محمدحسن لطفی تبریزی
محمّدحسن لطفی تبریزی (زاده ۱۲۹۸ در تبریز – درگذشته ۱۳۷۸) نویسنده و مترجم اهل ایران بود. او مترجم آثار افلاطون و برخی از آثار ارسطو به فارسی و همچنین کتابهای مرتبط با فلسفه و فرهنگ یونان بود.
محمّدحسن لطفی تبریزی | |
---|---|
زاده | ۱۲۹۸ تبریز |
درگذشته | ۱۳۷۸ |
پیشه | نویسنده، مترجم |
ملیت | ایرانی |
همسر(ها) | زیگرید لطفی |
زندگی
ویرایشوی در تبریز متولد شد و پس از گذراندن دوران ابتدایی، دبیرستان را در مدرسه محمدیه (دبیرستان فردوسی) و زیر نظر اساتیدی چون شهاب فردوس، جلال همایی و سید هادی سینا گذراند.[۱] در همانمقطع زمانی، در سال ۱۳۱۷ وارد دانشکدهٔ حقوق دانشگاه تهران شد. در سال ۱۳۲۲ بورس دولت ترکیه را علیرغم میل باطنی پذیرفت.[۲] بعد از مدتی بورس وقفیهٔ هومبولد را پذیرفت و در سال ۱۹۴۳ عازم آلمان شد و به تحصیل دکترای حقوق کیفری در دانشگاه گوتینگن پرداخت.[۳] در همین ایام آلمان درگیر جنگ با متفقین بود و پس از سقوط آلمان نازی، تحصیل لطفی نیمهتمام ماند. او پس از سختیهای بسیار، به کمک افسران صلیب سرخ ارتش انگلیس[۲] به کمیتهای که برای کمک به خارجیان سرگردان در آلمان تشکیل شده بود، معرفی گشت. وی بعدها دستیار برتولد اشپولر، رئیس دانشکدهٔ ادبیات دانشگاه گوتینگن و از اسلامشناسان و استادان بنام زبان فارسی شد.
وی پس از اخذ درجهٔ دکترای حقوق کیفری، در سال ۱۹۴۷ به ایران بازگشته و پس از توقفی سه ساله، در سال ۱۹۵۰ به آلمان بازگشت و با همسر آلمانی خود، خانم زیگرید لطفی که دانشجوی ادبیات روسی بود ازدواج کرد. پس از مدت کوتاهی دوباره به ایران بازگشته و در جریان ملیشدن صنعت نفت به فعالیت سیاسی رویآورد. پس از کودتای ۲۸ مرداد به فعالیت فرهنگی پرداخته و در نخستین گام، رسالهٔ آپولوژی (رسالهٔ محاکمهٔ سقراط) افلاطون را با همکاری رضا کاویانی به فارسی برگرداند که در واقع اعتراضی به محاکمهٔ محمد مصدق در دادگاه نظامی بود.[۴] در ادامه به ترجمهٔ کلیه آثار اصلی و منتسب به افلاطون پرداخت. در اواخر عمر نیز قصد ترجمهٔ کلیهٔ آثار ارسطو را داشت که به علت فوت ناتمام ماند.
آثار
ویرایش- دورهٔ آثار افلاطون، چهار جلد، تهران، خوارزمی، چاپ اول، ۱۳۵۷.
- رسالههای منسوب به افلاطون، تهران، خوارزمی، چاپ اول، ۱۳۶۷.
- پایْدِیا، ورنر یگر، سه جلد، تهران، خوارزمی، چاپ اول، ۱۳۷۶، ۱۴۳۴ ص.
- متفکران یونان، تئودور گمپرتس، سه جلد، تهران، خوارزمی، چاپ اول، ۱۳۷۵، ۱۸۵۸ ص.
- گفتارهایی در باب ده کتاب نخست تیتوس لیویوس (تحلیل کتابهای از پیدایش روم، اثر تیتوس لیویوس)، نیککولو ماکیاوللی، تهران، خوارزمی، چاپ اول، ۱۳۷۷، ۴۳۳ ص.
- متافیزیک (مابعدالطبیعه)، ارسطو، تهران، طرح نو، ۱۳۷۷، ۵۷۵ ص.
- اخلاق نیکوماخس، ارسطو، تهران، طرح نو، ۱۳۷۷، ۲۲۰ ص.
- سماع طبیعی، ارسطو، تهران، طرح نو، ۱۳۷۷، ۳۹۶ ص.
- فرهنگ رنسانس در ایتالیا، یاکوب بورکهارت، تهران، طرح نو، چاپ اول، ۱۳۷۶، ۵۱۱ ص.
- تاریخ جنگ پلوپونزی، توکودیدس، تهران، خوارزمی، ۱۳۷۷.
- دوره آثار فلوطین (تاسوعات)، دو جلد، تهران، خوارزمی، چاپ اول، ۱۳۶۶، ۱۱۲۷ ص.
- خاطرات سقراطی، کسنوفون، تهران، خوارزمی، چاپ اول، ۱۳۷۳، ۲۱۶ ص.
- زندگی و آثار افلاطون (جلد اول: دوره جوانی)، ویلامووتیس مولندورف، تهران، صفی علیشاه، چاپ اول، ۱۳۳۲.
- افلاطون، کارل یاسپرس، تهران، خوارزمی، چاپ اول، ۱۳۵۷، ۱۸۸ ص.
- سقراط، کارل یاسپرس، تهران، خوارزمی، چاپ اول، ۱۳۵۸، ۱۰۵ ص.
- آغاز و انجام تاریخ، کارل یاسپرس، تهران، خوارزمی، چاپ اول، ۱۳۶۳، چاپ دوم؛ ۱۳۷۳، ۳۷۱ ص.
- آگوستین، کارل یاسپرس، تهران، خوارزمی، چاپ اول، ۱۳۶۳، ۱۵۵ ص.
- فلوطین، کارل یاسپرس، تهران، خوارزمی، چاپ اول، ۱۳۶۳، ۱۴۵ ص.
- اسپینوزا، کارل یاسپرس، تهران، طرح نو، چاپ اول، ۱۳۷۵، ۱۵۹ ص.
- افلاطون، کارل بورمان، تهران، طرح نو، چاپ اول، ۱۳۷۵، ۲۱۲ ص.
- مرگ سقراط (تفسیر چهار رسالهٔ افلاطون)، رومانو گواردینی، تهران، طرح نو، چاپ اول، ۱۳۷۶، ۲۸۸ ص.
منابع
ویرایش- ↑ یادکرد خالی (کمک)
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ فرهیختگان: از تبریز تا استانبول بهدنبال حقوق بایگانیشده در ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine، ماجرای تحصیل یک وکیل دادگستری در ۸۰ سال قبل: بخشی از خاطرات دکتر محمدحسن لطفی تبریزی
- ↑ وبگاه کتاب سال جمهوری اسلامی: دکتر محمدحسن لطفی[پیوند مرده]
- ↑ کتاب ماه ادبیات و فلسفه، شمارهٔ ۱۶، صفحهٔ شش.