ملک سیاه کوه[۲] آتشفشانی خاموش با ارتفاع ۱۶۰۵ متر[۳][۴] (۱۶۴۲ متر از سطح دریا)[۵] است که در شمال شهر زاهدان و در میان روستاهای لار پایین، قرقروک و حرمک قرار دارد. این کوه نقطهٔ مشترک مرزی دهستان حرمک استان سیستان و بلوچستان ایران، ولسوالی چهاربرجک ولایت نیمروز افغانستان و بخش چاغی ایالت بلوچستان پاکستان است که در کنار جادهٔ ۹۵، در حدود ۳۵ کیلومتری زاهدان جای‌گرفته‌است.[۶][۷] رباط قلعه در پاکستان در ۶ کیلومتری[۸] و رباط جعلی[۹] در افغانستان در نزدیکی این کوه قرار دارند.[۱۰] ملک سیاه کوه مربوط میشه به قبائلی شیروزئ

میل مرزی ۱۸۶، ملک سیاه کوه، سال ۱۸۹۶، مک‌ماهون[۱]
Map
Map

دو خط مستقیم از این کوه جداکنندهٔ ایران از افغانستان و پاکستان هستند. خط شمالی، خط حکمیت گلدسمید و مک‌ماهون به سالهای ۱۸۷۲[۱۱] و ۱۹۰۳[۱۲] و خط جنوبی، خط حکمیت ۱۸۹۶[۱۳] هولدیش و قرارداد ۱۹۰۵ هستند.[۱۴] خط مستقیم میانی بین افغانستان و پاکستان، خط ۱۸۹۳ دیورند است.[۱۵] در سال ۱۸۹۶ هنری مک‌ماهون انتخاب نقطهٔ مرزی سه‌گانه را با بنای آخرین میل مرزی به شمارهٔ ۱۸۶ بر انتهای شمالی خط‌الرأس ملک سیاه کوه به پایان رساند.[۱۶] همچنین در سال ۱۳۳۶ این کوه طی قراردادی بین دولتهای ایران و پاکستان به عنوان نقطهٔ پایانی مرز مشترک به تصویب رسید.[۱۷]

کوه‌های پیرامون

ویرایش

پیرامون این کوه بین عرضهای شمالی '۵۶ °۲۹ تا ۴۲ '۴۷ °۲۹ و طولهای شرقی '۵۷ °۶۰ تا ۳۰ '۴۹ °۶۰ کوه‌هایی رشته‌ای و پیوسته با گستردگی شمال‌غرب به جنوب‌شرق قرار دارند. در پایین‌دست ملک سیاه، کوهی مخروطی و منفرد به نام کوه لار (کوه بتمو)[۱۸] قرار دارد،[۶] که رگه‌های طلا در آن کشف‌شده‌است.[۱۹][۲۰]

باورها

ویرایش
 
طرح زیارتگاه اثر آرنولد هنری ساویج لندور

در نزدیکی روستای چاه دیوان آرامگاه ملک سیاه کوه قرار دارد، این «زیارتگاه فرشتهٔ تپه‌های سیاه» شاید یک باور جان‌گرایانهٔ پیش از اسلام باشد.[۱۶] گزارش ساویج لندور دربارهٔ رسوم بازدیدکنندگان این آرامگاه در اوایل قرن بیستم چنین است: «هرساله در بهار مردم بلوچ به زیارت آرامگاه ملک سیاه می‌آیند و عروسکهای عجیبی ساخته‌شده با جزئیات نمادین را پیشکش می‌کنند.»[۲۱][۲۲]

برخی براین‌باورند که چاکرای ششم زمین یا چشم سوم آن ملک سیاه کوه و مکانی مقدس است.[۲۳][۲۴]

در همین زمینه

ویرایش

پیوند به بیرون

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. «The Frontiers of Baluchistan». World Digital Library. ص. ۴۱. دریافت‌شده در ۶ مه ۲۰۱۷.
  2. «کد عارضه ۴۱۵۱۴۷ ملک سیاه کوه». پایگاه ملی نام‌های جغرافیایی ایران، سازمان نقشه‌برداری کشور. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ آوریل ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ‏‏۱۴ آوریل ۲۰۱۸. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازبینی= را بررسی کنید (کمک)
  3. U.S. National Imagery and Mapping Agency. «NH 41-9 Zahedan, Iran; Pakistan; Afghanistan». The University of Texas at Austin. دریافت‌شده در ۴ مه ۲۰۱۷.
  4. نقشه راه‌های ایران. انتشارات گیتاشناسی. ۱۳۸۶.
  5. «بانک اطلاعاتی استان‌ها، سیستان و بلوچستان». سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ مه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲ مه ۲۰۱۷.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ مجید کوهستانیان (خرداد ۱۳۷۷). «پترولوژی و ژئوشیمی سنگهای آذرین کمپلکس ملک سیاه کوه (شمال زاهدان)». پایان‌نامه، دانشکده علوم دانشگاه تهران. دریافت‌شده در ۱ مه ۲۰۱۷.[پیوند مرده]
  7. «International Boundary Study» (PDF). مارس ۲۸, ۱۹۷۹. دریافت‌شده در ۶ مه ۲۰۱۷.
  8. Bouillane de Lacoste (۱۹۰۸). «Around Afghanistan». ص. ۱۸۱,۱۸۲. دریافت‌شده در ۴ مه ۲۰۱۷.
  9. «List of Government Inactive Schools 1395». وزارت معارف افغانستان. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ فوریه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۵ مه ۲۰۱۷.
  10. «Geology, Water, and Windin the Lower Helmand Basin,Southern Afghanistan» (PDF). USGS. دریافت‌شده در ۵ مه ۲۰۱۷.
  11. «GOLDSMID, Major-General Sir Fredrick John». Encyclopædia Iranica. دریافت‌شده در ۷ مه ۲۰۱۷.
  12. «HELMAND RIVER iv. IN THE LATE 19TH AND 20TH CENTURIES». Encyclopædia Iranica. دریافت‌شده در ۷ مه ۲۰۱۷.
  13. «HOLDICH, THOMAS HUNGERFORD». Encyclopædia Iranica. دریافت‌شده در ۷ مه ۲۰۱۷.
  14. Mclachlan، Keith (۲۰۱۶). The Boundaries of Modern Iran. Routledge.
  15. Bradnock، Robert W. (۲۰۱۶). The Routledge Atlas of South Asian Affairs. Routledge. ص. ۱۶۶.
  16. ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ TATE (۱۹۰۹). The Frontiers of Baluchistan. WHITERBY & CO. ص. ۴۱.
  17. «قانون مربوط به قرارداد مرزی ایران و پاکستان». مرکز پژوهشهای مجلس. ۱۷ بهمن ۱۳۳۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ دسامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۹ مه ۲۰۱۷.
  18. «کد عارضه ۴۱۵۱۰۵ لار». پایگاه ملی نام‌های جغرافیایی ایران، سازمان نقشه‌برداری کشور. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ آوریل ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ‏‏۱۴ آوریل ۲۰۱۸. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازبینی= را بررسی کنید (کمک)
  19. ۲۹°۳۹′۵۰″ شمالی ۶۰°۵۴′۲۳″ شرقی / ۲۹٫۶۶۳۸۹°شمالی ۶۰٫۹۰۶۳۹°شرقی / 29.66389; 60.90639 (اندیس جنوب کوه لار) «اندیس جنوب کوه لار». پایگاه ملی داده‌های علوم زمین کشور. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ دسامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۷ مه ۲۰۱۷.
  20. ۲۹°۴۱′۳۶″ شمالی ۶۰°۵۳′۳۶″ شرقی / ۲۹٫۶۹۳۳۳°شمالی ۶۰٫۸۹۳۳۳°شرقی / 29.69333; 60.89333 (اندیس کوه لار) «اندیس کوه لار». پایگاه ملی داده‌های علوم زمین کشور. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ دسامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۷ مه ۲۰۱۷.
  21. Savage Landor، Arnold Henry (۱۹۰۲). Across Coveted Lands. MACMILLAN AND CO. , Limited. ص. ۲۸۹.
  22. «Across Coveted Lands, Volume 2, Chapter XXVII, Page 289». Project Gutenberg. دریافت‌شده در ۳ مه ۲۰۱۷.
  23. Hall، Judy (۲۰۱۲). Crystals and Sacred Sites. ص. ۸۱.
  24. Bertulli، Margaret (۲۰۰۴). Gaia's Sacred Chakras. ص. ۴.
  25. Bouillane de Lacoste، Henri (۱۹۰۸). Autour de l'Afghanistan; aux frontières interdites. ص. ۱۷۸.