فیبروز (به فرانسوی: fibrose، به انگلیسی: fibrosis) یا فسادِ الیاف، بیماری ورم بافت‌های رشته‌ای و سخت شدن بافت‌های همبند است که در نتیجهٔ فزونی‌یافتن تشکیل الیاف در بافت همبند طی یک فرایند بهبودی‌پذیر یا بهبودی‌ناپذیر رخ می‌دهد. فیبروز ممکن است خوش‌خیم، بدخیم یا بیماری‌زا باشد.[۱][۲]

ریزنگاری قلب که نشان از تباهی رشته‌ها دارد.

فرایند فاسد شدن رشته‌ها مانند فرایند ایجاد جوشگاه است که در هر دو اختلال، یاخته‌های تحریک‌شده، بافت همبندی شامل کلاژن و گلیکوزامینوگلیکان را فرو می‌کشند. ماکروفاژها و بافت‌های آسیب‌دیدهٔ میان سطح‌های که به آنها مایعات برون‌سلولی گفته می‌شود، تولید فاکتور رشد دگرگون‌ساز بتا (TGF-ß) می‌کنند. این فاکتور رشد، تکثیر و فعال‌سازی فیبروبلاست‌ها را تحریک می‌کند و باعث ته‌نشین‌گذاری بافت همبند می‌شوند.[۳]

گونه‌ها

ویرایش

فیبروز ممکن است در بافت‌های مختلف بدن پیشامد کند:

 
ریزنگارهٔ سیروز کبدی

دیگر بافت‌ها

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. Wynn TA (August 2004). "Fibrotic disease and the T(H)1/T(H)2 paradigm". Nature Reviews. Immunology. Springer Science and Business Media LLC. 4 (8): 583–594. doi:10.1038/nri1412. PMC 2702150. PMID 15286725.
  2. Birbrair A, Zhang T, Files DC, Mannava S, Smith T, Wang ZM, et al. (November 2014). "Type-1 pericytes accumulate after tissue injury and produce collagen in an organ-dependent manner". Stem Cell Research & Therapy. 5 (6): 122. doi:10.1186/scrt512. PMC 4445991. PMID 25376879.
  3. "Glossary of dermatopathological terms". DermNet NZ.