مشرانو جرگه
مجلس بزرگان یا مشرانو جرگه (پشتو: د افغانستان مشرانو جرګه)، مجلس اعلا از دو مجلس شورای ملی افغانستان، در کنار ولسی جرگه (مجلس مردم) بود. این مجلس، زمانی‌که طالبان قدرت را در ۱۵ اوت ۲۰۲۱ به دست گرفتند، عملاً منحل شد.[۲]
مجلس بزرگان مشرانو جرگه | |
|---|---|
 | |
| گونه | |
| گونه | |
| تاریخچه | |
| بنیادگذاری | ۱۹۳۱[۱] |
| انحلال | ۱۵ اوت ۲۰۲۱ |
| ساختار | |
| کرسی‌ها | ۱۰۲ عضو |
| اختیارات | حق وتو مشورتی و محدود؛ قدرت قانونگذاری ندارد. |
| انتخابات | |
| یک سوم توسط شوراهای ولسوالی یک سوم توسط شوراهای ولایتی یک سوم توسط رئیس‌جمهور | |
| محل نشست‌ها | |
 | |
| کابل | |
| وبگاه | |
mj.parliament.af (بسته) (بایگانی ۱۵ اوت ۲۰۲۱) | |
مشرانو جرگه از واژگان مشتق است[۳][۴][۵] که به معنی «شورای ریش‌سپیدان» است.
مشرانو جرگه ۱۰۲ نماینده داشت که یک‌سوم توسط شوراهای ولسوالی‌ها (۳۴ نماینده از ۳۴ ولایت) برای یک دورهٔ سه‌ساله، یک‌سوم توسط شوراهای ولایتی (۳۴ نماینده از ۳۴ ولایت) برای یک دورهٔ چهارساله، انتخاب و یک‌سوم دیگر، توسط رئیس‌جمهور منصوب می‌شدند که نیمی از اعضای انتصابی باید از زنان،[۶] دو نفر نماینده افراد معلول و مجروح و دو نفر هم از میان کوچی‌ها بودند.
مجلس عیان بیشتر یک نهاد مشورتی و نظارتی بود تا نهاد قانونگذاری، هر چند تا حدی حق وتو قوانین را داشت. بر اساس مادهٔ ۱۰۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی افغانستان؛ «هرگاه مصوبهٔ یک مجلس از طرف مجلس دیگر رد شود هیئت مختلط به تعداد مساوی از اعضای هر دو مجلس برای رفع اختلاف تعیین می‌گردد. در صورتی‌که اختلاف نظر رفع نگردد، ولسی جرگه می‌تواند در جلسهٔ بعدی آن را با دو ثلث آرای کل اعضا تصویب نماید. این تصویب بدون ارائه به مشرانو جرگه بعد از توشیح رئیس‌جمهور نافذ شمرده می‌شود.»
ریاست این مجلس از آذر ماه ۱۳۸۴ تا ۹ بهمن ۱۳۸۹ بر عهدهٔ صبغت‌الله مجددی فقیه و شیخ صوفیه و از رهبران مجاهدین افغان بود.
رئیسان
ویرایشرئیسان مجلس سنا (مشرانو جرگه) از زمان بنیان‌گذاری در تاریخ ۱۹۳۱
| نام | آغاز منصب | پایان تصدی | ملاحظات |
|---|---|---|---|
| Mirza Abdul Latif Khan | ۱۹۳۱ | ۱۹۳۳ | [۱] |
| Mohammed Ata Khan | ۱۹۳۴ | ۱۹۳۶ | [۱] |
| Mir Ata Mohammad Khan | ۱۹۳۷ | ۱۹۳۹ | [۱] |
| Mir Ata Mohammad Khan | ۱۹۴۰ | ۱۹۴۲ | [۱] |
| Mir Ata Mohammad Khan | ۱۹۴۳ | ۱۹۴۵ | [۱] |
| Fazi Ahmad Khan Mojadadi | ۱۹۴۶ | ۱۹۴۸ | [۱] |
| Fazi Ahmad Khan Mojadadi | ۱۹۴۹ | ۱۹۵۱ | [۱] |
| Fazi Ahmad Khan Mojadadi | ۱۹۵۲ | ۱۹۵۴ | [۱] |
| Fazi Ahmad Khan Mojadadi | ۱۹۵۵ | ۱۹۵۷ | [۱] |
| Hafiz Abdul Ghafar | ۱۹۵۸ | ۱۹۶۰ | [۱] |
| عبدالهادی داوی | ۱۹۶۱ | ۱۹۶۴ | [۱] |
| عبدالهادی داوی | ۱۹۶۵ | ۱۹۶۸ | [۱] |
| عبدالهادی داوی | ۱۹۶۹ | ۱۹۷۲ | [۱] |
| Dissolved | ۱۹۷۳ | ۱۹۸۸ | |
| Mahmood Habibi | ۳۱ مه ۱۹۸۸ | ۱۹۹۲ | [۷][۸] |
| Not functioning | ۱۹۹۲ | ۲۰۰۵ | |
| صبغت‌الله مجددی | دسامبر ۲۰۰۵ | ۲۹ ژانویه ۲۰۱۱ | [۹] |
| فضل هادی مسلم‌یار | ۲۹ ژانویه ۲۰۱۱ | ۱۵ اوت ۲۰۲۱ | [۹] |
منابع
ویرایش- ↑ ۱٫۰۰ ۱٫۰۱ ۱٫۰۲ ۱٫۰۳ ۱٫۰۴ ۱٫۰۵ ۱٫۰۶ ۱٫۰۷ ۱٫۰۸ ۱٫۰۹ ۱٫۱۰ ۱٫۱۱ ۱٫۱۲ ۱٫۱۳ "A glance of the History of Assemblies of Afghanistan" (PDF). Wolesi Yirga. 25 January 2019. Archived from the original (PDF) on 8 May 2017. Retrieved 30 March 2021.
- ↑ Ziar Khan Yaad (14 September 2021). "Fate of Afghanistan's National Assembly Unclear". TOLOnews. Retrieved 19 June 2022.
- ↑ "معنی مشر | لغت‌نامه دهخدا" (به انگلیسی). Retrieved 2017-07-24.
- ↑ "معنی جرگه | لغت‌نامه دهخدا" (به انگلیسی). Retrieved 2017-07-24.
- ↑ "معنی جرگه | فرهنگ فارسی معین" (به انگلیسی). Retrieved 2017-07-24.
- ↑ شورای ملی افغانستان بایگانی‌شده در ۲۴ آوریل ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine وبگاه رسمی مجلس عیان
- ↑ "Central Asia". Area Study Centre (Central Asia), University of Peshawar. 19 February 1996 – via Google Books.
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ اكتبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۳۰ مارس ۲۰۲۱. تاریخ وارد شده در
|archive-date=را بررسی کنید (کمک) - ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۳ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۴ آوریل ۲۰۱۴.
- وبگاه رسمی مشرانو جرگه شورای ملی جمهوری افغانستان بایگانی‌شده در ۳ مارس ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine
- «تاریخچهٔ شورای ملی افغانستان» (PDF). ولسی جرگه. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۴ آوریل ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۴ آوریل ۲۰۱۴.
ویب سایت ما https://web.archive.org/web/20140802025727/http://meshran.com/dari.aspx شما می‌توانید در شبکه اجتماعی فیس بوک ما را دنبال کنید https://www.facebook.com/HouseOfElders همچنان شما می‌توانید در صفحه توییتر هم ما را دنبال کنید https://twitter.com/kamelahmad4