ویکی‌پدیا

فهرست خوشنویسان ایرانی

فهرست

فهرست خوش‌نویسان ایرانی دربرگیرندهٔ نام خوش‌نویسانی است که به یک یا چند شیوه می‌نوشته‌اند و در زمانهٔ خود سرآمد بوده‌اند.

آ

ویرایش
نام لقب شیوه تاریخ توضیح منبع
میرزا رضی آذربایجانی معتمدالدوله شکسته و نستعلیق درگذشت ۱۲۲۳ه‍.ق مستوفی کریم خان زند، آغامحمدخان‍ و فتحعلی‌شاه [۱]

از نوادگان،میرزا رضی آذربایجانی

آغامیرزا نستعلیق درگذشت ۱۲۷۴ه‍.ق خوشنویس هندی شاگرد سیدمحمد امیر رضوی [۲]
علی آقاحسینی نستعلیق ۱۳۴۱–۱۲۹۰ ش شاگرد عماد الکتاب [۳]
مهدی آزاد آزاد شکسته نستعلیق ۱۴۰۱ ه‍ [۴][۵][۲]

الف

ویرایش
نام نگاره لقب شیوه تاریخ توضیح منبع
سلطان ابراهیم غزنوی نسخ ۴۲۴–۴۹۲ ه‍.ق نوه سلطان محمود غزنوی هرساله قرآنی می‌نوشت و به مکه می‌فرستاد [۶]
سلطان ابراهیم میرزا صفوی ابوالفتح - جاهی نستعلیق درگذشت ۹۸۴ه‍.ق فرزند بهرام میرزا و نوه شاه اسماعیل [۷]
سلطان ابراهیم میرزا تیموری ابراهیم‌سلطان - مغیث‌الدین ثلث و محقق ۷۹۶–۸۳۸ه‍. ق شاهزاده تیموری برادر بایسنقر میرزا [۸]
محمد ابریشمی نستعلیق درگذشت ۹۵۱ه‍.ق شاگرد سلطان‌علی مشهدی [۹]
ابن بواب خطوط ششگانه سده چهارم و اوائل پنجم کامل‌کننده خطوط ششگانه [۱۰]
ابن مقله بیضاوی - وزیر خطوط ششگانه اواخر سوم، اوایل چهارم پدیدآورنده خطوط ششگانه [۱۱]
ابوالبقا موسوی حسینی رستم الخطاطین نستعلیق ۱۰۲۷–۱۱۰۰ه‍.ق مدتی در هند بود و به اصفهان بازگشت [۱۲]
محمد احصایی   نقاشیخط، نستعلیق و محقق معاصر فروش آثارش در حراج کریستی رکوردشکن بوده
عباس اخوین نستعلیق معاصر رئیس مرکز کتابت و تعلیم ایران [۱۳]
محمدعلی ارتقائی ادیب العلما نستعلیق، نسخ، ثلث، ریحان، کوفی، شکسته قاجار تا دوره معاصر شاگرد پدرش میرزا محسن آقا ادیب العلما
محمدرحیم اردبیلی نستعلیق زادهٔ ۱۰۷۷ ه‍.ق خوشنویس اردبیلی
نظام الدین اردبیلی نستعلیق و خطوط ششگانه زادهٔ ۹۲۰ ه‍.ق خوشنویس آذربایجانی
سید علی‌اکبر اردستانی نسخ سده سیزدهم شاگرد زین‌العابدین اصفهانی [۱۴]
علی‌عسگر ارسنجانی نسخ سده سیردهم شاعر و خوشنویس، پدر محمد شفیع و محمدحسین ارسنجانی [۱۵]
محمدشفیع ارسنجانی نسخ درگذشت ۱۳۳۳ ه‍. ق فرزند و شاگرد علی‌عسگر ارسنجانی [۱۵][۱۶]
صفی‌الدین عبدالمومن ارموی نسخ ۶۱۳–۶۹۳ ه‍. ق موسیقی‌دان، خوش‌نویس، ادیب و عروض‌دان که برخی او را استاد یاقوت مستعصمی می‌دانند [۱۷][۱۸]
محمدحسین ارسنجانی افتخارالکتاب نسخ ۱۳۳۰ ه‍. ق زادهٔ ارسنجان و فعال در شیراز، فرزند و شاگرد علی‌عسگر ارسنجانی [۱۶]
معین‌الدین محمد اسفزاری زمجی تعلیق سده نهم از تاریخ نگاران، دانشمندان و خوشنویسان عصر تیموری در هرات [۱۹]
محمدسعید اشرف مازندرانی اشرف نستعلیق درگذشت ۱۱۱۶ه‍.ق خوشنویس و شاعر دربار اورنگ‌زیب در هند [۲۰]
نصرالله افجه‌ای نقاشیخط معاصر از پیشروان نقاشیخط [۱۳]
عبدالرحیم افسر اصفهانی نستعلیق درگذشت ۱۳۱۵ه‍.ق شاعر و خوشنویس، دوره ناصری [۲۱]
عبدالجبار اصفهانی نستعلیق سده یازدهم از شاگردان تراز اول میرعماد [۲۲]
ابوتراب اصفهانی ترابا-رئیس‌الخطاطین نستعلیق درگذشت ۱۰۷۲ ه‍.ق جانشین و از بهترین شاگردان میرعماد [۲۳]
سید محمد اصفهانی شرف‌المعالی - بقا نسخ درگذشت پس از ۱۳۴۱ ه‍.ق شاگرد زین العابدین اصفهانی [۱۴][۲۴]
محمد حسین اصفهانی مشکین قلم نستعلیق و خطوط دیگر درگذشت ۱۳۳۰ ه‍. ق مدتها در عثمانی و مصر بود [۲۵]
محمد حسین اصفهانی نستعلیق سده سیزدهم در اطراف در نقرهٔ تقدیمی امیرنظام گروسی به آستانه رضوی کتیبه‌ای از اشعار سرخوش نوشته‌است [۲۶]
نورالدین محمد اصفهانی نستعلیق درگذشت ۱۰۹۴ه‍. ق فرزند ابوتراب‌اصفهانی (ترابا) برادر محمدصالح [۲۷]
محمدصالح اصفهانی ثلثونستعلیق درگذشت ۱۱۲۶ه‍.ق کتیبه‌نویس مسجدشاه شاگرد میرعماد [۲۸]
محمدباقر اصفهانی سِمسوری نستعلیق سده سیزدهم هم‌عصر فتحعلی‌شاه، محمدشاه و‍ ناصرالدین‌شاه [۴][۵]
محمدرضا اصفهانی کر شکسته سده دوازدهم شاگرد درویش عبدالمجید طالقانی، کاتب‍اسمعیل سلطان خبوشانی [۲۹]
محمدعلی اصفهانی نسخ ۱۲۵۵–۱۳۱۳ه‍.ق سردودمان خاندان قدسی اصفهان [۳۰]
محمدعلی اصفهانی سلطان‌الکتّاب نسخ و رقاع درگذشت پس از ۱۳۲۴ ه‍.ق خوشنویس اصفهانی [۱۶]
محمدعلی وفا اصفهانی وفا شکسته سده دوازدهم آشنا به‍طب، سیاق و‍ شعر‍، هم‌عصر و پیرو‍ شفیعا [۳۱]
محمدهادی اصفهانی هادی مترجم نسخ اواخر یازدهم اوایل دوازدهم خوشنویس، مؤلف و عالم اواخر دوره صفوی [۳۲]
محمدبن ابوالقاسم اصفهانی صفایی نسخ اواخر دوازدهم اوایل سیزدهم از خوشنویسان دوره فتحعلی‌شاه قاجار [۳۳]
آقامحمود اصفهانی نسخ دوره قاجار استاد زین‌العابدین و غلامعلی اصفهانی [۳۴]
زین العابدین اصفهانی اشرف الکتاب نسخ دوره قاجار از خوشنویسان دربار ناصرالدین شاه قاجار [۳۵]
میرزا غلامرضا اصفهانی   نستعلیق و شکسته ۱۲۴۶–۱۳۰۴ه‍.ق خوشنویس بزرگ دربار ناصرالدین شاه قاجار [۳۶]
علی‌رضا اصفهانی پرتو- آقاجان نسخ سده سیزدهم شاعر و نسخ‌نویس برجسته [۳۷]
غلامعلی اصفهانی نسخ درگذشت ۱۲۶۹ه‍.ق هم‌دوره با زین العابدین اصفهانی [۳۸]
میرزا کوچک اصفهانی شکسته اواخر دوازدهم اوایل سیزدهم معروف‌ترین شاگرد درویش عبدالمجید طالقانی [۲۹]
ملا هدایت‌الله اصفهانی نستعلیق سده دهم شاگرد میرمعزالدین محمد کاشانی [۳۹]
جلال‌الدین اعتضادی صدرالکتاب - کتاب الملک نستعلیق زاده ۱۲۷۵ ش شاگرد میرزا غلامرضا اصفهانی [۴۰]
ابوالحسن اعتصامی نستعلیق ۱۲۸۲–۱۳۵۷ ش نقاش، معمار، خطاط، و نویسنده [۴۱]
الیاس بن قاضی ابوبکر بن نصرالله بهاری سده هفتم اهل بندر لهری در پاکستان، نخستین نمونه خط بهاری به تاریخ ۶۷۶ ه‍.ق/۱۲۳۳ م و رقم او در موزه افغانستان موجود است [۴۲]
شیخ محمد امامی نستعلیق سده نهم
محمد رضا امامی امام خطاطان نستعلیق، ثلث و نسخ سده یازدهم کتیبهنویس بناهای اصفهان در دوره صفوی [۴۳]
محمد محسن امامی ثلث سده یازدهم و اوایل دوازدهم فرزند محمد رضا امامی و پدر علی‌نقی امامی [۴۴]
علی‌نقی امامی اصفهانی نستعلیق، ثلث، نسخ و رقاع اواخر سده یازدهم و اوایل دوازدهم کتیبه‌نویس اغلب بناهای اصفهان در دوره شاه سلطان حسین، فرزند محمد محسن امامی [۴۴][۴۵]
غیب‌الله امامی نستعلیق سده نهم از شاگردان اظهر تبریزی [۴۶]
ابوالقاسم مصحح المصحّح تعلیق، شکستهٔ نستعلیق درگذشت پس از ۱۳۱۹ ه‍.ق [۱۶]
حاجی امیرمحمد نستعلیق درگذشت ۱۰۷۳ه‍.ق شاگرد رشیدا که همراه او به کشمیر رفت [۴۷]
غلامحسین امیرخانی   نستعلیق زادهٔ ۱۳۱۸ ه‍. ش رئیس انجمن‌خوشنویسان و خانه هنرمندان ایران
اسماعیل امیرخیزی نستعلیق ۱۲۵۶–۱۳۴۴ ش نویسنده و از رجال انقلاب مشروطه ایران از شاگردان میرزا سید حسین خوشنویس‌باشی [۴۸]
سیدمحمد امیر رضوی نستعلیق درگذشت ۱۲۷۴ه‍.ق خوشنویس، نقاش، سنگتراش و کشتیگیر هندی [۲]
سلطان‌علی اوبهی حافظ - هروی نستعلیق سده نهم یا دهم از دانشوران دستگاه امیر علی‌شیر نوایی و مؤلف فرهنگ تحفةالاحباب
محی‌الدین محمد اورنگ‌زیب اورنگ‌زیب - عالمگیر نسخ ۱۰۲۷–۱۱۱۸ ه‍.ق ششمین و آخرین امپراتور بزرگ گورکانی هند [۴۲]
ایلچی ابراهیم ایلچی نستعلیق سده دهم شاگرد میرمعزالدین محمد کاشانی [۱۰]

ب

ویرایش
نام لقب شیوه تاریخ توضیح منبع
بابا شاه اصفهانی عراقی- حالی- رئیس‌الرؤسا نستعلیق درگذشت ۹۹۶ ه‍.ق پس از میرعماد بهترین نستعلیق‌نویس [۴۹]
ظهیرالدین محمد بابُر بابُر بابُری ۸۸۸–۹۳۷ ه‍.ق مؤسس سلسله گورکانیان هند، خط بابری را به‌نام خود ابداع کرد و نسخه‌ای از قرآن را به این خط نوشت و برای تبرک به مکه فرستاد [۴۲]
عبدالخالق باخرزی نستعلیق سده دهم از شاگردان میرعلی هروی [۱۲]
محمدحسین باخرزی نستعلیق سده دهم شاگرد سلطان محمد خندان و شاه‌محمود نیشابوری [۵۰]
باقر بنا ثلث اواخردهم اوایل یازدهم کتبه‌نویس گمنام مسجد شیخ لطف‌الله که خط ثلث او با علیرضا عباسی برابری می‌کند [۵۱]
میر محمد باقر هروی مولانا نستعلیق و تعلیق درگذشت پس از ۹۸۲ ه‍.ق فرزند و شاگرد میرعلی هروی، خطاط دربار خان‌خانان و همایون و اکبر [۵۱][۵۲][۵۳]
میر محمد باقر حسینی نستعلیق سده یازدهم و اوایل دوازدهم فرزند میر زین العابدین، خوشنویس دربار اورنگ زیب در هند که او را به معلمی شاهزادگان گمارده بود [۵۴]
باقر تبریزی نستعلیق و نسخ سده دهم از خوشنویسان دوره قاجار در تبریز [۵۵]
بایسنقر میرزا سلطان بایسنقر بهادرخان محقق و ثلث ۸۰۲–۸۳۷ه‍.ق شاهزاده تیموری و بزرگترین محقق‌نویس [۵۶]
میرعضد بخاری نستعلیق سده نهم از شاگردان عبدالرحیم خوارزمی [۴۶]
میرمحمد معصوم بخاری نستعلیق سده دهم از شاگردان میرعلی هروی [۱۲]
محمد امین بخارائی حاجی میرک بخاری نستعلیق سده دهم از شاگردان میرعلی هروی [۱۲][۵۷]
سلطان‌محمود بخاری نستعلیق سده دهم از شاگردان میرعلی هروی [۱۲]
میرچلمه بخاری نستعلیق سده دهم از شاگردان میرعلی هروی [۱۲]
ابراهیم بخت شکوهی شکسته، نستعلیق و خطوط ششگانه ۱۳۲۰–۱۳۸۵ ش شاگرد حسن هریسی یک دهه رئیس انجمن خوشنویسان تبریز بود [۵۸][۵۹]
آقاسید مرتضی برغانی نستعلیق درگذشت ۱۳۰۸ ش شاگرد میرزا رضا کلهر، استاد و پدر سیدحسین میرخانی و سیدحسن میرخانی [۱۶]
بدیع‌الزمان تبریزی بدیعا - نیک نگار نستعلیق سده یازدهم خوشنویس، ادیب و حکیم فرزند علیرضا عباسی [۶۰]
میرمصطفی بغدادی نستعلیق سده دهم
بمبو بن حسن ثلث سده یازدهم کتیبه‌هایی در شهر تهته پاکستان دارد [۴۲]
علی بنان مدنی سیاوشان شکستهٔ نستعلیق درگذشت پس از ۱۳۴۷ ه‍.ق [۱۶]
بهادرشاه دوم ظفر نستعلیق، طغرا ۱۱۷۳–۱۲۵۲ه‍.ق آخرین پادشاه‍ گورکانی‍ که‍ هند‍ را به‍ انگلستان واگذار کرد [۶۱]
بهرام میرزا ظهیرالدین نستعلیق درگذشت ۹۵۶ ه‍.ق شاهزاده صفوی فرزند شاه اسماعیل [۶۱]
ابراهیم بوذری نستعلیق ۱۲۷۵–۱۳۶۵ ش موسیقی‌دان ادیب و خوشنویس از شاگردان عمادالکتاب [۶۲]
بهبود میرزا شاهنشاهی نستعلیق سده دهم از شاگردان محمدحسین تبریزی، مدتی در کتابخانه خان‌خانان در هند مشغول بود [۶۳]
مهدی بیانی دکتر شکستهٔ نستعلیق ۱۲۸۵–۱۳۴۶ ش شاگرد کاتب‌الخاقان، بنیانگذار کتابخانه ملی، پژوهشگر و کارشناس نسخه‌های خطی و مؤلف کتاب «احوال و آثار خوشنویسان» در ۴ جلد [۱۶]

پ

ویرایش
نام لقب شیوه تاریخ توضیح منبع
عبدالمجید پروین‌رقم پروین‌رقم - لاهوری نستعلیق ۱۹۰۱–۱۹۴۶ م خوشنویس بزرگ شبه قاره هند، اهل گوجرانواله از توابع پنجاب پاکستان امروزی، شیوهٔ او «نستعلیق لاهوری» یا «نستعلیق پروینی» نام گرفته و دیوان اقبال لاهوری را نوشته [۶۴][۶۵]
بایزید پورانی شیخ نستعلیق زاده ۹۰۰ ه‍.ق خطاط و شاعر غزلسرای اهل هرات که به هند رفت، از شاگردان اظهر تبریزی [۴۶]
شیخ پیر آگره کلیه خطوط سده یازدهم خوشنویس دربار جهانگیر در پیشاور هند [۶۶]
پیرمحمد ثانی ثلث و نسخ سده دهم اکثر کتیبه‌های شیراز در ۹۲۰ ه‍.ق را کار او می‌دانند [۶۷]
پیرمحمد صوفی سده نهم اهل بخارا بود و ۴۴ بار قرآن را نوشته [۶۸]
پیرمحمد هروی نستعلیق سده دهم از شاگردان میرعلی هروی [۱۲]

ت

ویرایش
نام لقب شیوه تاریخ توضیح منبع
تاج‌الدین زرین‌رقم زرین‌رقم - لاهوری - حاج احمد نور نستعلیق ۱۹۰۶–۱۹۵۵ م شیوه‌اش در پاکستان به «مجلس خطاطان» شهرت دارد [۶۹]
اظهر تبریزی استاد استادان - ظهیرالدین نستعلیق و خطوط ششگانه درگذشت ۸۸۰ ه‍.ق شاگرد جعفر تبریزی [۷۰][۷۱]
امیر بدرالدین تبریزی کوفی، نستعلیق و ششگانه اواخر هشتم، اوایل نهم هم‌عصر امیر تیمور [۷۲]
سعدالدین تبریزی سده هشتم شاگردمحمد بندگیر، استاد شمس صوفی [۷۳]
علی‌محمد تبریزی نستعلیق حدود ۱۲۵۲–۱۳۲۲ ه‍.ق زاده شهر تبریز شاگرد میرحسین خوشنویس [۱۶][۷۴]
محمد تبریزی نسخ درگذشت ۱۱۱۵ه‍.ق همزمان با شاه سلطان حسین صفوی [۷۵]
محمد بنددوز تبریزی بنددوز - بندگیر خطوط ششگانه سده هشتم خواهرزاده عبدالله صیرفی ومعاصر امیر تیمور [۷۶]
محمدحسین تبریزی مهین استاد - محزون نستعلیق درگذشت ۹۸۵ ه‍.ق کتیبه‌نویس، شاگرد مالک دیلمی و استاد بزرگانی چون علیرضا عباسی و میرعماد [۷۷][۷۸]
محمدرضا تبریزی نستعلیق سده دهم شاگرد محمدحسین تبریزی [۷۹]
حاج محمد تبریزی نستعلیق سده دهم شاگرد شاه‌محمود نیشابوری [۸۰]
محمدشفیع تبریزی نسخ نیمه اول سده سیزدهم از نسخ‌نویسان تراز اول تبریز [۸۱]
محمد معین‌الدین تبریزی خطوط ششگانه سده نهم شاگرد شیخ محمد بنددوز تبریزی یا بندگیر [۷۶]
عبدالباقی تبریزی خطوط ششگانه درگذشت ۱۰۳۹ ه‍. ق شاگرد علیرضا عباسی و علاءالدین تبریزی [۸۲][۸۳]
عبدالله بن میرعلی تبریزی شیرین قلم نستعلیق سده نهم پسر میرعلی تبریزی و استاد جعفر تبریزی [۸۴]
عبدالغفار تبریزی نستعلیق سده سیزدهم [۸۵]
علاءالدین تبریزی مُلا عُلا بیک خطوط ششگانه درگذشت پس از ۱۰۰۱ ه‍.ق استاد عبدالباقی تبریزی و علیرضا عباسی [۳۴][۸۳]
قاسم‌آقا تبریزی خطوط ششگانه درگذشت ۱۲۹۲ه‍. ق از آذربایجان به عثمانی و مصر رفت [۸۶]
میر علی تبریزی نستعلیق و سایر خطوط درگذشت ۸۵۰ه‍.ق او را واضع خط نستعلیق می‌دانند [۷۲]
سلطان‌محمود تربتی نستعلیق سده دهم از شاگردان شاه‌محمود نیشابوری [۸۰]
میر عبدالله ترمذی وصفی - مشکین‌قلم نستعلیق اواخر دهم و اوایل یازدهم خوشنویس و شاعر دربار‍ اکبرشاه‍ و جهانگیر در‍هند [۸۷]
میرمحمدصالح ترمذی کشفی نستعلیق درگذشت ۱۰۶۱ه‍. ق شاعر و خطاط دربار شاه‌جهان فرزند‍عبدالله ترمذی [۸۸]
میرمحمد مؤمن ترمذی عرشی نستعلیق سده یازدهم از شاعران و خوشنویسان هند فرزند‍ عبدالله ترمذی [۸۸]
مقصودعلی ترک نستعلیق سده دهم
حسین بن علی تونی نستعلیق سده نهم
خصالی هروی تونی نستعلیق سده دهم
سلطان حسین تونی نستعلیق سده دوازدهم
سید حمید عباس تقوی بخاری رکن الدین مسعود - حکیم نستعلیق و خطوط تفننی دوره صفوی طبیب مخصوص شاه عباس که بعد بهبلخ و هند رفت [۸۹][۹۰]
میرزا محمد علی تنباکو فروش تنباکو فروش نسخ سده سیزدهم شاگرد زین‌العابدین اصفهانی [۱۴]
محمد ابراهیم تهرانی میرزا عمو نستعلیق زنده در ۱۳۱۵ ه‍.ق کتیبه‌نویس و شاگرد میرزا غلامرضا اصفهانی [۱۶][۹۱]
محمد ابراهیم نواب تهرانی بدایع‌نگار نستعلیق درگذشت ۱۲۹۹ه‍. ق مورخ و خوشنویس دوره‍ محمدشاه و‍ ناصرالدین‌شاه [۹۲]
محمد مهدی تهرانی ملک‌الکتاب السلطانی نستعلیق دوره قاجار از خوشنویسان دربار‍ فتحعلی‌شاه، استاد‍میرزای کلهر [۹۳]
میر سید علی تهرانی علی حسینی نستعلیق سده سیزدهم پدر‍ میرحسین خوشنویس و استاد میرزاغلام‌رضا اصفهانی [۹۴]

ث

ویرایش

ج

ویرایش
نام لقب شیوه تاریخ توضیح منبع
مولانا پیرعلی جامی نستعلیق سده دهم
اسماعیل جلایر نقاشیخط اواخر سیزده اوایل چهارده نقاش چیره‌دست دوره قاجار‍ که گاهی آن را به خط آمیخته [۹۵]
فتح‌الله‌خان جلالی نستعلیق درگذشت ۱۳۳۶ ه‍. ق شاعر و خوشنویس، فرزند و شاگرد‍عبدالرحیم افسر [۹۶]
جعفر تبریزی بایسنقری قبلةالکتّاب - کمال‌الدین نستعلیق درگذشت پس از:۸۵۶ ه‍.ق خطاط شاهنامه بایسنقری [۹۷][۹۸]
مولانا جعفر خلیفه نستعلیق فرزند و شاگرد جعفر تبریزی بایسنقری [۹۹]
عبدالرحیم جزایری ثلث سده دوازدهم کتیبهنویس مدرسه سلطانی اصفهان [۱۰۰]
جمال بن ملک‌محمد شیرازی جمالا نستعلیق سده یازدهم از شاگردان میرعماد که به هند مهاجرت کرد [۱۰۱]
جمال مشهدی نستعلیق سده دهم مجموعه اشعار سلطان ابراهیم میرزا صفوی را کتابت کرد [۱۰۲]
جمال‌الدین لاهوری سیدالکتاب نسخ سده پنجم خوشنویس دوره غزنویان برخی مهارت او را همسنگ ابن مقله می‌دانند [۶]
جهانشاه میرزا نستعلیق زاده ۱۲۲۴ ه‍. ق فرزند فتح‌علی شاه نزد برادرش محمود میرزا، مؤلف «گلشن محمود»، و دیگر هنرمندان شاگردی کرد و شعر نیز می‌سرود. [۱۰۳]
جهانگیر میرزا نستعلیق ۱۲۲۵–۱۲۶۹ ه‍. ق احتمالاً پسر عباس میرزا و نوه فتح‌علی شاه است مرقعی به خط وی در کتابخانه سلطنتی به رقم «... سنه ۱۲۴۲ در دارالسلطنه تبریز شرف اتمام یافت» موجود است [۱۰۳]
جی سنگه نستعلیق سده دوازدهم قطعه‌ای از او در کتابخانه ملی به رقم «کتبه العبد جی سنگه سنه ۱۱۴۷» موجود است [۱۰۴]

چ

ویرایش
نام لقب شیوه تاریخ توضیح منبع
اسکندر چَلَمه بخاری میرچَلَمه نستعلیق سده دهم شاگرد میرعلی هروی که گفته می‌شود خطش ترقی کرد و میرعلی به وی اجازه داد «کتبه میرعلی» رقم کند، اما او به استاد پرخاش کرد و میرعلی آزرده و وی را نفرین کرد و چلمه پس از اندک زمانی نابینا شد. [۱۰۵]
چَنُدربهان منشی برهمن نستعلیق و شکسته درگذشت ۱۰۶۸ یا ۱۰۷۳ خوشنویس هندی، منشی دربار شاه‌جهان و دارا شکوه شاگرد عبدالرشید دیلمی [۱۰۵][۱۰۶]

ح

ویرایش
نام لقب شیوه تاریخ توضیح منبع
میرزا محسن حالی اردبیلی عماد الفقرا نستعلیق ۱۲۴۷–۱۳۳۳ ش شاعر، خطاط و صوفی اهل اردبیل [۱۰۷]
کمال‌الدین حسین حافظ هروی نستعلیق، ثلث و نسخ درگذشت ۹۷۴ه‍.ق هم‌عصر شاه طهماسب صفوی [۱۰۸]
عبادالله حافظ اعجاز رقم - زمرد رقم نستعلیق سده سیزدهم خوشنویس هندی هم‌عصر بهادرشاه دوم‍گورکانی [۱۰۹]
مولانا محمد حسام شمس بایسنقری نستعلیقوخطوط ششگانه سده نهم شاگرد مولانا معروف، استاد بایسنقر میرزا [۱۱۰]
میر محمد حسنی نستعلیق سده نهم
ملا حسن حزین حسن آقا رضا-حزین - فلک زده نستعلیق، ثلث و طغرا درگذشت ۱۳۸۵ ه‍.ق خوشنویس اهل سنندج
عبدالباقی حداد نسخ سده یازدهم به دربار شاه جهان پیوست و در دوره اورنگ‌زیب تغییراتی در نسخ پدیدآورد و به نگارش قرآن‌های شش‌ضلعی عمومیت داد [۴۲]
میرزا حسن خان نستعلیق‌نویس سده چهاردهم خطاط کرمانشاهی که مرثیه‌های متعددی از محتشم کاشانی با خط او در تکیه معاون الملک وجود دارد
ابوالمعالی حسینی نستعلیق و شکسته نیمه اول سده دوازدهم خفی، جلی و کتیبه را خوش می‌نوشته [۱۱۱]
محمد باقر حسینی شیرازی نستعلیق و ثلث سده سیزدهم و چهاردهم در مسجد رحیم خان اصفهان کتیبه ثلث دارد به تاریخ ۱۳۰۴ و بر سنگاب نفیس و یکپارچه این مسجد با خط نستعلیق برجسته اشعاری با تاریخ ۱۲۹۹ هجری قمری نوشته [۱۱۲][۱۱۳]
میرحیدر حسینی تبریزی بخارایی نستعلیق سده دهم از شاگردان میرعلی هروی [۱۲][۱۱۴]
سید حیدر گُنده‌نویس اواخر هفتم و اوایل هشتم از شاگردان یاقوت مستعصمی [۱۱۵]

خ

ویرایش
نام لقب شیوه تاریخ توضیح منبع
میر محمدحسین خاتون‌آبادی اصفهانی شیخ‌الاسلام نستعلیق سده دوازدهم فرزند و شاگرد محمدصالح خاتون‌آبادی [۱۱۶]
محمدصالح خاتون‌آبادی نستعلیق سده یازدهم فرزند عبدالواسع و پدر میر محمدحسین از شاگردان میرعماد [۱۱۷]
اعتمادخان نستعلیق، نسخ و تعلیق سده یازدهم خوشنویس هندی در دربار اورنگ‌زیب عالمگیر [۱۱۸]
سید علی خان جواهر رقم - خان - هزاری نستعلیق درگذشت ۱۰۹۴ه‍.ق همراه پدرش میرمحمد مقیم تبریزی به هند رفت، از معاصرین و مصاحبین‍ رشیدا [۱۱۹]
احمدیار خان کلیه خطوط درگذشت ۱۱۴۷ه‍.ق فرزند الله‌یار خان حاکم‍لاهور، تته‍ و‍ مولتان در هند [۱۲۰]
محمدحفیظ خان عزت کلیه خطوط سده دوازدهم فرزند الله‌یار خان حاکم لاهور، تته و مولتان در‍ هند [۱۲۰]
عبدالرحیم خان‌خانان رحیم - رحیمی نستعلیق ۹۶۴–۱۰۳۶ ه‍.ق پسربیرام‌خان خان‌خانان شاعر و وزیر صاحب قدرت و هنرپرور اکبر و جهانگیر بود. [۱۲۱]
میرمرتضی خان الهام کلیه خطوط اواخر یازدهم اوایل دوازدهم خوشنویس هندی در دربار عالمگیر‍ و بهادرشاه [۱۱۸]
عبدالعلی خراسانی کوکب نسخ درگذشت۱۲۳۸ ه‍.ق هم‌عصر فتحعلی‌شاه قاجار [۱۲۲]
کیخسرو خروش نستعلیق معاصر [۱۳]
عبدالجواد خطیب خطیب نستعلیق ۱۲۸۰–۱۳۵۰ ه‍.ق خوشنویس و شاعر، شاگرد‍ عبدالرحیم افسر [۱۲۳]
خلیل جامی نستعلیق سده دهم فرزند درویش محمد مشهدی [۱۲۴]
خلیل تبریزی نستعلیق سده دهم [۱۲۴]
میرخلیل‌الله شاه پادشاه قلم - قلندر نستعلیق درگذشت ۱۰۳۵ ه‍. ق خوشنویس دربار ابراهیم عادل‌شاه امیردکن [۱۲۵]
خلیل‌الله هفت قلمی نستعلیق سده دوازدهم از خوشنویسان هند ساکن لاهور [۱۲۴]
میرخلیل باخرزی نستعلیق سده دوازدهم در کتاب مرآة العالم از او نقل شده [۱۲۶]
حمدالله خلخالی نستعلیق سده دهم از شاگردان میرعلی هروی [۱۲]
سلطان‌محمد خندان خندان نستعلیق درگذشت پس از ۹۵۷ ه‍. ق از شاگردان تراز اول سلطان‌علی مشهدی [۱۲۷][۱۲۸]
عبدالرحیم خلوتی مشرقی ثلث اواخر نهم اوایل دهم خطاط و صوفی، فرزندشمس‌الدین قطابی [۱۲۷]
عبدالحی خلوتی ثلث اواخر نهم اوایل دهم فرزند و شاگرد شمس‌الدین قطابی [۱۲۷]
میرزا جبار خمسه‌ای مشکین‌قلم - آقا نستعلیق درگذشت ۱۳۱۱ ش فرزند ابوطالب، اهل زنجان، شاگرد ملاآقا، کتیبه‌نویس حرم علی بن موسی‌الرضا و معصومه [۱۶][۱۲۹]
عبدالرحمن خوارزمی نستعلیق درگذشت پس از ۸۸۶ ه‍.ق دارای شیوه‌ای خاص که به نستعلیق غربی معروف است. فرزند عبدالکریم خوارزمی، هم‌عصر‍ اظهر تبریزی و سلطان‌علی مشهدی [۴۶][۱۳۰]
عبدالرحیم خوارزمی انیسی نستعلیق درگذشت پس از ۸۹۷ ه‍.ق فرزند عبدالکریم خوارزمی، شاگرد اظهر تبریزی، استاد اسدالله کرمانی [۱۳۱][۱۳۲]
عبدالکریم خوارزمی پادشاه - یعقوبی نستعلیق و سایر خطوط سده نهم فرزند عبدالرحمن خوارزمی و برادر عبدالرحیم انیسی از خوشنویسان دربار سلطان یعقوب آق قوینلو [۴۶][۱۳۳]
سلطان‌علی خوارزمی نستعلیق سده دهم [۴۶]
میرزا محمد خوانساری نستعلیق دوره قاجار
میرزا محمدحسین خوشنویسان خوشنویس‌باشی نستعلیق درگذشت ۱۳۲۸ ش اهل زنجان، فرزند و شاگرد میرزا آقا خمسه‌ای و میرزا غلامرضا اصفهانی، کتیبه‌هایی در حرم معصومه نوشته [۱۶][۱۳۴]
میرحسین خوشنویس خوشنویسباشی - آقا سید حسین ترک نستعلیق درگذشت ۱۳۰۳ ه‍.ق با سمت معلمی‍ مظفرالدین شاه‍ از‍ تهران‍ به‍تبریز‍ رفت [۱۳۵]

د

ویرایش
نام لقب شیوه تاریخ توضیح منبع
داراشکوه قادری نستعلیق درگذشت۱۰۶۹ه‍.ق شاهزاده گورکانی‌هند، پسرکوچک شاه‌جهان [۱۳۶]
علی اکبر دبیرخاقان دبیرخاقان نستعلیق درگذشت پس از ۱۳۱۶ ه‍.ق [۱۶]
محمدجفر دلودوز شکسته سده دوازدهم شاگرد درویش عبدالمجید طالقانی [۱۳۷]
عبدالرشید دیلمی رشیدا - عبدالرشید - آقای اول - آقا نستعلیق درگذشت ۱۰۸۱ ه‍.ق خواهرزاده و شاگرد میرعماد، بزرگترین خوشنویسی که به هند رفت [۶][۱۳۸]
حاج دین‌مخمد لاهوری کاتب کن فیکون نستعلیق و نسخ ۱۹۷۱–۱۸۸۱ م ااز خوشنویسان لاهور و از نزدیکان اقبال لاهوری [۱۳۹]
عبدالله دیوانه شیخ - دیوانه سده دهم هم عصر با معین‌الدین محمد اسفزاری

ذ

ویرایش

ر

ویرایش
نام لقب شیوه تاریخ توضیح منبع
میرحسین رالنکی سده دهم خوشنویس دربار اکبر شاه (شاید همان میرحسین کلنگی بخاری باشد) [۵۲]
منشی رام چندر جواهر رقم تعلیق و نستعلیق ۱۱۵۰–۱۲۰۵ ه‍.ق خوشنویس و کاتب هندی اهل جی‌پور که بیشتر در شهر رادانگر در بنگال غربی هند کار می‌کرد [۶۶][۱۴۰][۱۴۱]
علی راهجیری نستعلیق معاصر مؤلف کتاب تذکره خوشنویسان معاصر و تاریخ مختصر خط و سیر خوشنویسی در ایران و … [۱۳]
رستم علی خراسانی مولانا نستعلیق درگذشت ۹۷۰ ه‍.ق درابتدا برای بهرام میرزا و سپس برای سلطان ابراهیم میرزا صفوی کار می‌کرد [۱۴۲][۱۴۳]
رستم علی شاهی شاهی نستعلیق احتمالاً سده نهم احتمال دارد همان رستم‌علی خراسانی باشد و شاید هم دوره سلطان‌علی قاینی و عبدالرحیم و عبدالکریم خوارزمی باشد. [۱۴۲][۱۴۳]
جلیل رسولی نقاشیخط و نستعلیق زادهٔ ۱۳۲۶ ش از نام‌آوران نقاشیخط [۱۳]
کمال‌الدین محمود رفیقی نستعلیق سده نهم شاعر و خوشنویس در هرات پدر مجنون چپ‌نویس [۱۲][۱۴۴]
عیسی رنگ‌کار نستعلیق سده دهم گفته می‌شود‍ استاد اولیه میرعماد در قزوین بوده [۱۴۵]
شاه‌محمود رهی نیشابوری نستعلیق سده دهم شاگرد سلطانعلی مشهدی و عبدی نیشابوری (با شاه محمود نیشابوری اشتباه نشود) [۱۴۶]

ز

ویرایش
نام لقب شیوه تاریخ توضیح منبع
ملا زاهد نستعلیق احتمالاً سده دهم کتیبه‌های مقبره نظام‌الدین اولیاء در دهلی را نوشته [۱۴۷]
حسن زرین خط نستعلیق ۱۲۷۳–۱۳۵۷ ه‍. ش از شاگردان میرزا طاهر و عمادالکتاب خوشنویس اوراقِ بهادار بانک‌ها و کتاب‌های بسیار [۱۶][۶۲]
حسن زرین قلم زرین‌قلم کلیهٔ خطوط، نقاشیخط دوره قاجار خوشنویس، نقاش، شاعر و طغرانویس [۱۴۶]
احمد زنجانی معصومی کلیه خطوط ۱۲۸۷–۱۳۶۱ ش کتیبه‌نویس، نسخ‌نویس و نستعلیق‌نویس [۱۴۸]
محمدولی زنجانی کیمیاقلم شکستهٔ نستعلیق درگذشت پس از ۱۳۲۳ ش [۱۶]
زین‌الدین محمد زین المحمد بن محمود نستعلیق سده دهم از شاگردان بی‌واسطه سلطان‌علی مشهدی و استاد میرعلی هروی [۱۴۹]
زین العابدین نستعلیق، طغرا درگذشت ۱۲۲۸ ه‍. ق ملازم حضور‍ اکبرشاه دوم شاگرد عزالدین‍ در‍ هند [۶۶]
زین‌العابدین بن محمدرحیم نشأة شکسته اواخر یازدهم اوایل دوازدهم هم‌عصر شفیعا که در اصفهان می‌زیسته [۱۵۰]
زین‌العابدین خویی کوفی درگذشت پس از ۱۳۲۲ ه‍.ق فرزند فتح‌علی و «احیاء الخط» از او باقی مانده‌است [۱۶]
زین‌العابدین صفوی فخرالاشراف کوفی و نسخ درگذشت پس از ۱۳۲۳ ه‍.ق آثار چاپ سنگی از او باقی مانده‌است [۱۶]
زین‌العابدین محلاتی آقا نسخ و رقاع درگذشت پس از ۱۳۲۷ ه‍.ق فعال در محلات و تهران، فرزند محمد علی و شاگرد زین‌العابدین اصفهانی [۱۴][۱۶][۱۵۱]
زینب‌نساء بیگم مخفی نستعلیق، نسخ و شکسته ۱۰۴۸–۱۱۱۲ ه‍. ق شاهزاده هندی دختر‍ اورنگ‌زیب، شاعر، صوفی و خطاط [۶۶]

ژ

ویرایش

س

ویرایش
نام لقب شیوه تاریخ توضیح منبع
سام میرزا نستعلیق سده دهم فرزند شاه اسماعیل صفوی [۵۱]
فضل‌الله ساوجی نستعلیق درگذشت ۱۲۷۵ ه‍.ق معلم علیخان ظل‌السلطان فرزند‍ فتحعلی‌شاه [۱۵۲]
ابوالفضل مجدالدین محمد ساوجی نستعلیق، شکسته، شکسته‌تعلیق ۱۲۴۸–۱۳۱۲ه‍.ق خوشنویس و دانشمند، از‍مولفین دانشوران ناصری [۱۵۳]
میر ساوجی نستعلیق سده یازدهم از شاگردان میرعماد [۱۰۱][۱۵۴]
منشی سیج بهان نستعلیقو شکسته درگذشت حدود ۱۰۷۰ ه‍. ق خوشنویس هندی، شاگرد رشیدا و کفایت‌خان [۶۶][۱۵۵][۱۵۶]
سلطان‌علی سبز مشهدی نستعلیق سده نهم بهترین شاگرد بی‌واسطه سلطان‌علی مشهدی [۱۵۷]
علاءالدین سبزواری نستعلیق سده یازدهم شاگرد میرعماد [۱۵۸]
محمد سبزواری نستعلیق اواخر دهم و اوایل یازدهم نقاش، صورتساز و خوشنویس [۱۵۹]
محمد سلحشور نستعلیق زادهٔ ۱۳۱۱ ش [۱۳]
خواجه تاج‌الدین سلمانی تعلیق سده نهم واضع خط شکسته تعلیق [۱۶۰]
میرمحمد سمرقندی نستعلیق سده دهم از شاگردان میرعلی هروی [۱۲]
عبدالرحیم جعفری سمیرم سفلی (دهاقانی) کتیبه‌نویسی و نستعلیق درگذشت ۱۳۰۵ه‍.ق شاگرد محمدباقر سمسوری‍ و‍ علی‌اکبر محلاتی [۱۶۱]
احمد سهروردی شیخ‌زاده خطوط ششگانه ۶۵۴–۷۴۱ ه‍. ق از شاگردان یاقوت مستعصمی [۱۶۲]
میر سیدعلی نیاز شکسته ۱۱۹۷–۱۲۶۳ه‍.ق از شیراز ۲ سال به هند رفت، شاگرد ابوالحسن فسایی [۱۶۳]
میرمحمدامین سیفی نستعلیق اواخر یازدهم اوایل دوازدهم نوه میرعماد [۱۶۴]
ابراهیم سیلکوتی نسخ سده یازدهم نسخ‌نویس برجسته دوران شاه‌جهان در هند [۴۲]
میرزا علی‌خان سینکی امین‌الدوله شکسته ۱۲۵۹–۱۳۲۲ ه‍.ق فرزند محمدخان، وزیر مظفرالدین‌شاه‍، مبدع شیوه خاص در‍ شکسته نستعلیق [۱۶][۱۶۵]
مبارک شاه سیوفی ثلث و نسخ سده هشتم از شاگردان یاقوت مستعصمی، اهل دمشق، هم عصر خواجه مبارکشاه [۱۶۶]

ساسان مهیمی از استان کرمان

ش

ویرایش
نام لقب شیوه تاریخ توضیح منبع
محمدقاسم شادیشاه نستعلیق سده نهم و اوایل دهم از شاگردان سلطان محمد خندان [۱۲۷]
احمد شاملو مشهدی نسخ و کلیهٔ خطوط سده سیزدهم معلم خط محمدعلی‌میرزا فرزند فتحعلی‌شاه [۱۶۷]
حسن خان شاملو نستعلیق درگذشت ۱۰۵۲ ه‍.ق امیرالامرا و بیگلر بیک خراسان و حاکم هرات [۱۶۸]
مرتضی‌قلی‌خان شاملو شکسته درگذشت ۱۱۰۰ ه‍.ق حاکم هرات فرزند حسن شاملو، برخی او را مبدع خط شکسته می‌دانند [۱۶۹]
شاه بیگم ضیاءالسلطنه نسخ، نستعلیق، شکسته و رقاع سده سیزدهم دختر فتحعلی‌شاه قاجار خواهر محمد میرزا مؤلف تذکره نقل مجلس که به خواهش او آن را نوشت [۱۷۰][۱۷۱]
شاه‌جهان صاحب‌قران‌ثانی نستعلیق ۱۰۰۰–۱۰۷۶ ه‍. ق پادشاه گورکانی هند، سازنده تاج‌محل [۱۳۶][۱۷۲]
شاه شجاع نستعلیق ۱۰۲۵–۱۰۷۰ ه‍. ق شاهزاده گورکانی‌هند، دومین فرزند‍ شاه‌جهان دو قطعه از او در موزه باستانشناسی هند موجود است [۱۳۶][۱۷۳]
شاه علی‌اکبر انور نستعلیق، شکسته نستعلیق و نسخ درگذشت ۱۱۵۷ ه‍. ق فرزند حیدرخان رفیق عمدة الملک امیرخان عالمگیرشاهی مدتی با پدرش در کابل بود به به پتنه رفت و داماد آقاحسین شد [۱۷۴]
شاه قاسم تبریزی نستعلیق درگذشت ۹۴۸ یا ۹۰۹ ه‍. ق سلطان سلیم پس از جنگ چالدران او را به استانبول فرستاد [۱۷۵]
شاه قاسم کاتب نستعلیق درگذشت پس از ۱۰۲۸ ه‍. ق از معاصران میرعماد که بیشتر در هرات می‌زیسته ابتدا در کتابخانه سلطان‌علی چگنی و بعد در کتابخانه حسن‌خان شاملو کار می‌کرد [۱۷۶]
مهدی شریف نستعلیق درگذشت پس از ۱۳۲۰ ه‍. ق کتیبه‌نویس [۱۶]
معین‌الدین‌محمد شریفی‌تبریزی نستعلیق سده دهم از شاگردان میرعلی هروی [۱۲]
جواد شریفی نستعلیق معاصر از شاگردان با واسطه محمد رضا کلهر [۳]
زین‌العابدین شریفی قزوینی صدرالکتّاب - ملک الخطاطین نستعلیق اواخرسیزدهم و اوایل‌چهاردهم از شاگردان محمد رضا کلهر و عمادالکتاب و پدر جواد شریفی [۳][۱۷۷]
محمد شریف نستعلیق سده دهم از بزرگ‌زادگان اعراب نمیری در نستعلیق از شاگردان محمدحسین تبریزی، حکاکی و سپاهی‌گری می‌کرد [۶۳][۱۷۸]
محمد شریف نستعلیق سده یازدهم خوشنویس گمنام که در هند می‌زیسته [۱۷۹]
محمدحسین شریف تعلیق و شکستهٔ نستعلیق درگذشت پس از ۱۳۱۴ ه‍.ق خوشنویس چاپ سنگی فرزند محمد بن حسین هندی [۱۶]
میرمحمد شریف کاتب‌السلطانی نستعلیق سده یازدهم ازخوشنویسانهند خواهرزاده عبدالله ترمذی [۸۸]
محمدسلیمان شکوه نستعلیق سده یازدهم خوشنویس و شاهزاده هندی فرزند داراشکوه [۱۱۸]
شمس‌الدین اعجاز رقم لکهنوی اعجاز رقم نستعلیق سده سیزدهم از خوشنویسان لکنو معاصر با حافظ نورالله و از مشاهیر «شیوه لکهنویی» در نستعلیق [۱۸۰]
محمود اسحاق شهابی سیاوشانی نستعلیق سده دهم مهاجر به بخارا و بلخ شاگرد میرعلی هروی [۱۲]
زینب شهده شهده دختر ابری خطوط ششگانه سده پنجم محدث و کاتب، شاگرد محمد بن عبدالملک [۱۸۱]
میرزا حسن شیبانی کاشانی خطوط مختلف، تحریری ۱۲۸۰–۱۳۵۰ اهل کاشان و از خطاطان گمنام عصر ناصرالدین‌شاه [۱۸۲]
شیخ‌الاسلامخان نستعلیق سده یازدهم خوشنویس زبردست اما گمنام [۱۸۳]
شیخ محمد مجدالکتاب نستعلیق ۱۲۲۵ه‍.ق -۱۲۹۷ ش فرزند زین العابدین، شاگرد میرزا غلام رضا اصفهانی، کتیبه‌نویس در قزوین و رشت [۱۶]
ابوالمعالی میرعلی شیرازی شمس الادبا نستعلیق و شکسته سده سیزدهم خواهرزاده و شاگرد‍ وصال شیرازی‍ دوران‍ ناصری [۱۸۴]
احمد شیرازی وقار نسخ ۱۲۳۲–۱۲۸۹ه‍.ق بزرگترین فرزند وصال شیرازی [۱۸۵]
اسدالله شیرازی کاتب السلطان نستعلیق سده سیزدهم خوشنویس‍ دوران فتحعلی‌شاه، محمدشاه و‍ ناصرالدین‌شاه‍قاجار [۱۸۶]
اسماعیل شیرازی توحید نسخ ۱۲۳۹–۱۲۸۶ ه‍.ق فرزند وصال شیرازی [۱۸۷]
سلطان‌علی شیرازی نستعلیق سده نهم
شکرالله شیرازی افضل خان سده یازدهم برادر بزرگتر امانت خان شیرازی [۱۸۸]
لطف‌علی شیرازی صدرالافاضل نستعلیق، شکسته تعلیق، کوفی و سایر خطوط ۱۲۶۸–۱۳۵۰ ه‍. ق فرزند محمد کاظم و استاد فرزندانش مجدالدین نصیری و آذربد [۱۶][۱۸۹]
عبدالحق شیرازی امانت خان شیرازی طغرانویس ثلث و طغرا سده یازدهم خطاط کتیبه‌های در و دیوارهای تاج محل [۱۸۸]
عبدالوهاب شیرازی یزدانی نستعلیق درگذشت ۱۳۲۸ ه‍.ق کوچکترین فرزند وصال شیرازی [۱۹۰]
علی‌قلی شیرازی ثلث و نسخ سده دهم [۱۹۱]
علی‌نقی شیرازی نستعلیق در گذشت پس از ۱۳۳۵ ه‍. ق فرزند میرزا یوسف، کتیبه‌هایی در شیراز نوشته [۱۶][۱۹۲]
عنایت‌الله شیرازی فرسی کلیه خطوط سده یازدهم خوشنویس دربار اکبرشاه، جهانگیر، شاه‌جهان‍ در‍هند [۶۶]
فتحعلی شیرازی حجاب نستعلیق درگذشت ۱۲۶۹ه‍.ق شاگرد وصال شیرازی [۱۹۰]
ابوالقاسم شیرازی فرهنگ ثلث و تعلیق ۱۲۴۲–۱۳۰۹ه‍.ق شاعر و خوشنویس فرزند وصال شیرازی [۱۸۷]
قاسم شیرازی خوشنویس سده دهم و یازدهم پدر و استاد امانت خان شیرازی [۱۸۸]
داوری شیرازی داوری نستعلیقو شکسته ۱۲۳۸–۱۲۸۳ه‍.ق فرزند وصال شیرازی [۱۹۳]
محمد حسین شیرازی کاتب السلطان نستعلیق و سایر خطوط درگذشت پس از ۱۳۱۶ ه‍.ق خوشنویس‍ دربار‍ ناصرالدین‌شاه و مظفرالدین‌شاه‍قاجار [۱۹۴]
محمد حسین شیرازی نسخ اواخر سده دهم و اوایل یازدهم خوشنویس دوره اکبر شاه، دو قرآن به قطع حمایل در ۱۰۱۰ ه‍.ق/۱۶۰۱ م نوشه که در موزه لاهور و موزه ملی پاکستان در کراچی نگهداری می‌شود [۴۲]
محمد حسین ناصر شیرازی نستعلیق دوره قاجار خوشنویس‍ دربار‍ ناصرالدین‌شاه‍قاجار [۸۱]
محمدرضا شیرازی سلطان الکتاب نستعلیق درگذشت پس از ۱۳۲۱ ه‍. ق فرزند حبیب‌الله‌زاده محلات کاتب چاپ سنگی [۱۶]
محمود شیرازی حکیم نستعلیق ۱۲۳۴–۱۲۷۴ ه‍.ق شاعر و خوشنویس فرزند وصال شیرازی [۱۸۵]
میرعبدالقادر حسینی شیرازی نستعلیق و سایر خطوط اواخردهم اوایل یازدهم به گلکنده دکن مهاجرت کرد [۱۰]

ط

ویرایش
نام لقب شیوه تاریخ توضیح منبع
طالب آملی طالب - طالبا - ملک الشعرا نستعلیق ۹۹۴–۱۰۳۶ ه‍.ق ملک الشعرای دربار جهانگیر شاه در لاهور [۱۹۵]
خلیل طالقانی نستعلیق سده دوازدهم عارف و شاعر و خطاط عصر صفوی که مدتی در اصفهان می‌زیست [۱۹۶]
میرزا طاهر تبریزی خوشنویس نسخ ۱۲۶۷–۱۳۵۵ ش اهل تبریز، کاتب بسیاری از کتاب‌های مذهبی و قرآن‌های چاپی امروزی [۱۹۷]
محمد عماد طاهری عمادالشریعه نستعلیق ۱۲۶۴–۱۳۵۰ ش فرزند احمد، شاگرد محمدحسین خوشنویس‌باشی و استاد ابراهیم بوذری [۱۶]
عبدالله طباخ هروی طباخ -آشپز نستعلیق و خطوط ششگانه درگذشت ۸۹۷ یا ۸۸۰ ه‍. ق شاگرد و داماد جعفر بایسنقری، استاد شهاب‌الدین عبدالله مروارید، شیوه یاقوت را به شبه قاره برد [۶][۱۹۸][۱۹۹]
نصرالله طبیب صدر عراقی خطوط ششگانه درگذشت حدود ۷۴۰ ه‍.ق شاگرد یاقوت مستعصمی [۱۰]
طیبی شافعی خطوط ششگانه اواخر نهم و اوایل دهم خوشنویس و مؤلف دربار ممالیک مصر [۲۰۰]
محمد طاهری طالقانی خطوط نستعلیق اواخر دوره قاجاریه خوشنویس و عارف

ظ

ویرایش
نام لقب شیوه تاریخ توضیح منبع
ملا ظفرعلی نستعلیق سده دهم شاگرد میرمعزالدین محمد کاشانی [۲۰۱]
ظهوری نستعلیق نیمه دوم سده نهم اوایل سده دهم غیر از شاعر نامی نورالدین محمد ظهوری ترشیزی است [۲۰۱]

ص

ویرایش
نام لقب شیوه تاریخ توضیح منبع
صالح بن علی رازی نستعلیق اواخر سده هشتم اوایل سده نهم از قدیمی‌ترین نستعلیق‌نویسان گمنام نسخه‌ای از دیوان سلطان احمد به خط او در کتابخانه ایاصوفیه استانبول با رقم ۸۰۰ ه‍.ق در بغداد هست [۲۰۲]
احمدمیرک صالحی خراسانی هروی - مشهدی نستعلیق، تعلیق و سایر خطوط سده دهم از نوادگان عبدالله مروارید و برادر محمدمیرک صالحی منشی شاه تهماسب مدتی منصب وزارت مشهد را داشت [۲۰۳]
محمدمیرک صالحی خراسانی هروی - مشهدی نستعلیق، تعلیق و سایر خطوط سده دهم از نوادگان عبدالله مروارید و برادر احمدمیرک صالحی، شاعر و منشی شاه تهماسب و اکبرشاه گورکانی در هند [۲۰۴][۲۰۵]
صحیفی جوهری شیرازی جوهری - ذوالقدر ثلث و نستعلیق درگذشت ۱۰۲۲ ه‍.ق شاعر، کتابدار و کتیبه‌نویس دوره صفوی در اصفهان [۲۰۶][۲۰۷][۲۰۸]
محمدباقر صفیاری فخرالکتاب شکسته ۱۲۴۰–۱۳۱۰ ه‍.ش ادیب و منشی امامقلی میرزا والی آذربایجان [۲۰۹]
عبدالله صیرفی خطوط ششگانه درگذشت ۷۴۲ یا ۷۴۷ ه‍.ق از شاگردان یاقوت مستعصمی [۲۱۰]
پیریحیی جمالی صوفی خطوط ششگانه سده هشتم شاگرد احمد رومی و خواجه مبارکشاه [۲۱۱]

ض

ویرایش
نام لقب شیوه تاریخ توضیح منبع
ضیاءالدین محمد اکرامی قزوینی نسخ سده دهم نسخه‌ای از نفحات الانس در کتابخانه سلطنتی بوده‌است [۱۷۰]

ع

ویرایش
نام لقب شیوه تاریخ توضیح منبع
میرزا حسن‌خان عاصمی نستعلیق سده چهاردهم از اساتید اولیه علی آقاحسینی
عباسقلی میرزا ذبیح‌السلطنه - باتمانقلیچ نستعلیق درگذشت ۱۳۰۸ ش شاهزاده قاجار در تبریز، شاعر، خوشنویس و افسر پیاده‌نظام، شاگرد میرزا سید حسین خوش‌نویس‌باشی و میرزا غلام‌رضا اصفهانی [۱۶][۲۱۲][۲۱۳][۲۱۴]
عبدالحمید ملک‌الکلامی امیرالکتاب نستعلیق و نسخ ۱۲۶۲-۱۳۲۸ ه ش کتیبه ثلث سردر موزه ایران باستان و کتیبه سردر کتابخانه ملی و دارلفنون]] [۱۴]
عبدالله عاشور نسخ اواخردوازده‌اوایل‌سیزده هم‌عصر فتحعلی‌شاه قاجار [۱۲۲]
محمد عاقل روشن قلم نستعلیق سده یازدهم از خوشنویسان هندی در دربار اورنگ‌زیب [۱۲۵]
علیرضا عباسی شاهنواز - شیخ الخطاطین نستعلیق و خطوط ششگانه سده یازدهم کتیبه‌نویس بزرگ و همنشین شاه عباس [۲۱۵]
عبدالحسین نسخ درگذشت پس از ۱۳۲۱ ه‍. ق قرآنی به خط او در آستان قدس رضوی موجود است [۱۶]
مرتضی عبدالرسولی ثلث و سایر خطوط ۱۲۸۴–۱۳۷۳ ش خوشنویس و موسیقی‌دان (در موسیقی شاگرد حبیب سماعی)، افزون بر کتابت دیوان شعرا، کتیبه‌های آرامگاه حافظ به ثلث و آرامگاه خیام را به شکسته تعلیق نگاشته [۲۱۶]
محمد بن عبدالملک خطوط ششگانه سده پنجم شاگرد ابن بواب [۲۱۷]
عبدالعزیز نستعلیق از اساتید محمد حسین کشمیری بوده [۲۱۸]
سیدعبدالقادر ابن سیدعبدالوهاب ثلث اواخر هشتم، اوایل نهم هم عصر امیر تیمور [۷۲]
عبدالغفار اصفهانی آقا نسخ سده سیزدهم استاد زین‌العابدین اصفهانی [۱۴]
عبدل غفور طاهر بن حسن ثلث سده یازدهم کتیبه‌هایی در شهر تهته پاکستان دارد [۴۲]
عبدالصمد شیرین قلم شیرین قلم - مصور شیرازی - زرین قلم نستعلیق سده دهم نقاش، خطاط و شاعر که به دعوت همایون در ۹۵۱ ه‍.ق از دربار شاه تهماسب به هند رفت و مناصبی یافت و در نوشتن خفی و جلی مهارت داشت [۴۲]
درویش عبدالمجید طالقانی خموش - مجید شکسته ۱۱۵۰–۱۱۸۵ ه‍. ق بزرگترین خوشنویس خط شکسته‌نستعلیق [۲۱۹]
عبدالله حسینی شاه‌جهانی میر نستعلیق سده یازدهم از خوشنویسان دربار شاه‌جهان [۲۲۰]
درویش عبدی بخارائی نستعلیق درگذشت ۱۰۵۷ ه‍.ق از شاگردان میرعماد که‌به عثمانی مهاجرت کرد [۱۵۸][۲۲۱]
عبدی نیشابوری قلندر نستعلیق سده دهم شاگرد سلطان‌علی مشهدی، عمو و استاد شاه‌محمود نیشابوری [۲۲۲][۲۲۳]
عثمان بن حسین وراق الغزنوی کلیهٔ خطوط سدهٔ پنجم از استادان برجستهٔ خوشنویسی و تذهیب نسخ خطی زمان خود بود [۲۲۴]
مولانا سعدالدین عراقی کلیه خطوط سده نهم از شاگردان جعفر تبریزی که برخی معروف بغدادی را شاگرد او می‌دانند [۲۲۵]
فاتح عزت‌پور نستعلیق زاده ۱۳۳۷ مدرس انجمن خوشنویسان ایران در تهران و سنندج [۲۲۶]
میر محمدحسین عطاخان مرصع قلم نستعلیق اواخر سده دوازدهم فرزند محمدباقر زرین قلم در دوره شجاع‌الدوله نواب اوده (۱۷۵۳ -۱۷۷۵ م) در هند شهرت داشت [۲۲۷]
محمدحسین عطارچیان شکسته زاده ۱۳۲۲ ش از پیش‌کستوتان خط شکسته معاصر [۱۳]
محمدعلی عطار هروی کوفی و تمامی خطوط ۱۲۸۹–۱۳۷۱ ش خوشنویس برجسته اهل افغانستان بود که مدتی در مشهد زیست [۲۲۸]
محمددائم عظیم‌آبادی شیخ نستعلیق درگذشت ۱۱۹۰ ه‍. ق خوشنویس و شاعر اهل پاتنا [۲۲۹]
عبدالجواد عنقا عنقا شکسته درگذشت ۱۲۷۵ ه‍.ق استاد خط چند تن از صاحب‌منصبان قاجار [۲۳۰]
محمدحسین بن محمدحسن علوی خوشنویس‌صاحب نستعلیق درگذشت ۱۳۱۱ه‍.ق خوشنویس‍ هندی [۲]
عبدالرحیم هروی عنبرین‌قلم - روشن‌رقم - جهانگیرشاهی نستعلیق درگذشت پس از ۱۰۳۴ ه‍.ق در جوانی از هرات به‌دربار‍ خان‌خانان و‍ جهانگیر‍ در هند‍ رفت [۱۳۶]
محافظ باباجان عودی نستعلیق سده دهم
عیشی مولانا - کاتب نستعلیق درگذشت ۹۸۰ه‍.ق از شاگردان مالک دیلمی در مشهد رفت در کتابخانهٔ سلطان ابراهیم میرزا صفوی کتابت می‌کرد [۲۳۱][۲۳۲][۲۳۳]

غ

ویرایش
نام لقب شیوه تاریخ توضیح منبع
محمداسماعیل غافل روشن قلم - غافل نستعلیق و خطوط ششگانه سده یازدهم به‍هند رفت، دبیر خاص اورنگ‌زیب عالمگیر شد [۲۳۴]
محمدعلی غروی کاتب کاتب ثلث تولد۱۲۸۸ ش [۲۳۵]
غلام‌محمد هفت‌قلمی دهلوی هفت‌قلمی - راقم - دهلوی نسخ، نستعلیق، ثلث، شکسته و ریحان درگذشت ۱۲۳۹ ه‍.ق خوشنویس هندی شاگرد قدرت‌الله خان از معاریف شیوه نستعلیق لاهوری مؤلف مهم‌ترین تذکرهٔ فارسی دربارهٔ خوشنویسان دهلی بنام «تذکرهٔ خوشنویسان» [۲۳۶][۲۳۷][۲۳۸]

ف

ویرایش
نام لقب شیوه تاریخ توضیح منبع
حسن بن حسین علی فارسی کاتب فارسی - کاتب تعلیق سده چهارم برخی ابداع تعلیق را به او نسبت می‌دهند [۲۳۹]
فاطمه بنت اقرع بنت اقرع خطوط ششگانه درگذشت۴۸۰ ه‍.ق نخستین زن خوشنویس ایرانی که از او یاد شده [۲۴۰]
حیدرعلی فایض اردبیلی ملا - فایض - اردبیلی - میر - اصفهانی نستعلیق سده یازدهم فرزند مسیح اردبیلی در فن تاریخ گویی وسرودن انواع مختلف شعر مهارت داشته در تذکره «روز روشن» نام وی تحت عنوان «میر حیدرعلی اصفهانی» آمده. [۲۴۱][۲۴۲]
عبدالله فرادی نستعلیق ۱۳۰۶–۱۳۷۵ ش از اساتید پیشکسوت انجمن خوشنویسان ایران [۲۴۳]
میرزا سلمان فراهانی بیان‌السلطنه شکسته ۱۲۵۵–۱۳۳۷ ه‍.ق مصدر مناصب دولتی، هم‌عصر چهار پادشاه آخر‍ قاجار [۲۴۴]
حبیب‌الله فضائلی کلیه خطوط ۱۳۰۱–۱۳۷۶ ش مؤلف کتاب‌های اطلس خط و تعلیم خط [۲۴۵]
ابوالفیض فیضی فیضی دکنی - فیضی فیاضی - شیخ نستعلیق ۹۵۴–۱۰۴۰ ه‍.ق شاعر بزرگ پارسی‌گوی هند که به دربار اکبر شاه امپراتور گورکانی هند راه یافت و به مرتبهٔ امیری و ملک‌الشعرایی رسید [۲۴۶][۲۴۷]
مجمد فیضی شیخ ثلث سده یازدهم میرعلی شرقانی تهتاوی او را ثلث‌نویس برجسته دوران شاه‌جهان در هند دانسته و کتیبه‌ای از او به تاریخ ۱۱۱۴ ه‍.ق/۱۷۰۲ م در مسجد شاهی تهته در سند پاکستان موجود است [۴۲]
فیض الله فقیر نستعلیق و نسخ سده دوازدهم از جمله آثار شناسایی شده او چندین نسخه قرآن خطی مربوط به دوره افشار و زند است. [نیازمند منبع]
محمد حسین فتوحی قزوینی استاد نستعلیق و نسخ از اساتید مقیم خارج از کشور (انجمن خوشنویسان وستروس)

ق

ویرایش
نام لقب شیوه تاریخ توضیح منبع
قانعی نستعلیق سده دهم از شاگردان سیداحمد مشهدی [۲۴۸]
ابوالقاسم قائم مقام فراهانی سیدالوزراء-قائم‌مقام شکستهٔ نستعلیق ۱۱۹۳–۱۲۵۱ ه‍.ق صدراعظم فتحعلی‌شاه مبدع شیوه‌ای در شکسته [۲۰۹]
سلطان‌علی قاینی یعقوبی - رستمی - سلطانی نستعلیق درگذشت ۹۱۴ ه‍.ق شاگرد مولانا اظهر تبریزی [۲۴۹][۲۵۰]
محمدعلی قاینی منشی شکستهٔ نستعلیق درگذشت پس از ۱۳۲۴ ه‍.ق [۱۶]
عبدالحسین قدسی منشی نسخ، ثلث و رقاع ۱۲۸۷–۱۳۶۶ ه‍.ق خوشنویس اصفهانی [۱۶]
محمدحسین سیفی قزوینی عمادالکتاب نستعلیق ۱۲۴۰–۱۳۱۵ ش شاهنامهٔ امیربهادری را نوشت و با انتشار اولین رسم‌الخط‌های آموزشی شیوه محمدرضا کلهر را رواج داد [۲۵۱]
زین‌العابدین قزوینی معجز نگار نسخ سده سیزدهم کاتب مخصوص فتحعلی‌شاه قاجار [۲۵۲]
محمدشفیع قزوینی نستعلیق سده یازدهم فرزند عبدالجبار اصفهانی [۴۷]
ملک محمد قزوینی نقاشیخط سده سیزدهم نقاش و خطاط که آثاری از تلفیق این دو به وجود آورده
میرمحمد صدرالدین قزوینی نستعلیق سده دهم
شمس‌الدین قطابی شمس صوفی خطوط ششگانه سده نهم شاگرد محمد بندگیر [۷۶]
محمود قطب مغیثی مُغیثی-سلطانی خطوط ششگانه و نستعلیق سده نهم شاگرد جعفر بایسنقری [۲۵۳]
عمر اقطع خطوط ششگانه اواخر هشتم اوایل نهم معاصر امیر تیمور [۷۶]
آقا ابراهیم قمی نسخ، شکستهٔ نستعلیق و نستعلیق اواخر یازدهم اوایل دوازدهم استاد بزرگترین نسخ‌نویس ایرانی احمد نیریزی [۲۵۴]
قاضی احمدبن میرمنشی قمی نستعلیق سده دهم شاگرد احمد مشهدی مؤلف گلستان هنر [۲۴۸]
قاضی یوسف نستعلیق سده دوازدهم اثری از او در حراج کریستی در ۲۰۱۰ به معرض فروش گذاشته شد [۲۵۵]
محمد حسن قمی شکستهٔ نستعلیق سده یازدهم هم‌عصر و پیرو شیوه شفیعا [۲۵۶]
احمد قوام‌السلطنه حضرت اشرف - منشی‌حضور نستعلیق و شکستهٔ نستعلیق ۱۲۵۲–۱۳۳۴ ش از سیاست‌مداران برجسته که مدتی نخست‌وزیر ایرا ن بود [۲۵۷]
محمدعلی قوچانی میرزا سنگلاخ نستعلیق و شکستهٔ نستعلیق درگذشت ۱۲۹۴ ه‍.ق در بسیاری از کشورها به‌ویژه مصر و‍ عثمانی‍ زیست [۲۵۸][۲۵۹]

ک

ویرایش
نام لقب شیوه تاریخ توضیح منبع
محمود کاتب نستعلیق سده دهم از شاگردان علی‌رضا عباسی و خوشنویسان هرات [۲۶۰]
محمدصالح کاتب الخاقان کاتب الخاقان نستعلیق سده دهم گردآورنده مرقع استانبول [۲۶۱]
محمدکاظم تهرانی میرزا کاظم نستعلیق درگذشت ۱۳۲۵ ه‍.ق سیاه‌مشق‌نویس نامی، فرزند شیخ‌محمد مجتهد، شاگرد سیدعلی حکاک و استاد سیدعباس [۱۶][۲۶۲]
ارغون کاملی خواجه خطوط ششگانه درگذشت حدود۷۵۰ ه‍.ق فرزند عبدالله، شاگرد یاقوت مستعصمی [۲۶۳]
محمد باقر کاشانی نستعلیق سده دهم شاگرد میرمعزالدین کاشانی بعداً به هند رفت [۳۹]
محمد حسین کاشانی طوبی نستعلیق درگذشت پس از ۱۳۱۵ ه‍.ق خوشنویس چاپ سنگی [۱۶]
علی اکبر کاوه نستعلیق ۱۲۷۳–۱۳۶۹ ش از شاگردان عمادالکتاب [۲۶۴]
محمد جعفر کشمیری نستعلیق سده دوازدهم فرند محمدعلی و نبیره محمد حسین کشمیری از خوشنویسان گمنام هند که اثری از او در کتابخانه بادلیان در انگلستان موجود است [۲۶۵]
محمد حسین کشمیری زرین‌قلم - جهانگیرشاهی نستعلیق سده دهم شاگرد میرعلی هروی و از ملازمان اکبرشاه هند [۱۲]
اسدالله کرمانی نستعلیق و خطوط ششگانه درگذشت ۸۹۲ ه‍.ق به سرزمین عثمانی مهاجرت کرد [۲۶۶]
حسن کرمانی غیور شکسته اواخر یازدهم اوایل دوازدهم شاگرد شفیعا، مدتی‍ به وزارت گرجستان مأمور بود [۲۶۷]
محمدزمان کرمانی تبریزی نستعلیق درگذشت ۹۹۴ ه‍.ق او در تبریز نشو و نما کرد [۲۶۸]
محمد مؤمن کرمانی کلیه خطوط درگذشت ۹۴۸ ه‍.ق فرزند عبدالله مروارید استاد سام میرزاصفوی به هند رفت [۲۶۹]
میرزا حسین کفایت خان کفایت خان شکسته نستعلیق سده یازدهم فرزند محمد جعفر کفایت خان و نوه میرزا مقیم خان از وزرا و خوشنویسان دربار اورنگ‌زیب و استاد منشی سیج بهان و چندربهان [۲۷۰]
محمد جعفر کفایت خان کفایت خان - شاهی تعلیق و شکسته نستعلیق درگذشت ۱۰۹۵ ه‍.ق یا ۱۰۶۰ ه‍.ق پدر میرزا حسین کفایت خان، فرزند میرزا مقیم خان و نوه میرزا محمد حسین خوشنویس از خوشنویسان دوران شاه‌جهان و اورنگ‌زیب در هند است که اصلاحاتی در شکسته پدیدآورد [۲۷۰][۲۷۱]
کالکاپرشادکاپیسته موجد نستعلیق سده چهاردهم شاعر پارسی‌گو خوشنویس هندی شاگرد حافظ لطف‌الله لکنهوی در چاپخانه منشی نولکشور در لکنهو خوشنویسی می‌کرد از جمله مثنوی معنوی را کتابت کرده [۲۷۲]
میرحسین کلنگی بخاری نستعلیق سده دهم از شاگردان میرعلی هروی [۱۲]
محمد رضا کلهر نستعلیق ۱۲۴۵–۱۳۱۰ ه‍.ق بنیانگذار شیوه‌ای جدید در نستعلیق [۲۷۳]
ملا علی کوساری کلیه خطوط سده دوازدهم خوشنویس، ادیب، شاعر، موسیقی‌دان [۲۷۴]
دوست‌محمد کوشوانی هروی گامی نستعلیق سده دهم هم‌عصر شاه‌طهماسب، گردآورنده مرقع بهرام میرزا [۲۷۵]
غلامحسین کیمیاقلم کیمیاقلم شکستهٔ نستعلیق درگذشت در سال 1379 ه‍.ش خوشنویس [۱۶]
محمد کاشانی آزاد ثلث و محقق معاصر برنده سه دوره متوالی جایزه خط محقق از ارسیکا و رتبه اول خط ثلث اولین دوسالانه خوشنویسی ایران</ />

گ

ویرایش
نام نگاره لقب شیوه تاریخ توضیح منبع
حسن‌علی‌خان گروسی امیرنظام - سالار عسکر شکستهٔ نستعلیق ۱۲۳۶–۱۳۱۷ ه‍.ق صاحب‌منصب زمان محمدشاه و‍ ناصرالدین شاه مبدع شیوه خاص در‍ شکسته نستعلیق [۱۶۵]
سید علی‌اکبر گلستانه   احتشام‌السادات شکستهٔ نستعلیق ۱۲۷۴–۱۳۱۹ ه‍.ق بهترین شکسته‌نویس پس از درویش عبدالمجید طالقانی [۲۷۶]
علاءالدین محمد گلستانه نستعلیق سده یازدهم از شاگردان ابوتراب اصفهانی معروف به ترابا [۲۷]
گلزار رقم گلزار رقم نستعلیق از خوشنویسان هند قطعه‌ای از او در کتابخانه سرکاری رامپور است [۲۷۷]
گلشن رای نستعلیق اوایل سده دوازدهم از خوشنویسان هند قطعه‌ای از او موزه پیشاور پاکستان موجود است [۲۷۷]
گلشنی‌علی شیخ نستعلیق، شکستهٔ نستعلیق و ثلث ۱۱۱۷–۱۲۰۰ ه‍.ق اهل جونپور هند که به دهلی رفت و در خدمت میرافضل ثابت بود [۲۷۷]
گلشنی کاشانی نستعلیق درگذشت پس از ۹۵۷ ه‍.ق ابتدا سنگ فروش بود به دربار شاه تهماسب رفت و کودکان دربار را تعلیم می‌داد بعد به عتبات و از آنجا به شوشتر رفت [۲۷۸]
محمدافضل گنابادی شکستهٔ نستعلیق اواخریازده اوایل دوازده هم‌عصر و پیرو شیوه شفیعا [۳۱]
گوهرشاد نستعلیق درگذشت ۱۰۳۸ ه‍. ق دختر میرعماد، یکی از چند بانوی خوشنویس [۲۷۸][۲۷۹]

ل

ویرایش
نام لقب شیوه تاریخ توضیح منبع
عبداللطیف لاریجانی کاتب السلطانی نستعلیق درگذشت ۱۲۴۵ ه‍. ق از کاتبان و منشیان دیوان قاجار [۲۸۰]
لاله درگاپرشاد مضطرب نستعلیق و شکسته نستعلیق درگذشت ۱۲۰۰ ه‍. ق از کاتبان و تندنویسان هند مسلط به فارسی، در لکنهو درگذشت [۲۸۱]
لاله لچمی رام‌پندت نستعلیق و شکسته نستعلیق درگذشت ۱۲۲۸ ه‍. ق از خوشنویسان، منشیان و نقاشان هند مسلط به فارسی و عربی شاگرد محمد حفیظ‌خان [۲۸۱]
لالمع نسفی نستعلیق درگذشت پس از ۱۱۰۰ ه‍. ق شاعر و خوشنویس [۲۸۲]
محمدافضل لاهوری قادری آقای ثانی نستعلیق سده دوازدهم خوشنویس هندی در دربار محمدشاه گورکانی [۱۳۶]
نورالدین محمد لاهیجی نورا نستعلیق درگذشت بین ۱۰۵۰ و ۱۰۵۲ه‍. ق از بهترین شاگردان میرعماد [۲۸۳][۲۸۴]
محمدسعید لاهیجی سعیدای گیلانی - بی‌بدل‌خان نستعلیق سده یازدهم به هند رفت، تخت طاووس را او ساخت [۲۸۵]
محمدقاسم لاهیجی حائری نستعلیق سده دهم از خوشنویسان و مشاهیر لاهیجان [۲۸۶]
لطفا اصفهانی نستعلیق درگذشت پس از ۱۱۲۶ ه‍. ق محمدصالح اصفهانی نوشته به هند رفت [۲۸۲]
لطفا تبریزی نستعلیق سده دوازدهم محمدصالح اصفهانی نوشته به هند سفر کرد [۲۸۲]
لطف‌الله حسنی لاریجانی نستعلیق درگذشت پس از ۱۲۳۸ ه‍. ق از کاتبان گمنام دربار فتحعلی‌شاه قاجار [۲۸۷]
میرزا علی محمد لواسانی صفا نستعلیق ۱۲۲۱–۱۲۹۹ ه‍. ق عارف و دانشمند زمان‍ محمدشاه و‍ ناصرالدین‌شاه [۲۷۶]

م

ویرایش
نام لقب شیوه تاریخ توضیح منبع
رضا مافی نقاشیخط ۱۳۲۲–۱۳۶۱ ش از پیشگامان نقاشیخط، شاگرد جلال‌الدین اعتضادی و حسین میرخانی [۲۸۸]
مالک دیلمی نستعلیق ۹۲۴–۹۶۹ ه‍.ق شاگرد میرعلی هروی و استادمیرعماد [۲۸۹][۲۹۰]
مانی شیرازی نستعلیق درگذشت ۹۱۳ یا ۹۱۴ ه‍.ق شاعر و خوشنویس تبریزی که در آنجا به قتل رسید و در محله سرخاب به خاک سپرده شد [۲۹۱]
ماه شرف کردستانی مستوره اردلان نستعلیق ۱۲۲۶–۱۲۶۳ ه‍.ق شاعر و خوشنویس دختر ابوالحسن بیگ قادری و همسر خسروخان اردلان حاکم کردستان بود [۲۹۱]
میرزا مجدالدین ملک الکلام کردستانی ملک الکلام مجدی نستعلیق ۱۲۶۸–۱۳۴۲ ه‍.ق شاعر و خوشنویس فرزند عبدالکریم و پدر عبدالحمید ملک الکلامی بود [۲۹۱]
مبارکشاه قطب تبریزی زرین قلم - خواجه - نسخ‌نویس خطوط ششگانه درگذشت حدود ۷۶۰ه‍.ق از شاگردان یاقوت مستعصمی [۱۰]
سرور مه‌کامه محصص لاهیجانی 'بانو سرور - سرورالدوله لاهیجانی نستعلیق ۱۲۹۱–۱۳۵۶ ش شاعر و خوشنویس ایرانی و فعال حقوق زنان، خواهر اردشیر محصص [۲۹۲]
متین ملاجیون نستعلیق و نسخ زاده ۱۱۵۵ ه‍.ق شاعر و خوشنویس لاهوری [۲۹۳]
مجنون چپ‌نویس - هروی - مشهدی - رفیقی هروی نستعلیق، معکوس و توأمان درگذشت ۹۵۱ ه‍.ق فرزند کمال‌الدین محمود رفیقی، از خوشنویسان و شاعران هرات در دوره سلطان حسین بایقرا، مبتکر خط توأمان [۲۹۴][۲۹۵][۲۹۶]
محب‌علی نایی نایی - هراتی - ابراهیمی نستعلیق درگذشت ۹۹۵ ه‍.ق خوشنویس، نوازندهٔ نی و شاعر، فرزند رستم‌علی، سرپرست کتابخانه ابراهیم میرزا که هنرمندان بزرگی در آن بودند [۲۹۷][۲۹۸][۲۹۹]
محیی هروی نستعلیق سده دهم از شاگردان محمدقاسم شادیشاه، در کتاب مناقب هنروران آمده در این ایام (سال ۹۹۵ ق) در خراسان از وی خوشنویس‌تر نیست [۳۰۰]
محراب بیک اصفهانی نستعلیق درگذشت ۱۰۶۱ ه‍.ق از شاگردان میرعماد [۱۰۱]
محمدابراهیم مشکین قلم نستعلیق سده چهاردهم اهل شیراز «دیوان باباکوهی» را در ۱۳۴۷ ه‍.ق نوشته [۳۰۱]
سلطان محمد بن تغلق جونا خان نسخ حکومت: ۷۵۲–۷۸۵ ه‍.ق از سلاطین تغلقیه سلطنت دهلی که بسیار روان و بامهارت می‌نوشته [۶]
محمد تقی بن محمد علی نسخ درگذشت ۱۲۶۹ه‍.ق از پیروان شیوه احمد نیریزی و از خوشنویسان دربار ناصرالدین شاه [۳۰۲]
محمدتقی میرزا قاجار رکنی - رکن‌الدوله نستعلیق سده سیزدهم فرزند محمدشاه قاجار شاگرد میرزا کاظم تهرانی بود [۳۰۳]
محمد حسن نسخ‌نویس نسخ سده سیزدهم هم دوره با زین‌العابدین اصفهانی [۱۴]
محمد رضا نستعلیق اواخر دهم، اوایل یازدهم خوشنویس دربار محمدقلی قطب شاه در دکن [۳۰۴]
محمد شاه گورکانی روشن اختر نستعلیق ۱۱۳۱–۱۱۶۱ه‍.ق پادشاه گورکانی‌هند که نادرشاه شکستش داد. دو قطعه از آثارش در موزه باستانشناسی دهلی موجود است. [۱۱۸][۱۷۸]
حافظ محمد علی نستعلیق اواخر یازدهم اوایل دوازدهم از خوشنویسان هند فرزند هدایت‌الله زرین قلم [۳۰۵]
حافظ حاجی محمد نستعلیق [۳۰۶]
محمود نستعلیق درگذشت پس از ۱۳۲۰ ه‍.ق فرزند مصطفی موسوی مستوفی [۱۶]
محمود بن علی‌نقی شیرازی نستعلیق درگذشت پس از ۱۳۳۴ ه‍.ق از او آثار چاپ سنگی باقی‌مانده، فرزند و شاگرد علی‌نقی شیرازی [۱۶]
شیخ محمود زرین‌قلم - خفی‌نویس نستعلیق سده دهم شاگرد جعفر بایسنقری [۳۰۷]
زین‌الدین محمود نستعلیق سده دهم از شاگردان سلطان‌علی مشهدی [۹]
محمد صابر صابر نستعلیق ۱۳۲۴-۱۳۹۸ ه ش موسس انجمن خوشنویسان کردستان [۱۴]
علی مخصوص کاتب‌الخاقان دوم نستعلیق درگذشت ۱۳۳۷ ه‍.ق فرزند میرزا حسین‌خان مستوفی معروف به کاتب‌الخاقان است [۳۰۸]
میرزا حسین‌خان مستوفی کاتب‌الخاقان - کاتب السلطان نستعلیق سده سیزدهم همان محمد حسین تهرانی شاگرد‍میرزا غلامرضا اصفهانی‍ و پدر علی مخصوص (کاتب‌الخاقان دوم) است [۳۰۸]
میرزاتقی مستوفی الممالک نستعلیق سده یازدهم مستوفی‌الممالک شاه عباس، شاگرد میرعماد [۱۵۸]
میرمحمد علی خدیوالخطاطین نستعلیق سده یازدهم میرزای سنگلاخ آورده که همسر گوهرشاد و داماد میرعماد بوده‌است [۲۷۸]
حبیب‌الله مسرور نستعلیق درگذشت پس از ۱۳۳۷ ه‍.ق [۱۶]
غلام‌رضا مشعشعی شکسته زاده ۱۳۲۹ ش پژوهشگر و کارشناس نسخه‌های خطی [۳۰۹]
سیداحمد مشهدی نستعلیق درگذشت ۹۸۶ه‍.ق شاگرد میرعلی هروی کاتب و ملازم شاه‌تهماسب [۳۱۰]
علی‌رضا مشهدی نستعلیق سده دهم از شاگردان سیداحمد مشهدی [۳۱۱]
محمدرحیم مشهدی نستعلیق سده دهم از شاگردان سیداحمد مشهدی [۲۴۸]
محمدامین مشهدی نستعلیق سده یازدهم از خوشنویسان دربار اکبر شاه و استاد ابوالبقا موسوی (ممکن است همان حاجی میرک بخاری باشد) [۵۲][۳۱۲]
محمدمسیح الله الحسینی نستعلیق اواخر دهم اوایل یازدهم خطی از او در نگارخانه فری‌یر موجود است
شاه‌محمد مشهدی نستعلیق سده دهم از شاگردان مالک دیلمی [۳۱۳]
سیدحسن‌علی مشهدی نستعلیق سده دهم از شاگردان سیداحمد مشهدی [۲۴۸]
سلطان‌علی مشهدی سلطان‌الخطاطین - قبلة الکتاب نستعلیق ۸۳۹–۹۲۶ ه‍.ق از سرآمدان نستعلیق، مؤلف صراط السطور [۱۰]
نعمت‌الله مشهدی نستعلیق نیمه اول سده یازدهم از شاگردان علی‌رضا عباسی [۲۶۰]
خیرالدین مرعشی خطوط ششگانه درگذشت ۸۷۶ ه‍.ق شاگرد عبداللّه صیرفی که شیوه او را به عثمانی بُرد و شاگردی چون حمداللّه آماسی را پرورش داد [۳۱۴]
مرشد خطاط عطار نستعلیق سده دهم از خوشنویسان مشهور شیراز [۳۱۵]
محمدتقی مروارید نستعلیق سده دهم شاگرد میرمعزالدین محمد کاشانی [۳۹]
شهاب‌الدین عبدالله مروارید بیانی کرمانی نستعلیق، تعلیقو سایر خطوط ۸۶۵–۹۲۲ ه‍.ق وزیر سلطان حسین بایقرا، شاگرد عبدالله طباخ [۱۹۸][۳۱۶][۳۱۷]
مظفرعلی نقاش شاهی نستعلیق ۹۴۰ - حدود ۹۹۰ ه‍.ق شاگرد میرعلی هروی و در نقاشی شاگرد دایی خود کمال الدین بهزاد [۳۱۸]
مولانا معروف بغدادی نستعلیق و خطوط ششگانه درگذشت حدود ۸۳۰ ه‍.ق شاگرد جعفر تبریزی، استاد شمس بایسنقری [۱۴۲]
میرمحمد مقیم تبریزی نستعلیق سده یازدهم شاگرد میرعماد، به دربار شاه‌جهان در هند رفت [۳۱۹]
محمد علی مطلق نسخ سده سیزدهم شاگرد زین‌العابدین اصفهانی [۱۴]
میرمعزالدین محمد کاشانی میر معزّ نستعلیق سده دهم درزمان شاه عباس به هند رفت و بعد بازگشت [۳۴]
محمودخان ملک‌الشعرا ملک‌الشعرا - صبا - شریف نستعلیق و شکسته ۱۲۲۸–۱۳۱۱ه‍.ق خوشنویس، نقاش و شاعر دوره ناصری [۳۲۰]
عبدالحمید ملک الکلامی امیرالکتاب - شرقی کلیه خطوط ۱۲۶۲–۱۳۲۸ ه‍. ش اهل سنندج، فعال در تهران، فرزند عبدالمجید، کتیبه‌نویس آرامگاه حافظ و موزه ایران باستان [۱۶][۳۲۱]
عبدالحی منشی استرآبادی تعلیق درگذشت: ۹۰۷ ه‍.ق برخی او را از واضعین خط تعلیق می‌دانند [۳۲۲]
خواجه اختیار منشی گنابادی تعلیق سده دهم بزرگترین تعلیق‌نویس [۳۲۳]
عباس منظوری نستعلیق زاده ۱۳۰۰ ش فرزند و شاگرد علی منظوری حقیقی تفرشی [۳۲۴]
علی منظوری حقیقی تفرشی نستعلیق و شکسته ۱۲۶۷–۱۳۲۹ ش از شاگردان عمادالکتاب و استاد فرزندش عباس منظوری و نوه‌اش اویس وفسی [۳۲۵]
فصیح الملوک مهام نستعلیق درگذشت پس از ۱۳۳۶ ش شاگرد میرعماد میرفندرسکی [۱۶]
مهدی‌قلی نستعلیق سده دهم شاگرد میرمعزالدین محمد کاشانی [۳۹]
موزون نستعلیق سده یازدهم خوشنویس هندی فرزند شیخ پیر آگره [۶۶]
مولائی نستعلیق سده یازدهم خوشنویس هندی شاگرد عبدالرشید دیلمی [۱۱۸]
میرابراهیم نستعلیق سده یازدهم فرزند میرعماد [۲۷۹]
کمال الدین میرجان نستعلیق شاید لقب میرعلی هروی باشد [۳۰۶]
مولانا میرکی نستعلیق سده دهم فرزند و شاگرد اظهر تبریزی [۹۹]
سیدحسن میرخانی سراج الکتاب نستعلیق ۱۲۹۱–۱۳۶۵ ش از بنیانگذاران انجمن خوشنویسان ایران [۳۲۶]
سیدحسین میرخانی نستعلیق ۱۲۸۶–۱۳۶۱ ش از بنیانگذاران انجمن خوشنویسان ایران [۳۲۶]
سید غلامرضا موسوی خطاط نستعلیق ۱۳۰۱ - ۱۳۸۰ ش از بنیانگذاران انجمن خوشنویسان مشهد و اولین استاد خط رسمی انجمن خوشنویسان مشهد [۳۲۷]
میر دوری نستعلیق سده دهم از شاگردان میرعلی هروی [۱۲]
میرعماد حسنی عمادالملک نستعلیق ۹۶۱–۱۰۲۴ ه‍. ق بزرگترین نستعلیق‌نویس همه دوران‌ها که به فرمان شاه عباس به قتل رسید [۳۲۸][۳۲۹]
میرعماد حسینی میرعماد ثانی نستعلیق درگذشت پس از ۱۰۷۰ ه‍. ق برخی تذکره‌نویسان به اشتباه او را با میرعماد حسنی که نیم قرن پیش از او می‌زیست یکی دانسته‌اند [۳۳۰]
میرعماد غلام شاهی میرفندرسکی نستعلیق و شکستهٔ تحریر درگذشت ۱۳۲۴ ش فرزند میرابوالقاسم مشاورنظام، مدتی منشی و خوشنویس وزارت امور خارجه بود و گلستان سعدی به خط او باقی است [۱۶]

ن

ویرایش
نام لقب شیوه تاریخ توضیح منبع
ناصرالدین علی نستعلیق اواخر نهم اوایل دهم بهارستان جامی را کتابت کرد [۳۳۱]
ناصرالدین محمود شاه نسخ حکومت: ۶۶۴–۶۶۶ ه‍.ق از سلاطین مملوک دهلی، ابن بطوطه گفته قرآنی را به خط او دیده‌است [۶]
علی نائینی نستعلیق درگذشت ۱۳۱۸ ه‍.ق خوشنویس مشهدی که بین ۱۲۷۴ تا ۱۳۱۵ ه‍.ق فعال بوده‌است [۱۶]
غلامعلی نائینی نسخ درگذشت پس از ۱۳۱۵ ه‍.ق شعر هم می‌گفته [۳۳۲]
مریم بانو نائینی نسخ اوایل دوره قاجار سرآمد بانوان خوشنویس [۳۳۳]
مرتضی نجومی آیت‌الله ثلث ۱۳۰۷–۱۳۸۸ ش روحانی خوشنویس، تذهیب‌کار و نقاش [۳۳۴]
مرتضی نجم‌آبادی نستعلیق ۱۲۵۳–۱۳۲۶ ش فرزند محمد، از شاگردان میرزا محمدرضا کلهر که کتابت برخی از کتاب‌های ادبی و تاریخی را انجام داده [۱۷۷]
عبدالوهاب نشاط معتمدالدوله شکسته، نستعلیق و تعلیق درگذشت ۱۲۲۴ه‍.ق وزیر فتحعلی‌شاه شاگرد درویش عبدالمجید [۳۳۵]
ابوالقاسم‌محمد نصیر طرب نستعلیق ۱۲۷۶–۱۳۳۰ه‍.ق فرزند همای شیرازی شاگرد عبدالرحیم افسر [۳۳۶]
نصیر منشی تعلیق، نستعلیق و ششگانه درگذشت ۹۶۲ه‍.ق [۳۳۷]
جهانگیر نظام‌العلما نستعلیق زادهٔ ۱۳۱۴ ش شاگرد علی‌اکبر کاوه [۱۳]
عبدالباقی نواب شکسته زادهٔ ۱۲۹۶ ه‍.ق شاگرد سیدعلی‌اکبر گلستانه، از پزشکان صاحب نام و استاد دانشکده پزشکی و رئیس دانشکده ادبیات اصفهان [۳۳۸]
شیخ نورالله نستعلیق اواخر یازدهم اوایل دوازدهم از خطاطان هند در دروه اورنگ‌زیب شاگرد عبدالرحیم فرمان‌نویس [۳۰۵][۳۳۹]
حافظ نورالله نستعلیق سده سیزدهم شاگرد شیخ نورالله و از خوشنویسان مشهور و زبردست هند در لکنو هنگام حکومت آخرین پادشاه گورکانی بهادرشاه دوم (ح: ۱۸۳۷–۱۸۵۷ م) [۱۸۰][۳۴۰]
نورای اصفهانی نستعلیق درگذشت ۱۰۷۰ ه‍.ق از شاگردان میرعماد که به هند مهاجرت کرد [۱۰۱]
سلطان محمد نور نستعلیق درگذشت ۹۴۰ ه‍.ق شاگرد سلطان‌علی مشهدی [۳۴۱]
عباس نوری تاکری - میرزای بزرگ نستعلیق درگذشت ۱۲۵۵ ه‍.ق قطعاتی را به امر فتحعلی‌شاه‍ از خط‍ میرعماد به بهترین نحو تقلید کرده [۳۴۲][۳۴۳]
محمدرضا بن مرتضی نوری نائیجی نستعلیق و محقق زنده در ۱۳۱۲ ه.ق [۳۴۴]
حمید نیرومند نستعلیق زاده ۱۳۵۰ ش [۱۳]
شاه‌محمود نیشابوری زرین قلم نستعلیق سده دهم از سرآمدان نستعلیق، شاگرد عبدی نیشابوری [۳۴۵]
سلیم نیشابوری نستعلیق سده نهم شاگرد شاه‌محمود نیشابوری [۱۴۶]
احمد نیریزی سلطانی نسخ سده دوازدهم پدیدآورنده شیوه نسخ ایرانی و بزرگترین نسخ‌نویس [۳۴۶]
احمد نیک طلب یاور همدانی نستعلیق زاده ۱۳۱۳ شاگرد علی‌اکبر کاوه، شاعر و خوشنویس [۳۴۷]

و

ویرایش
نام لقب شیوه تاریخ توضیح منبع
فتحعلی واشقانی نستعلیق ۱۳۰۹ - ۱۳۹۱ ش [۱۳]
محمدکاظم واله اصفهانی واله تعلیق، نستعلیق و ناخنی درگذشت ۱۲۲۹ ه‍.ق شاعر و خوشنویس اواخر زند، اوایل قاجار [۳۴۸]
محمدیوسف واله اصفهانی واله سده یازدهم تاریخ‌نگار، شاعر و خوشنویس دوران شاه صفی، شاه عباس دوم و شاه سلیمان [۳۴۹]
علی اشرف والی نستعلیق ۱۲۹۹–۱۳۸۹ ش نگارگر، خوشنویس، تذهیب کار و نقاش که آخرین پیرو مکتب کمال‌الملک بود. [۳۵۰]
محمدطاهر وحید اعتمادالدوله نستعلیق و شکسته سده یازدهم شاعر، خوشنویس و مورخ دوره صفوی [۳۵۱]
وصال شیرازی میرزا کوچک نستعلیق و سایر خطوط ۱۱۹۷–۱۲۶۲ ه‍.ق شاعر، ادیب و خوشنویس دوره قاجار [۳۵۲]
اویس وفسی نستعلیق‌نویس زاده ۱۳۱۰ ش نوه علی منظوری و از شاگردان حسن و حسین میرخانی [۳۵۳]

ه

ویرایش
نام لقب شیوه تاریخ توضیح منبع
محمد هاشم زرگر - اصفهانی نسخ اواخر دوازده، اوایل سیزده فرزند محمد صالح لؤلؤی اصفهانی و پدر میرزا محمد علی محرم [۳۵۴]
سید محمد طاهر هاشمی نسخ و سایر خطوط ۱۲۹۴–۱۳۷۰ ش شاعر و خوشنویس نسخ به شیوهٔ حافظ عثمان اهل کرمانشاه [۳۵۵]
محمدشفیع هروی حسینی شفیعا - پیشوا شکسته و سایر خطوط اواخر یازدهم، اوایل دوازدهم شاگرد‍ مرتضی‌قلی‌خان شاملو‍ مدتی‍ بههند‍ رفت [۳۵۶]
هدایت الله زرین قلم نستعلیق درگذشت ۱۱۱۸ه‍.ق کتابدار اورنگ‌زیب عالمگیر پادشاه گورکانی هند [۳۵۷]
حسن هریسی نسخ ۱۲۸۲–۱۳۶۲ ش از خوشنویسان و کاتبان قرآن در تبریز [۳۵۸]
میر علی هروی کاتب سلطانی - مولانامیرجان نستعلیق درگذشت ۹۵۱ ه‍.ق از سرآمدان‍ نستعلیق، در ۹۳۵ به‌اجبار بهبخارا‍ رفت [۳۵۹]

ی

ویرایش
نام لقب شیوه تاریخ توضیح منبع
یاری بخاری نستعلیق سده دهم [۳۶۰]
یاری شیرازی نستعلیق درگذشت پس از ۹۵۹ ه‍.ق از شاگردان سلطان محمد خندان و از معاصران یاری هروی کاتب و یاری هروی مذهب [۳۶۱][۳۶۲]
یاری هروی کاتب کاتب نستعلیق سده دهم شاگرد محمد اوبهی و محمدقاسم شادیشاه [۳۶۳][۳۶۴]
یاری هروی مذهب مذهّب نستعلیق سده دهم نقاش مذهب، شاعر و خوشنویس دوره سلطان حسین بایقرا [۳۶۵]
یاسمن بو دامغانی ذواللسانین نستعلیق، ثلث، نسخ و شکسته همسر میرزا عسکری دامغانی که مدتی در گلبرگه دکن بود و پس از مرگ شوهرش با یکی از امرای گورکانی ازدواج کرد و در دهلی می‌زیست [۳۶۶]
یاقوت مستعصمی قبلةُ الکُتّاب - امین‌الدین خطوط ششگانه درگذشت ۶۹۸ ه‍.ق بزرگترین ثلث‌نویس، اهل بغداد، هم‌عصر المستعصم بالله [۳۶۷]
میرزا یحیی اصفهانی ادیب‌الخطاطین - واله نستعلیق سده یازدهم خواهرزاده میرزا طاهر وحید قزوینی، پسر عموی جمالای شیرازی و برادر شمسا بینی و برادر زاده تقی مستوفی الممالک [۱۵۸][۳۶۸]
میر یحیی اصفهانی محیی‌الکُتّاب - میرثانی نستعلیق و خطوط‌ششگانه درگذشت ۱۰۵۰ ه‍.ق برادر زن و شاگرد میرعماد پیرو شیوه میرعلی هروی [۱۵۸][۳۶۸]
یحیی دولت‌آبادی حاج میرزاسید نستعلیق ۱۲۴۱–۱۳۱۸ ش سیاستمدار و از پیشقدمان فرهنگ نوین در ایران و نماینده مجلس شورای ملی، شاگرد شاعر و نویسنده و شاگرد غلامرضا اصفهانی [۱۶][۳۶۹]
یحیی دیلمی نستعلیق درگذشت ۱۰۲۴ ه‍.ق با دانشمند و فیلسوف قدیمی مسیحی که علی دستور داد او را از فارس براندازند و دیرش را ویران سازند اشتباه نشود [۳۷۰][۳۷۱]
یحیی قزوینی ملا نستعلیق درگذشت ۱۰۲۴ ه‍.ق خواهرزاده میرعماد که در قزوین زندگی می‌کرد [۳۷۲]
سیف‌الله یزدانی نستعلیق ۱۳۱۰–۱۳۶۲ ش شاگرد علی اکبر کاوه و حسین میرخانی [۳۷۳]
قطب‌الدین یزدی نستعلیق سده دهم شاگرد مالک دیلمی و شاه‌محمود نیشابوری [۳۷۴]
میرزا حسن یزدی شکسته نستعلیق اواخر سیزدهم، اوایل چهاردهم شکسته‌نویس بزرگ شهر یزد [۳۷۵]
محمدباقر یزدی شکسته نستعلیق سده سیزدهم معمولاً دروسط صفحه امضاء خودرا می‌نوشته [۳۶۷]
عبدالعلی یزدی نسخ و شکسته نستعلیق درگذشت پس از ۱۳۴۷ ه‍.ق [۱۶]
یوسف مشهدی خطوط ششگانه درگذشت حدود ۷۰۰ه‍.ق از شاگردان یاقوت مستعصمی [۱۱۵]
یوسف‌علی سبز مشهدی نستعلیق سده نهم شیوه سلطان‌علی مشهدی را دنبال می‌کرد [۳۷۶]

پانویس

ویرایش
  1. ↑ فضایلی ص۶۲۳
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ فضایلی ص ۵۵۷
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ زعیمی، خسرو. هنر و مردم، دوره ۱۶، ش ۱۸۱
  4. ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ فضایلی ۵۷۱–۵۷۲
  5. ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ بیانی. مهدی ص ۶۵۵
  6. ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ ۶٫۳ ۶٫۴ ۶٫۵ Dr. Anjum Rehan. «A Living Islamic Tradition A RELIGION-ORIENTED ART». kahopakistan.com. دریافت‌شده در ۱۷ دی ۱۳۸۹.[پیوند مرده]
  7. ↑ فضایلی ص ۴۷۸ و ۴۸۷ تا۴۸۹
  8. ↑ سید علی آل داود
  9. ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ فضایلی ص ۴۷۱
  10. ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ ۱۰٫۲ ۱۰٫۳ ۱۰٫۴ ۱۰٫۵ فضایلی
  11. ↑ فضایلی ص ۲۹۵–۲۹۹
  12. ↑ ۱۲٫۰۰ ۱۲٫۰۱ ۱۲٫۰۲ ۱۲٫۰۳ ۱۲٫۰۴ ۱۲٫۰۵ ۱۲٫۰۶ ۱۲٫۰۷ ۱۲٫۰۸ ۱۲٫۰۹ ۱۲٫۱۰ ۱۲٫۱۱ ۱۲٫۱۲ ۱۲٫۱۳ ۱۲٫۱۴ ۱۲٫۱۵ فضایلی ۴۷۸
  13. ↑ ۱۳٫۰۰ ۱۳٫۰۱ ۱۳٫۰۲ ۱۳٫۰۳ ۱۳٫۰۴ ۱۳٫۰۵ ۱۳٫۰۶ ۱۳٫۰۷ ۱۳٫۰۸ ۱۳٫۰۹ وبگاه ققنوس - سایت مشاهیر خطاطان ایرانی
  14. ↑ ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ ۱۴٫۲ ۱۴٫۳ ۱۴٫۴ ۱۴٫۵ ۱۴٫۶ ۱۴٫۷ ۱۴٫۸ «اشرف الکتاب». وبلاگ اطلس جامع بیوگرافی هنرمندان ایران زمین. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ اکتبر ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۲۵ شهریور ۱۳۸۹.
  15. ↑ ۱۵٫۰ ۱۵٫۱ فضایلی ص ۳۶۲
  16. ↑ ۱۶٫۰۰ ۱۶٫۰۱ ۱۶٫۰۲ ۱۶٫۰۳ ۱۶٫۰۴ ۱۶٫۰۵ ۱۶٫۰۶ ۱۶٫۰۷ ۱۶٫۰۸ ۱۶٫۰۹ ۱۶٫۱۰ ۱۶٫۱۱ ۱۶٫۱۲ ۱۶٫۱۳ ۱۶٫۱۴ ۱۶٫۱۵ ۱۶٫۱۶ ۱۶٫۱۷ ۱۶٫۱۸ ۱۶٫۱۹ ۱۶٫۲۰ ۱۶٫۲۱ ۱۶٫۲۲ ۱۶٫۲۳ ۱۶٫۲۴ ۱۶٫۲۵ ۱۶٫۲۶ ۱۶٫۲۷ ۱۶٫۲۸ ۱۶٫۲۹ ۱۶٫۳۰ ۱۶٫۳۱ ۱۶٫۳۲ ۱۶٫۳۳ ۱۶٫۳۴ ۱۶٫۳۵ ۱۶٫۳۶ ۱۶٫۳۷ ۱۶٫۳۸ ۱۶٫۳۹ ۱۶٫۴۰ قلیچ‌خانی، حمیدرضا. فهرست خوشنویسان دوران قاجار تا معاصر
  17. ↑ صفی‌الدّین ارموی، عبد الموئمن بن یوسف (۱۳۸۰)، الأدوار فی الموسیقی، تهران: میراث مکتوب، شابک ۹۶۴-۶۷۸۱-۶۲-۴
  18. ↑ نعیمایی عالی، امین (۱۳۸۳)، احوال و آثار صفی‌الدّین ارموی، تهران: فرهنگستان هنر ایران، شابک ۹۶۴-۹۵۷۶۸-۵-۱
  19. ↑ فضایلی ص ۴۰۸ و منابع تاریخی
  20. ↑ فضایلی ص ۵۴۹ و ۵۵۰
  21. ↑ فضایلی ص ۵۷۶–۵۷۷
  22. ↑ فضایلی ص ۵۳۶–۵۳۷
  23. ↑ فضایلی ص ۵۴۱–۵۴۲
  24. ↑ فضایلی ص ۳۶۳
  25. ↑ دکتر بیانی ص ۶۷۷–۶۷۸
  26. ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۶۷۸
  27. ↑ ۲۷٫۰ ۲۷٫۱ فضایلی ص۵۴۶
  28. ↑ فضایلی ص ۳۵۰ و ۵۴۲–۵۴۶
  29. ↑ ۲۹٫۰ ۲۹٫۱ فضایلی ص ۶۲۱
  30. ↑ فضایلی ص ۳۶۷
  31. ↑ ۳۱٫۰ ۳۱٫۱ فضایلی۶۱۷
  32. ↑ فضایلی ص ۳۵۵
  33. ↑ فضایلی ص ۳۵۹
  34. ↑ ۳۴٫۰ ۳۴٫۱ ۳۴٫۲ پیدایش و سیر تحول هنر خط
  35. ↑ پیدایش و سیر تحول هنر خط ص ۸۴
  36. ↑ فضایلی ص ۵۷۳–۵۷۵
  37. ↑ فضایلی ص ۳۶۵
  38. ↑ فضایلی ص ۳۶۴و۳۶۵
  39. ↑ ۳۹٫۰ ۳۹٫۱ ۳۹٫۲ ۳۹٫۳ فضایلی ص۴۹۵
  40. ↑ «جلال‌الدین اعتضادی». وبگاه آفتاب. ۲۲ شهریور ۱۳۸۵. دریافت‌شده در ۲ دی ۱۳۸۹.
  41. ↑ اعتصامی، ابوالحسن. اردیبهشت ۱۳۴۷. شرح حال آقای ابوالحسن اعتصامی. اخبار دانشگاه تهران، شماره ۳۸۴، اردیبهشت ۱۳۴۷، ص ۷–۳۴.
  42. ↑ ۴۲٫۰۰ ۴۲٫۰۱ ۴۲٫۰۲ ۴۲٫۰۳ ۴۲٫۰۴ ۴۲٫۰۵ ۴۲٫۰۶ ۴۲٫۰۷ ۴۲٫۰۸ ۴۲٫۰۹ Dr. Anjum Rehan. «A Living Islamic Tradition A RELIGION-ORIENTED ART». kahopakistan.com. دریافت‌شده در ۱۸ دی ۱۳۸۹.[پیوند مرده]
  43. ↑ فضایلی ص ۳۵۰ و ۳۵۱
  44. ↑ ۴۴٫۰ ۴۴٫۱ فضایلی ص ۳۵۱
  45. ↑ بیانی ص ۴۹۰–۴۹۱
  46. ↑ ۴۶٫۰ ۴۶٫۱ ۴۶٫۲ ۴۶٫۳ ۴۶٫۴ ۴۶٫۵ فضایلی ص ۴۶۰
  47. ↑ ۴۷٫۰ ۴۷٫۱ فضایلی ص ۵۴۸
  48. ↑ بیانی، مهدی ۳۴۱
  49. ↑ فضایلی ص ۴۹۲–۴۹۴
  50. ↑ فضایلی ص ۴۹۱ و ۴۷۳
  51. ↑ ۵۱٫۰ ۵۱٫۱ ۵۱٫۲ فضایلی ص ۴۷۸
  52. ↑ ۵۲٫۰ ۵۲٫۱ ۵۲٫۲ HISTORY - MUGHAL EMPIRE - 2
  53. ↑ بیانی ص ۶۵۹–۶۶۱
  54. ↑ بیانی ص ۶۵۳
  55. ↑ منوچهر قدسی - دانشنامه جهان اسلام - باقر تبریزی
  56. ↑ فضایلی ص ۳۲۴–۳۲۵
  57. ↑ بیانی ص ۶۴۶ به نقل از مناقب هنروران
  58. ↑ عباس خانی، روح‌الله. سیر تطور هنر در آذربایجان. انتشارات سروش. چاپ اول سال ۱۳۸۲ ص. ۱۴۰
  59. ↑ «زندگی‌نامه مرحوم استاد ابراهیم بخت شکوهی». سایت علمی پژوهشگران جوان ایران. ۲۰۱۱-۱۰-۱۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ آوریل ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۴-۰۵.
  60. ↑ فضایلی ص۴۹۹
  61. ↑ ۶۱٫۰ ۶۱٫۱ فضایلی ص ۴۸۷
  62. ↑ ۶۲٫۰ ۶۲٫۱ فضایلی ص ۵۹۵
  63. ↑ ۶۳٫۰ ۶۳٫۱ فضایلی ص ۴۹۶
  64. ↑ رامپوری، سید احمد ص ۱۶۷
  65. ↑ «Abdul Majeed Parveen Raqam». calligraphyislamic.com. دریافت‌شده در ۱۷ دی ۱۳۸۹.
  66. ↑ ۶۶٫۰ ۶۶٫۱ ۶۶٫۲ ۶۶٫۳ ۶۶٫۴ ۶۶٫۵ ۶۶٫۶ فضایلی ص ۵۵۴
  67. ↑ وبگاه آفتاب پیر محمد ثانی
  68. ↑ دهخدا، علی اکبر. لغت‌نامه. ذیل صوفی پیرمحمد به نقل از قاموس الاعلام ترکی[پیوند مرده]
  69. ↑ «Taj-ud-Din Zarreen Raqam». calligraphyislamic.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ دسامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۷ دی ۱۳۸۹.
  70. ↑ فضایلی ص ۳۲۴ و ۳۳۴ و ۴۵۸–۴۶۰
  71. ↑ بیانی، مهدی ص ۴۵۸–۴۶۰
  72. ↑ ۷۲٫۰ ۷۲٫۱ ۷۲٫۲ فضایلی ص ۳۲۳
  73. ↑ فضایلی ص ۵۰۳
  74. ↑ بیانی، مهدی ص ۱۵۲
  75. ↑ شکیباپور
  76. ↑ ۷۶٫۰ ۷۶٫۱ ۷۶٫۲ ۷۶٫۳ فضایلی ص ۳۲۲
  77. ↑ فضایلی ص ۵۲۴ و۵۲۵ و ۳۴۹ و۳۵۰
  78. ↑ بیانی، مهدی ص ۶۸۰–۶۸۳
  79. ↑ فضایلی ۴۷۸ و ۴۹۶
  80. ↑ ۸۰٫۰ ۸۰٫۱ فضایلی ص ۴۹۱
  81. ↑ ۸۱٫۰ ۸۱٫۱ شکیباپور ص ۵۵
  82. ↑ فضایلی ص ۲۴۴ و۳۴۸ و ۳۴۹
  83. ↑ ۸۳٫۰ ۸۳٫۱ پیدایش و سیر تحول هنر خط، ص ۸۱
  84. ↑ فضایلی ص ۳۲۳ و ۴۵۵
  85. ↑ پیدایش و سیر تحول هنر خط ص ۱۶۹
  86. ↑ فضایلی ص۳۶۰
  87. ↑ فضایلی ص ۵۵۲
  88. ↑ ۸۸٫۰ ۸۸٫۱ ۸۸٫۲ فضایلی ص۵۵۲
  89. ↑ «Hakim Sayyid Hamid 'Abbas al-Taqawi al-Bukhari». Library of Congress, African and Middle Eastern Division, Washington, D.C. دریافت‌شده در ۲۰۱۰-۰۹-۳۰.
  90. ↑ «Hakim Sayyid Hamid Selections of Arabic, Persian, and Ottoman Calligraphy: Calligraphers of the Persian Tradition». Library of Congress, African and Middle Eastern Division, Washington, D.C. دریافت‌شده در ۲۰۱۰-۰۹-۳۰.
  91. ↑ فضایلی ص۵۷۵ و ۵۸۷
  92. ↑ فضایلی ص ۵۸۷ و ۵۸۸
  93. ↑ فضایلی ص ۵۸۶ و۵۹۱
  94. ↑ «Malekzadeh, Mojtaba, A biographical sketch of Mirza Gholam Reza Esfahani His life and works». بایگانی‌شده از اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۳ اکتبر ۲۰۰۸.
  95. ↑ سهیلا شیرجی
  96. ↑ فضایلی ص ۵۷۹–۵۶۰
  97. ↑ فضایلی ص و۴۵۶ ۳۲۴
  98. ↑ بیانی، مهدی. ص ۱۱۸
  99. ↑ ۹۹٫۰ ۹۹٫۱ یعقوب آژند ص ۲۰
  100. ↑ فضایلی ص ۳۵۲
  101. ↑ ۱۰۱٫۰ ۱۰۱٫۱ ۱۰۱٫۲ ۱۰۱٫۳ فضایلی ص ۵۳۸
  102. ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۱٫۱۲۷
  103. ↑ ۱۰۳٫۰ ۱۰۳٫۱ بیانی، مهدی. ص ۱۳۰
  104. ↑ بیانی، مهدی. ص ۱۳۱
  105. ↑ ۱۰۵٫۰ ۱۰۵٫۱ دکتر بیانی ص ۱۳۲
  106. ↑ سید احمد رامپوری ص ۷۵
  107. ↑ وبگاه آفتاب- میرزا محسن حالتی اردبیلی
  108. ↑ فضایلی ص۲۴۴ و ۳۳۵
  109. ↑ فضایلی ص۵۵۷
  110. ↑ فضایلی ص ۳۲۸
  111. ↑ فضایلی ۵۴۷–۵۴۸
  112. ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۶۵۵
  113. ↑ «اصفهان / بناهای مذهبی ـ مسجد رحیم خان». وبگاه حوزه هنری. ۲۰ مهر ۱۳۸۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ اکتبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۱ آبان ۱۳۹۰.
  114. ↑ بیانی مهدی ص ۱۳۲
  115. ↑ ۱۱۵٫۰ ۱۱۵٫۱ فضایلی ص ۳۱۷
  116. ↑ بیانی ص ۶۷۹
  117. ↑ فضایلی ص ۵۳۷–۵۳۸
  118. ↑ ۱۱۸٫۰ ۱۱۸٫۱ ۱۱۸٫۲ ۱۱۸٫۳ ۱۱۸٫۴ فضایلی ص ۵۵۶
  119. ↑ فضایلی ص ۵۴۰–۵۴۱
  120. ↑ ۱۲۰٫۰ ۱۲۰٫۱ فضایلی ص ۵۵۵
  121. ↑ رامپوری، سیداحمد ص ۱۶۳
  122. ↑ ۱۲۲٫۰ ۱۲۲٫۱ فضایلی ص ۳۵۷
  123. ↑ فضایلی ۵۸۰
  124. ↑ ۱۲۴٫۰ ۱۲۴٫۱ ۱۲۴٫۲ دکتر مهدی بیانی ص ۱۸۰
  125. ↑ ۱۲۵٫۰ ۱۲۵٫۱ شکیباپور ص ۵۴
  126. ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۱۷۸
  127. ↑ ۱۲۷٫۰ ۱۲۷٫۱ ۱۲۷٫۲ ۱۲۷٫۳ فضایلی ص ۴۷۳
  128. ↑ مهدی بیانی ص ۲۶۸
  129. ↑ فضایلی ص ۵۸۸
  130. ↑ بیانی ۳۷۸تا۳۸۰
  131. ↑ فضایلی ص ۳۳۴ و ۴۶۰
  132. ↑ رامپوری. سیداحمد ص ۱۶۳
  133. ↑ بیانی ۴۰۹–۴۱۱
  134. ↑ فضایلی ص ۵۸۸ و ۵۸۹
  135. ↑ فضایلی ص۵۹۰–۵۹۱
  136. ↑ ۱۳۶٫۰ ۱۳۶٫۱ ۱۳۶٫۲ ۱۳۶٫۳ ۱۳۶٫۴ فضایلی ص ۵۵۳
  137. ↑ «فراتر از نمایشگاه» برنامه نکوداشت» مجتبی ملک‌زاده». وبگاه موزه هنر امام علی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ مه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۱ فروردین ۱۳۹۰.
  138. ↑ فضایلی ص۵۳۳–۵۳۶
  139. ↑ Dr. Muhammad Iqbal Bhutta. «Katib I Kun Fa Yakun, Haji Din Muhammad Lahori, The Calligrapher». allamaiqbal.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ دسامبر ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۷ ژانویه ۲۰۱۱.
  140. ↑ «Munshi Ram». Library of Congress, African and Middle Eastern Division, Washington, D.C. دریافت‌شده در ۲۰۱۰-۰۹-۳۰.
  141. ↑ احترام الدین احمد شاغل عثمانی ص ۱۳۱
  142. ↑ ۱۴۲٫۰ ۱۴۲٫۱ ۱۴۲٫۲ بازیل گری
  143. ↑ ۱۴۳٫۰ ۱۴۳٫۱ بیانی ۲۰۷ و ۲۰۸
  144. ↑ حمیدرضا قلیچ‌خانی. «معرفی نسخه قدیمی و نفیس دیوان حافظ». پایگاه اطلاع‌رسانی خوشنویسی ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ مارس ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۵ بهمن ۱۳۸۹.
  145. ↑ وبگاه آفتاب[پیوند مرده]
  146. ↑ ۱۴۶٫۰ ۱۴۶٫۱ ۱۴۶٫۲ کریم‌زاده تبریزی
  147. ↑ [www. aftab. ir/articles/view/art_culture/arts/c5c1187624725p1. php/آشنایی-با-انجمن-خوشنویسان-پاکستان «آشنایی با انجمن خوشنویسان پاکستان»] مقدار |نشانی= را بررسی کنید (کمک). وبگاه آفتاب. دریافت‌شده در ۱۷ دی ۱۳۸۹.
  148. ↑ فضایلی ص ۳۷۱
  149. ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۴۹۳ تا ۵۱۶
  150. ↑ فضایلی۶۱۸
  151. ↑ دکتر بیانی ص۱۰۷۷ و ۱۰۸۸
  152. ↑ فضایلی ص ۵۸۹
  153. ↑ بیانی ص ۲۲۹–۲۳۰
  154. ↑ بیانی ص ۹۳۱
  155. ↑ احترام الدین احمد شاغل عثمانی ص ۱۳۹
  156. ↑ سید احمد رامپوری ۱۲۸
  157. ↑ فضایلی ص ۴۷۰ و ۴۶۰
  158. ↑ ۱۵۸٫۰ ۱۵۸٫۱ ۱۵۸٫۲ ۱۵۸٫۳ ۱۵۸٫۴ فضایلی ص ۵۳۹
  159. ↑ فضایلی ص۴۹۷
  160. ↑ فضایلی ص ۴۰۶ و ۴۰۷
  161. ↑ فضایلی ۵۷۲–۵۷۳
  162. ↑ دکتر مهدی بیانی
  163. ↑ فضایلی ۶۲۴
  164. ↑ فضایلی ۵۵۰–۵۵۱
  165. ↑ ۱۶۵٫۰ ۱۶۵٫۱ فضایلی ص ۶۳۱
  166. ↑ فضایلی 318
  167. ↑ فضایلی ص ۳۶۰
  168. ↑ «حسن شاملو». فرهنگ دهخدا به نقل از از الذریعة ج ۹ ص ۲۴۳.
  169. ↑ فضایلی ص ۶۱۳
  170. ↑ ۱۷۰٫۰ ۱۷۰٫۱ دکتر مهدی بیانی ص ۱۰۸۶
  171. ↑ حوریه سعیدی (۱۸ اسفند ۱۳۸۸). «زنان خوشنویس (کاتبان وحی)». روزنامه عصر مردم ص ۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ اکتبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۶ دی ۱۳۸۹.
  172. ↑ دکتر بیانی ص ۲۸۸
  173. ↑ دکتر بیانی ص ۲۸۸ و ۲۸۹
  174. ↑ بیانی مهدی. ص ۲۸۹
  175. ↑ بیانی مهدی. ص ۲۸۹–۲۹۰
  176. ↑ بیانی مهدی. ص ۲۹۰–۲۹۱
  177. ↑ ۱۷۷٫۰ ۱۷۷٫۱ فضایلی ۵۹۳
  178. ↑ ۱۷۸٫۰ ۱۷۸٫۱ بیانی ۷۵۲
  179. ↑ مهدی بیانی ص ۷۵۳
  180. ↑ ۱۸۰٫۰ ۱۸۰٫۱ محمد حسین باقری. «تاریخچه خوشنویسی در پاکستان». خانه فرهنگ جمهوری اسلامی در راولپندی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ مه ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱۷ دی ۱۳۸۹.
  181. ↑ فضایلی ۳۰۸
  182. ↑ «میرزا حسن شیبانی کاشانی خطاط معاصر». هنر و مردم. دوره۱۰، ش۱۱۸ (مرداد۵۱): ۱۹–۲۱،
  183. ↑ فضایلی ص۵۰۰
  184. ↑ فضایلی ص ۵۶۱ و ۵۷۰
  185. ↑ ۱۸۵٫۰ ۱۸۵٫۱ فضایلی ص ۵۶۴
  186. ↑ فضایلی ص ۵۶۸–۵۶۹
  187. ↑ ۱۸۷٫۰ ۱۸۷٫۱ فضایلی ص ۵۶۶
  188. ↑ ۱۸۸٫۰ ۱۸۸٫۱ ۱۸۸٫۲ دائرةالمعارف بزرگ اسلامی-امانت خان
  189. ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۵۹۸
  190. ↑ ۱۹۰٫۰ ۱۹۰٫۱ فضایلی ص ۵۶۷
  191. ↑ فضایلی ص۲۴۴
  192. ↑ فضایلی ص ۵۷۰
  193. ↑ فضایلی ص ۵۶۵–۵۶۶
  194. ↑ فضایلی ص۵۶۹–۵۷۰
  195. ↑ بیانی ص ۳۳۳
  196. ↑ فهرست عالمان طالقان
  197. ↑ فضایلی ص ۳۷۰
  198. ↑ ۱۹۸٫۰ ۱۹۸٫۱ بیانی، مهدی ص ۳۵۰–۳۵۲
  199. ↑ فضایلی ص ۳۲۶
  200. ↑ فضایلی ص ۲۰۹–۲۱۰ و ۲۲۸–۲۲۹
  201. ↑ ۲۰۱٫۰ ۲۰۱٫۱ دکتر مهدی بیانی ص ۳۳۷
  202. ↑ بیانی، مهدی ص ۳۲۶
  203. ↑ «احمدمیرک صالحی خراسانی». وبگاه آفتاب. دریافت‌شده در ۱۵ دی ۱۳۸۹.[پیوند مرده]
  204. ↑ بیانی، مهدی ص ۳۲۶ و ۳۲۷
  205. ↑ «محمدمیرک صالحی خراسانی». وبگاه آفتاب. دریافت‌شده در ۱۵ دی ۱۳۸۹.[پیوند مرده]
  206. ↑ فضایلی ص ۳۴۸ و ۳۴۷
  207. ↑ قدسی، منوچهر. صحیفی شیرازی خوشنویس هنرمند عهد صفویه. هنر و مردم سال ۱۳۵۱ شماره ۱۱۴ [۱] ص ۳۵–۳۸
  208. ↑ بیانی، مهدی ص ۳۲۷
  209. ↑ ۲۰۹٫۰ ۲۰۹٫۱ فضایلی ص ۶۲۹
  210. ↑ فضایلی ص ۳۱۸ و ۳۲۱
  211. ↑ فضایلی ص ۳۱۹و۳۲۰
  212. ↑ فضایلی ص ۵۷۵
  213. ↑ سایت آفتاب
  214. ↑ دکتر بیانی ص ۳۴۱
  215. ↑ فضایلی ص ۴۹۷–۵۰۰
  216. ↑ «حافظیه». کیهان فرهنگی سال پنجم شماره ۸ ص ۳–۷. آبان ۱۳۶۷. دریافت‌شده در ۱۲ دی ۱۳۸۹.[پیوند مرده]
  217. ↑ فضایلی ص ۳۰۸
  218. ↑ اطلاعات عمومی اشراقی - شکیباپور ص ۵۳
  219. ↑ فضایلی ص ۶۱۹
  220. ↑ بیانی ۳۵۴–۳۵۵
  221. ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۴۲۳و۴۲۴
  222. ↑ بازیل گری ص۱۱۹
  223. ↑ بیانی ص ۴۲۴ تا ۴۲۶
  224. ↑ «عثمان بن الحسین (الغزنوی) - شاهکارهای خوشنویسی ایرانی». www.reed.edu. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۱۱-۱۹.
  225. ↑ بیانی ص ۹۱۳ تا ۹۱۵
  226. ↑ «نمایشگاه خوشنویسی فاتح عزت‌پور در سنندج برپا می‌شود». خبرگزاری آریا. دریافت‌شده در ۲۵ دی ۱۳۸۹.[پیوند مرده]
  227. ↑ دکتر بیانی ص ۶۹۷
  228. ↑ بصیراحمد حسین‌زاده (۲۷ اسفند ۱۳۸۶). «پانزدهمین سال درگذشت کتیبه نگار حرم رضوی». وبگاه فارسی بی‌بی‌سی. دریافت‌شده در ۲۵ دی ۱۳۸۹.
  229. ↑ رامپوری، سیداحمد ص ۲۳۴
  230. ↑ فضایلی ص ۶۲۴
  231. ↑ بازیل گری ص ۱۲۵
  232. ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۵۴۵ و ۵۴۶
  233. ↑ رامپوری، سید احمد ص ۲۰۰
  234. ↑ فضایلی ص ۵۵۴–۵۵۵
  235. ↑ دانشنامه بزرگ جهان اسلام، رقیه میر ابوالقاسمی، ثلث
  236. ↑ فضایلی ص۵۵۶
  237. ↑ Dr. Anjum Rehan. «A Living Islamic Tradition A RELIGION-ORIENTED ART». kahopakistan.com. دریافت‌شده در ۱۹ دی ۱۳۸۹.[پیوند مرده]
  238. ↑ رامپوری، سید احمد ص ۱۸۲
  239. ↑ فضایلی ص ۴۰۳
  240. ↑ ابراهیم اوا، ص۶۴
  241. ↑ «فایض اردبیلی، حیدرعلی». وبگاه راسخون. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ اوت ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱۸ دی ۱۳۸۹.
  242. ↑ دولت‌آبادی، عزیز. سخنوران آذربایجان. چاپ اول، انتشارات ستوده، ۱۳۷۷
  243. ↑ راهجیری، علی ص ۲۰۶و۲۰۷
  244. ↑ فضایلی ص ۶۲۸–۶۲۹
  245. ↑ فضایلی ص ۳۷۱و۳۷۲
  246. ↑ رام‍پوری، سید احمد ص ۴۱
  247. ↑ شاغل عثمانی، احترام‌الدین ص ۱۰۴–۱۰۵
  248. ↑ ۲۴۸٫۰ ۲۴۸٫۱ ۲۴۸٫۲ ۲۴۸٫۳ ۲۴۸٫۴ فضایلی ص ۴۸۲
  249. ↑ فضایلی ص ۴۶۱ و ۴۶۲
  250. ↑ بیانی ص ۲۳۶–۲۴۱
  251. ↑ فضایلی ص ۵۹۴–۵۹۵
  252. ↑ فضایلی ص ۳۵۷ و ۳۵۸
  253. ↑ فضایلی ص ۳۳۲
  254. ↑ فضایلی ص ۳۵۲و ۳۵۳
  255. ↑ A SAFAVID CALLIGRAPHY PANEL, IRAN, SIGNED AND DATED 1115AH/1704AD | Indian & Southeast Asian Art Auction
    256. | Books & Manuscripts, Iran | Christie's
  256. ↑ فضایلی۶۱۵
  257. ↑ فضایلی ص ۵۹۷
  258. ↑ فضایلی ص ۵۸۵
  259. ↑ پایگاه اطلاع‌رسانی شرکت فناوری اطلاعات رسا(وب سایت پژوهشی و تحقیقاتی کاوشگر استان خراسان شمالی) بازیابی در ۱۲ نوامبر ۲۰۱۲
  260. ↑ ۲۶۰٫۰ ۲۶۰٫۱ فضایلی ص ۴۹۹
  261. ↑ فضایلی ص ۵۲۲
  262. ↑ مرقع رنگین ج ۱
  263. ↑ فضایلی ص ۳۱۶–۳۱۷
  264. ↑ شکیباپور ص ۵۲
  265. ↑ بیانی ص ۶۷۳
  266. ↑ فضایلی ص ۳۳۴ و ۴۶۱ و ۲۴۳
  267. ↑ فضایلی ۶۱۴ و ۶۱۵
  268. ↑ پیدایش و سیر تحول هنر خط ص ۱۴۴
  269. ↑ فضایلی ص ۳۴۶
  270. ↑ ۲۷۰٫۰ ۲۷۰٫۱ رامپوری، سید احمد ص ۲۰۱
  271. ↑ شاغل عثمانی، احترام‌الدین احمد ص ۱۸۰
  272. ↑ رامپوری، سیداحمد ص ۲۰۰ و ۲۰۱
  273. ↑ فضایلی ۵۹۱–۵۹۳
  274. ↑ فضایلی ۵۵۱–۵۵۲
  275. ↑ فضایلی ۵۰۲
  276. ↑ ۲۷۶٫۰ ۲۷۶٫۱ فضایلی ص۶۲۵
  277. ↑ ۲۷۷٫۰ ۲۷۷٫۱ ۲۷۷٫۲ دکتر مهدی بیانی ص ۵۹۳
  278. ↑ ۲۷۸٫۰ ۲۷۸٫۱ ۲۷۸٫۲ دکتر مهدی بیانی ص ۵۹۴
  279. ↑ ۲۷۹٫۰ ۲۷۹٫۱ فضایلی ص۵۳۶
  280. ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۴۱۳
  281. ↑ ۲۸۱٫۰ ۲۸۱٫۱ دکتر مهدی بیانی ص ۵۹۵
  282. ↑ ۲۸۲٫۰ ۲۸۲٫۱ ۲۸۲٫۲ دکتر مهدی بیانی ص ۵۹۶
  283. ↑ فضایلی ص۵۳۳
  284. ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۸۲۷–۸۲۹
  285. ↑ فضایلی ص ۵۰۸–۵۰۹
  286. ↑ وبگاه آفتاب - محمدقاسم لاهیجی حائری
  287. ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۵۹۶–۵۹۷
  288. ↑ وبگاه آثار هنرمندان ایران بایگانی‌شده در ۲۷ دسامبر ۲۰۱۰ توسط Wayback Machine رضا مافی
  289. ↑ پیدایش و سیر تحول هنر خط ص ۱۴۳ و ۱۴۹
  290. ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۵۹۸–۶۰۹
  291. ↑ ۲۹۱٫۰ ۲۹۱٫۱ ۲۹۱٫۲ دکتر مهدی بیانی ص ۶۱۰
  292. ↑ فرخ‌زاد، پوران (۱۳۸۱)، کارنمای زنان کارای ایران (از دیروز تا امروز) ← محصص، سرور، تهران: نشر قطره، ص. ۷۳۲، شابک ۹۶۴-۳۴۱-۱۱۶-۸
  293. ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۶۱۱
  294. ↑ فضایلی ۴۷۸ و۴۸۲ تا۴۸۴
  295. ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۶۱۱–۶۱۶
  296. ↑ «کاتب السلطان». لغت‌نامه دهخدا. دریافت‌شده در ۹ دی ۱۳۸۹.
  297. ↑ بازیل گری ص۱۲۵
  298. ↑ رامپوری، سید احمد ص ۲۱۱
  299. ↑ مهدی بیانی ۶۱۶–۶۱۷
  300. ↑ مناقب هنروران
  301. ↑ بیانی ص ۶۲۶
  302. ↑ فضایلی ص ۳۶۱
  303. ↑ مهدی بیانی ص ۶۷۰
  304. ↑ Rhythm & Verses, Masterpieces of Persian Calligraphy
  305. ↑ ۳۰۵٫۰ ۳۰۵٫۱ فضایلی ص ۵۴۹
  306. ↑ ۳۰۶٫۰ ۳۰۶٫۱ دکتر مهدی بیانی ص ۱۹۵
  307. ↑ فضایلی ص۳۲۵
  308. ↑ ۳۰۸٫۰ ۳۰۸٫۱ فضایلی ص ۵۷۵ و ۵۸۶
  309. ↑ «غلام‌رضا مشعشعی». حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ دسامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۸ دی ۱۳۸۹.
  310. ↑ پیدایش و سیر تحول هنر خط ص ۱۴۰
  311. ↑ فضایلی ۴۷۸ و ۴۸۲
  312. ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۲۲–۲۴
  313. ↑ فضایلی ۴۸۶
  314. ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام autogenerated54 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  315. ↑ بازیل گری ص ۱۳۴
  316. ↑ پیدایش و سیر تحول هنر خط ص۸۰
  317. ↑ میرافضلی، سیدعلی. «بیانی کرمانی». دانشنامه بزرگ اسلامی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ نوامبر ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱۶ دی ۱۳۸۹.
  318. ↑ وبگاه آفتاب
  319. ↑ فضایلی ص ۵۴۰
  320. ↑ فضایلی ص ۶۶۹
  321. ↑ فضایلی ص ۳۷۰ و ۵۹۹–۶۰۰
  322. ↑ فضایلی ص ۴۰۷
  323. ↑ فضایلی ص ۴۰۸ و ۴۰۹
  324. ↑ فضایلی ص ۵۹۹
  325. ↑ فضایلی ص ۵۹۸–۵۹۹
  326. ↑ ۳۲۶٫۰ ۳۲۶٫۱ فضایلی ص۵۹۶
  327. ↑ «سایت آستان قدس رضوی». ۸ فروردین ۱۳۹۸.[پیوند مرده]
  328. ↑ فضایلی ۵۲۲–۵۳۳
  329. ↑ بیانی ص ۵۱۸–۵۳۸
  330. ↑ دکتر بیانی ص ۵۳۸
  331. ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۹۳۷
  332. ↑ فضایلی ۳۶۸
  333. ↑ فضایلی ۳۶۳
  334. ↑ «بی‌همتای عالم خوشنویسی». همشهری آن لاین. ۲۰ دی ۱۳۸۸. دریافت‌شده در ۷ دی ۱۳۸۹.
  335. ↑ فضایلی ص۶۲۲–۶۲۳
  336. ↑ فضایلی ص۵۸۰
  337. ↑ فضایلی ۳۴۶و ۳۴۷
  338. ↑ فضایلی ص ۶۳۲
  339. ↑ رامپوری، سیداحمد ص ۸۳
  340. ↑ شاغل عثمانی، احترام‌الدین احمد ص ۲۰۴–۲۰۶
  341. ↑ پیدایش و سیر تحول هنر خط ص ۱۳۷
  342. ↑ فضایلی ص۵۷۰–۵۷۱
  343. ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۳۴۳–۳۴۸
  344. ↑ «کاتالوگ زیروآکشن خوشنویسی قاجار». اسمارت آکشن. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۷-۲۰.
  345. ↑ بازیل گری ص ۱۲۵ و ۱۲۹
  346. ↑ فضایلی ۳۵۳–۳۵۵
  347. ↑ تاریخ مختصر خط و سیر خوشنویسی در ایران، راهجیری ، علی ، ۱۳۴۵ ، چاپ مشعل آزادی
  348. ↑ فضایلی ص۴۱۰
  349. ↑ لغت‌نامه دهخدا
  350. ↑ علی اشرف والی هنرمند استاد کیهان فرهنگی، اردیبهشت ۱۳۶۶، شماره ۳۸[پیوند مرده]
  351. ↑ فضایلی ص۵۴۴
  352. ↑ فضایلی ص ۵۶۲–۵۶۴ و ۳۵۶
  353. ↑ «اویس وفسی». وب گاه آفتاب. دریافت‌شده در ۱۶ دی ۱۳۸۹.
  354. ↑ پیدایش و سیر تحول هنر خط ص ۶۲۲
  355. ↑ کیهان فرهنگی - اردیبهشت ۱۳۶۵ - شماره ۲۶ ص ۳
  356. ↑ فضایلی ۶۱۴–۶۱۵
  357. ↑ فضایلی ۵۴۹
  358. ↑ یادی از استاد میرزا حسن هریسی (۱۳۶۲–۱۲۸۲) عمری در گستره خوشنویسی، مجله هنر، زمستان ۱۳۶۳، شماره ۷ ص ۱۴۰تا ۱۴۷
  359. ↑ فضایلی ص۳۷۳ تا ۴۷۸
  360. ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۹۶۴
  361. ↑ فضایلی ص۴۷۳
  362. ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۹۶۴ و ۹۶۵
  363. ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۹۶۵ و ۹۶۶
  364. ↑ فضایلی ۴۷۸ و ۵۱۴
  365. ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۹۶۶ و ۹۶۷
  366. ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۹۶۷
  367. ↑ ۳۶۷٫۰ ۳۶۷٫۱ فضایلی ص ۳۱۳–۳۱۶
  368. ↑ ۳۶۸٫۰ ۳۶۸٫۱ دکتر مهدی بیانی ص ۹۶۸
  369. ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۹۶۸ و ۹۶۹
  370. ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۹۶۹ به نقل از هدایت‌الله سپهر
  371. ↑ «یحیی دیلمی». لغت‌نامه دهخدا. دریافت‌شده در ۱۱ دی ۱۳۸۹.
  372. ↑ دکتر مهدی بیانی ص ۹۶۹ به نقل از محمدصالح اصفهانی
  373. ↑ ماهنامه گلستان قرآن، اسفند ۱۳۸۰، شماره ۱۱۲ ص ۱۴ و ۱۵[پیوند مرده]
  374. ↑ فضایلی ص ۴۸۶ و ۴۹۱
  375. ↑ فضایلی ص ۶۲۸
  376. ↑ «یوسف‌علی سبز مشهدی». وب گاه آفتاب. دریافت‌شده در ۲۵ دی ۱۳۸۹.

منابع

ویرایش
برگرفته از «https://fa.wiki.x.io/w/index.php?title=فهرست_خوشنویسان_ایرانی&oldid=40530080»