فرکانس رادیویی

بسامد تابش الکترومغناطیسی در بازهٔ بین ده کیلوهرتز تا سیصد گیگاهرتز

فرکانس رادیویی یا بسامد رادیویی[۱] (کوته‌نوشت به انگلیسی: RF) به محدوده ای از نوسانات در بازهٔ ۳۰ کیلوهرتز تا ۳۰۰ گیگاهرتز گفته می‌شود که معادل است با بسامد موج‌های رادیویی و جریان‌های متناوبی که حامل سیگنال‌های رادیویی هستند. آراِف معمولاً بیشتر از کارکردهای مکانیکی، به کارکردهای الکتریکی اشاره دارد، با این وجود سامانه‌های آراِف مکانیکی نیز وجود دارند.

خواص ویژهٔ جریان آراِف

ویرایش

جریان‌های الکتریکی که با فرکانس رادیویی نوسان می‌کنند، خواص ویژه‌ای دارند که جریان مستقیم یا جریان متناوبی با فرکانس پایین‌تر ندارد. انرژی یک جریان آراِف می‌تواند از هادی آن به صورت تابش الکترومغناطیسی (موج‌های رادیویی) به فضا تابش یابد و این اساس فن‌آوری رادیو است. جریان‌های آراِف وارد ژرفای هادی‌های الکتریکی نمی‌شوند بلکه از روی سطح آن‌ها عبور می‌کنند. به این پدیده اثر پوستی گفته می‌شود. به همین دلیل اگر انسان با هادی حامل جریان زیاد آراِف تماس پیدا کند، ممکن است موجب سوختگی‌های سطحی اما شدید شود که به سوختگی آراِف مشهورند. جریان آراِف می‌تواند به سادگی هوا را یونیزه کند و یک مسیر هادی در آن بسازد. از این ویژگی در واحدهای فرکانس‌بالای جوشکاری با قوس الکتریکی استفاده می‌گردد که در آن از جریان‌هایی با فرکانس بالاتر از فرکانس توزیع استفاده می‌شود. یک ویژگی دیگر قابلیت شارش از سطوحی است که از مواد عایق تشکیل شده‌اند، مانند دی‌الکتریک یک خازن. اگر از کابل برق معمولی برای هدایت استفاده شود، جریان آراِف تمایل دارد که از بن‌بست‌های کابل، مانند محل‌های اتصال، عبور کند و دوباره از راه کابل به منبع بازگردد و منجر به شرایطی می‌شود که به آن موج‌های ایستاده می‌گویند؛ بنابراین آراِف را باید از راه کابل‌های مخصوصی به نام خط انتقال (به انگلیسی: Transmission line) جابجا کرد.

ارتباط‌های رادیویی

ویرایش

برای دریافت سیگنال‌های رادیویی باید از آنتن استفاده شود. با این وجود، از آنجایی که هر آنتن در هر لحظه هزاران موج رادیویی را دریافت می‌کند، استفاده از یک تیونر رادیو ضروری است تا روی یک فرکانس یا بازهٔ فرکانسی خاص تنظیم شود (به انگلیسی: tune in).[۲] برای اینکار معمولاً از یک رزوناتور (به انگلیسی: resonator) - که در ساده‌ترین شکل آن از یک مدار شامل یک خازن و یک القاگر تشکیل شده و یک مدار تنظیم (به انگلیسی: tuned circuit) را ایجاد می‌کند- استفاده می‌شود. رزوناتور نوسان را در یک باند فرکانسی خاص تقویت می‌کند اما نوسان‌های خارج از این باند را کاهش می‌دهد.

فرکانس‌ها

ویرایش
فرکانس طول موج نام کوته‌نوشت[۳]
۳ تا ۳۰ هرتز ۱۰۵کیلومتر-۱۰۴کیلومتر فرکانس بس‌پایین ELF
۳۰ تا ۳۰۰ هرتز ۱۰۴کیلومتر-۱۰۳کیلومتر فرکانس ابَرپایین SLF
۳۰۰ تا ۳۰۰۰ هرتز ۱۰۳کیلومتر-۱۰۰کیلومتر فرکانس فراپایین ULF
۳ تا ۳۰ کیلوهرتز ۱۰۰کیلومتر-۱۰کیلومتر فرکانس بسیارپایین VLF
۳۰ تا ۳۰۰ کیلوهرتز ۱۰کیلومترکیلومتر فرکانس پایین LF
۳۰۰ کیلوهرتز - ۳مگاهرتز ۱کیلومتر-۱۰۰ متر فرکانس متوسط MF
۳ تا ۳۰ مگاهرتز ۱۰۰متر-۱۰متر فرکانس بالا HF
۳۰ تا ۳۰۰ مگاهرتز ۱۰ مترمتر فرکانس خیلی بالا VHF
۳۰۰ مگاهرتز - ۳ گیگاهرتز ۱متر-۱۰سانتی‌متر یواچ‌اف UHF
۳–۳۰ گیگاهرتز ۱۰سانتی‌مترسانتی‌متر فرکانس بسیار بسیار بالا SHF
۳۰–۳۰۰ گیگاهرتز ۱سانتی‌مترمیلی‌متر فرکانس بی‌نهایت بالا EHF

در داروسازی

ویرایش

فرکانس‌های رادیویی ۷۵ سال است که در درمان‌های پزشکی استفاده می‌شوند.[۴] معمولاً در جراحی‌ها کمتر هجومی، از حذف با بسامدرادیویی و زَم‌بَرسایش (به انگلیسی: cryoablation) استفاده می‌شود، از جمله در درمان خواب بی‌دَمی (به انگلیسی: sleep apnea) نیز استفاده می‌گردد.[۵] ام‌آرآی هم از موج‌های رادیویی برای تولید تصویر از بدن انسان استفاده می‌کند.

آراِف به معنای بی‌سیم

ویرایش

هر چند بسامد نمایانگر سرعت نوسان است، بسامد رادیویی یا مخفف آن، آراِف، به معنای رادیو نیز به کار می‌رود و به مخابرات بی‌سیم اشاره دارد و در مقابل ارتباط‌های با اتصال الکتریکی قرار می‌گیرد. برای مثال:

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. «بسامد رادیویی» [فیزیک] هم‌ارزِ «radio frequency»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر دوازدهم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۱۴۳-۶۶-۸ (ذیل سرواژهٔ بسامد رادیویی)
  2. Brain, Marshall (۲۰۰۰-۱۲-۰۷). "How Radio Works". HowStuffWorks.com. Retrieved 2009-09-11.
  3. Jeffrey S. Beasley (۲۰۰۸Modern Electronic Coمیلی‌مترunication (ویراست ۹)، صص. ۴–۵، شابک ۹۷۸۰۱۳۲۲۵۱۱۳۲ مقدار |شابک= را بررسی کنید: checksum (کمک) از پارامتر ناشناخته |coauthors= صرف نظر شد (|author= پیشنهاد می‌شود) (کمک)
  4. Ruey J. Sung and Michael R. Lauer (۲۰۰۰Fundamental approaches to the management of cardiac arrhythmias، Springer، ص. ۱۵۳، شابک ۹۷۸-۰-۷۹۲۳-۶۵۵۹-۴
  5. Melvin A. Shiffman, Sid J. Mirrafati, Samuel M. Lam and Chelso G. Cueteaux (۲۰۰۷Simplified Facial Rejuvenation، Springer، ص. ۱۵۷، شابک ۹۷۸-۳-۵۴۰-۷۱۰۹۶-۷
  6. «ISO/IEC 14443-2:2001 Identification cards — Contactless integrated circuit(s) cards — Proximity cards — Part 2: Radio frequency power and signal interface». Iso.org. ۲۰۱۰-۰۸-۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۱-۱۱-۰۸.