نوپو

یگان زیرمجموعه‌ فرماندهی یگان‌های ویژه پلیس ایران

نوپو سرنام نیروهای ویژه پاد وحشت[۳][۴][۵] یکی از واحدهای زیرمجموعه یگان ویژه فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران است که مأموریت رهایی گروگان و خنثی‌سازی عملیات تروریستی[۶] را بر عهده دارد.[۷] نیروهای نوپو در ابتدای شکل‌گیری، توسط تیپ ۶۵ نوهد آموزش داده می‌شدند ولی امروزه استادانی از خود یگان به نیروهای جدید آموزش می‌دهند.[۸]

نوپو
نشان بازوی رسته نوپو
فعال۱۳۷۲-اکنون
کشورایران
وفادارینیروهای مسلح ایران
رستهفرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران
گونهعملیات ویژه
نقشضد تروریسم
رهایی گروگان
خنثی‌سازی بمب
پلیس ضد شورش
سرکوب اعتراضات
بخشی ازفرماندهی یگان‌های ویژه فراجا
نام(های) مستعارسیاه جامگان
رژه۳۱ شهریور هرسال[۱]
تجهیزاتتفنگ
نبردهافهرست
فرماندهان
فرماندهسرهنگ محسن ابراهیمی[۲]

رایج‌ترین باور نادرست در مورد نوپو، تلقی آن به عنوان «یگان ویژه فرماندهی انتظامی ایران» می‌باشد. این در حالی است که واحد نوپو، یکی از زیرمجموعه‌های آن محسوب می‌شود. نیروهای ویژه پلیس، در چهار یگان موسی بن جعفر، خمینی، امام حسین و امیرالمؤمنین سازماندهی شده‌اند که نوپو، زیرمجموعه آخری محسوب می‌شود.[۹]

مانور رهایی گروگان توسط نوپو ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۴


مجموعه تلویزیونی رهایی به معرفی کامل نوپو می‌پردازد.

لباس نیروهای نوپو در دو نوع پلنگی و مشکی یکپارچه تعریف شده که لباس پلنگی مشابه همان لباس نیروهای یگان ویژه و بیشتر در امور غیر عملیاتی استفاده می‌شود و نوع مشکی یکپارچه که در ماموریت‌ها و مراسمات رسمی و مانورها از آن استفاده می‌نمایند. این پوشش تماماً مشکی و به صورت یکپارچه مانند لباس خلبانان است که رنگش به گفته فرمانده آن به دلیل ایجاد رعب و وحشت برابر اهدافشان بدین گونه انتخاب شده است اما از دلایل یکپارچه بودن آن یعنی جدا نبودن لباس بالاتنه از پایین‌تنه و یک‌تکه بودن آن می‌توان به راحتی و سهولت حرکتی اعضای بدن در حین مأموریت، زمان کمتر برای آماده شدن و… اشاره نمود.[۱۰]

در منابع موجود دو نام برای این واحد استفاده شده است. در سال ۱۳۹۱ که حسن کریمی عهده‌دار فرماندهی این نیروها شد، نام این واحد را «نیروهای ویژه پاسدار ولایت» برشمرد؛ حال آنکه تا قبل آن نوپو مخفف «نیروهای ویژه پادوحشت» قلمداد می‌شد.[۱۱] وی در توجیه این عمل گفت که در اصطلاحات بین‌المللی برای این نیروها نام پادوحشت کاربرد دارد اما ما آن را به پاسدار ولایت تغییر دادیم.[۶][۱۲]

 
تمرین نوپو در اصفهان

شکل‌گیری و آغاز به کار

ویرایش

پیش از انقلاب سال ۱۳۵۷، مأموریت‌های رهایی گروگان و ضدتروریستی در اختیار تیپ ۶۵ نوهد قرار داشت و تشکیل آن نیز به زمان قبل از انقلاب بازمی‌گردد که ۳۳ نفر از افراد تیپ ۶۵ توسط کارشناسان خارجی، انتخاب شدند و تحت آموزش قرار گرفتند اما پس از وقوع انقلاب اسلامی ایران، این نیاز در نیروی انتظامی دیده شد تا نیروهای ویژه‌ای (نوپو) با هدف انجام «مأموریت‌های رهایی گروگان و ضدتروریست» آموزش دیده شوند. نوپو در سال ۷۴ به شکل منسجم‌تری درآمد و در سال ۷۶ وظیفه مقابله با تیم‌های تروریستی به این واحد سپرده شد که کمیته بازنشستگان تیپ ۶۵ نوهد نیز در آموزش این نیروها، کمک بسیاری در ابتدای امر داشتند و ادامه این راه توسط خود نیروهای انتظامی جمهوری اسلامی ایران طی شد.[۱۳]

سرکوب اعتراضات مردمی

ویرایش
 
یگان پلیس ضدشورش در جریان اعتراضات آبان ۹۸

حسن کریمی، فرمانده پیشین واحد نوپو در این خصوص گفت که این نیروها در برخورد با اعتراضات دانشجویی سال ۷۸ و اعتراضات سال ۸۸ نقش اصلی را بازی کردند. وی همچنین از ایجاد واحد ویژه «ضد اغتشاش زنان» در این یگان خبر داد و گفت که وظیفه‌اش برخورد با اعتراضات زنان است. وی اعمالی چون کار اطلاعاتی، بازجویی و تخلیه محل تجمع اعتراضات اجتماعی بانوان را شرح وظایف این واحد برشمرد.[۱۳]

درگیری‌ها

ویرایش

فرماندهان

ویرایش
  • سرهنگ محمود محمودی (نامشخص–۱۳۹۱)
  • سرهنگ محمد طراقیه (۱۳۹۱–۱۳۹۳)
  • سرهنگ حسین امجدیان (۱۳۹۳–۱۳۹۵)
  • سرهنگ دوم محسن ابراهیمی (۱۳۹۵–اکنون)[۲۰][۲۱]

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. نمایش توان دفاعی نیروهای مسلح در رژه ۳۱ شهریور ایسنا
  2. «ابراهیمی فرمانده جدید یگان نوپو شد». خبرگزاری میزان. ۲۹ فروردین ۱۳۹۵. دریافت‌شده در ۱۲ اکتبر ۲۰۲۲.
  3. «عملیات نیروی ویژه پاد وحشت ایران». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۱۵-۰۵-۰۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۶-۲۷.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ بی‌بی‌سی، حسین باستانی. «افسانه و واقعیت در مورد عملیات 'نوپو' در ایران». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۶-۲۶.
  5. ««نوپو»؛ سرزمین ناشناخته ناجا/مهارت «هدف‌گیری و شلیک در 3 ثانیه» و تسلط به «تمام گویش‌ها» - اخبار اجتماعی - اخبار تسنیم - Tasnim». خبرگزاری تسنیم - Tasnim. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۷-۲۲.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ Welle (www.dw.com)، Deutsche. «فرمانده نوپو از راه‌اندازی "یگان ضداغتشاش زنان" در تهران خبر داد | DW | 24.08.2014». DW.COM. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۳۰.
  7. «نوپو»؛ سرزمین ناشناخته ناجا/مهارت «هدف‌گیری و شلیک در ۳ ثانیه» و تسلط به «تمام گویش‌ها» خبرگزاری تسنیم
  8. واحد زنان یگان ویژه پلیس تشکیل می‌شود خبرگزاری فرارو
  9. افسانه و واقعیت در مورد عملیات 'نوپو' در ایران بی‌بی‌سی فارسی
  10. Welle (www.dw.com)، Deutsche. «روایت تصویری از نوپو؛ نیروهای ویژه پاسدار ولایت | DW | 10.11.2015». DW.COM. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۳۰.
  11. «فرمانده یگان ویژه: راه اندازی واحد ضداغتشاش زنان در تهران». www.asriran.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۳۰.
  12. «فرمانده یگان ویژه پلیس: سال ۸۸، مردمی نبودیم | صدای آمریکا فارسی». ir.voanews.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۳۰.
  13. ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ ۱۳٫۲ «نوپو»؛ سرزمین ناشناخته ناجا/مهارت «هدف‌گیری و شلیک در ۳ ثانیه» و تسلط به «تمام گویش‌ها» خبرگزاری تسنیم
  14. ««یگان ویژه»؛ سرکوبگرترین نیروی ضد شورش جمهوری اسلامی». www.radiofarda.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۰۸.
  15. «سرکوب دراویش؛ پروژه‌ای از پیش تعیین‌شده». IranWire | خانه. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۳۰.
  16. «ناگفته‌های رئیس پلیس از پشت پرده غائله دراویش». www.tabnak.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۳۰.
  17. «آبان با چه سلاح‌هایی، در دستان چه کسانی خونین شد؟». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۳۰.
  18. «حرف‌های برخی معترضین در تجمعات بنزینی». www.tabnak.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۳۰.
  19. «تقسیم کار قرارگاه‌ها و نهادهای سرکوب در ایران؛ قرارگاه ثارالله». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۰-۱۷.
  20. فرمانده نوپو تغییر کرد رجانیوز
  21. فرمانده نوپو تغییر کرد مشرق