قاسم مشهدی
میرزا محمدقاسم مشهدی، متخلص به قاسم و مشهور به قاسم دیوانه (؟ - ۱۰۸۳) شاعر پارسی گوی در سبک هندی و یکی از شاعران فارسی سرای هندی می‌باشد که در شاگردی صائب تبریزی به سر می‌برد.[۱] دربارهٔ زندگی او اطلاعات زیادی در دسترس نیست و تنها در تذکره نصرآبادی به او اشاره کوتاه شده‌است.[۲][۳][۴]
قاسم مشهدی | |
|---|---|
| نام اصلی | میرزا محمّدقاسم مشهدی |
| زاده | ؟ نامشخص |
| محل زندگی | اصفهان - هندوستان |
| درگذشته | ۱۰۸۳ هجری قمری شاه جهان‌آباد (دهلی) |
| آرامگاه | دهلی - هندوستان |
| لقب | دیوانه |
| تخلص | قاسم |
| زمینه کاری | شعر |
| ملیت | ایرانی |
| دوره | صفویه |
| سبک نوشتاری | سبک هندی |
| دیوان اشعار | دیوان قاسم مشهدی |
| استاد | صائب تبریزی |
| دلیل سرشناسی | غزل‌سرایی |
| تأثیرپذیرفته از | صائب تبریزی |
مجموع آثار ملاقاسم در کتابی با عنوان «دیوان قاسم دیوانه»(فرهنگ عامه، 1395ش.) توسط دکتر مهرداد نصرتی تصحیح، مقدمه نویسی، شرح و نقد شد. در این تصحیح، دیوان ملای مشهدی پنج بخش دارد: 1.خانه سخن(غزلیات) 2.سلسله شعله(غزلواره ها) 3.بال نگاه(رباعیات) 4.شاگرد خاموشی(دوبیتی ها) 5.ناوک آه(مفردات).[۵]
نمونه اشعار
ویرایش| باز مشتاق ترا بوسه به پیغام افتاد | گفتگوهای زبانی به لب بام افتاد | |
| مرغ دل بود مقیم سر کویت عمری | کرد پرواز همان روز که در دام افتاد | |
| سوی من کرد نظر، من همه تن چشم شدم | همچو دیبا که برو روغن بادام افتاد |
| بس که با سرعت ز من عمر تباهم بگذرد | گرد برخیزد ز هر جا سال و ماهم بگذرد | |
| از عدم می‌آیم اینک با هزاران آرزو | ای فلک پهلو تهی کن تا سپاهم بگذرد |
| در گلشنم و برون ز گلزارم | بی روی تو خواب چشم بادامم | |
| در سینه دلم تپید ز هجرانش | پرواز کبوتر است پیغامم |