مسجد جامع کاشمر

اثر ثبت‌شده در فهرست آثار ملی ایران

مسجد جامع کاشمر در سال ۱۷۹۱ میلادی / ۱۲۰۵ قمری به هنگام پادشاهی شاهرخ‌شاه افشار و به هنگام امارت عبدالعلی‌خان میش‌مست بر ترشیز ساخته شد و امروزه از آثار تاریخی کاشمر و مهم‌ترین مسجد شهرستان و محل برگزاری نماز جمعه (مصلی) است. این مسجد در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۸۰ به شماره ۵۱۵۲ توسط سازمان میراث فرهنگی ایران در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.[۱]
مسجد جامع کاشمر تا پیش از ساخت و سازهای دههٔ ۸۰ و ۹۰ سدهٔ کنونی، مهم‌ترین ساختمان بافت قدیمی شهر کاشمر به‌شمار می‌رفت. معماری این مسجد نسبتاً ساده و بی پیرایه است؛ یک صحن با ۱۲ اتاق و یک ایوان با ۱۰ متر پهنا و ۱۵ متر بلندا دارد. محراب مسجد در مرکز ایوان جای دارد که هنر کاشی کاری اصفهانی و مقرنس و چند کتیبهٔ قرآنی در آن به دست دو هنرمند ناشناس به نام‌های «محمد اصفهانی» و «اسماعیل اذانی» به کار رفته است، و سال ساخت این‌ها را ۱۷۹۹ میلادی/ ۱۲۱۳ قمری نشان می‌دهد. این مسجد حوض یا آبنما ندارد؛ امّا یک حوض زیرزمینی در زیر آن وجود دارد[۲]؛ در این مسجد ۳ نوبت (صبح، ظهر، مغرب) نماز جماعت بر پا می‌شود که شمار نماز گزاران در نماز جماعت مغرب و عشا به اوج می‌رسد. به جز نماز، مراسم‌های بسیار دیگری در روزهای گوناگون در این مسجد برگزار می‌شود؛ از جمله مراسم تحویل سال،[۳] شب قدر و مراسم‌های ویژه شیعیان.

مسجد جامع کاشمر
مسجد جامع کاشمر در تابستان ۱۴۰۳
Map
دین
ویژگی‌های مذهبیدرگاه‌های ورودی این مسجد در شرق و غرب قرینه نیست.
مکان
مکانایران کاشمر، ایران
معماری
معمار(ها)کتیبه‌ها: محمد اصفهانی و کاشی کاری‌ها: اسماعیل اذانی
سبکقاجاری
بنیان‌گذاری۱۷۹۱ میلادی / ۱۲۰۵ قمری - بخش‌های دیگر در ۱۷۹۹ میلادی/ ۱۲۱۳ قمری
گنجایشتقریباً ۶ هزار نفر(همراه مصلی نماز جمعه)
درازا۸۵ متر (همراه مصلی نماز جمعه)
پهنا۳۵ متر
مساحت داخلی۲۹۷۵ متر
بیشترین بلندی۱۵ متر
گنبد(ها)۲
مصالح ساختمانیآجر و گچ، در محراب: کاشی

بازسازی‌ها و اصلاحاتی در سنگفرش‌ها، دفع رطوبت و نمای سنتی این مسجد انجام شده است، که آخرین نوبت آن در ۹ مرداد ۱۳۹۱ بوده است.[۴]

امامان و سخنرانان

ویرایش
  • ضیاءالدین برهانی، امام نمازهای جماعت روزانه
  • سیدکاظم طباطبائی، امام جمعه
  • محسن رضایی در تاریخ ۲۷ اسفند ۱۳۹۱[۵]

نگارخانه

ویرایش

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. «پرونده ثبتی مسجد جامع کاشمر در فهرست آثار ملی ایران». وزارت راه و شهرسازی. دریافت‌شده در ۲۸ ژوئن ۲۰۲۱.
  2. «زیرزمینی مسجد جامع ترشیز(= کاشمر)». بایگانی‌شده از اصلی در ۹ مارس ۲۰۱۶.
  3. «مراسم تحویل سال در محل مسجد جامع شهرستان». سازمان تبلیغات اسلامی. دریافت‌شده در ۲۰ ژوئن ۲۰۲۱.[پیوند مرده]
  4. فیض عارفی (۹ مرداد ۱۳۹۱). «گزارش». خراسان. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ اوت ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱ شهریور ۱۳۹۲. بیش از یک پارامتر |پیوند بایگانی= و |archiveurl= داده‌شده است (کمک); بیش از یک پارامتر |تاریخ بایگانی= و |archivedate= داده‌شده است (کمک)
  5. «در جمع مردم کاشمر در محل مسجد جامع این شهرستان». دریافت‌شده در ۲۳ آگوست ۲۰۱۳.[پیوند مرده]