منوچهر جمالی
منوچهر جمالی (زاده ۱۳۰۷ - فوت ۱۶ خرداد ۱۳۹۱، اسپانیا) فیزیکدان، فیلسوف، شاعر، تاریخدان و پژوهشگر ایرانی ساکن ایالات متحده آمریکا بود.[۱] او به دلیل گفتارها و پژوهش هایش در زمینه شناساندن صحیح تاریخ و فرهنگ ایران شناخته می‌شود.
منوچهر جمالی | |
|---|---|
| زادهٔ | ۱۳۰۷ خورشیدی |
| درگذشت | ۱۶ خرداد ۱۳۹۱ (۸۴ سال) |
| ملیت | ایرانی |
| شهروندی | ایالات متحده آمریکا |
| تحصیلات | دکتری فیزیک، فلسفه‌پژوهی |
| پیشه | فیلسوف نویسنده تاریخدان |
| مکتب | انسان‌گرایی سکولار |
| آثار | بیش از ۱۰۰ عنوان کتاب |
از منوچهر جمالی به عنوان بهترین فرد برای تجزیه و تحلیل آثاری همچون شاهنامه فردوسی و اساطیر ایران باستان یاد می‌شود.[۲] او از منتقدین دین اسلام بود و آثار بسیاری در این راستا خلق کرد.
زندگی
ویرایشوی در شهرستان آران و بیدگل در نزدیکی کاشان زاده شد و در سال ۱۳۱۳ خورشیدی، در حالی که ۶ ساله بود، به همراه خانواده از کاشان به تهران رفت.
در تهران، نخست در دبیرستان جمشیدِ جم، سپس در دبیرستان فیروز بهرام و پس از آن در دبیرستان البرز درس خواند. او سپس روانه دانشگاه علوم شد و به تحصیل در رشته فیزیک مشغول شد. از جمله استادان او در دانشگاه علوم، می‌توان به محمود حسابی "پدر علم فیزیک ایران" اشاره کرد. وی پس از پایان تحصیلات در رشته فیزیک، برای گذراندن دوره کارشناسی، در سال ۱۹۵۴ میلادی وارد آلمان شد و به دانشگاه فرانکفورت رفت. او در آغاز، دکترای خود را در رشته فیزیک نگره به پایان رساند و سپس به دانشکده فلسفه فرانکفورت، برای آموختن فلسفه رفت. از استادان او در فلسفه، می‌توان به دو فیلسوف نامی و معاصر تئودور آدورنو و ماکس هورکهایمر اشاره کرد که از بنیان‌گذاران مکتب فرانکفورت بودند.[۳]
او از پیش از انقلاب، در خارج از ایران بود و پس از آن به آمریکا رفت و به زندگی فعالیت های خود ادامه داد.
جمالی تا پیش از انقلاب سال ۱۳۵۷، حدود سی جلد کتاب در ایران و آلمان، منتشر کرده بود که تعدادی از آنها حتی ثبت کتابخانه ملی ایران می‌باشند. پیکر منوچهر جمالی، عصرِ روز شنبه نهم ژوئیه سال ۲۰۱۲ میلادی/برابر با ۲۰ خرداد ۱۳۹۱ شمسی، در قبرستان "الحورین" در مالاگای اسپانیا به خاک سپرده شد.[۴]
جایگاه
ویرایشاز منوچهر جمالی به عنوان بهترین فرد برای تجزیه و تحلیل آثاری همچون شاهنامه فردوسی و اساطیر ایران باستان یاد می‌شود. تارنمای «بورگوینکل» آثار، تحول اندیشه ها و ایده‌های فلسفی او را بررسی کرده‌است.[۵]
وی خالق فلسفه «فرهنگ سیمرغی» است.[۶][۷]
نگرش‌ها
ویرایشاو از منتقدان ادیان به ویژه اسلام بود.[۸] جمالی به روحیه ستیزه‌گری دین های اسلام، زرتشتی، یهودی و مسیحی باور داشت و بر این مبنا می‌گفت که «اسلام، زرتشتی‌گری، یهودی‌گری و مسیحی‌گری و یا هرگونه دین و ایدئولوژی، باید در ایران در بستر «فرهنگ گشوده سیمرغی» قرار گیرند تا «اصل قداست زندگی، به کردار برترین اصل» بتواند دست این دین‌ها و هر ایدئولوژی دیگری را در ستیزه‌گری ببندد.[۹] او درباره ارزش زندگی معتقد بود:
| « | زندگی مقدس است؛ زندگی به ما حق می‌دهد که از اسلام و قرآن و محمد انتقاد کنیم. زندگی به ما حق می‌دهد که از هر مرجعیتی انتقاد کنیم. با قبول قِداست زندگیست که ما این حقوق را پیدا می‌کنیم؛ نفی قداست زندگی، نفی این حقوق انسانی‌است؛ زندگی، مقدس است. خدا هم حق ندارد حکم قتل و اعدام بدهد...[۱۰] | » |
آثار و نوشتارها
ویرایشپروفسور منوچهر جمالی در طول ۶ دهه فعالیت های خود، بیش از صد کتاب در ایران و جهان منتشر کرد.[۱۱] شماری از آثار برجسته وی عبارتند از: [۱۲]
- آزادی، حق انتقاد از اسلام است
- نعش‌ها سنگین هستند
- خِرَد، سرمایه فلسفی ایران
- فلسفه: شیوه بریدن از عقیده
- آزادی و همبستگی
- انسان، اندازهِ حکومت
- اندیشه‌هایی که آبستن هستند
- از حقیقت باید گریخت
- جداسازی سیاست از دین
- خردِ سرپیچ در فرهنگ ایران
- جمهوری ایرانی
- از هومنی در فرهنگ ایران تا هومنیسم در باختر
- همگام ِ هنگام
- بیراهه‌های اندیشه
- بوسه ِ اهریمن
- تخمهِ خود زا یا صورت خدا
- جهانخانه‌های ما
- ملت تصمیم می‌گیرد
- پُـشت به سئوالات محال
- مولوی بلخی وسایهِ هُـما
- رندی، هویت معمٌائی ایرانی
- شهر خرد به جای شهر ایمان
- نگاه از لبه پرتگاه
- جشنهای ایران
- رستاخیز سیمرغ
- از چند چشمان و تک چشمان
- درباره پاد اندیشی (دیالکتیک)
- شهر ِ بی شاه در فرهنگ ایران
- عقابی که آسمان را پیمود، ولی آسمان را ندید
- در کشاکش میان یقین و ایمان
- خرِد شاد: هومن، اصل شاد اندیشی در فرهنگ ایران
- دلیرانی که در فریب حقیقت را می‌جویند و در حقیقت فریب را میابند
- از عرفان پهلوانی
- کاریز
- مژده به آنانی که بهترین سخنان را می‌گویند
- نوروز جمشیدی
- شاهنامه و ما
- سکولاریته برفرهنگ ایران یا عروسی انسان با جهان[۱۳][۱۴][۱۵]
اشعار
ویرایشمنوچهر جمالی شاعر نیز بود و ده‌ها شعر به سبک نو سروده بود. اشعار او در تارنمای خودش قابل خوانش هستند.
شعری از منوچهر جمالی در گفتاورد وی موجود است.
جستارهای وابسته
ویرایشمنابع
ویرایش- ↑ «This website is temporarily suspended». azarforooz.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۱۱.
- ↑ "Manuchehr Jamali". Wikipedia (به انگلیسی). 2022-05-16.
- ↑ پروفسور منوچهر جمالی کیست؟ منوچهر جمالی فیلسوف زندگی است و فردوسی زمان http://azarforooz.com/jamali.html
- ↑ «در سوگواری و یاد از «منوچهر جمالی»». www.iran-emrooz.net. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۱۱.
- ↑ Philosophy - Bea Burgwinkel: Manuchehr Jamali
- ↑ «فرهنگ سیمرغی ١ – Manuchehr Jamali» (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۱۱.
- ↑ منوچهر جمالی, فرهنگ سیمرغی ایران - گفتار ١, retrieved 2023-09-11
- ↑ آزادی، حق انتقاد از اسلام است، جمالی، منوچهر
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ اوت ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱ سپتامبر ۲۰۱۲.
- ↑ https://jamali.info/kherad/
- ↑ «در سوگواری و یاد از «منوچهر جمالی»». www.iran-emrooz.net. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۱۱.
- ↑ «jamali-online - e-books». بایگانی‌شده از اصلی در ۴ مه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۲ آوریل ۲۰۱۲.
- ↑ «منوچهر جمالی - مولوی و سیمرغ Manuchehr Jamali: Molavi and Simorgh». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ فوریه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۲ آوریل ۲۰۱۲.
- ↑ «فرهنگِ اصیلِ ایران». بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ آوریل ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۲ آوریل ۲۰۱۲.
- ↑ «jamali-online - BOOKS». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ آوریل ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۲ آوریل ۲۰۱۲.
پیوند به بیرون
ویرایش
- وبگاه‌های پروفسور منوچهر جمالی:
2-https://web.archive.org/web/20120329180641/http://www.jamali-online.com/
3-https://web.archive.org/web/20120222133228/http://www.molavi.co.uk/ketabha/