مبدل
تَرارِسان[۱]، مُبدّل یا تِرَنسدیوسِر (به انگلیسی: Transducer) چیزی است که انرژی را از نوعی به نوع دیگر تبدیل می‌کند. انواع انرژی شامل: الکتریکی، مکانیکی، الکترومغناطیسی (از جمله نور)، شیمیایی، صوتی یا گرمایی است. واژهٔ مبدل برای حس‌گرها یا تبدیل‌کننده‌های انرژی استفاده می‌شود.
یک حس‌گر (Sensor) برای تشخیص یک کمیّت فیزیکی و تبدیل آن به سیگنال الکتریکی استفاده می‌شود. برای مثال یک حس‌گر فشار، فشار (حالتی از انرژی مکانیکی) را تشخیص می‌دهد و به سیگنال الکتریکی تبدیل می‌کند.
انرژی را از یک مُحرک (Actuator) می‌گیرد و عکس‌العمل نشان می‌دهد. انرژی که از محرک داده می‌شود می‌تواند الکتریکی یا مکانیکی (پنوماتیک، هیدرولیک و...) باشد. موتور الکتریکی و بلندگو هر دو مبدل هستند، و تبدیل انرژی الکتریکی به حرکتی را با اهدافی متفاوت انجام می‌دهند.
کاربرد
ویرایش
- الکترومغناطیس:
- آنتن - امواج الکترومغناطیس منتشر شده رابه سیگنال الکتریکی تبدیل می‌کند.
- کارتریج مغناطیسی - تبدیل حرکات نسبی فیزیکی به سیگنال الکتریکی.
- هد نوار ضبط صوت، هد ضبط و پخش دیسک
- حس‌گر اثر هال - تبدیل سطح میدان مغناطیسی به سیگنال الکتریکی.
- الکتروشیمیایی:
- الکترومکانیکی:
- برق کافت پلیمر
- گالوانومتر
- سامانه میکرو الکترومکانیکی
- موتور الکتریکی، موتورهای خطی
- ترانسفورماتور
- ژنراتور لرزشی
- پتانسیومتر (وقتی در تعیین موقعیت به کار رود).
- ترانس دیفرانسیل متغیر خطی یا ترانس دیفرانسیل متغیر چرخان
- لود سل تبدیل نیرو به ولتاژ الکتریکی با استفاده از کرنش‌سنج
- شتاب‌سنج
- کرنش‌سنج
- پتانسیومتر رشته‌ای
- حس‌گر جریان باد
- حس‌گر لمسی
- برق شنفتار شناسی:
- بلندگو، هدفون - تبدیل سیگنال الکتریکی به صدا (سیگنال تقویت شده ← میدان مغناطیسی ← حرکت ← فشار هوا)
- میکروفن - تبدیل صدا به سیگنال الکتریکی (فشار هوا ← حرکت سیم پیچ ← میدان مغناطیسی ← سیگنال الکتریکی)
- پیکاپ (موسیقی) - تبدیل حرکت رشته‌های فلز به سیگنال الکتریکی (مغناطیس ← سیگنال الکتریکی)
- مبدل لامسه تبدیل سیگنال الکتریکی به لرزش
- پیزوالکتریسیته - تبدیل تغییر حالت بلور حالت جامد به سیگنال الکتریکی
- زمین آوا نگار - تبدیل حرکتی در زمین به ولتاژ
- بازوی گرامافون
- آب آوا سنج - تبدیل تغییرات در فشار آب به سیگنال الکتریکی
- سونار (فشار آ ب ← حرکت سیم پیچ ← میدان مغناطیسی ← سیگنال الکتریکی)
- حس‌گر فراصوت، انتقال امواج فراصوت
- اثر فوتوالکتریک (نوری برقی):
- لامپ فلورسنت - تبدیل توان الکتریکی به نور ناهمدوس
- لامپ رشته‌ای - تبدیل توان الکتریکی به نور ناهمدوس
- ال‌ئی‌دی تبدیل توان الکتریکی به نور ناهمدوس
- لیزر دیودی تبدیل توان الکتریکی به نور همدوس
- فوتودیود، مقاومت نوری، ترانزیستور نوری، تکثیرکننده نور - تبدیل تغییر سطح نور به سیگنال الکتریکی
- حس‌گر نور یا مقاومت نوری یا LDR - تبدیل تغییر سطح نور به سیگنال الکتریکی
- لامپ پرتو کاتدی - تبدیل سیگنال الکتریکی به سیگنال مشاهده پذیر
- الکترواستاتیک:
- ترموالکتریک (گرما برقی):
- آشکارساز دمای مقاومت - تبدیل دما به سیگنال مقاومت الکتریکی
- ترموکوپل (دما جفت) - تبدیل دمای نسبی پیوند فلزی به ولتاژ الکتریکی
- خنک‌کنندهٔ پلتیه
- ترمیستور (دما یاب)
- رادیو آکوستیک:
- لوله گایگر-مولر - تبدیل تابش یونیزاسیون به سیگنال پالس الکتریکی
- گیرندهٔ رادیو
- فرستنده
منابع
ویرایش- ↑ مصوب فرهنگستان زبان فارسی
مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Transducer». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۳۰ ژوئن ۲۰۱۳.