میرزا احمد آشتیانی
میرزا احمد آشتیانی (زادهٔ ۱۲۶۱ خورشیدی ـ ۱۳۰۰ قمری و درگذشتهٔ ۱۳۵۴ خورشیدی ـ ۱۳۹۵ قمری در تهران) فقیه و فیلسوف شیعی ایرانی است. وی در حدود ۴۰ سال، در شهر تهران، به تدریس علوم دینی پرداخت و در ۵ تیر ۱۳۵۴ در سن ۹۵ سالگی درگذشت.[۱]
میرزا احمد آشتیانی | |
|---|---|
 | |
| عنوان(ها) | آیت‌الله |
| اطلاعات شخصی | |
| زاده | میرزا احمد آشتیانی ۱۲۶۱ ـ ۱۳۰۰ |
| درگذشته | ۵ تیر ۱۳۵۴ ـ ۱۳۹۵ |
| محل دفن | صحن عبدالعظیم حسنی |
| محل اقامت | تهران، نجف |
| آثار معروف | رساله قول ثابت نامه رهبران مقالات احمدیه طرائف الحکم ... |
| تحصیلات | تهران، نجف |
| استادان | سید محمد یزدی میرزا هاشم رشتی حکیم کرمانشاهی حکیم اشکوری و … |
تولد
ویرایشمیرزا احمد آشتیانی، فقیه و فیلسوف شیعی امامی، چهارمین و کوچکترین فرزند میرزا حسن مجتهد آشتیانی، فقیه سرشناس روزگار ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه قاجار، در حدود سال ۱۲۶۱ ـ ۱۳۰۰ در تهران به دنیا آمد.
تحصیل
ویرایشوی پس از تحصیل علوم مقدماتی، چندی در درس فقه و اصول پدرش حاضر شد. پس از رحلت او، تحصیلاتش را نزد علمای دیگر مانند سید محمد یزدی، میرزا هاشم رشتی، حکیم کرمانشاهی و حکیم اشکوری، شیخ مسیح طالقانی، میرزا شهاب‌الدین نیریزی شیرازی، آخوند ملا محمد هیدجی زنجانی و سید عبدالکریم لاهیجی دنبال کرد و آنگاه در مدرسه سپهسالار به تدریس معقول و منقول مشغول شد. پس از مدتی حکمت مشاء، حکمت متعالیه، عرفان نظری، طب و ریاضیات و نجوم را آموخت و به مقاطع بالای علمی رسید. در ۱۳۴۰ در چهل سالگی رهسپار نجف شد و افزون بر کسب فیض از محضر استادانی چون میرزای نایینی و آقا ضیاءالدین عراقی، خود نیز مجلس درس فلسفه دایر ساخت. در ۱۳۵۰ پس از اقامت ده ساله در نجف، به ایران بازگشت و بقیه عمر را در حوزه علمیه تهران به تدریس فقه و اصول و علوم عقلی، تألیف کتاب و ارشاد مردم گذراند. وی علاوه بر احاطه بر علوم عقلی و نقلی، در پزشکی قدیم و دانش‌های ریاضی نیز دستی داشت[۲] و خط را به نیکویی می‌نوشت و با تخلص «واله» شعر می‌سرود. وی عارفی خوش‌خلق، متواضع، سلیم النَّفس، متعبّد و پارسا بود. میرزا احمد از ۵ تن از مراجع زمان یعنی میرزاحسین نائینی، حایری یزدی، آقا ضیاءالدین عراقی، سید ابوالحسن اصفهانی و حاج آقا حسن بروجردی گواهی اجتهاد داشت.
شاگردان
ویرایشآثار
ویرایشجمعاً ۶۲ کتاب و رساله و حاشیه از او باقی‌مانده که بیش از ۲۷ کتاب و رساله آن به چاپ نرسیده‌است.[۸] از تألیفات چاپ نشده وی ۳۲ حاشیه است که میرزا احمد آن‌ها را بر کتاب‌های معتبر فقه، اصول، حکمت، معانی و بیان، عرفان، صرف و نحو عربی، هیئت و منطق نوشته‌است. از آثار چاپ شده میرزا، کتاب‌ها و رسالات زیر را می‌توان نام برد:
- رساله قول ثابت (به زبان فارسی)
- نامه رهبران (به زبان فارسی)
- مقالات احمدیه (به زبان فارسی)
- طرائف الحکم (به زبان عربی)
- لوامع الحقایق فی اصول العقاید (به زبان عربی)
- چهارده رساله (به زبان فارسی)
- صد و بیست حدیث و چهار رساله عرفانی و فلسفی (به زبان عربی)
درگذشت
ویرایشوی در ۳ تیرماه ۱۳۵۴–۱۴ جمادی‌الثانی ۱۳۹۵ در نود و پنج سالگی در تهران درگذشت و در باغ طوطی (صحن حرم شاه‌عبدالعظیم) در ری به خاک سپرده شد.[۹]
پانویس
ویرایش- ↑ حسن صدیق (۱۳۷۲)، نامداران اراک، به کوشش محمدرضا محتاط.، نشر کارا، ص. ۱۳
- ↑ شرح مقدمه قیصری، ص ۹۳.
- ↑ کتاب ماه (زبان و ادبیات)، فروردین و اردیبهشت ۱۳۷۷، ص ۵.
- ↑ گنجینه دانشمندان، ج ۴.
- ↑ صادقی تهرانی، محمد، فقه گویا، زندگی‌نامه مؤلف، ص ۱۱۴
- ↑ منظومه معرفت، ص ۸۱.
- ↑ چهل مقاله، ص ۶۱۳.
- ↑ آشتیانی، چهارده رساله فارسی، مقدمه، ص ۲۳–۲۵.
- ↑ اختران فروزان ری و تهران، ص ۱۸۱ و ۱۸۲؛ چهل مقاله، ص ۶۱۱ و ۶۱۲.
منابع
ویرایش- آشتیانی. احمد. چهارده رساله فارسی. به کوشش رضا استادی، ص ۱۸–۲۴، چهل‌ستون، تهران: ۱۴۰۳ق.
- آشتیانی. جلال‌الدین. شرح مقدمه قیصری بر فصوص‌الحکم. ص ۴۸، باستان، مشهد: ۱۳۸۵ق.
- مطهری. مرتضی. خدمات متقابل اسلام و ایران. صدر، تهران: ۱۳۶۲.
- جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم. گلشن ابرار. ج۵، نشر معروف، قم: ۱۳۷۸.
- شبکه اطلاع‌رسانی اجتهاد[پیوند مرده]