 g/mol g·mol−1
مدل سه بعدی (جی‌مول)	Interactive image;
	SMILES NC(=O)C[C@@]8(C)[C@H](CCC(N)=O)C=2/N=C8/C(/C)=C1/[C@@H](CCC(N)=O)[C@](C)(CC(N)=O)[C@@](C)(N1[Co+]C#N)[C@@H]7/N=C(C(\C)=C3/N=C(/C=2)C(C)(C)[C@@H]3CCC(N)=O)[C@](C)(CCC(=O)NCC(C)OP([O-])(=O)O[C@@H]6[C@@H](CO)O[C@H](n5cnc4cc(C)c(C)cc45)[C@@H]6O)[C@H]7CC(N)=O;
	InChI InChI=1S/C62H90N13O14P.CN.Co/c1-29-20-39-40(21-30(29)2)75(28-70-39)57-52(84)53(41(27-76)87-57)89-90(85,86)88-31(3)26-69-49(83)18-19-59(8)37(22-46(66)80)56-62(11)61(10,25-48(68)82)36(14-17-45(65)79)51(74-62)33(5)55-60(9,24-47(67)81)34(12-15-43(63)77)38(71-55)23-42-58(6,7)35(13-16-44(64)78)50(72-42)32(4)54(59)73-56;1-2;/h20-21,23,28,31,34-37,41,52-53,56-57,76,84H,12-19,22,24-27H2,1-11H3,(H15,63,64,65,66,67,68,69,71,72,73,74,77,78,79,80,81,82,83,85,86);;/q;;+2/p-2/t31?,34-,35-,36-,37+,41-,52-,53-,56-,57+,59-,60+,61+,62+;;/m1.. /s1 ; Key:RMRCNWBMXRMIRW-WYVZQNDMSA-L ;
	(این چیست؟) (صحت‌سنجی)

ویتامین ب۱۲ یا کوبالامین از مهم‌ترین ویتامین‌های مورد نیاز برای حیات موجودات زنده است. این ویتامین برای تکثیر سلولی (خون‌سازی) و عملکرد سیستم عصبی از طریق سنتزِ میلین (Myelinogenesis) ضروری بوده و همراه با فولیک اسید و دیگر ویتامین‌ها برای بارداری بسیار ضروری است. ب۱۲ به طور معمول به مقدار کمی در مواد غذایی یافت می‌‌شود. باکتریهای تولیدکننده ب۱۲ در دستگاه گوارش انسان، از دهان و لثه و حلق تا روده بزرگ، زندگی می‌کنند اما قادر به تأمین کل نیاز بدن نیستند. این ویتامین در منابع حیوانی مانند گوشت جگر، شیر، پنیر و تخم مرغ وجود دارد و دارای ۴ درصد کبالت است. کمبود آن منجر به بیماری کم‌خونی وخیم و غیرطبیعی شدن گلبول‌های قرمز کم شدن رشد بدن، مو و ناخن می‌شود.^[۱] ویتامین ب۱۲ در غذاهای گیاهی موجود نمی‌باشد زیرا گیاهان هیچ گونه نیازی به این ویتامین نداشته و در نتیجه نه از محیط دریافت و ذخیره می‌کنند و نه خود تولید و انبار می‌کنند. و بهتر است گیاهخواران و ورزشکاران و کسانی که رژیم سخت می‌گیرند از مکمل‌های ویتامینی مانند مولتی ویتامین‌ها استفاده کنند.^[۲] (حیوانات این ویتامین را از فعالیت باکتری‌های موجود در طبیعت به دست می‌آورند)

نقش ویتامین ب۱۲ در بدن

این ویتامین در تولید یاخته‌های بدن نقش دارد و وظیفهٔ آن همانند اسیدفولیک، شرکت در همانند سازی ژن‌های هستهٔ سلول می‌باشد. تکثیر سلول‌ها در بافت عصبی و دستگاه گوارش و مغز استخوان به خاطر حضور این ویتامین می‌باشد.

چرخه جذب ویتامین ب۱۲

ویتامین ب۱۲ موجود در غذا پس از ورود به بدن، ابتدا با پروتئینی به نام «هاپتوکورین» Haptocorrin (فاکتور R یا ترانس کوبالامین یک) ترشح شده از غدد بزاقی پیوند می‌خورد. «هاپتوکورین» با درست‌کردن یک کمپلکس با این ویتامین از نابود شدن آن توسط اسید معده جلوگیری می‌کند. سلول‌های جداری معده، پروتئینی به اسم «اینترینسیک فاکتور» یا فاکتور داخلی را می‌سازند. وقتی که «هاپتوکورین~ویتامین ب۱۲» کمپلکس وارد روده باریک می‌شود، آنزیم پانکراس هاپتوکورین را حل می‌کند و ویتامین ب۱۲ را آزاد می‌کند. آنگاه ویتامین ب۱۲ با فاکتور داخلی پیوند شده و به بخش انتهایی روده باریک (ایلئوم) می‌روند. در قسمت انتهایی ایلئوم کمپلکس فاکتور داخلی + این ویتامین، با اندوسیتوز وارد سلول‌های جدار روده می‌شود. در داخل سلول‌ها، ویتامین ب۱۲ از فاکتور داخلی جدا شده و به پروتئین دیگری بنام (ترانس کوبالامین دو) متصل می‌شوند. ترکیب این دو از روده به کبد منتقل می‌شود.

عوامل کمبود ویتامین ب۱۲

بر اساس کتاب فیزیولوژی گایتون شایع‌ترین علت کمبود ویتامین ب۱۲ در حقیقت نه کمبود آن در غذا بلکه اختلال در سنتز فاکتور داخلی توسط معده است. ترکیب این فاکتور داخلی با ویتامین ب۱۲، باعث جذب آن در ایلئوم می‌شود. بیماری‌های مختلف معدی مانند گاستریت‌های مزمن (تورم مزمن معده) و آتروفیک (کم‌خونی پرنیشیوز)، اعمال جراحی برداشتن کامل یا بخشی از معده، باعث عدم ترشح فاکتور داخلی شده و کمبود ویتامین ب۱۲ را در بدن انسان به دنبال دارد. کمبود ویتامین ب۱۲ می‌تواند موجب کم‌خونی، احساس ضعف، افسردگی، زخم دهان و زبان، اختلالات روحی، کاهش حافظه، کاهش وزن، اختلال در راه رفتن و بوی بد دهان شود.^[۳]^[۴]

ویتامین ب۱۲ در «کبد» ذخیره می‌شود و اگر فرد سال‌های طولانی از این ویتامین استفاده نکند کمبودی در بدنش ایجاد نمی‌شود.^[۵]

افراد گیاه‌خوار در تأمین ویتامین ب۱۲ با مشکل مواجه اند.^[۶] افراد مسن با استفاده بیش از حد از ملین‌ها با کمبود این ویتامین در بدن‌شان روبه رو می‌شوند. وجود این ویتامین در بدن کودکان و سالمندان اهمیت زیادی دارد و ممکن است عدم وجود این ماده در بدن آن‌ها موجب عدم جذب مواد مغذی دیگر شود.

مسمومیت و تغییرات پوستی بر اثر کمبود ویتامین ب۱۲

این ویتامین محلول در آب است . کمبود این ویتامین در عملکرد تمامی اجزای بدن انسان تأثیر سوء می‌گذارد و انتقال اکسیژن را با کندی مواجه می‌کند و همچنین می‌تواند موجب تضعیف دستگاه ایمنی بدن انسان شود. کمبود آن به ویژه در سیستم عصبی و خون‌سازی مؤثر است. این ویتامین در چرخهٔ رشد سلولی نقش متفاوتی دارد و می‌تواند ایجاد انرژی و پروتئین کند. این ویتامین همچنین در تقسیم سلولی و روند رشد نیز تأثیرگذار است.

تشخیص‌های آزمایشگاهی

از آنجایی که هیچ تست استاندارد طلایی برای کمبود ویتامین B12 وجود ندارد، چندین آزمایش مختلف آزمایشگاهی برای تأیید تشخیص مشکوک بودن به وجود این کمبود انجام می‌شود.

مقدار سرمی ویتامین B12 نیز نامناسب است زیرا دیر تغییر می‌کند و همچنین نسبتاً غیر حساس و غیر اختصاصی است.^[۷]

اسید متیل مالونیک در ادرار یا پلاسمای خون به عنوان یک نشانگر عملکردی ویتامین B12 در نظر گرفته می‌شود که با کاهش ذخایر ویتامین B12 افزایش می‌یابد.^[۷] با این حال، سطوح بالای متیل مالونیک اسید ممکن است نشان دهنده اختلال متابولیک^[۸] اغلب نادیده گرفته شده‌ی، اسیدوری ترکیبی مالونیک و متیل مالونیک (CMAMMA) باشد.^[۹]

اولین نشانگر کمبود ویتامین B12 سطوح پایین هولوترانسکوبالامین (holoTC) است که مجموعه ای از ویتامین B12 و پروتئین انتقال دهنده آن است.^[۷]

جستارهای وابسته

فهرست منابع غذایی دارای ویتامین ب۱۲

پانویس

↑ Smith AG (2019-09-21). "Plants need their vitamins too". Current Opinion in Plant Biology. 10 (3): 266–275. doi:10.1016/j.pbi.2007.04.009. PMID 17434786.
↑ انجمن گیاهخواران ایرانی http://www.iranvegetarians.com/018.htm بایگانی‌شده در ۴ سپتامبر ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine
↑ "Changes to the Nutrition Facts Label". U.S. Food and Drug Administration (FDA). 27 May 2016. Retrieved 16 May 2020. This article incorporates text from this source, which is in the public domain.
↑ "Industry Resources on the Changes to the Nutrition Facts Label". U.S. Food and Drug Administration (FDA). 21 December 2018. Retrieved 16 May 2020. This article incorporates text from this source, which is in the public domain.
↑ World Health Organization (2005). "Chapter 14: Vitamin B12". Vitamin and Mineral Requirements in Human Nutrition (2nd ed.). Geneva: World Health Organization. pp. 279–287. hdl:10665/42716. ISBN 978-92-4-154612-6.
↑ «ویتامین ب۱۲». وبگاه vegankind.ir. ۱۳ خرداد ۱۳۹۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ ژوئیه ۲۰۱۵.
↑ ^۷٫۰ ^۷٫۱ ^۷٫۲ Herrmann, Wolfgang; Obeid, Rima (2008), „Causes and Early Diagnosis of Vitamin B12 Deficiency”, Deutsches Ärzteblatt international, doi:10.3238/arztebl.2008.0680, ISSN 1866-0452, PMC 2696961
↑ NIH Intramural Sequencing Center Group; Sloan, Jennifer L; Johnston, Jennifer J; Manoli, Irini; Chandler, Randy J; Krause, Caitlin; Carrillo-Carrasco, Nuria; Chandrasekaran, Suma D; Sysol, Justin R (2011). "Exome sequencing identifies ACSF3 as a cause of combined malonic and methylmalonic aciduria". Nature Genetics (به انگلیسی). 43 (9): 883–886. doi:10.1038/ng.908. ISSN 1061-4036. PMC 3163731. PMID 21841779.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:فرمت پارامتر PMC (link)
↑ de Sain-van der Velden, Monique G. M.; van der Ham, Maria; Jans, Judith J.; Visser, Gepke; Prinsen, Hubertus C. M. T.; Verhoeven-Duif, Nanda M.; van Gassen, Koen L. I.; van Hasselt, Peter M. (2016-02-27). "A New Approach for Fast Metabolic Diagnostics in CMAMMA". JIMD Reports. 30: 15–22. doi:10.1007/8904_2016_531. ISSN 2192-8304. PMC 5110436. PMID 26915364.

Textbook of gastroenterology, volume I TADATAKA YAMADA Second Edition, p469
Freeman AG. Hydroxy cobalamin versus Cyanocobalami. J R Soc Med. 1996 Nov. ; 89(11):659

منابع

[Smith2019-1] Smith AG (2019-09-21). "Plants need their vitamins too". Current Opinion in Plant Biology. 10 (3): 266–275. doi:10.1016/j.pbi.2007.04.009. PMID 17434786.

[2] انجمن گیاهخواران ایرانی http://www.iranvegetarians.com/018.htm بایگانی‌شده در ۴ سپتامبر ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine

[FDAdelay-3] "Changes to the Nutrition Facts Label". U.S. Food and Drug Administration (FDA). 27 May 2016. Retrieved 16 May 2020. This article incorporates text from this source, which is in the public domain.

[4] "Industry Resources on the Changes to the Nutrition Facts Label". U.S. Food and Drug Administration (FDA). 21 December 2018. Retrieved 16 May 2020. This article incorporates text from this source, which is in the public domain.

[5] World Health Organization (2005). "Chapter 14: Vitamin B12". Vitamin and Mineral Requirements in Human Nutrition (2nd ed.). Geneva: World Health Organization. pp. 279–287. hdl:10665/42716. ISBN 978-92-4-154612-6.

[6] «ویتامین ب۱۲». وبگاه vegankind.ir. ۱۳ خرداد ۱۳۹۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ ژوئیه ۲۰۱۵.

[:0-7] ۷٫۰ ^۷٫۱ ^۷٫۲ Herrmann, Wolfgang; Obeid, Rima (2008), „Causes and Early Diagnosis of Vitamin B12 Deficiency”, Deutsches Ärzteblatt international, doi:10.3238/arztebl.2008.0680, ISSN 1866-0452, PMC 2696961

[8] NIH Intramural Sequencing Center Group; Sloan, Jennifer L; Johnston, Jennifer J; Manoli, Irini; Chandler, Randy J; Krause, Caitlin; Carrillo-Carrasco, Nuria; Chandrasekaran, Suma D; Sysol, Justin R (2011). "Exome sequencing identifies ACSF3 as a cause of combined malonic and methylmalonic aciduria". Nature Genetics (به انگلیسی). 43 (9): 883–886. doi:10.1038/ng.908. ISSN 1061-4036. PMC 3163731. PMID 21841779.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:فرمت پارامتر PMC (link)

[9] Sain-van der Velden, Monique G. M.; van der Ham, Maria; Jans, Judith J.; Visser, Gepke; Prinsen, Hubertus C. M. T.; Verhoeven-Duif, Nanda M.; van Gassen, Koen L. I.; van Hasselt, Peter M. (2016-02-27). "A New Approach for Fast Metabolic Diagnostics in CMAMMA". JIMD Reports. 30: 15–22. doi:10.1007/8904_2016_531. ISSN 2192-8304. PMC 5110436. PMID 26915364.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]