وکیلان و حقوق‌دانان بازداشت‌شده خیزش ۱۴۰۱ ایران

وکیلان و حقوق‌دانان بازداشت‌شده در خیزش ۱۴۰۱ ایران، گروهی از بازداشت‌شدگان به دست جمهوری اسلامی هستند.

خیزش ۱۴۰۱ ایران
بخشی از کنار گذاشتن حجاب در ایران و پیامدهای کشته‌شدن مهسا امینی
از بالا به پایین: جوانان معترض در بلوار کشاورز - تجمع حمایتی معترضان ایرانی در ملبورن - تجمع اعتراضی دانشجویان دانشگاه امیرکبیر
تاریخ	از ۲۵ شهریور ۱۴۰۱ به‌مدت چند ماه
موقعیت	ایران
علت(ها)	کشته‌شدن مهسا امینی
اهداف	براندازی نظام جمهوری اسلامی
روش‌ها	تظاهرات خیابانی تجمع (آیین‌های هفتم و چهلم کشته‌شدگان، تجمعات صنفی) دفاع و درگیری با مأموران امنیتی تحصن شعارنویسی و شعارهای شبانه برداشتن حجاب اجباری (روسری‌سوزان، گیسوبران) عمامه‌پرانی حمله هکری اعتصاب تحریم خرید
طرف‌های مدنی درگیر
مخالفان نظام جمهوری اسلامی نظام جمهوری اسلامی قوه مجریه وزارت کشور وزارت اطلاعات وزارت ارتباطات قوه قضائیه نیروهای مسلح ایران فراجا یگان‌های ویژه سازمان اطلاعات فراجا پلیس امنیت عمومی سپاه پاسداران سازمان اطلاعات سپاه قرارگاه ثارالله شبه‌نظامیان بسیج لباس‌شخصی‌ها پیشمرگان کرد مسلمان پشتیبانی خارجی: روسیه نیروی‌های نیابتی: حزب‌الله لبنان نخسا
شخصیت‌های پیشرو
مردمی، خودجوش و بدون ساختار رهبری سید علی خامنه‌ای و دیگر مقامات نظام جمهوری اسلامی
تلفات و کشته‌ها
کشته‌شدگان: دست‌کم ۵۱۱ تن (گزارش بی‌بی‌سی)، دست‌کم ۵۲۹ نفر (هرانا)، ۵۳۷ تن (صدای آمریکا)، دست‌کم ۵۷۰ تن (رادیو فردا) دست‌کم ۶۳۲ نفر (کانون حقوق بشر ایران)، بیش از ۱٫۵۰۰ تن (طبق بولتن محرمانه سپاه) از جمله، ۷۱ کودک و نوجوان (غیر از اعدام‌شدگان) کشته‌شده بر اثر شکنجه یا نرسیدن دارو: دست‌کم ۱۵ تن در خطر اعدام: دست‌کم ۱۰۹ تن زخمی‌شدگان: در کردستان، بیش از ۸٫۰۰۰ هزار نفر (آمار سایر نقاط در دسترس نیست) بازداشت‌شدگان: دست‌کم ۱۹٫۷۰۰ تن (هرانا)، دست‌کم ۲۲٫۰۰۰ تن (قوه قضاییه)، دست‌کم ۶۰٫۰۰۰ تن (صدای آمریکا) کشته‌شدگان: ۶۸ نفر (هرانا)، بیش از ۹۰ نفر (ایرنا) زخمی‌شدگان: بیش از ۲٫۰۰۰ نفر

آغاز موج بازداشت‌ها در خیزش ۱۴۰۱

مأموران امنیتی جمهوری اسلامی از شهریور و در جریان خیزش ۱۴۰۱ ایران شمار قابل توجهی از کنشگران مدنی و سیاسی… را بازداشت کردند.

برخی از بازداشت‌شدگان

«اگر رهبری (خامنه‌ای) از نقض حقوق شهروندی خبر ندارند جای تأسف دارد و اگر خبر دارند، صد برابر، جای تأسف دارد.» (سخنی از کام‌فیروزی، وکیل بازداشت‌شده)

• محمدعلی کامفیروزی؛ وکیلی که وکالت تعدادی از فعالان دانشجویی و سیاسی و نیز شماری از زندانیان را بر عهده داشته، در ۲۳ آذر و بدون احضاریه بازداشت شد.
• نگین کیانی؛ وکیل و عضو کانون وکلای دادگستری آذربایجان شرقی که در ۹ آبان ۱۴۰۱، پس از قبول وکالت بازداشت‌شدگان اعتراضات سراسری، توسط نیروهای امنیتی دستگیر شد.
• آرش کیخسروی؛ وکیل و نیز فعال سیاسی‌ای که در ۸ آبان ۱۴۰۱ به دست نیروهای امنیتی در تهران بازداشت شد. بازداشت وی با تفتیش منزل و ضبط برخی لوازم شخصی‌اش همراه بوده‌است.
• نازنین سالاری؛ وکیل و رئیس کمیسیون حقوق بشر کانون وکلای دادگستری استان فارس، فعال حقوق زنان و کودکان در شیراز است که در ۸ آبان ۱۴۰۱ بازداشت شد.
• حسن اسدی زیدآبادی؛ حقوق‌دان، وکیل و عضو شورای مرکزی سازمان دانش‌آموختگان ایران که در ۲۵ آبان ۱۴۰۱ از سوی سازمان اطلاعات سپاه در خانه‌اش دستگیر شد.
• آستاره انصاری؛ وکیلی که به دست حکومت جمهوری اسلامی در شیراز بازداشت شد.
• مصطفی نیلی؛ وکیلی که وکالت برخی از فعالان مدنی و سیاسی و نیز شماری از معترضان را بر عهده داشته، در ۱۶ آبان ۱۴۰۱ به دست نیروهای سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بازداشت شد.
• بهاره صحراییان جهرمی؛ وکیل و فعال حقوق بشر که در شیراز بازداشت شد.
• شماری از وکیلان در پشتیبانی از معترضان و بازداشت‌شدگان اعتراضات سراسری ۱۴۰۱، در مقابل کانون وکلای دادگستری مرکز، تجمع مسالمت‌آمیز برگزار کردند؛ ولی نیروهای امنیتی بعد از شلیک گاز اشک‌آور، برخی از آنان را بازداشت کردند.
• قدسیه قدس‌بین؛ وکیلی که در شیراز از سوی حکومت جمهوری اسلامی بازداشت شد.
• سینا یوسفی؛ وکیلی که پس از اعلام تشکیل کمیته دفاع مرکب از وکلا و حقوق‌دانان برای حمایت حقوقی از معترضان، در ۲۴ مهر ۱۴۰۱ در تبریز بازداشت شد.
• محمود طراوت‌روی؛ وکیل و فعال حقوق بشر که در شهر شیراز دستگیر شد.
• قاسم بعدی؛ یکی از وکیلان دادگستری آذربایجان شرقی که در ۲۴ مهر ۱۴۰۱ در شهر تبریز بازداشت شد.
• امیر مهدی‌پور؛ یکی از اعضای کمیسیون حقوق بشر کانون وکلای آذربایجان شرقی که در اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ به دست نیروهای امنیتی در تبریز بازداشت شد.
• علی‌رضا زارع؛ وکیلی که در شیراز توسط جمهوری اسلامی دستگیر شد.
• بابک پاک‌نیا؛ مدافع حقوق بشر و نیز وکیل برخی از معترضان بازداشت‌شده که خودش هم در ۳ مهر ۱۴۰۱ در تهران دستگیر شد.
• مهدی صفری؛ وکیلی که از سوی حکومت جمهوری اسلامی در شهر شیراز دستگیر شد.
• محمدهادی جعفرپور؛ وکیلی که در شیراز توسط جمهوری اسلامی بازداشت شد.

آمار

موج بازداشت معترضان با گسترده‌تر شدن دامنه اعتراضات آغاز شد. از سرنوشت بسیاری از بازداشت‌شدگان خیزش ۱۴۰۱ اطلاعات دقیقی در دست نیست؛ ولی بنا به گزارش بعضی منابع رسمی (تا پاییز ۱۴۰۱) علاوه بر زخمی شدن بیش از ۸٫۰۰۰ هزار نفر (آمار فقط یک استان)، دست‌کم ۶۰٫۰۰۰ تن نیز دستگیر شدند. تا تاریخ ۱۷ آبان ۱۴۰۱، دست‌کم ۱۵ وکیل بازداشت شدند.

جستارهای وابسته

• بازداشت‌شدگان خیزش ۱۴۰۱ ایران
• اعتراضات ۱۴۰۱ ایران
• نقض حقوق وکیلان، حقوق‌دانان و فعالان حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران
• نقض حقوق بشر توسط جمهوری اسلامی ایران
• دستگیری، زندان و شکنجه در جمهوری اسلامی ایران
• نقض حقوق اصناف و گروه‌ها در جمهوری اسلامی ایران