محمودمیرزا

محمودمیرزا قاجار، پسر فتحعلی شاه قاجار، شاعر و نویسنده ایرانی است.

محمودمیرزا قاجار
زاده	۱۲۱۴ ه‍.ق تهران
محل زندگی	تهران، کاشان، نهاوند
درگذشته	۱۲۷۱ ه‍.ق تهران
زمینه کاری	نویسنده
ملیت	ایرانی
دوره	فتحعلیشاه قاجار، محمدشاه قاجار
کتاب‌ها	سنبلستان، تاریخ قاجاریه، گلشن محمود
فرزند(ان)	مبارک میرزا
پدر و مادر	فتحعلی شاه قاجار و مریم خانم یهودی

زندگی و تحصیلات

به سال ۱۲۱۴ ه‍.ق به دنیا آمد. از ابتدای زندگی تحت تعلیم میرزا محمد شفیع مازندرانی، صدراعظم بود. وی نزد استادان مختلفی آموزش دید از جمله:

• علی اکبر خویی (علوم غریبه)
• عبداللطیف لاریجانی (خوشنویسی)
• حاجی محمد اصفهانی (آداب قرائت)
• میرزا رضا مجوسی (ریاضی)
• حسنعلی مازندرانی (علم اخلاق)
• میرزا یوسف طرب (فنون شاعری)

مناصب

محمودمیرزا قاجار مدتی به حکومت کاشان رسید و در این مدت محمدتقی سپهر (لسان الملک) در خدمت وی به سر می‌برد. مدتی نیز حاکم نهاوند بود و در این شهر بناهایی نظیر قلعه رویین دز و باغ شاه را ساخت. سپس به حکومت لرستان منصوب شد. در ابتدای سلطنت برادرزاده‌اش محمدشاه قاجار به جرم توطئه علیه شاه دستگیر شد و به تهران روانه شد. وی در ۱۲۷۱ ه‍.ق درگذشت.

آثار محمودمیرزا

• سفینة المحمود، به امر فتحعلیشاه قاجار، دارای یک مقدمه و چهار مجلس
• دیوان اشعار
• تاریخ قاجاریه، تألیف در سال ۱۲۵۶ ه‍. ق
• گلشن محمود
• سنبلستان به تقلید از گلستان سعدی
• مقصود جهان که سفرنامه وی از خرم‌آباد به گرمسیر است.
• دیوان محمود قاجار
• محمود التواریخ
• عهد حسام، که سفرنامه وی به لرستان و خوزستان است و به نام حسام السلطنه حاکم شوشتر نوشته شده‌است.
• پرورده خیال

منابع

• فهرست نسخه‌های خطی فارسی، احمد منزوی، مؤسسه همکاری‌های منطقه‌ای، چاپ اول ۱۳۴۹.
• عهد حسام، سفرنامه خوزستان و لرستان، نوشته محمود میرزا قاجار، به تصحیح ایرج افشار، تهران، میراث مکتوب، ۱۳۹۰.

پیوند به بیرون

• وبگاه مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران