مدرسه ژاندارک
مدرسه ژاندارک واقع در منطقه ۱۲ شهر تهران، حد فاصل خیابان جمهوری، منوچهری، لاله‌زار و فردوسی به همراه کلیسای مجاور در تاریخ ۲۰ آذر ۱۳۷۹ و با شماره ثبت ۲۹۲۸ زیر نام مدرسه و کلیسای ژاندارک به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.[۱][۲]
| مدرسه و کلیسای ژاندارک | |
|---|---|
 | |
 | |
| نام | مدرسه و کلیسای ژاندارک |
| کشور | ایران |
| استان | استان تهران |
| شهرستان | تهران |
| اطلاعات اثر | |
| کاربری | مذهبی، مدرسه |
| کاربری کنونی | مدرسه دبیرستان (پسرانه) هیأت امنایی صدر |
| دورهٔ ساخت اثر | اواخر قاجار |
| اطلاعات ثبتی | |
| شمارهٔ ثبت | ۲۹۲۸ |
| تاریخ ثبت ملی | ۲۰ آذر ۱۳۷۹ |
| اطلاعات بازدید | |
| امکان بازدید | ندارد |
تاریخچه
ویرایشمدرسه ژاندارک جزو مدارسی است که فرانسوی‌ها در ایران تأسیس کرده‌اند. این مدرسه توسط دختران تارک دنیا برای تحصیل دختران ارمنی ایرانی تأسیس شد و در ابتدا به صورت دارالایتام اداره می‌شد.[۳][۴] از دوران ناصری به بعد این مدرسه از دختران مسلمان نیز ثبت‌نام به عمل می‌آورد.[۴]
در اسناد تاریخی این مدرسه به مدرسه سورها (دختران تارک دنیا) نیز معروف است.[۳] با اینکه در بعضی منابع مدرسه ژاندارک همان مدرسه سن ژوزف (تأسیس ۱۲۶۵ هجری شمسی) ذکر شده است که بعدها به ژاندارک تغییر نام داده است[۵] ولی براساس اسناد قدیمی این دو مدرسه به موازات یکدیگر فعالیت می‌کرده‌اند و مدرسه ژاندارک ظاهراً قدمت بیشتری دارد. به هر حال این دو مدرسه از سال ۱۳۲۰ هجری شمسی با نام مشترک مدرسه ژاندارک به کار خود ادامه داده‌اند.[۳]
بنای مدرسه ژاندارک توسط نیکلای مارکف معمار روس مقیم ایران ساخته شده است. زمین مدرسه متعلق به مشیرالدوله و کنار خانه اوست.[۶] معماری مدرسه ترکیبی از معماری ایرانی و اروپایی محسوب می‌شود.[۷]
پیش از انقلاب اسلامی ایران
ویرایشمدرسه شامل دوره ابتدایی و دوره متوسطه بود. دانش‌آموزان آشوری، ارمنی و مسلمان در کلاس‌های واحد باهم تحصیل می‌کردند. در برخی کلاس ارامنه فارسی تدریس نمی‌شد هر چند که از سال ۱۳۰۴ بنا به بخشنامه وزارت معارف درس فارسی را به فهرست دروس متفرقه اضافه کرد.[۴] معلمان مدرسه اغلب از فارغ‌التحصیلان همین مدرسه بودند. معلمان کلاس‌های فارسی ایرانی و معلمان کلاس‌های فرانسه از دختران تارک دنیا یا همان راهبه مسیحی کاتولیک از فرقه سن ونسان دوپل بودند. این مدرسه از وزارت معارف نیز ماهیانه بودجه‌ای دریافت می‌کرد که در سال ۱۳۰۴ هجری شمسی ۱۰۰ تومان بوده است.[۳]. همه شاگردان نیمه وقت برنامه کامل آموزش و پرورش ایران را دنبال می کردند و نیمه وقت برنامه کامل آموزش و پرورش فرانسه را. بخش فارسی تا کلاس چهارم نظری و اخذ دیپلم متوسطه ادامه داشت ، اما برای بخش فرانسوی تنها تا تصدیق کلاس نه مدرک داده می شد و پس از آن دوسال مدرک زبان فرانسه سوربن 1 و 2 اخذ می شد.
برنامه درسی مدرسه در دوره ابتدایی شامل حساب، دیکته، پاک‌نویسی، خیاطی، تاریخ، جغرافیا، معرفه‌الاشیا، ادبیات و فوائدالادب می‌شد. همچنین برنامه درسی دوره متوسطه از دروس ریاضیات (جبر و هندسه)، علوم (شیمی، فیزیک و تاریخ طبیعی) تاریخ (تاریخ عمومی و تاریخ شعرا)، فارسی (دستور و کلیله و دمنه)، حفظ‌الصحه خیاطی و تدبیر منزل تشکیل می‌شد.[۳]
پس از انقلاب اسلامی ایران
ویرایشپس از انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ ساختمان مدرسه به تملک وزارت آموزش و پرورش درآمد و تبدیل به راهنمایی سمیه شد در حالی که کلیسای مجاور مدرسه معروف به کلیسای ژاندارک همچنان به عنوان کلیسا به عملکرد خود ادامه می‌دهد.[۷]
فارغ‌التحصیلان و دبیران سرشناس
ویرایشمدرسه ژاندارک محل تحصیل شماری از زنان سرشناس ایرانی از جمله فخرعظمی ارغون و فرح پهلوی[۸] بوده است.
هما ضرابی (تهران ۱۳۱۶)، مدیر مدرسه رازی و بانی پروژه‌های فرهنگی و نخستین مدیر و مسئول فرهنگسرای نیاوران، موسس کتابخانه تخصصی هنر و ایرانشناسی ضرابی در کاشان.
فرخ‌رو پارسا اولین وزیر زن ایران نیز در مدرسه ژاندارک علوم طبیعی تدریس می‌کرد و دبیر فرح پهلوی نیز بود و در همان دوران با او آشنا شد.[۸][۹]
نگارخانه
ویرایش-
-
-
-
نمایی از ضلع شرقی مجموعه و از سمت کوچۀ پیرنیا
جستارهای وابسته
ویرایشپانویس
ویرایش- ↑ وبسایت رسمی منطقه دوازده شهرداری تهران
- ↑ «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌شهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ ۳٫۴ انسیه شیخ‌رضایی، مدارس فرانسوی در ایران
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ نیلوفر کسری، فعالیت مدارس فرانسوی در ایران
- ↑ مریم فتحی، اولین مدارس دخترانه در ایران
- ↑ شهرخ پیرنیا، یادی از خانه مشیرالدوله و خاطراتی از پدرم داود پیرنیا
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ تعطیلات نو، صدای گمشده ناقوس‌ها در همهمه بلند شهر
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ وبسایت رسمی فرح پهلوی
- ↑ وبسایت ایرانیان
منابع
ویرایش- «فهرست اماکن و ابنیه منطقه دوازده تهران». وبسایت منطقه دوازده شهرداری تهران. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ آوریل ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۰ آوریل ۲۰۱۲.
- شیخ‌رضایی، انسیه (پاییز و زمستان سال ۱۳۷۱). «مدارس فرانسوی در ایران». فصلنامه گنجینه اسناد. تهران: پایگاه مجلات تخصصی علوم اسلامی و انسانی نور (۷ و ۸): ۹۵ تا ۱۰۹. دریافت‌شده در ۲۰ آوریل ۲۰۱۲. تاریخ وارد شده در
|سال=را بررسی کنید (کمک) - فتحی، مریم. «اولین مدارس دخترانه در ایران». مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران. دریافت‌شده در ۲۰ آوریل ۲۰۱۲.
- پیرنیا، شهرخ (۲۳ ژوئن ۲۰۱۰). «یادی از خانه مشیرالدوله و خاطراتی از پدرم داود پیرنیا». مجله فرهنگی هنری بخارا. دریافت‌شده در ۲۰ آوریل ۲۰۱۲.
- «صدای گمشده ناقوس‌ها در همهمه بلند شهر». هفته‌نامه تعطیلات نو. تهران (۴۹): ۵. ۲۳ مهر ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۲۰ آوریل ۲۰۱۲.
- کسری، نیلوفر. «فعالیت مدارس فرانسوی در ایران». مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران. دریافت‌شده در ۲۰ آوریل ۲۰۱۲.
- "زندگینامه فرح پهلوی" (به انگلیسی). وبسایت رسمی فرح پهلوی. Archived from the original on 28 August 2006. Retrieved 20 April 2012.
- «In memory of Mrs. Farrokhrou Parsa executed on May 8, 1980». وبسایت رسمی فرح پهلوی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ فوریه ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۰ آوریل ۲۰۱۲.
- Bahrami, Ardavan (۹ می ۲۰۰۵). "In memory of Mrs. Farrokhrou Parsa executed on May 8, 1980" (به انگلیسی). وبسایت ایرانیان. Retrieved 20 April 2012.
{{cite web}}: Check date values in:|تاریخ=(help)