قبرس شمالی
قبرس شمالی (به ترکی استانبولی: Kuzey Kıbrıs) با نام رسمی جمهوری ترک قبرس شمالی (به ترکی استانبولی: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti یا KKTC) (انگلیسی: Turkish Republic of Northern Cyprus یا TRNC) یک ناحیه دفاکتو در شمال قبرس است. پایتخت این ناحیه نیز به مانند کشور قبرس، میان ترک‌ها و یونانی‌ها تقسیم شده و شمال شهر نیکوزیا به نام نیکوزیای شمالی با جمعیتی ۵۰٬۰۰۰ نفر مرکز قبرس شمالی می‌باشد. این دولت پس از حمله نظامی و اشغال بخش شمالی قبرس توسط ارتش ترکیه در اوت ۱۹۷۴ شکل گرفت. از این تاریخ به بعد نیز سی هزار نیروی ارتش ترکیه در این بخش از قبرس مستقر هستند.[۲][۳] در حال حاضر، قبرس شمالی جزو کشورهای رسمیت محدود است و تنها توسط ترکیه به رسمیت شناخته می‌شود.
جمهوری ترک قبرس شمالی Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) قبرس شمالی | |
|---|---|
.svg) | |
| پایتخت | نیکوزیای شمالی ترکی استانبولی: لفکوشای شمالی ۳۵°۱۱′ شمالی ۳۳°۲۲′ شرقی / ۳۵٫۱۸۳°شمالی ۳۳٫۳۶۷°شرقی |
| زبان(های) رسمی | ترکی استانبولی |
| نام(های) اهلیت | ترک‌های قبرس |
| حکومت | جمهوری خود خوانده غیررسمی |
| ارسین تاتار | |
| اونال اوستل | |
| قوه مقننه | مجلس جمهوری |
| بنیان‌گذاری | |
| ۲۰ ژوئیه ۱۹۷۴ | |
| ۱ اکتبر ۱۹۷۴ | |
| ۱۳ اکتبر ۱۹۷۵ | |
• اعلام استقلال از جمهوری قبرس | ۱۵ نوامبر ۱۹۸۳ |
| مساحت | |
• کل | ۳٬۳۵۵ کیلومتر مربع (۱٬۲۹۵ مایل مربع) (۱۷۴) |
• آبها (٪) | ۲٫۷ |
| جمعیت | |
• سرشماری ۲۰۱۱ | ۲۹۴٬۹۰۶ |
• تراکم | ۸۶ بر کیلومتر مربع (۲۲۲٫۷ بر مایل مربع) (۱۱۶ام) |
| تولید ناخالص داخلی (GPD) (اسمی) | برآورد ۲۰۰۸ |
• کل | $۳٫۹ بیلیون[۱] |
• سرانه | $۱۶٬۱۵۸[۱] |
| واحد پول | لیره ترکیه۱ (TRY) |
| منطقه زمانی | یوتی‌سی+۲ (EET) |
• تابستان (ساعت تابستانی) | یوتی‌سی+۳ (EEST) |
| جهت رانندگی | چپ |
| پیش‌شماره تلفنی | +۹۰ ۳۹۲ |
| دامنه سطح‌بالا | .nc.tr or ct.tr; استفاده .cc |
تاریخ
ویرایشقبرس در سال ۱۹۶۰ استقلال خود را از بریتانیا کسب کرد و حکومت مستقل قبرس براساس مشارکت جوامع ترک و یونانی در اداره امور این جزیره اعلام موجودیت کرد و بریتانیا، یونان و ترکیه حق حاکمیت دولت قبرس را تضمین کردند.
در سال ۱۹۶۳، نمایندگان اقلیت ترک در پی اختلاف بر سر نحوه اجرای این توافق از دولت قبرس خارج شدند و در پی بروز درگیری بین دو طرف، سازمان ملل متحد در سال ۱۹۶۴ یک نیروی پاسدار صلح را به این جزیره اعزام داشت که مأموریت آن تا کنون تمدید شده است.
در سال ۱۹۷۴ دولت سراسقف ماکاریوس، رئیس‌جمهور وقت قبرس، در کودتایی به تحریک حکومت نظامیان یونان سرنگون شد و ترکیه با استناد به موقعیت خود به عنوان یکی از تضمین کنندگان حق حاکمیت قبرس، واحدهای ارتش خود را در شمال این سرزمین مستقر کرد که عملاً باعث تقسیم این جزیره شد.[۳] در این سال، جمعیت قبرس حدود ششصد و پنجاه هزار نفر برآورد شده بود که ۷۷ درصد آنان را یونانی‌تباران، ۱۸ درصد را ترک‌زبانان و بقیه را سایر اقوام تشکیل می‌دادند، اما گفته می‌شود که مهاجرت وسیع ترک‌ها از ترکیه به این سرزمین باعث شده است که جمعیت ترک‌زبانان به حدود دویست و شصت هزار نفر، یعنی نزدیک به ۳۰ درصد کل جمعیت این سرزمین برسد.[۳]
بخش ترک‌نشین قبرس در سال ۱۹۸۳ اعلام استقلال کرد و نام خود را جمهوری قبرس شمالی گذاشت که توسط سازمان ملل متحد و کشورهای جهان رسمیت نیافته است.
بخش ترک‌نشین قبرس را غیر از ترکیه، کشور دیگری به رسمیت نشناخته است و این بخش به عنوان «ناظر» در همایش‌های سازمان کنفرانس کشورهای اسلامی حضور می‌یابد.
رای مثبت (۶۵٪) مردم بخش ترک‌نشین قبرس به طرح صلح کوفی عنان دبیرکل سابق سازمان ملل در همه‌پرسی سال ۲۰۰۴ و رأی منفی (۷۶٪) مردم بخش یونانی‌نشین به همین طرح، در تحریم جهانی علیه بخش ترک‌نشین قبرس شکاف ایجاد کرد و موقعیت این بخش ترک‌نشین را در عرصه بین‌المللی بهبود بخشید.[۴] در همین حال اتحادیه اروپا با پذیرش بخش یونانی‌نشین قبرس در آن اتحادیه، از دولت ترکیه خواهان شناسایی بخش یونانی‌نشین قبرس و تلاش برای ایجاد زمینه وحدت قبرس در راستای همگرایی ترکیه با اتحادیه اروپا است.[۵]
سیاست خارجی
ویرایشجمهوری ترک قبرس شمالی[۶] توسط هیچ کشوری به جز ترکیه به رسمیت شناخته نشده است.[۷][۸][۹][۱۰] از دید جامعه جهانی این بخش از قبرس بخش اشغال نظامی شده‌ای[۱۱] از جمهوری قبرس است.[۱۲][۱۳][۱۴] این کشور علاوه بر سفارت رسمی خود در پایتخت ترکیه، شهر آنکارا، در سه شهر استانبول، ازمیر و مرسین نیز دارای کنسولگری می‌باشد.[۱۵] روابط جمهوری ترک قبرس شمالی با ۱۳ کشور دیگر به جزء ترکیه از قاره اروپا، آسیا و آمریکا در زمینه امور تجاری و خدماتی با دفاتر نمایندگی فعال بوده، حق ارائه ویزا و امور دیپلماتیک را ندارند. کشورهای ترکیه، آمریکا، بریتانیا، ایتالیا، آلمان، استرالیا و فرانسه و همچنین اتحادیه اروپا در پایتخت قبرس شمالی دارای دفتر انجام امور خارجی می‌باشند.[۱۶] همچنین قبرس شمالی در شهرهای آنکارا، استانبول، ازمیر، مرسین، بروکسل، واشینگتن، نیویورک، لندن، ژنو، رم، باکو، ابوظبی، اسلام‌آباد، دوحه، مسقط، کویت، منامه، بیشکک، استکهلم، برلین، بوداپست، استرازبورگ، هلسینکی، گازینتپ، آنتالیا و ترابزون دارای دفتر کنسول و امور خارجی می‌باشد.[۱۷]
سیاست داخلی
ویرایشمجلس شورای قبرس شمالی، از قوای قانون‌گذار در بخش قبرس شمالی متشکل از ۵۰ عضو که برای دوره پنج ساله با رأی مستقیم مردم داخل و خارج کشور انتخاب می‌شوند. آرای مردم این بخش از پنج منطقه شامل: ناحیه لفکوشا، ناحیه فاماگوستا، ناحیه گیرنه، ناحیه گوزلیورت، ناحیه اسکله تشکیل شده است.
مردم
ویرایش
مردم قبرس شمالی را ترک‌ها، هم ریشه ترک‌های استانبولی تشکیل می‌دهند که به زبان ترکی قبرسی از لهجه‌های زبان ترکی استانبولی صحبت می‌کنند. قبرس شمالی براساس سرشماری سال ۲۰۰۹، ۲۸۵٬۳۵۶ نفر[۱۸] جمعیت داشته است. مطابق با آخرین سرشماری سال ۲۰۱۱، جمعیت این کشور ۲۹۴٬۹۰۶ نفر شمارش شده است.[۱۹] طبق پیش‌بینی سازمان آمار کشور قبرس شمالی، در سال ۲۰۲۱ جمعیت این کشور تا ۳۹۰٬۷۴۵ نفر رشد کرده است.[۲۰]
دین
ویرایشاکثریت قاطع مردم بخش قبرس شمالی را مسلمانان سنی مذهب با ترکیب جمعیتی ۹۸٫۷۱٪-۹۹٪ تشکیل می‌دهند.[۲۱][۲۲][۲۳][۲۴][۲۵] اقلیتی از مسیحیان ارتودوکس و مسیحیان پیرو کلیسای مارونی نیز در این بخش زندگی می‌کنند.
ورزش
ویرایشتا سال ۲۰۰۸، قبرس شمالی ۲۹ فدراسیون ورزشی و ۱۳٬۸۳۸ نفر عضو داشت. ورزش‌های رزمی کوراش، آیکیدو، کاراته و تکواندو از ورزش‌های محبوب در میان مردم است. ورزش‌هایی نظیر فوتبال (۲٬۲۴۰ عضو)، تیراندازی (۱٬۱۵۰ عضو شده) و شکار (۱٬۰۱۷ عضو)[۲۶] از سایر ورزش‌های پرمتقاضی این کشور محسوب می‌شود. در حال حاضر تیم ملی فوتبال قبرس شمالی در رده‌بندی جهانی در رده ۱۰۹اُم قرار دارد.[۲۷] محل انجام بازی‌های ملی قبرس شمالی نیز در ورزشگاه آتاترک نیکوزیا می‌باشد. برخی از ورزش‌ها نظیر تنیس روی میز، هندبال و بسکتبال این کشور در لیگ‌های ترکیه انجام می‌گیرد.
آب و هوا
ویرایشقبرس از آب و هوای سالم و معتدل مدیترانهای برخوردار بوده و دارای تابستان‌هایی گرم و خشک و زمستان‌های مرطوب و معتدل مدیترانهای و بارانی می‌باشد. متوسط تعداد روزهای آفتابی در این جزیرهٔ زیبا ۳۲۰ روز در سال می‌باشد. آب و هوای تابستانی در این جزیره از اواسط ماه مه تا اوسط اکتبر و زمستان‌های معتدل و بارانی آن از ماه دسامبر تا فوریه به طول می‌انجامد. شرایط آب و هوایی بهاری و پاییزی کوتاه نیز تکمیل‌کنندهٔ چهار فصل در این جزیره می‌باشند در زیر برخی نکات آب و هوایی قبرس به تفکیک ماه‌های سال ذکر شده‌اند: دسامبر – ژانویه: ماه‌های زمستان قبرس. دارای عصرها و شب‌های سرد فوریه – مارس: بارندگی گهگاه، دارای عصرهای خنک و روزهای گرم و آفتابی آپریل – می: دارای گرمای مطبوع در روز که در شب کمی از گرمای آن کاسته می‌شود جون – ژوئیه – اوت: ماه‌های تابستان داغ با آسمان بدون ابر که دما تا ۴۰ درجه سانتیگراد بالا می‌رود سپتامبر – اکتبر: دارای روزهای گرم و عصرهای خنک. نوامبر: دارای روزهای آفتابی با گرمای مطبوع
جستارهای وابسته
ویرایشمنابع
ویرایش- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ Economic and Social Indicators 1977–2007 بایگانی‌شده در ۸ نوامبر ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine, TRNC State Planning Organization, February 2008
- ↑ «ترکیه شرکت‌های نفتی را که با قبرس مشارکت می کنندتهدید کرد». ایرنا. ۱۵ آبان ۱۳۹۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ دسامبر ۲۰۱۴.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ BBCPersian.com | جهان | خوشبینی زیاد نسبت به موفقیت مذاکرات قبرس
- ↑ (Bryant و Papadakis ۲۰۱۲، ۱۲۱).
- ↑ «Untitled Page». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ ژوئن ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۳ سپتامبر ۲۰۰۸.
- ↑ Emerson, Michael (2004). The Wider Europe Matrix. CPSE. ISBN 92-9079-469-0.
- ↑ BBC: The status of Northern Cyprus as a separate entity is recognised only by Turkey, which keeps around 30,000 troops in the north of the island.
- ↑ Europe Review, Kogan Page, 2003, p.79
- ↑ Nurşin Ateşoğlu Güney, Contentious issues of security and the future of Turkey, Ashgate Publishing, 2007, p.161
- ↑ The CIA World Factbook 2010, Central Intelligence Agency (U.S.), p.182
- ↑ [۱] بایگانی‌شده در ۶ مه ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine United Nations Security Council resolution 550: "Gravely concerned about the further secessionist acts in the occupied part of the Republic of Cyprus which are in violation of resolution 541(1983), namely the purported "exchange of Ambassadors" between Turkey and the legally invalid "Turkish Republic of Northern Cyprus" and the contemplated holding of a "Constitutional referendum" and "elections", as well as by other actions or threats of action aimed at further consolidating the purported independent state and the division of Cyprus".
- ↑ Rule of Law In Armed Conflicts Project - Cyprus بایگانی‌شده در ۱ آوریل ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine Judicial Decisions of ECHR regarding occupation
- ↑ UN Security Council Resolution 541 بایگانی‌شده در ۲۸ اوت ۲۰۰۳ توسط Wayback Machine – 1983
- ↑ UN Security Council Resolution 550 بایگانی‌شده در ۶ مه ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine – 1984
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ اکتبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۳ مه ۲۰۱۳.
- ↑ «Foreign Missions in TRNC | Turkish Republic of Northern Cyprus» (به انگلیسی). ۲۰۱۴-۰۳-۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۶-۲۹.
- ↑ «Missions Abroad | Turkish Republic of Northern Cyprus» (به انگلیسی). ۲۰۱۴-۰۳-۱۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۶-۲۹.
- ↑ North Cyprus' State Planning Organization بایگانی‌شده در ۱۵ مارس ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine 285,356 does not include "<=1 year inhabitants" + "tourists" + "seasonal workers"
- ↑ *Web kaynağı| yazar=haber7.com | başlık=KKTC'nin 2011 nüfus sayısı açıklandı | url=http://www.haber7.com/haber/20111209/KKTCnin-2011-nufus-sayisi-aciklandi.php (به ترکی استانبولی: {{{1}}}) (13 Şubat 2012).
- ↑ «پیش‌بینی جمعیت 2021» (PDF). سازمان آمار قبرس شمالی. ۲۰۲۲-۱۰-۲۵.
- ↑ *Web kaynağı| yazar=enfal.de | başlık=Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti | url=http://www.enfal.de/kibris.htm (به ترکی استانبولی: {{{1}}}) (13 Şubat 2012).
- ↑ *Web kaynağı| yazar=İTO | başlık=Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Ülke Raporu | url=https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:gyJQAXYDNEMJ:www.ito.org.tr/Dokuman/Ulke/KuzeyKibrisTurk.pdf+kuzey+kıbrıs+türk+cumhuriyeti+nüfus+müslüman+istatistik&hl=tr&gl=tr&pid=bl&srcid=ADGEESiG89XXxYxtVa-zB3RURyv6OylDD8f-Q0gpgbH4Am8FbXk9Ogb_KDSvACEGy8t9PQq774eopONpNt4B_WjFmGrjTkRFkc5YqHZ_h-z2BCOBLyMvmQU_47E-UoGZM4DqsJUxdhK4&sig=AHIEtbROSm6Q3b63o6HfRJqdCGgJRmLj8Q (به ترکی استانبولی: {{{1}}}) (13 Şubat 2012).
- ↑ *Web kaynağı| yazar=turkbirdev.info | başlık=Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti | url=http://www.turkbirdev.info/kktc (به ترکی استانبولی: {{{1}}}) (13 Şubat 2012).
- ↑ *Web kaynağı| yazar=siyasetdergisi.com.tr | başlık=Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti | url=http://www.siyasetdergisi.com.tr/UlkeTanitim/Kibris/2 بایگانی‌شده در ۲ مه ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine (به ترکی استانبولی: {{{1}}}) (13 Şubat 2012).
- ↑ *Web kaynağı| yazar=islamansiklopedisi.org | başlık=Dünyadaki Müslüman Nüfus | url=http://www.islamansiklopedisi.org/index.php/Dünyadaki_Müslüman_Nüfus بایگانی‌شده در ۲۷ مارس ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine (به ترکی استانبولی: {{{1}}}) (13 Şubat 2012).
- ↑ TRNC State Planning Organization. 2008 Yılı Makroekonomik ve Sektörel Gelişmeler, p.176-179.
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۹ ژوئن ۲۰۱۳.
