متالورژی
متالورژی (به فرانسوی: Métallurgie) شاخه‌ای از علم مواد است که به شناخت و استخراج فلزات و فناوری‌های تولید و کار با فلزات و همچنین بررسی چگونگی تصفیه، ترکیب، و پردازش فلزات و آلیاژهای فلزی می‌پردازد. این علم تفکیک مواد معدنی از سنگ معدن آن‌ها، ذوب، تولید شمش، بهبود خواص و فن کار بر روی فلزات و شکل‌دهی آن‌ها را دربر می‌گیرد. رشتۀ مواد و متالورژی از منفکات رشتهٔ مکانیک جامدات است که از سال ۱۳۷۵ در دانشگاه‌های ایران ارائه می‌گردد. به‌طور کلی علم مواد شامل بررسی خواص جامدات می‌شود و دربرگیرندهٔ فلزات، سرامیک‌ها، پلیمرها و کامپوزیت‌ها است. علم متالورژی به‌طور عمده به فلزات و ساختار آن‌ها می‌پردازد و در تحصیلات تکمیلی خواص و کاربرد دیگر جامدات نیز بررسی می‌شود.
واژهٔ «متالورژی» از ترکیب دو واژهٔ یونانی متالون (metallon) به معنی «فلز» و آرگون (ergon) به معنی «کار» ساخته شده‌است. این واژه را نباید با واژهٔ ''متالوژی'' که می‌شود فلزشناسی و تلفظ نزدیکی دارند اشتباه گرفت و نیز باید گفت که اصلاً رشته‌ای با این نام وجود ندارد[۱] و درست آن متالورژی به معنای فلزگری یا فلزوَرزی و دانش کار کردن با فلزهاست.[۲][۳][۴]
مقدمه
ویرایشاز زمانی که انسان فلز را شناخت، متالورژی را به عنوان یک هنر آموخت. صنعت ریخته‌گری از دیرباز در جهان به عنوان یک صنعت مادر شناخته شده و با پیشرفت‌های روزافزون فناوری نقش آن آشکار می‌گردد.
تاریخچه
ویرایش
دورهٔ فلزات بعد از عصر حجر و از حدود ۶ تا ۷ هزار سال پیش از هجرت آغاز شده‌است. احتمالاً مس نخستین فلزی است که به‌طور خالص، طبیعی و جدا از مواد معدنی مورد استفادهٔ بشر قرار گرفته‌است. انواع سنگ‌های مس از ظاهری فلزی با رنگ‌های مختلف مانند نیلی، لاجوردی، سبز، طلایی و سرخ برخوردار هستند. این امر می‌تواند یکی از عوامل توجه بشر اولیه به ترکیبات حاوی مس باشد.
برخی معتقدند که گویا نخستین‌بار ذرات طلا که در کنار ماسه‌های کنار رودخانه‌ها پراکنده بودند، توسط انسان شناسایی شدند. مصریان و شاید هندیان بیشتر از سایر ملل در استخراج طلا از سنگ‌های آن توفیق داشتند، اما در ایران از دورهٔ هخامنشی، آثار متعددی از طلا و نقره خصوصاً در کنار آمودریا و در شهر همدان کشف شده‌است. با گذشت زمان فلزات دیگری مانند نقره، سرب، آنتیموان و قلع نیز کشف شدند و بشر توانست با استفاده از آتش، ذوب فلزات را تجربه نموده و آلیاژهای مختلف را به‌دست آورد. به عنوان مثال، از مخلوط‌کردن قلع و مس، مفرغ به‌دست آمد و به این ترتیب عصر مفرغ آغاز شد.
گرایش‌های کارشناسی ارشد
ویرایش- جوشکاری
- ریخته‌گری
- بیو مواد
- نانو مواد
- سرامیک
- خوردگی
- شکل دهی فلزات
- شناسایی و انتخاب مواد مهندسی
- متالورژی استخراجی
کامپوزیت‌ها
گرایش‌های دکترا
ویرایشمواد پیشرفته خوردگی شکل‌دادن فلزات سرامیک جوشکاری استخراج فلزات
روش‌های تولید مصنوعات فلزی
ویرایشجستارهای وابسته
ویرایشمنابع
ویرایش- ↑ «متالوژی یا متالورژی؟! کدام یک صحیح است؟ !». وب سایت عصر مواد. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۰۳.
- ↑ «متالورژی چیست | متالوژی | مهندسی متالورژی و مواد | رشته متالورژی». ایران مواد | مهندسی مواد و متالورژی | جوشکاری | سرامیک. ۲۰۲۰-۰۱-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۰۱.
- ↑ «آزمایشگاه متالورژی حامیران ارائه دهنده انواع آزمون‌ها با تاییدیه 17025 - تفاوت متالوژی با متالورژی». hamiranmetallurgy.com (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۰۳.
- ↑ "تفاوت متالوژی با متالورژی چیست؟" https://namnamak.com/مهندسی/مواد-و-متالورژی/تفاوت-متالوژی-با-متالورژی
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Metallurgy». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۰ فوریه ۲۰۱۴.