مکرتیچ پرتوگالیان
مکرتیچ پرتوگالیان (به ارمنی Մկրտիչ Փորթուգալյան؛ به انگلیسی Mekertich Portukalian)، (زاده ۲۱ اکتبر ۱۸۴۸ در قسطنطنیه – درگذشته ۱۹۲۱ در مارسی)، افکار و اندیشه‌های وی نقش مهمی در تقویت نیروی ناسیونالیسم ارمنی و گسترش اندیشه‌های ناسیونال دموکرات در بطن جامعه ارمنستان داشت که تشکیل حزب آرمناکان در سال ۱۸۸۵ میلادی را باید از مهم‌ترین دستاوردهای گسترش اندیشه‌های پرتوگالیان دانست.
زندگی‌نامه
ویرایشپرتوگالیان در محله ارمنی‌نشین «کوم کاپو» در قسطنطنیه به دنیا آمد و پس از گذراندن تحصیلات مقدماتی به عنوان معلم مشغول به کار شد. در سال ۱۸۷۶ میلادی به شهر یودوکیا، ترکیه سفر نمود و انجمن «نوع دوستی» را با هدف تدریس زبان ارمنی برای ارمنی‌های تُرک زبان تأسیس نمود. پس از آن پرتوگالیان به همکاری با روزنامه‌های آسیا، منظوم در قسطنطنیه و زنبور ارمنستان در قفقاز جنوبی و روسیه پرداخت و در سال ۱۸۷۶ میلادی به عضویت انجمن «آراراتیان» درآمد. پس از تبعید پرتوگالیان به فرانسه که توسط دولت وقت عثمانی در سال ۱۸۸۵ میلادی صورت گرفت، فعالیت‌های فرهنگی و آموزشی پرتوگالیان در فرانسه آغاز گشت و تا زمان مرگ وی در سال ۱۹۲۱ میلادی تداوم یافت. از جمله مهم‌ترین اقدامات پرتوگالیان انتشار نشریه آرمنیا در مارسی، فرانسه بود که در سرتاسر اروپا و نیز به صورت مخفیانه در قلمرو امپراتوری عثمانی و منطقه قفقاز توزیع می‌گردید و نقش مهمی در گسترش فرهنگ و تمدن ارمنی و نیز اندیشه‌های آزادی خواهانه در سطح جامعه ارمنی ایفا نمود.
پرتوگالیان نقش بسیار مهمی در تشکیل نهادها و انجمن‌های ارمنی در سطح اروپا ایفا نمود که تأسیس کنگره عمومی گروه‌های ارمنی خارج از سرزمین اجدادی در ژوئن سال ۱۸۸۶ میلادی و نیز تشکیل اتحادیه وطن پرستان ارمنی در آوریل ۱۸۸۹ میلادی از مهم‌ترین موارد آن به‌شمار می‌رود.
منابع
ویرایش- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Mekertich Portukalian». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۴.
- چگونگی شکل‌گیری احزاب ارمنی، نویسنده: تورج خسروی، فصلنامه فرهنگی پیمان - شماره ۵۶ - سال پانزدهم - تابستان ۱۳۹۰