زبان ولوف
وُلوف (Wolof làkk، وࣷلࣷفْ لࣵکّ) یکی از زبانهای آفریقایی است که در سنگال، گامبیا و موریتانی رایج است. ولوف یک زبان سنگامبیایی و از خانواده زبانهای اطلسی و زیرشاخه زبانهای نیجر-کنگو است.
| ولوف | |
|---|---|
| Wolof làkk وࣷلࣷفْ لࣵکّ | |
| زبان بومی در | سنگال، گامبیا، موریتانی |
شمار گویشوران | ۱۰ میلیون نفر:
سنگال: ۹ میلیون (۲۰۱۳) . گامبیا: ۲۲۶۰۰0 (2001) . موریتانی: ۱۵۶۰0 (2013) . (بدون تاریخ)[۱] |
| الفبای لاتین (الفبای لاتین ولوف) خط عربی (الفبای ولوفال) | |
| وضعیت رسمی | |
| تنظیم‌شده توسط | CLAD (Centre de linguistique appliquée de Dakar) |
| کدهای زبان | |
| ایزو ۱–۶۳۹ | wo |
| ایزو ۲–۶۳۹ | wol |
| ایزو ۳–۶۳۹ | یکی از:wol – Wolofwof – Gambian Wolof |
| گلاتولوگ | wolo1247[۲] |
| زبان‌شناسی | 90-AAA |
 | |
تقسیمات
ویرایش
زبان ولوف رایج‌ترین زبان در سنگال است. (نه تنها زبان قوم ولوف بلکه زبان تقریباً ۴۵ درصد از جمعیت سنگال، و همچنین زبان مردم غیرولوف)
این زبان که همچنین در کشورهای گامبیا و موریتانی رایج است، دربردارنده یک گسترش فرهنگی است. این به خاطر وحدت آن است؛ ولوف زبانان در مناطق مختلف جغرافیایی زبان یکدیگر را به خوبی می‌فهمند و تفاوت آنها چیزی جز لهجه نیست.
تاریخ آموزش زبان ولوف
ویرایشاولین آثار نوشتاری از دستور زبان و زبان‌شناسی ولوف در اوایل قرن بیست و یکم توسط مهاجران ایجاد شده‌است. معلم فرانسوی Jean Dar اولین دیکشنری فرانسوی-ولوف را در سال ۱۸۲۵ منتشر کرد و در سال بعد از آن، یک دستور زبان وولوف را به انتشار گذاشت.
نوشتار
ویرایشامروزه، زبان ولوف بیشتر به خط لاتین و با قوانین خاصی برای احترام و رعایت صداهای خاص این زبان نوشته می‌شود. ف
زبان ولوف مدتها به الفبای عربی و با نام «ولوفال» نوشته می‌شد. اما امروزه با گسترش الفبای لاتین و آموزش رسمی در مدارس، استفاده از الفبای عربی محدود شده و تنها در مدارس اسلامی دیده می‌شود. با این وجود، دولت سنگال و وزارت آموزش و پرورش آن کشور در راستای استانداردسازی الفبای ولوفال، در دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ میلادی قدمهای جدی برداشت، و الفبای واحد عربی برای تمامی زبانهای این کشور، منجمله ولوف را تنظیم کرد. اما دولت سنگال از تصویب حکمی برای رسمیت بخشیدن به الفبای عربی خودداری نمود چرا که قصد بر این بود که تلاش برای استانداردسازی الفبای عربی، پروسه‌ای بین‌المللی، در منطقهٔ غرب آفریقا بماند، و نه یک پروژهٔ ملی. از زمان استانداردسازی الفبای ولوفال، بیش از ۲۰ هزار نفر معلم و دانش‌آموزان آنها در مدارس مذهبی به این الفبا آموزش دیده شدند.[۳]
سیستم شمارش ولوف سیستم ده‌دهی است ولی از یک سیستم پنج پنجی نیز کمک می‌گیرد. برای مثال عدد بیست و شش در ولوف نوشته می‌شود: «ñaar fukk ak juróom benn / ݧَارْ فُکّ جُرࣸومْ بࣹنّ» که یعنی: (۲×۱۰) + ۵ + ۱ = ۲۶)
| عدد | لاتین | ولوفال |
|---|---|---|
| ۰ | tus / neen / zéro [فرانسه] sero / dara [به معنی «هیچ»] |
تُس / نࣹینْ / زࣹرࣷ [فرانسه] سࣹرࣷ / دَرَ |
| ۱ | benn | بࣹنّ |
| ۲ | ñaar / yaar | ݧَارْ / یَارْ |
| ۳ | ñett / ñatt / yett / yatt | ݧࣹتّ / ݧَتّ / یࣹتّ / یَتّ |
| ۴ | ñeent / ñenent | ݧࣹینتْ / ݧࣹنࣹنتْ |
| ۵ | juróom | جُرࣸومْ |
| ۶ | juróom-benn | جُرࣸومْ-بࣹنّ |
| ۷ | juróom-ñaar | جُرࣸومْ-ݧَارْ |
| ۸ | juróom-ñett | جُرࣸومْ-ݧࣹتّ |
| ۹ | juróom-ñeent | جُرࣸومْ-ݧࣹینتْ |
| ۱۰ | fukk | فُکّ |
| ۱۱ | fukk ak benn | فُکّ اَکْ بࣹنّ |
| ۱۲ | fukk ak ñaar | فُکّ اَکْ ݧَارْ |
| ۱۳ | fukk ak ñett | فُکّ اَکْ ݧࣹتّ |
| ۱۴ | fukk ak ñeent | فُکّ اَکْ ݧࣹینتْ |
| ۱۵ | fukk ak juróom | فُکّ اَکْ جُرࣸومْ |
| ۱۶ | fukk ak juróom-benn | فُکّ اَکْ جُرࣸومْ-بࣹنّ |
| ۱۷ | fukk ak juróom-ñaar | فُکّ اَکْ جُرࣸومْ-ݧَارْ |
| ۱۸ | fukk ak juróom-ñett | فُکّ اَکْ جُرࣸومْ-ݧࣹتّ |
| ۱۹ | fukk ak juróom-ñeent | فُکّ اَکْ جُرࣸومْ-ݧࣹینتْ |
| ۲۰ | ñaar-fukk | ݧَارْ-فُکّ |
| ۲۶ | ñaar-fukk ak juróom-benn | ݧَارْ-فُکّ اَکْ جُرࣸومْ-بࣹنّ |
| ۳۰ | ñett-fukk / fanweer | ݧࣹتّ-فُکّ / فَنْوࣹیرْ |
| ۴۰ | ñeent-fukk | ݧࣹینتْ-فُکّ |
| ۵۰ | juróom-fukk | جُرࣸومْ-فُکّ |
| ۶۰ | juróom-benn-fukk | جُرࣸومْ-بࣹنّ-فُکّ |
| ۶۶ | juróom-benn-fukk ak juróom-benn | جُرࣸومْ-بࣹنّ-فُکّ اَکْ جُرࣸومْ-بࣹنّ |
| ۷۰ | juróom-ñaar-fukk | جُرࣸومْ-ݧَارْ-فُکّ |
| ۸۰ | juróom-ñett-fukk | جُرࣸومْ-ݧࣹتّ-فُکّ |
| ۹۰ | juróom-ñeent-fukk | جُرࣸومْ-ݧࣹینتْ-فُکّ |
| ۱۰۰ | téeméer | تࣺیمࣺیرْ |
| ۱۰۱ | téeméer ak benn | تࣺیمࣺیرْ اَکْ بࣹنّ |
| ۱۰۶ | téeméer ak juróom-benn | تࣺیمࣺیرْ اَکْ جُرࣸومْ-بࣹنّ |
| ۱۱۰ | téeméer ak fukk | تࣺیمࣺیرْ اَکْ فُکّ |
| ۲۰۰ | ñaari téeméer | ݧَارِ تࣺیمࣺیرْ |
| ۳۰۰ | ñetti téeméer | ݧࣹتِّ تࣺیمࣺیرْ |
| ۴۰۰ | ñeenti téeméer | ݧࣹینتِ تࣺیمࣺیرْ |
| ۵۰۰ | juróomi téeméer | جُرࣸومِ تࣺیمࣺیرْ |
| ۶۰۰ | juróom-benni téeméer | جُرࣸومْ-بࣹنِّ تࣺیمࣺیرْ |
| ۷۰۰ | juróom-ñaari téeméer | جُرࣸومْ-ݧَارِ تࣺیمࣺیرْ |
| ۸۰۰ | juróom-ñetti téeméer | جُرࣸومْ-ݧࣹتِّ تࣺیمࣺیرْ |
| ۹۰۰ | juróom-ñeenti téeméer | جُرࣸومْ-ݧࣹینتِ تࣺیمࣺیرْ |
| ۱۰۰۰ | junni / junne | جُنِّ / جُنّࣹ |
| ۱۱۰۰ | junni ak téeméer | جُنِّ اَکْ تࣺیمࣺیرْ |
| ۱۶۰۰ | junni ak juróom-benni téeméer | جُنِّ اَکْ جُرࣸومْ-بࣹنِّ تࣺیمࣺیرْ |
| ۱۹۴۵ | junni ak juróom-ñeenti téeméer ak ñeent-fukk ak juróom | جُنِّ اَکْ جُرࣸومْ-ݧࣹینتِ تࣺیمࣺیرْ اَکْ ݧࣹینتْ-فُکّ اَکْ جُرࣸومْ |
| ۱۹۶۹ | junni ak juróom-ñeenti téeméer ak juróom-benn-fukk ak juróom-ñeent | جُنِّ اَکْ جُرࣸومْ-ݧࣹینتِ تࣺیمࣺیرْ اَکْ جُرࣸومْ-بࣹنّ-فُکّ اَکْ جُرࣸومْ-ݧࣹینتْ |
| ۲۰۰۰ | ñaari junni | ݧَارِ جُنِّ |
| ۳۰۰۰ | ñetti junni | ݧࣹتِّ جُنِّ |
| ۴۰۰۰ | ñeenti junni | ݧࣹینتِ جُنِّ |
| ۵۰۰۰ | juróomi junni | جُرࣸومِ جُنِّ |
| ۶۰۰۰ | juróom-benni junni | جُرࣸومْ-بࣹنِّ جُنِّ |
| ۷۰۰۰ | juróom-ñaari junni | جُرࣸومْ-ݧَارِ جُنِّ |
| ۸۰۰۰ | juróom-ñetti junni | جُرࣸومْ-ݧࣹتِّ جُنِّ |
| ۹۰۰۰ | juróom-ñeenti junni | جُرࣸومْ-ݧࣹینتِ جُنِّ |
| ۱۰۰۰۰ | fukki junni | فُکِّ جُنِّ |
| ۱۰۰۰۰۰ | téeméeri junni | تࣺیمࣺیرِ جُنِّ |
| ۱۰۰۰۰۰۰ | tamndareet / million | تَمْندَرࣹیت |
الفبا
ویرایشالفبای لاتین ولوف
ویرایش| الفبای لاتین ولوف | ||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| A | B | C | D | E | Ë | F | G | I | J | K | L | M | N | Ñ | Ŋ | O | P | Q | R | S | T | U | W | X | Y | |||||||
| a | b | c | d | e | ë | f | g | i | j | k | l | m | n | ñ | ŋ | o | p | q | r | s | t | u | w | x | y | |||||||
ولوف بر خلاف بیشتر زبانهای آفریقایی جزو زبانهای نواخت بر نیست.
الفبای ولوفال
ویرایشالفبای ولوفال دارای ۲۳ حرف می‌باشد. حروفی مثل «ص» و «ث» که در عربی کاربرد دارند، در زبان ولوف وجود ندارند. در این الفبا همین‌طور دونگارههایی با میم «م» و «ن» برای نشان دادن همخوانهای پیش دماغی (مثل «مبـ»، «نجـ») وجود دارد.
الفبای ولوفال همین‌طور شامل ۹ حرکت برای نشان دادن واکه‌ها می‌باشد (در حالی که عربی و فارسی ۳ حرکت بیشتر ندارند). واکه‌ها همین‌طور می‌توانند کوتاه یا کشیده باشند. واکه‌های کشیده با ترکیبی از حرکات نه‌گانه و یکی از حروف «الف»، «و»، یا «ی» نشان داده می‌شود.
در نوشتن ولوفال، نشان دادن همهٔ حرکات، منجمله حرکات سکون (◌ْ) و تشدید (◌ّ) اجباری می‌باشد. معنی واژگان با تشدید یا سکون می‌تواند عوض شود. به‌طور مثال، واژهٔ «دَگْ» (به لاتین dag) به معنی خدمت‌گذار سلطنتی، و واژهٔ «دَگّ» (به لاتین dagg) به معنی بریدن می‌باشد.
| نام | اشکال | آوانگاری | معادل لاتین | مثال | نکته | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| تنها | آغازی | میانی | پایانی | ولوفال | لاتین | ||||
| alif اَلِف |
ا | ا | ـا | /a/ | - / a | اِتَمْ گَالْ |
itam gaal |
| |
| beh بࣹهْ |
ب | بـ | ـبـ | ـب | [b] | b | بَاخْ | baax | |
| peh ݒࣹهْ |
ݒ | ݒـ | ـݒـ | ـݒ | [p] | p | ݒࣹݒّ | pepp | |
| teh تࣹهْ |
ت | تـ | ـتـ | ـت | [t] | t | تَارْ | taar | |
| ceh ݖࣹهْ |
ݖ | ݖـ | ـݖـ | ـݖ | [c] | c | ݖَابِ | caabi | |
| jeem جࣹیمْ |
ج | جـ | ـجـ | ـج | [dʒ] | j | جَایْ | jaay | |
| xah خَهْ |
خ | خـ | ـخـ | ـخ | [x] | x | خَمْ | xam | |
| dal دَلْ |
د | د | ـد | [d] | d | دَانُ | daanu | ||
| reh رࣹهْ |
ر | ر | ـر | [r] | r | رَاس | raas | ||
| seen سࣹینْ |
س | سـ | ـسـ | ـس | [s] | s | سَنتْ | sant | |
| ayn عَیْنْ |
ع | عـ | ـعـ | ـع | - | - | اِسْرَعࣹلْ دࣴعࣴلْ |
Israel dëel |
|
| ŋoon ݝࣷونْ |
ݝ | ݝـ | ـݝـ | ـݝ | [ŋ] | ŋ | ݝَامْ | ŋaam | |
| feh فࣹهْ |
ف | فـ | ـفـ | ـف | [ɸ] | f | فَارْ | faar | |
| qaf قَفْ |
ق | قـ | ـقـ | ـق | [q] | q | نَقَرْ | naqar | |
| kaf کَفْ |
ک | کـ | ـکـ | ـک | [k] | k | کَانِ | kaani | |
| geh گࣹهْ |
گ | گـ | ـگـ | ـگ | [g] | g | گَالْ | gaal |
|
| lam لَمْ |
ل | لـ | ـلـ | ـل | [l] | l | لَجّ | lajj | |
| meem مࣹیمْ |
م | مـ | ـمـ | ـم | [m] | m | مَامْ مبَارْ |
maam mbaar |
|
| noon نࣷونْ |
ن | نـ | ـنـ | ـن | [n] | n | نَانْ نجࣷولْ |
naan njool |
|
| noon ݧࣷونْ |
ݧ | ݧـ | ـݧـ | ـݧ | [ɲ] | ñ | ݧَانْ | ñaan | |
| waw وَوْ |
و | و | ـو | [w] | w | وَاوْ بُورْ |
waaw buur |
| |
| heh هࣹهْ |
ه | هـ | ـهـ | ـه | [h] | h | اَهَکَایْ | ahakaay | |
| yeh یࣹهْ |
ی | یـ | ـیـ | ـی | [j] | y | یَایْ نجِیتْ |
yaay njiit |
|
| واکهٔ کوتاه در ابتدای واژه | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| A | À | Ë | E | É | I | O | Ó | U |
| اَ | اࣵ | اࣴ | اࣹ | اࣺ | اِ | اࣷ | اࣸ | اُ |
| حرکات واکهٔ کوتاه | ||||||||
| a | à | ë | e | é | i | o | ó | u |
| ◌َ | ◌ࣵ | ◌ࣴ | ◌ࣹ | ◌ࣺ | ◌ِ | ◌ࣷ | ◌ࣸ | ◌ُ |
| واکهٔ کشیده در ابتدای واژه | ||||||||
| Aa | - | Ëe | Ee | Ée | Ii | Oo | Óo | U |
| آ | - | اࣴعࣴـ / اࣴعࣴ | اࣹیـ / اࣹی | اࣺیـ / اࣺی | اِیـ / اِی | اࣷو | اࣸو | اُو |
| حرکات واکهٔ کشیده | ||||||||
| aa | - | ëe | ee | ée | ii | oo | óo | u |
| ◌َا | - | ◌ࣴعࣴـ / ◌ࣴعࣴ | ◌ࣹیـ / ◌ࣹی | ◌ࣺیـ / ◌ࣺی | ◌ِیـ / ◌ِی | ◌ࣷو | ◌ࣸو | ◌ُو |
مثال
ویرایشبرای شنیدن تلفظ کلمات "[pronunciation|اینجا]"کلیک کنید.
| فارسی | ولوف | آوانگاری | |
|---|---|---|---|
| لاتین | ولوفال | ||
| شن | suuf | سُوفْ | su:f |
| آسمان | asamaan | اَسَمَانْ | asama:n |
| آب | ndox | ندࣷخْ | n͜dɔx |
| آتش | safara | سَفَرَ | safara |
| مرد | gόor | گࣸورْ | go:r |
| زن | jigéen | جِگࣺینْ | ɟige:n |
| خوردن | lekk | لࣹکّ | lɛkk |
| نان | mburu | مبُرُ | m͜buru |
| نوشیدن | naan | نَانْ | na:n |
| بزرگ | mag | مَگْ | mak |
| کوچک | tuuti | تُوتِ | tu:ti |
| شب | guddi | گُدِّ | guddi |
| روز (تعداد) طول روز |
bés bëccëg |
بࣺسْ بࣴچّࣴقْ |
bes bəccək |
| فارسی | ولوف | ترجمهٔ عینی | آوانگاری | |
|---|---|---|---|---|
| لاتین | ولوفال | |||
| حالت چطور است؟ | Na nga def ? | نَ نگَ دࣹفْ؟ | چطور انجام می‌دهی؟ | nan͜gadɛf |
| من خوبم. | (Maa ngi fi (rekk. | مَا نگِ فِ (رࣹکْ) | من اینجا هستم (فقط). | ma:n͜gifirɛkk |
| تو خوبی؟ | Yaa ngi ci jàmm ? | یَا نگِ ݖِ جࣵمّ؟ | تو در آرامش هستی؟ | ja:n͜giciɟa:mm |
| خیلی خوب. خداروشکر. | Jàmm rekk, Alxamdulilaay. | جࣵمّ رࣹکْ، الحمدلله (اَلْخَمْدُلِلَایْ). | در آرامش فقط، به لطف خدا | ɟa:mmrɛkkalxamdulila:j |
| خانواده (همسر) چطور است؟ | Naka sa waa kër ? | نَکَ سَ وَا کࣴرْ. | اهل خانه چطور است؟ | mun͜giciɟa:mm |
| او خوب است. | Mu ngi ci jàmm. | مُ نگِ ݖِ جࣵمّ. | او در آرامش است. | mun͜giciɟa:mm |
| نان هست؟ | Ndax mburu am na ? | ندَخْ مبُرُ اَمْ نَ؟ | آیا نان هست؟ | n͜daxm͜buruamna |
| از آن هست. | Am na. | اَمْ نَ. | هست | amna |
| از آن نیست. | Amul. | اَمُلْ. | نیست | amul |
| چند؟ (قیمت) | Ñaata la ? | ݧَاتَ لَ؟ | چند؟ | ɲa:ta la |
| گران است. | Dafa seer/jafe. | دَفَ سࣹیرْ/جَفࣹ. | این گران است. | dafasɛ:r / dafaɟafɛ |
| قیمت را کاهش دهید. | Wàññi ko. | وࣵݧِّ کࣷ. | آن را پایین بیاور. | wa:ɲɲikɔ |
| ممنون. | Jërëjëf. | جࣴرࣴجࣴفْ. | ممنون. | ɟərəɟəf |
| خواهش می‌کنم. | Ñoo ko bokk. | ݧࣷو کࣷ بࣷکّ. | ما آن را با هم قسمت می‌کنیم. | ɲɔ:kɔbɔkk |
| بله | Waaw | وَاو | wa:w | |
| نه | Déedéet | دࣺیدࣺیتْ | de:de:t | |
| من گرسنه هستم. | Dama xiif. | دَمَ خِیفْ. | damaxi:f | |
| من تشنه هستم. | Dama mar. | دَمَ مَرْ. | damamar | |
| من خسته هستم. | Dama sonn. | دَمَ سࣷنّ. | damasɔnn | |
| خوب خوابیده‌اید؟ | Jàmm nga fanaan ? | جࣵمّ نگَ فَنَانْ؟ | آیا شب را در آرامش گذراندید؟ | ɟa:mmn͜gafana:n |
| خیلی خوب، خداروشکر. | Jàmm rekk, alxamdulilaay. | جࣵمّ رࣹکْ، الحمدلله (اَلْخَمْدُلِلَایْ). | در آرامش فقط، الحمدالله | ɟa:mmrɛkkalxamdulila:j |
| سلام. حال شما چطور است؟ (در صبح) | Naka suba ci ? | نَکَ سُبَ ݖِ؟ | صبحتان چطور پیش می‌رود؟ | nakasubasi |
| خوب. (در صبح) | Suba saa ngi nii (rekk). | سُبَ سَا نگِ نِی (رࣹکْ). | صبح همینه فقط. | subasa:n͜gini: |
| تا چند دقیقه بعد (فعلا) | Ba ci kanam. | بَ ݖِ کَنَمْ. | bacikanam | |
| تا بعد | Ba beneen (yoon). | بَ بࣹنࣹینْ (یࣷونْ). | babɛnɛ:n | |
| در آرامش باشید. | Jàmm ag jàmm. | جࣵمّ اَگْ جࣵمّ. | صلح و آرامش. | ɟa:mmakɟa:mm |
| من به اندازه کافی خورده‌ام. ممنون. | Suur naa, jërëjëf. | سُورْ نَا، جࣴرࣴجࣴفْ. | su:rna:ɟərəɟəf | |
| دوست من | Sama xarit | سَمَ خَرِتْ. | samaxarit | |
| من می‌خواستم برنج و ماهی بخورم. | Dama bëgg lekk ceebu jën. | دَمَ بࣴگّ لࣹکّ ݖࣹیبُ جࣴنْ. | damabəgglɛkkcɛ:buɟen | |
| من می‌خواستم آب بنوشم. | Dama bëgg naan ndox. | دَمَ بࣴگّ نَانْ ندࣷخْ. | damabəggna:n͜dɔx | |
| فردا | Suba | سُبَ | suba | |
| تا فردا | Ba suba. | بَ سُبَ. | basuba | |
| اگر خدا بخواهد | Bu soobee Yàlla. | بُ سࣷوبࣹی یالله (یࣵلَّ). | انشاالله | busɔ:bɛja:lla |
| دوستت دارم | Nob naa la. Dama la nob. Dama la bëgg. |
نࣷبْ نَا لَ. دَمَ لَ نࣷبْ. دَمَ لَ بࣴگّ. |
nɔpnala damalanɔp damalabəgg | |
| مرا تنها بزار | Bàyyi ma. | بࣵیِّ مَ. | ba:jjima | |
| مرا ببخشید | Baal ma. | بَال مَ. | ba:lma | |
| این چیست؟ | Lii lan la ? | لِی لَنْ لَ؟ | lilanla | |
| چه کار می‌کنی؟ | Looy def ? | لࣷیْ دࣹفْ؟ | ||
تأثیرات زبانی
ویرایشنفوذ اسلام در سنگال، بیانگر تأثیر زبان عربی بر ولوف، به ویژه وازگان مذهبی، است. فرانسوی‌ها نیز تأثیر مهمی با استعمار و تحصیل دراین زبان داشتند. اگر ریشه فرانسوی در بعضی کلمات مانند oto و almet واضح هستند اما در موارد دیگر جالب تر و موشکافانه تر هستند. مانند "fok nga" برای "il faut que tu". چند کلمه نیز از ریشه بربر هستند مانند واژه "tabaski" به معنای عید قربان مسلمانان که از واژه "tafaska"زبان بربر گرفته شده‌است.
فرهنگ در زبان ولوف
ویرایشادبیات
ویرایشیک ترجمه از کتاب عهد جدید (انجیل) در سال ۱۹۸۷ منتشر شد و دومین چاپ آن در سال ۲۰۰۴ معروف شد.
نویسنده سنگالی باباکار بوری دیوپ رمان Doomi Golo را در سال ۲۰۰۲ به زبان ولوف منتشر کرد.
موسیقی
ویرایشگروه سنگالی Lemzo Diamono، فعالیت از سال ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۸، گاهی از ترانه‌هایی به زبان ولوف استفاده کرده‌اند. همچنین می‌توان زبان ولوف را در آهنگ موفق «هفت ثانیه» از Youssou N'Dour و Neneh Cherry، منتشر شده در سال ۱۹۹۴، شنید. در سالهای بعد آهنگ‌های زیادی به این زبان منتشر شد از جمله: آهنگ گروه Les Colocs، آهنگ Julia Sarr در آلبوم Set Luna در سال ۲۰۰۵ و ….
سینما
ویرایشسینمای ولوف را می‌توان از سینمای کشورهای سنگال، موریتانی و گامبیا مورد بررسی قرار داد. کارگردان Ousmane Sembène در چندین فیلم خود به سنگال اشاره کرده‌است: Emitaï ۱۹۷۱ ،Faat Kiné.
همچنین زبان ولوف را در سینمای کشورهای دیگر دیده می‌شود. مانند فیلم آلمانی-الجزایری-فرانسوی به نام Little Senegal توسط Rachid Bouchareb در سال ۲۰۰۱، برای شخصیت اصلی فیلم که یک سنگالی است که برای جستجوی نشانه‌هایی از اجداد برده خود به آمریکا می‌رود و… در این سالهای اخیر نیز بازیگر سنگالی-فرانسوی عمر سی فعالیت گسترده‌ای در نشان دادن فرهنگ کشور و زبان خود در فیلم‌های موفقی مانند: دست‌نیافتنی‌ها و فیلم Yao داشته‌است.
زبانهای سنگال
ویرایش| زبانهای سنگال | |
|---|---|
| زبان رسمی | فرانسوی |
| زبان ملی | ولوف، سونینکه، سرر، پل، نون، مانجاک، ماندینگ، مانکین، حسنیا، دیولا-فوینی، بلنت |
| زبانهای دیگر | Badiaranké · Baïnouk · Bambara · Bandial · Bapeng · Bassari · Bayot · Bédik · Cobiana · Coniagui · Dioula ·Gusilay · Jalonké · Karone · Khassonké · Kwatay · Léhar · Mlomp · Ndut · Palor · Saafi · Zénaga |
پانویس
ویرایش- ↑ Wolof at اتنولوگ (18th ed., 2015)
Gambian Wolof at اتنولوگ (18th ed., 2015) - ↑ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Wolof". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
{{cite book}}: Invalid|display-editors=4(help) - ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ Priest, Lorna A; Hosken, Martin; SIL International (12 August 2010). "Proposal to add Arabic script characters for African and Asian languages" (PDF). pp. 13–18, 34–37.
- ↑ Currah, Galien (26 August 2015) ORTHOGRAPHE WOLOFAL. Link (Archive)