نهم (موسیقی)

موسیقی

نهم (انگلیسی: Ninth) فاصله‌ای در موسیقی کلاسیک است که از ترکیب یک اکتاو و یک «فاصلهٔ دوم» به وجود می‌آید. در دوران قواعد مشترک فاصلهٔ نهم، فاصله‌ای «نامطبوع» در تنالیته شناخته می‌شد. از آنجا که «نهم» یک فاصلۀ دوم بیشتر از اکتاو است، از سطح تراکم کمتری در «صدادهی»[الف] برخوردار است.

فاصله «نهم بزرگ» از نت دو بشنوید

نهم بزرگ

ویرایش
نهم بزرگ
معکوسهفتم کوچک
نام
مخففM9
اندازه
نیم‌پرده‌ها۱۴
سنت
اعتدال مساوی۱۴۰۰٫۰

فاصلۀ «نهم بزرگ» از ترکیب یک «اکتاو» و یک دوم بزرگ به وجود می‌آید و معکوس آن هفتم کوچک است. دارای ۱۴ نیم‌پرده (یک اکتاو و ۲ نیم پرده) است و فاصلۀ آن در اعتدال مساوی از نتِ پایه، ۱۴۰۰ سنت است.

انتقالی

ویرایش

این فاصله در سازهای انتقالی نیز کاربرد دارد. مانند کلارینت باس که یک «نهم بزرگ» بم‌تر از نتِ نوشته‌شده صدا می‌دهد.

نهم کوچک

ویرایش
نهم کوچک
معکوسهفتم بزرگ
نام
مخففm9
اندازه
نیم‌پرده‌ها۱۳
سنت
اعتدال مساوی۱۳۰۰٫۰

فاصلۀ «نهم کوچک» از ترکیب یک «اکتاو» و یک دوم کوچک به وجود می‌آید و معکوس آن هفتم بزرگ است. دارای ۱۳ نیم‌پرده (یک اکتاو و یک نیم‌پرده) است و فاصلۀ آن در اعتدال مساوی از نتِ پایه، ۱۳۰۰ سنت است.

 
فاصله «نهم کوچک» از نت «دو» بشنوید

نهم افزوده

ویرایش
 
فاصله «نهم افزوده» از نت «دو» بشنوید

نهمِ افزوده، فاصله‌ای است که با افزودنِ نیم‌پرده کروماتیک به فاصلۀ «نهم بزرگ» به وجود می‌آید و دارای ۱۵ نیم‌پرده (یک اکتاو و ۳ نیم‌پرده) است.

آکوردهای نهم

ویرایش
 
آکورد «نهم نمایان» روی درجه پنج گام فا ماژور بشنوید

«آکورد نُه» بر سه نوع استوار است. نهم نمایان (9)، نهم بزرگ (M9) و نهم کوچک (m9). نتِ نهم در هیچ‌کدام از آکوردها تغییر نمی‌کند ولی ترکیب آن متفاوت است:

  1. آکورد «نهم نمایان» که روی درجۀ پنجم گام ماژور قرار می‌گیرد.
  2. آکورد «نهم بزرگ» که روی درجۀ تونیک یک گام ماژور قرار می‌گیرد.
  3. آکورد «نهم کوچک» که روی درجۀ تونیک یک گام مینور قرار می‌گیرد.
 
آکورد «نهم کوچک» در دو مینوربشنوید
 
آکورد «نهم بزرگ» در دو ماژوربشنوید

جستارهای وابسته

ویرایش

یادداشت

ویرایش
  1. Sonority hierarchy

منابع

ویرایش