مانوک خدابخشیان

مانوک خدابخشیان (ارمنی: Մանուկ Խոդաբախշեան) (زادهٔ ۱۲ مهر ۱۳۲۴، آبادان ـ مرگ ۱۵ شهریور ۱۳۹۸، لس آنجلس) فوتبال‌شناس، مفسر ورزشی و تحلیل‌گر سیاسی ارمنی‌تبار ایرانی ـ آمریکایی و از مطرح‌ترین چهره‌های رسانه‌ای ورزش پیش از انقلاب ۱۳۵۷ بود.

Manok Khodabakhshian مانوک خدابخشیان
زادهٔ	۱۳ مهر ۱۳۲۴ ۴ اکتبر ۱۹۴۵ آبادان
درگذشت	۱۵ شهریور ۱۳۹۸ ۶ سپتامبر ۲۰۱۹ (۷۳ سال) لس آنجلس، کالیفرنیا
علت مرگ	سکته مغزی
ملیت	ایرانی ارمنی‌تبار آمریکایی
تحصیلات	رشته ادبیات
محل تحصیل	دانشگاه اصفهان
پیشه(ها)	فوتبال‌شناس، مفسر ورزشی
آثار برجسته	بنیانگذار شبکه ورزش از نگاه دو
تلویزیون	تلویزیون ملی ایران
مخالف	نظام جمهوری اسلامی ایران

زندگی‌نامه

مانوک خدابخشیان در ۴ اکتبر ۱۹۴۵ (۱۲ مهر ۱۳۲۴) در آبادان به‌دنیا آمد. وی دانش‌آموختهٔ دبیرستان رازی آبادان و تحصیل‌کردهٔ رشتهٔ ادبیات در دانشگاه اصفهان بود. او همچنین مبتکر برنامهٔ ورزش از نگاه دو بوده‌است.

فعالیت‌ها

مانوک خدابخشیان یک مفسر پرتوان، تحصیلکرده، آگاه به مسایل روز فوتبال بود و در دههٔ پنجاه خورشیدی شیوهٔ تازه‌ای در تفسیر فوتبال را در تلویزیون بنا نهاد. او با مطالعات روز، شناخت دقیق، ارائهٔ آمار و ارقام دقیق و ارزیابی فنی در افزایش اطلاعات و آگاهی‌های مردم نقش چشمگیری داشت. مانوک خدابخشیان خیلی زود جایگاه خود را به‌عنوان یک مفسر بلامنازع در تلویزیون به‌دست‌آورد و مسئولان نیز مهم‌ترین مسابقات را به وی سپردند و وی نیز با تحلیل‌های حساب شده و اطلاعات ریز و غیرقابل دسترس، مردم را با فوتبال بیشتر آشنا کرد. مانوک خدابخشیان را مرد اول تفسیر فوتبال ایران نامیده‌اند.

جام‌های جهانی ۱۹۷۴ و ۱۹۷۸

در آن دوران حبیب‌الله روشن‌زاده و مانوک خدابخشیان به ترتیب وظیفهٔ گزارش و تفسیر مسابقات فوتبال تلویزیون را بر عهده داشتند. گزارش‌های زنده روشن‌زاده با تفاسیر شنیدنی و دقیق خدابخشیان همراه می‌شد. نگاه کارشناسی و دید فنی بالای خدابخشیان به حدی بود که در چند دیدار جام جهانی چند تعویض مهم و حیاتی را پیش‌بینی کرد و دقایقی بعد دقیقاً همان تعویض‌ها توسط مربیان بزرگ و مطرح دنیا انجام شد.

برنامهٔ ورزش از نگاه دو

در سال ۱۳۵۳ که واحدهای ورزش برای کانال‌های یک و دو تلویزیون ملی ایران ایجاد شد، مدیریت ورزش در شبکهٔ یک بر عهدهٔ حبیب روشن‌زاده و در شبکهٔ دو برعهدهٔ مانوک خدابخشیان گذاشته شد. در زمانی که ایرج گرگین مدیریت کانال دو را بر عهده داشت، مانوک خدابخشیان با همکاری حمید قاضی زاده، محمد علی اینانلو، ایرج ادیب زاده و رضا آخته برنامهٔ اجتماعی ـ ورزشی ورزش از نگاه دو را به‌روی آنتن تلویزیون ملی ایران برد. این برنامه به حدی جذاب و پرمخاطب بود که دو سال پیاپی جایزهٔ پربیننده‌ترین برنامه را دریافت کرد.

مهاجرت به آمریکا

در تیرماه ۱۳۵۷ مانوک خدابخشیان برای ادامهٔ تحصیل در رشتهٔ وسایل ارتباط جمعی در دانشگاه مینه‌سوتا به آمریکا مهاجرت کرد و با وقوع انقلاب در آنجا ماندگار شد. در آمریکا به مخالفت با نظام جمهوری اسلامی پرداخت و با رسانه‌های مختلفی از قبیل رادیو صدای ایران، تلویزیون تصویر ایران، تلویزیون ان آی تی وی، تلویزیون تپش، تلویزیون پن، تلویزیون اندیشه و… بیشتر به عنوان تحلیلگر سیاسی ـ اجتماعی همکاری کرد. خدابخشیان برنامه‌ای به‌نام (شمارش معکوس) داشت که روزهای شنبه ساعت ۲:۴۵ به وقت ایران از تلویزیون (channel one) با مدیریت شهرام همایون پخش می‌شد. او همچنین در رادیو epersianradio برنامه داشت.

در سال ۱۳۸۷ مصاحبهٔ مانوک خدابخشیان با محمد مایلی کهن چهرهٔ ارزشی فوتبال ایران در رسانه‌های داخلی جنجال آفرید. مایلی کهن در پاسخ به این واکنش‌ها بی آن‌که از این کار ابراز پشیمانی کند، در اظهارنظری گفت آن‌ها از بسیاری از رسانه‌های داخلی روراست‌تر هستند.

اعتراضات ۱۴۰۱

این روزها در شبکه‌های اجتماعی یکی از پیش‌بینی‌های او دست‌به‌دست می‌شود که می‌گوید: «یک روزی مادران و دختران یا «سیندرلا»ها خیابان‌ها را غرق خواهند کرد و پدر رژیم را درمی‌آورند و پاشنه آشیل این رژیم می‌شوند.» او صحبت از یک «نسل شیک پاسارگادی» می‌کند که زمینه‌ساز رنسانس ایرانی می‌شود و می‌گوید سال‌ها پیش گفته و هنوز تکرار می‌کند که با وجود این نسل «براندازی رژیم کلید خورده» است. او در سال ۹۸ در لوس‌آنجلس درگذشت.

بیماری و مرگ

مانوک خدابخشیان پس از تحمل یک حمله قلبی و سکته مغزی در وضعیت بحرانی قرار داشت و سرانجام ساعت ۱۱:۳۵ صبح روز جمعه ۶ سپتامبر ۲۰۱۹ (۱۵ شهریور ۱۳۹۸) در سن ۷۳ سالگی در لس آنجلس درگذشت .