متون دینی پالی (انگلیسی: Pāli Canon) مجموعه استاندارد متون قانونی و آیینی در سنت ترواده آیین بودایی است. این مجموعه کامل‌ترین قانون بودایی اولیه موجود است و عمدتاً از مکتب تامراشاتیا سرچشمه می‌گیرد.[۱]

در طول اولین شورای بودایی، سی سال پس از پری‌نیروانا (مرگ) گوتاما بودا در راجگیر، آننده «سوتا پیتاکا» را خواند و اوپالی «وینایا پیتاکا» را خواند. ارهات حاضر تلاوت‌ها را پذیرفتند و از این پس معارف به صورت شفاهی توسط سانگها حفظ شد. تریپیتاکا (سه سبد) که در زمان پادشاهی پادشاه آشوکا (۲۳۲ پیش از میلاد) به سری‌لانکا منتقل شد،[۲] ابتدا به صورت شفاهی حفظ شد و بعداً در شورای چهارم بودایی در سال ۲۹ قبل از میلاد، گاه‌شماری دوران مشترک، تقریباً ۴۵۴ سال پس از مرگ گوتاما بودا نوشته شد. این ادعا که متون «توسط بودا گفته شده» به این معنای غیر تحت‌اللفظی منظور می‌شود.[۳]


متون دینی پالی به سه دسته کلی تقسیم می‌شود که به آن پیتاکا می‌گویند (از پالی پیتاکا به معنای «سبد»)، اشاره به ظرف‌هایی دارد که نسخه‌های خطی برگ خرما در آنها نگهداری می‌شد. به همین دلیل، این متن به‌طور سنتی به عنوان تریپیتاکا ("سه سبد") شناخته می‌شود. سه پیتاکا به شرح زیر است:

  • وینایا پیتاکا ("سبد انضباط")، که با قوانین یا نظم و انضباط سانگها سروکار دارد.
  • سوترا پیتاکا (سوترا/سبد سخنان)، گفتارها و مواعظ بودا، برخی از اشعار مذهبی و بزرگترین سبد است.
  • ابهیدهاما پیتاکا، رساله‌هایی که آموزه‌های بودایی، به‌ویژه دربارهٔ ذهن را تشریح می‌کند، سبد «فلسفه سیستماتیک» نیز نامیده می‌شود.[۴]

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. Hahn, Thich Nhat (2015). The Heart of Buddha's Teachings. Harmony. p. 16.
  2. Drewes, David (2015). "Oral Texts in Indian Mahayana". Indo-Iranian Journal. 58: 131. doi:10.1163/15728536-05800051. The idea that Buddhist texts were first written down in the first century bce has been widely current since the nineteenth century, but has never been much more than a guess. Its only basis is a short passage, two verses long, found in both the fourth or fifth-century Dīpavaṃsa and later Mahāvaṃsa,that states that the Tipiṭaka and commentaries were first written down at this time...however, it fairly clearly does not even intend to record the first time writing was ever used for Buddhist texts, but the first creation of a complete set of written scriptures in Sri Lanka.
  3. The authenticity of the early buddhist texts.
  4. Encyclopædia Britannica 2008.

پیوند به بیرون

ویرایش