فروردین‌یشت

فروردین یشت یکی از قسمت‌های اوستاست که در ستایش فروهر یا فروشی‌هاست.

یشت

یشت از نظر لغوی هم ریشه با کلمهٔ یَسن و هر دو به معنی پرستش و نیایش است. داستان‌هایی که در یشت‌ها آمده، غالباً همه کوتاهند و فقط اشاره‌ای به آن‌ها شده‌است زیرا مخاطبان همه آن‌ها را می‌دانسته‌اند. بسیاری از داستان‌هایی که خلاصه‌وار در یشت‌ها آمده، در روایت‌های بعدی، مانند ادبیات پهلوی یا شاهنامه یا منابع اسلامی مربوط به ایران، به صورت کامل‌تر و مفصل‌تر ذکر شده‌است. در اوستا ۲۱ یشت و به نام‌های گوناگون وجود دارد.

تقسیم‌بندی یشت‌ها

تقسیم‌بندی هر یشت به بندها که در چاپ‌های کنونی اوستا معمول است و در نسخه‌های خطی دیده نمی‌شود، از ابداع‌های دانشمندان اوستاشناس عصر حاضر و به منظور سهولت استفاده و ارجاع است اما هر یک از یشت‌های بزرگ در نسخه‌های خطی به بخش‌هایی تقسیم می‌گردد که اصطلاحاً کرده نامیده می‌شوند.

فروردین یشت

یشت سیزدهم به‌شمار می‌آید و دارای ۳۱ کرده و ۱۵۸ بند و در ستایش فروهرها یا فروشی‌هاست، که ارواح نگهبان آدمی به‌شمار می‌روند. این یشت مفصل‌ترین یشت است.

در بندهای ۱ تا ۸۴ به توصیف فروهرها و نقش آن‌ها در تکوین جهان و پاسبانی آن‌ها از موجودات جهان اختصاص دارد.

در بند ۱۱ به نقش فروهرها در بسته شدن نطفه در زهدان مادر و نقش آن‌ها در حفظ آن تا هنگام تولد اشاره شده‌است.

بندهای ۴۹ تا ۵۲ متضمن عقیدهٔ قدیمی فرود آمدن فروهرها در پایان سال به خانه‌هایی است که در هنگام حیات صاحب آن بدان تعلق داشته‌است.

در بندهای ۴۵ تا ۴۸ و ۶۹ تا ۷۲ به نقش جنگاوری فروهرها و پیروز گردانیدن فرمانروایانی که او را پرستش می‌کنند، اشاره رفته‌است.

در بندهای ۶۵ تا ۶۸ از نقش فروهرها در تقسیم آب و جلوگیری از خشک سالی سخن رفته‌است.

در بندهای ۳۷ و ۳۸ سخن از جنگ‌های اولیه ایرانیان زرتشتی با قبایل تورانی در میان است که نشانی از آن‌ها در جای دیگر اوستا وجود ندارد. از صور خیال در خور توجه در این بخش از یشت، تشبیه آسمان به پرنده‌ای است که زمین را همانند تخمی در برگرفته‌است (بند دو) و نیز تشبیه آسمان به جامهٔ ستاره نشان، که اهورامزدا آن را در بر کرده‌است.

بخش بعدی این یشت به ستایش هفت دسته از فروهرهای قهرمانان دینی زرتشتی از گیومرث، نمونهٔ نخستین انسان تا سوشیانس اختصاص دارد.

منابع

تفضلی، احمد. تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام. چاپ اول، تهران: انتشارات سخن، ۱۳۷۶