فرودگاه بین‌المللی امام خمینی
فرودگاه بین‌المللی امام خمینی (به انگلیسی: imam khomeini International Airport)(یاتا: IKA، ایکائو: OIIE) اصلی ترین فرودگاه بین المللی در تهران است در محدوده دهستان وهن‌آباد[۲] واقع در شهرستان رباط کریم در جنوب غرب استان تهران (۲۵ کیلومتری شهر تهران)، در مسیر آزادراه تهران-قم و در یک محدوده ۱۴ هزار هکتاری قرار دارد.[۳] این فرودگاه را شرکت شهر فرودگاهی امام خمینی اداره می‌کند و مرکز فعالیت شرکت‌های هواپیمایی ایران ایر، ماهان ایر، هواپیمایی آسمان، قشم ایر، هواپیمایی کاسپین، هواپیمایی تابان و هواپیمایی زاگرس است. تا اوت ۲۰۱۴، فرودگاه امام، میزبان بیش از ۴۰ شرکت هواپیمایی بوده که با بیش از ۷۰۰ پرواز هفتگی تهران را به شهرهایی در بیش از ۳۰ کشور جهان متصل می‌کنند. فاز ۱ فرودگاه بین‌المللی امام خمینی دارای یک پایانه مسافربری فعال با ظرفیت جابجایی ۶/۵ میلیون مسافر و ۱۲۰ هزار تن بار در سال بوده و فاز ۲ فرودگاه نیز در حال ساخت است. در شهریور ۹۳ پل ارتباطی فاز ۱ و ۲ با تغییر کاربری به عنوان پایانه موقت حجاج مورد بهره‌برداری قرار گرفت.[۴] در سال ۲۰۱۶ میلادی ۵۳٬۳۵۹ نشست و برخاست هواپیما در این فرودگاه انجام شد و ۷٬۸۲۱٬۳۶۹ نفر مسافر و ۱۴۸٬۰۲۰٬۴۱۵ کیلوگرم بار از طریق آن جابجا شدند.[۵] به تازگی نیز پایانه سلام این فرودگاه افتتاح شده‌است.
فرودگاه بین‌المللی امام خمینی imam khomeini International Airport | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||
 | |||||||||||||||
| خلاصه | |||||||||||||||
| نوع فرودگاه | عمومی | ||||||||||||||
| مالک | نظام جمهوری اسلامی ایران | ||||||||||||||
| گرداننده | شرکت شهر فرودگاهی امام خمینی | ||||||||||||||
| شهر بکار رفته | کلان‌شهر تهران | ||||||||||||||
| مکان | دهستان وهن‌آباد، شهرستان رباط کریم، استان تهران، ایران | ||||||||||||||
| باز شده در | ۸ مه ۲۰۰۴ | ||||||||||||||
| قطب برای | |||||||||||||||
| منطقه زمانی | IRST (یوتی‌سی ۳:۳۰+) | ||||||||||||||
| ارتفاع از سطح دریا | ۳٬۳۰۵ فوت / ۱٬۰۰۷ متر | ||||||||||||||
| مختصات | ۳۵°۲۴′۵۸″ شمالی ۰۵۱°۰۹′۰۸″ شرقی / ۳۵٫۴۱۶۱۱°شمالی ۵۱٫۱۵۲۲۲°شرقی | ||||||||||||||
| وبگاه | |||||||||||||||
| نقشه‌ها | |||||||||||||||
  IKA موقعیت در ایران  IKA IKA (خاورمیانه) | |||||||||||||||
 | |||||||||||||||
| باندهای فرود | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| آمار و اطلاعات (۲۰۲۲,۰۳,۰۱ - ۲۰۲۳,۰۱,۰۱) | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
تاریخچه
ویرایشپیشنهاد ساخت این فرودگاه به سال ۱۳۴۶ و به پیشنهاد سازمان ایکائو جهت ساخت فرودگاهی مجهز برای استفاده از توان ترانزیتی ایران بین اروپا و آسیا بازمی‌گردد.[۶] این طرح در سال ۱۳۵۱ و با نام «فرودگاه بین‌المللی آریامهر» به تصویب هیئت دولت وقت ایران رسید.[۷] در سال ۱۳۵۶ (۱۹۷۷)، کار ساخت فرودگاه با همکاری چند شرکت آمریکایی و ایرانی آغاز شد. نام شرکت آمریکایی عهده‌دار مشاوره مهندسی و معماری پروژه، Tippetts-Abbett-McCarthy-Stratton (TAMS) بود و همچنین یک سرمایه‌گذاری مشترک محلی بین TAMS و شرکت محلی عبدالعزیز فرمانفرمائیان همکاران به نام TAMS-AFFA تشکیل شد تا طراحی و نظارت کامل بر ساخت و ساز را انجام دهد و فرودگاه را تا سال ۱۳۶۲ (۱۹۸۳ میلادی) با بودجه ۱ میلیارد دلار تکمیل کند ضمن اینکه قرار بود که طراحی اولیه فرودگاه قرار بود شبیه فرودگاه بین‌المللی دالاس-فورث ورث باشد[۸] اما پس از انقلاب ۱۳۵۷، این پروژه رها شد تا اینکه دولت ایران تصمیم به طراحی و ساخت فرودگاه با استفاده از تخصص داخلی گرفت.[۹][۱۰] پس از جنگ و در سال ۱۳۷۴ یک شرکت فرانسوی و چند شرکت ایرانی کار ساخت آن را از سر گرفتند و نهایتاً اردیبهشت ۱۳۸۳ فاز نخست آن به‌طور ناقص افتتاح شد.[۱۱] طی مناقصه‌ای که وزارت راه برگزار کرد، یکی از مهم‌ترین موارد جذب سرمایه‌گذاری خارجی در ایران با حضور شرکت ترکیه‌ای-اتریشی «تاو» رخ داد که مسئول بخش‌های کترینگ و هندلینگ فرودگاه شد.[۱۲][۱۳]
جغرافیا
ویرایششهر فرودگاهی امام در جنوب استان تهران در مسیر بزرگراه تهران-قم واقع شده است. در طی ساخت این فرودگاه، روستای نوده جنوبی از مجموع دهستان وهن‌آباد به طور کلی در مجموعه فرودگاه ادغام شد.[۱۴]
بخش بزرگی از زمین‌های شمال فرودگاه ( اکنون در زیر کمربندی شمالی شهر فرودگاهی) از زمین‌های اهدایی حسن لطیفیان و همسرش زهرا عبداللهی، دو تن از ساکنین محلی برای ساخت و گسترش فرودگاه (پیش از ایجاد شهر فرودگاهی) تشکیل شده است. بخشی از تجهیزات CNS شهر فرودگاهی مانند ILS ویژه تقرب و باند (ران‌وی) راست ۲۹ (29R) به عنوان باند اصلی فرود (لندینگ) هواپیماهای خارجی و تاکسی‌وی کناری در این محدوده قرار گرفته است.[۱۴]
دخالت سپاه در ساخت
ویرایشدر ۲۶ اردیبهشت ۱۳۸۳ فاز نخست از فرودگاه بین‌المللی امام خمینی با حضور وزیر راه و ترابری و مقامات داخلی و خارجی افتتاح شد. در جریان گشایش فرودگاه نیروهای زمینی و هوایی سپاه پاسداران به فرودگاه حمله‌ور و مانع از گشایش و فرود نخستین هواپیما بر آن شدند. علت حمله واگذاری بخشی از خدمات فرودگاه به شرکت ترکیه‌ای «تاو» اعلام شد.[۱۱][۱۵][۱۶][۱۷] میگ‌های سپاه دومین هواپیمایی که قصد فرود در این فرودگاه را داشت به سمت اصفهان هدایت کردند.
مهدی کروبی، رئیس وقت مجلس، این اقدام را آبروریزی برای کشور خواند و هیئت دولت خواستار محاکمه فرماندهان حمله به فرودگاه شد. این عمل سپاه، خاتمی را به شدت عصبانی کرد و وی را تا آستانه استعفا پیش برد. نشریه اکونومیست هم نوشت:
کوشش‌های محمد خاتمی، رئیس‌جمهور ایران برای به ارث گذاشتن فرودگاهی در سطح استانداردهای جهانی برای ایرانیان پیش از اتمام دورهٔ هشت سالهٔ ریاست‌جمهوری‌اش در تابستان آتی حال و هوای خنده‌آوری به خود گرفته‌است.[نیازمند منبع]
احمد خرم وزیر راه و ترابری دولت خاتمی اعلام کرد که تا محاکمه فرماندهان سپاه، فرودگاه افتتاح نخواهد شد. وی بعدها در مصاحبه‌ای با وبگاه کلمه در مورد اتفاقات روز افتتاح فرودگاه ماجرا را از دید خود شرح داد.[۱۸][۱۹]فرودگاه نهایتاً در روزهای آخر دولت محمد خاتمی نیمه‌کاره افتتاح و نگهداری آن با مصوبهٔ مجلس هفتم به شش شرکت ایرانی واگذار شد. در زمان دولت نهم، به دستور رئیس‌جمهور وقت همه پروازهای بین‌المللی تهران از فرودگاه مهرآباد به فرودگاه امام خمینی منتقل شدند.[۲۰][۲۱][۲۲][۲۳]
علت حمله سپاه و فشارهای مجلس هفتم برای لغو قرارداد با شرکت‌های ترکیه‌ای «تاو» و «ترک سل» منافع مالی محافظه‌کاران و حضور شرکت‌های وابسته به ایشان (از جمله شرکت‌های وابسته به قرارگاه خاتم‌الانبیا سپاه[۲۴])در مناقصات بوده‌است. این اقدامات همچنین موجب دلسرد شدن سرمایه‌گذاران خارجی از فعالیت در ایران شد.[۲۵]با شروع به کار مجلس هفتم، این مجلس نیز که کنترل آن در اختیار اصولگرایان قرار داشت وارد عمل شد و انعقاد قرارداد با شرکت ترکیه‌ای «تاو» در فرودگاه بین‌المللی امام خمینی و شرکت ترکیه‌ای «ترک سل» در اپراتور دوم تلفن همراه را منوط به تصویب مجلس کرد. هر دو شرکت ترک با فشار مجلس و سپاه کنار گذاشته شدند. خاتمی در اعتراض به این اقدام مجلس هفتم سفر خود به ترکیه را به تعویق انداخت. مجلس پس از استیضاح خرم وزیر راه و ترابری به گزینه دیگر خاتمی برای این پست (احمد صادق بناب) نیز رأی منفی داد. با آنکه خرم تهدید کرده بود در روز استیضاح پشت پردهٔ حمله به فرودگاه را افشا می‌کند، در روز استیضاح سخنی از این موضوع نگفت.[۲۶][۲۷][۲۸][۲۹][۳۰]استیضاح احمد خرم وزیر راه و ترابری دولت دوم خاتمی در مجلس هفتم و رد گزینه‌های بعدی خاتمی کار افتتاح فرودگاه را بیش از پیش به تعویق انداخت.[۳۱]این فرودگاه دوباره در روزهای آخر فعالیت خاتمی در اردیبهشت ۱۳۸۴ برای بار دوم افتتاح شد.[۳۲]
خطرات فنی
ویرایشدولتهای کانادا و بریتانیا هم‌زمان با افتتاح دوم فرودگاه از اتباع خود خواستند که از سفر از طریق این فرودگاه اجتناب کنند. علت این هشدار وجود برخی اشکالات فنی (از جمله نشست برخی ساختمان‌ها و نگرانی از بروز مشکلاتی در باند فرود) اعلام شد.[۳۳] نمایندگانی از سازمان ایکائو برای بازرسی وضعیت فرودگاه اعزام شدند.[۳۴]
قاچاق کالا
ویرایشدر خرداد ۱۳۸۶ و پس از کشف باند قاچاق کالا توسط برخی مقامات و شرکت‌های ایرانی فعال در فرودگاه، گمرک تجاری این فرودگاه به‌طور موقت تعطیل و ترخیص کالاهای تجاری به گمرک شماره دو فرودگاه بین‌المللی مهرآباد تهران منتقل شد.[۳۵][۳۶][۳۷]در تاریخ ۲۲ دی ۱۳۸۶ اعلام شد که غلام‌حسین باقریان مدیر عامل وقت فرودگاه بین‌المللی امام خمینی از سمت خود برکنار شده‌است. وی از سال ۱۳۷۶ و در جریان ساخت فرودگاه در سِمت معاون عملیاتی آن و از هنگام افتتاح فرودگاه در سال ۱۳۸۳ در سمت عضو مدیر عامل و عضو هیئت‌مدیره فرودگاه فعالیت می‌کرد.[۳۸][۳۹][۴۰]
معمار
ویرایشبرخی منابع از ایرج کلانتری به عنوان طراح فرودگاه امام خمینی نیز نام برده‌اند. اما به گفته علی مقدم (معمار و خواهرزاده کلانتری) بااینکه او سرپرست تیم طراحی این فرودگاه بود اما طراح اصلی فرودگاه، پل آندرو، طراح فرانسوی و طراح فرودگاه شارل دوگل پاریس بود.[۴۱]
پایانه‌ها
ویرایشاز ژوئن ۲۰۱۹ فرودگاه بین‌المللی امام خمینی ۲ پایانه فعال دارد.
پایانه ۱
ویرایشنخستین پایانه فعال، پایانه ۱ نامیده می‌شود که سالیانه مجموعاً ۶٫۵ میلیون مسافر و ۱۲۰٬۰۰۰ تُن بار از این فرودگاه جابه‌جا می‌شود. در سال ۲۰۱۵ میلادی بیش از ۷ میلیون مسافر از این پایانه جابه‌جا شده‌اند و انتظار می‌رود که این رقم در سال ۲۰۱۶ به ۸ میلیون مسافر افزایش یابد.[۴۲]
پایانه سلام (پایانه ۲)
ویرایشدومین پایانه فعال، پایانه سلام نامیده می‌شود و ظرفیت پذیرش ۵ میلیون مسافر در سال را دارد. قرار بود این پایانه در ژوئن ۲۰۱۶ قابل استفاده باشد. ولی مشکلات مالی افتتاح آن را تا ژوئن ۲۰۱۹ به تعویق انداخت. هرچند که این پایانه قرار بود صرفاً برای پروازهای حج استفاده شود، ولی به گفته عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی وقت ایران، از این پایانه برای همه پروازها استفاده خواهد شد.[۴۲] سرانجام پایانه فرودگاهی سلام در تاریخ ۱۸ ژوئن ۲۰۱۹ (۲۸ خرداد ۱۳۹۸) با حضور رئیس‌جمهور و محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی وقت دولت دوازدهم افتتاح شد و قرار شد که از یکم تیر ماه پروازهای بین‌المللی از طریق این پایانه انجام شود. در تاریخ ۱۴ اوت ۲۰۱۹ رسماً نخستین پرواز داخلی این فرودگاه به صورت آزمایشی، از همین پایانه و به مقصد فرودگاه بین‌المللی کیش راه اندازی شد.
پایانه ایرانشهر (پایانه ۳)
ویرایشسومین پایانه، پایانه ایرانشهر نامیده می‌شود که اکنون در مرحله مطالعاتی قرار دارد و قرار است شرکت هلندی مشاوران فرودگاه هلند کار ساخت آن را انجام دهد.[۴۲] این پایانه توانایی پذیرش ۲۰ میلیون مسافر در سال را خواهد داشت و انتظار می‌رود با افتتاح این پایانه ظرفیت جابه‌جایی مسافر در فرودگاه امام خمینی به ۳۰ میلیون نفر در سال افزایش یابد. پس از افتتاح این پایانه، از پایانه ۱ فقط برای پروازهای داخلی استفاده خواهد شد.[۴۳]
جایگاه تشریفات اختصاصی
ویرایشسیآیپی یا جایگاه تشریفات اختصاصی فرودگاه امام خمینی (به انگلیسی: Commercial Important Person) بخشی از این فرودگاه بین‌المللی‌است[۴۴]که در ۷۰۰۰ متر مربع بنا و سه طبقه ساخته شده‌است که مجهزترین CIP کشور است.[۴۵]مسافران ورودی و خروجی فرودگاه بین‌المللی امام خمینی که مایل به استراحت بعد یا قبل از پرواز هستند می‌توانند از سالن مجهز تشریفات و امکانات موجود در آن بازدید و استفاده کنند.[۴۶]این بنا در سه طبقه به‌گونه‌ای طراحی شده‌است که مسافرهای جایگاه به همراه مستقبلین یا مشایعین در فضایی آرام و بدون نیاز به اجرای فرایندهای عادی عملیات فرودگاهی به استراحت بپردازند.[۴۷]
شرکت‌های هواپیمایی و مقصدهای پروازی
ویرایش
3,100miles
مسافری
ویرایشباری
ویرایشامکانات
ویرایش- فرودگاه امام خمینی دارای اینترنت رایگان است که پس از اتصال می‌توانید یک ساعت به صورت رایگان از آن استفاده کنید.
- انشعاب خط ۱ که فرودگاه را به شبکه متروی تهران متصل می‌کند به همت شهرداری تهران در سال ۱۳۹۶ ساخته شده‌است.
- اطلاعات پروازهای روزانه فرودگاه بین‌المللی امام خمینی از طریق سایت این فرودگاه به صورت آنلاین (برخط) قابل دریافت است.[۶۳]
ترابری زمینی
ویرایشفرودگاه بین المللی امام خمینی از شهر تهران با استفاده از ماشین شخصی، مترو، تاکسی و اتوبوس از طریق آزادراه ۷، آزادراه ۵، جاده ۶۵وجاده ۷۱ قابل دسترسی است.
آمار
ویرایشاعزام و پذیرش مسافر:
| سال | مسافر |
|---|---|
| ۹۱ | ۴٬۶۴۴٬۱۵۹ |
| ۹۲ | ۴٬۹۸۶٬۴۷۷ |
| ۹۳ | ۶٬۳۹۳٬۶۹۵[۶۴] |
| ۹۴ | ۷٬۰۰۰٬۲۵۰[۶۵] |
سوانح و حوادث
ویرایش- در ۱۵ دسامبر ۲۰۰۷، یک فروند ایرباس ای۳۳۰ متعلق به هواپیمایی کی ال‌ام که از فرودگاه شیپخول آمستردام رسیده‌بود، با یک فروند ایرباس ای۳۴۰ متعلق به لوفت‌هانزا که قصد داشت به مقصد فرودگاه بین‌المللی فرانکفورت پرواز کند، برخورد کردند. این حادثه در ساعت ۳:۰۰ به‌وقت ساعت رسمی ایران، روی داد و هیچ تلفات جانی در پی نداشت ولی باعث کنسلی پرواز لوفت‌هانزا شد.[۶۶]
- در ۱۵ ژوئیه ۲۰۰۹، پرواز شماره ۷۹۰۸ هواپیمایی کاسپین با هواپیمای توپولف تی یو-۱۵۴ که به مقصد ایروان، ارمنستان در حال پرواز بود، ۱۶ دقیقه پس از برخاستن از باند فرودگاه امام خمینی، در زمینی در استان قزوین سقوط کرد. همهٔ ۱۶۸ مسافر و خدمهٔ این پرواز جان باختند.[۶۷]
- در ۱۸ شهریور ۱۳۹۵ (۸ سپتامبر ۲۰۱۶ میلادی) بالک یک فروند بوئینگ ۷۳۷ متعلق به عمان ایر با بالک یک فروند ایرباس ای۳۱۰ هواپیمایی ماهان برخورد کردند و هر دو هواپیما از ناحیهٔ بال خسارت جزئی دیدند.
- در ۶ مهر ۱۳۹۵ (۲۷ سپتامبر ۲۰۱۶ میلادی) سکان عقب یک فروند ایرباس ای۳۱۰ متعلق به ایران ایر با قسمت انتهایی بندهٔ یک فروند ایرباس ای۳۴۰ هواپیمایی ماهان برخورد کردند و هر دو هواپیما خسارت جزئی دیدند.
- در ۱۸ دی ماه ۱۳۹۸ (۸ ژانویه ۲۰۲۰) پرواز شماره ۷۵۲ هواپیمایی بین‌المللی اوکراین با بوئینگ ۷۳۷ که از فرودگاه بین‌المللی امام خمینی تهران به مقصد فرودگاه بین‌المللی بوریسپیل کیف در حال پرواز بود، در ساعت ۶:۱۲ صبح ۵ دقیقه بعد از بلند شدن به دلیل اصابت موشک پدافند هوایی سپاه پاسداران در صباشهر از توابع شهریار در تهران سرنگون شد و تمامی ۱۷۶ مسافر و خدمه آن جان باختند.
پانویس
ویرایش- ↑ "Traffic Figures". Archived from the original on 28 April 2017. Retrieved 14 February 2018.
- ↑ «مرکز پژوهشها - ایجاد و تشکیل 4 بخش در شهرستان ری تابعه استان تهران به مرکزیت شهرری». web.archive.org. ۲۰۱۵-۰۵-۰۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ مه ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۴-۲۷.
- ↑ "The Introduce of Imam Khomeini International Airport (OIIK)". Aviation Telecommunications Engineering. Iranian Airport and Air Navigation Company, Mehrabad International Airport Zone, Meraj Blvd., Tehran, Iran: Civil Aviation Technology Association, ATE Association. 29.
- ↑ «افتتاح رسمی پل ارتباطی و ترمینال موقت حجاج فرودگاه بین‌المللی امام خمینی». پایگاه خبری بنیاد مستضعفان. ۲۲ شهریور ۱۳۹۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۴.
- ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب
<ref> غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نامToolAutoGenRef2وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ Dinmore, Guy (12 July 2000). "Tehran counts on airport to turn chapter in history". Financial Times. ProQuest 248934220.
- ↑ رویداد۲۴، پایگاه خبری، تحلیلی (۱۳۹۷/۰۹/۱۹–۱۳:۱۷). «ماجرای پرحاشیه افتتاح فرودگاه امام چه بود؟ / وزیر فرهنگ عمان را از دستشویی بیرون کشیدند!». fa. دریافت‌شده در 2020-03-25. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ Construction in the Middle East. Jim Antoniou, Economist Intelligence Unit (Great Britain). Published by Econmist Intelligence Unit. 1978 pp.41
- ↑ رویداد۲۴ (۱۳۹۷/۰۹/۱۹–۱۳:۱۷). «ماجرای پرحاشیه افتتاح فرودگاه امام چه بود؟ / وزیر فرهنگ عمان را از دستشویی بیرون کشیدند!». fa. دریافت‌شده در 2020-03-25. از پارامتر ناشناخته
|=صرف‌نظر شد (کمک); تاریخ وارد شده در|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ Construction in the Middle East. Jim Antoniou, Economist Intelligence Unit (Great Britain). Published by Econmist Intelligence Unit. 1978 pp.41
- ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ «BBC Persian». www.bbc.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۱۴.
- ↑ "New Tehran airport gears up for opening". MEED Middle East Economic Digest. 45 (50): 17. 14 December 2001. Gale A81478237.
- ↑ Stroud, John (1980). Airports of the World. London: Putnam. pp. 172-174. ISBN 9780370300375.
- ↑ ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ «The Introduce of Imam Khomeini International Airport (OIIK)» [معرفی فرودگاه بین المللی امام خمینی]. Aviation Telecommunications Engineering. ش. ۲۹. Iranian Airport and Air Navigation Company: Civil Aviation Technology Association. ATE. آوریل ۲۰۲۴.
- ↑ «BBC Persian». www.bbc.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۱۴.
- ↑ «BBC Persian». www.bbc.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۱۴.
- ↑ «BBC Persian». www.bbc.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۱۴.
- ↑ www.asriran.com https://www.asriran.com/fa/news/650570/احمد-خرم-از-فرودگاه-امام-2-هزار-هکتار-سهم-می‌خواستند-من-ندادم-به-من-گفتند-سرمایه‌گذاری-که-برای-فرودگاه-آوردی-صهیونیست-است. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۱-۲۱. پارامتر
|عنوان= یا |title=ناموجود یا خالی (کمک) - ↑ چگونه جنگنده‌های سپاه، افتتاح فرودگاه امام را متوقف کردند/ روایت وزیر راه دولت اصلاحات بایگانی‌شده در ۱۳ نوامبر ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine، (سایت کلمه).
- ↑ «BBC Persian». www.bbc.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۱۴.
- ↑ «BBC Persian». www.bbc.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۱۴.
- ↑ تعویق بهره‌برداری از فرودگاه جدید تهران(بی‌بی‌سی فارسی)
- ↑ "CHN.ir is under construction" (به انگلیسی). Archived from the original on 21 May 2008. Retrieved 2024-06-14.
- ↑ هدف تحریم آمریکا؛ قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا سپاه(بی‌بی‌سی فارسی)
- ↑ ' بیگانه هراسی محافظه‌کاران ایران سرمایه‌گذاران خارجی را دلسرد می‌کند '(بی‌بی‌سی فارسی)
- ↑ تعویق سفر خاتمی به ترکیه در اعتراض به مصوبه مجلس(بی‌بی‌سی فارسی)
- ↑ انتقاد دولت از طرح مجلس در مورد قراردادهای خارجی(بی‌بی‌سی فارسی)
- ↑ ضربه فلج‌کننده مجلس به دولت خاتمی(بی‌بی‌سی فارسی)
- ↑ مجلس، به وزیر پیشنهادی خاتمی رای نداد(بی‌بی‌سی فارسی)
- ↑ دلایل مبهم مخالفت محافظه کاران با وزیر پیشنهادی محمد خاتمی(بی‌بی‌سی فارسی)
- ↑ مجلس ایران رای به برکناری وزیر راه داد(بی‌بی‌سی فارسی)
- ↑ فرودگاه امام خمینی برای دومین بار افتتاح می‌شود(بی‌بی‌سی فارسی)
- ↑ بازگشایی بزرگ‌ترین فرودگاه ایران در میان هشدار بریتانیا و کانادا(بی‌بی‌سی فارسی)
- ↑ تلاش ایران جهت کسب اعتبار برای فرودگاه امام خمینی(بی‌بی‌سی فارسی)
- ↑ تخلفات گسترده در گمرک فرودگاه امام و توقف صدور بارنامه جدید بایگانی‌شده در ۲۴ مارس ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine (بازتاب، ۲۲مرداد۱۳۸۶)
- ↑ سکوت رئیس گمرک درباره قاچاق از فرودگاه امام بایگانی‌شده در ۳ آوریل ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine(روزنامه اعتماد، ۱۶ آبان ۱۳۸۶)
- ↑ کشف شبکه قاچاق کالا در فرودگاه امام (فارس، ۱۸خرداد۱۳۸۶)
- ↑ مدیر عامل فرودگاه امام خمینی برکنار شد (رادیو زمانه)
- ↑ «مدیر کل بزرگ‌ترین فرودگاه ایران برکنار شد» (رادیو فردا)
- ↑ مدیر فرودگاه امام خمینی برکنار شد(بی‌بی‌سی فارسی)
- ↑ بی‌تا ملکوتی (۴ اسفند ۱۴۰۱). «ایرج کلانتری، معماری مدرن با یک امضای شخصی». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۳۰.
- ↑ ۴۲٫۰ ۴۲٫۱ ۴۲٫۲ http://www.aviationiran.com/2016/06/30/update-on-the-new-ikia-terminals-air-astana-started-tehran-flights/.
{{cite web}}: Missing or empty|title=(help) - ↑ "نسخه آرشیو شده". Archived from the original on 8 August 2016. Retrieved 14 July 2016.
- ↑ «مقررات بهداشتی (فرودگاه بین‌المللی یزد)». فرودگاه یزد. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ آوریل ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۶ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «VIP و CIP». cipikia.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ نوامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۱۵.
- ↑ «VIP و CIP به چه معنا هستند؟!». cipikia.com. ۲۰۱۸-۰۱-۱۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ ژانویه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۵ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ جایگاه تشریفات اختصاصی. «cip فرودگاه امام». دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۶-۱۴.
- ↑ "AIR ARABIA ABU DHABI 2023 NETWORK ADDITIONS – 29JAN23". Aeroroutes. Retrieved 30 January 2023.
- ↑ "Austrian Airlines Resumes Tehran Service in May 2023". AeroRoutes. 6 March 2023. Retrieved 6 March 2023.
- ↑ "China Southern Airlines to resume flights to Tehran". Living in Tehran. 5 September 2022. Retrieved 8 September 2022.
- ↑ "CONVIASA RESUMES SYRIA SERVICE FROM LATE-MAY 2023". Aeroroutes. Retrieved 25 March 2023.
- ↑ "Fly Arna announces Yerevan-Tehran flights". Retrieved 11 July 2023.
- ↑ "FlyOne Armenia launches regular flights between Yerevan and Tehran". Retrieved 6 June 2023.
- ↑ "IRAN ASEMAN RESUMES TEHRAN – IZMIR SERVICE FROM JUNE 2023". 27 June 2023.
- ↑ "Jazeera Airways Destinations". 13 July 2023.
- ↑ "Mahan Air NS23 Tehran – Kirkuk Operations".
- ↑ "Mahan Air resumes flights between Tehran and Sulaymaniyah on 10JUN18. One weekly, A310. #Iran". Twitter (به انگلیسی). 24 May 2018.
- ↑ "SOMON AIR OPENS THE ROUTE DUSHANBE–TEHRAN". SomonAir. 31 January 2023. Archived from the original on 21 March 2023. Retrieved 6 August 2023.
- ↑ lufthansa-cargo.com - Routes & flight schedules retrieved 6 September 2020
- ↑ "Qatar Airways Cargo". Retrieved 2 September 2020.
- ↑ turkishcargo.com - Flight Schedule retrieved 9 March 2022
- ↑ "Iran Air files network expansion in S18".
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ ژانویه ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۴ مارس ۲۰۱۱.
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۵ اکتبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۹ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۵ اکتبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۹ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ "Lufthansa, KLM planes collide at IKIA". پرس تی‌وی. Archived from the original on 25 December 2007. Retrieved 5 January 2008.
- ↑ "Iranian Airliner Crashes in Northwest, Killing 168". بلومبرگ ال.پی. Retrieved 15 July 2009.