فرهاد مشیری
فرهاد مشیری (۱۳۴۲ – ۲۷ تیر ۱۴۰۳)[۱] نقاش ایرانی بود. وی نخستین هنرمند اهل خاورمیانه بود که کار او در سال ۲۰۰۸ به قیمتی بیش از یک میلیون دلار به فروش رسید.[۲] فرهاد مشیری در سال ۲۰۱۲ در فهرست ۵۰۰ هنرمند برتر جهان قرار گرفت.[۳]
فرهاد مشیری | |
|---|---|
| زادهٔ | ۱۳۴۲ |
| درگذشت | ۲۷ تیر ۱۴۰۳ (۶۰–۶۱ سال) |
| علت مرگ | سکته قلبی |
| ملیت | ایران |
| محل تحصیل | مؤسسه هنرهای کالیفرنیا |
| شناخته‌شده برای | نخستین هنرمند اهل خاورمیانه که کار او به قیمتی بیش از یک میلیون دلار به فروش رسید. |
| همسر | شیرین علی‌آبادی |
زندگی
ویرایشفرهاد مشیری در سال ۱۳۴۲ در شیراز زاده شد. پدر او مالک چند سینما در شیراز بود و او از نوجوانی به سینما و هنر علاقه‌مند شد. او در سال ۱۳۵۸ به ایالات متحده رفت و در حومه لس آنجلس ساکن شد.[۳] وی در آنجا تحصیلات مقدماتی را به پایان برد و در سال ۱۳۶۰ در مؤسسه هنرهای کالیفرنیا مشغول به تحصیل شد. او پس از ۱۲ سال اقامت در ایالات متحده، در سال ۱۳۶۸ به ایران بازگشت و از آن پس به کار تهیه و تولید پویانمایی رایانه‌ای و کتاب برای کودکان به سفارش سازمان یونیسف پرداخت.[۳] او با همسرش شیرین علی‌آبادی در لواسان زندگی و کار می‌کرد.
فرهاد مشیری، در سال ۱۳۷۸ با الهام از خُم‌ها و کوزه‌های سفالینی که در شیراز دیده بود، یک سلسله نقاشی کشید که بعدها به نقاشی‌های کوزه معروف شدند. این آثار، نقاشی‌های مینی‌مالیستی از کوزه‌های سفالین در بوم‌های بزرگ، تخت و با پس‌زمینه‌هایی تک‌رنگ بودند که به روی نقش سطح کوزه‌ها، کلمات یا عباراتی ساده چون عشق، گذشته، گذشته است یا فقط من در قالب خطاطی و خوشنویسی ایرانی، با مرکب و رنگ و حروف درشت حک شده بود. این آثار مورد توجه هنر دوستان و منتقدان هنر قرار گرفت. نمونه دیگر استفاده مشیری از شمایل‌های جهانی را می‌توان در نقاشی قالیچه پرنده (۱۳۸۶) یافت که با قیمت بی‌سابقه‌ای در حراجی کریستیز به فروش رفت.[۳] همچنین در سال ۱۳۹۲ تابلوی باغ مخفی او در یک حراجی در شهر دبی به قیمت ۹۸۷٬۷۵۰ دلار به فروش رفت.[۲]
علاقه مشیری به کیچ و پاپ آرت در کارهای او قابل مشاهده است. منشأ بسیاری از المان‌های بصری مورد استفادهٔ مشیری را پویانمایی‌ها، فیلم‌ها، داستان‌های مصور، کتاب‌های کودکان و آگهی‌های تبلیغاتی تشکیل می‌دهند. استفاده وی از عباراتی از شعرهای کلاسیک، سریال‌های آبکی و آهنگ‌های پاپ، مرز میان هنر و کلیشه را در آثار او کمرنگ کرده است. مشیری با انتخاب تصاویری با منشأ دوپهلو که هم به فرهنگ عامهٔ ایرانی و هم آمریکایی اشاره دارد در واقع نگاه پیچیده‌ای به تعریف هویت فرهنگی ایرانیان است.[۴]
اثر فقط تو در هشتمین حراج تهران در دی ۱۳۹۶ به مبلغ یک میلیارد تومان به فروش رفت.[۵] فقط تو دو کوزه، هر یک به ابعاد ۱۰۰×۱۳۲ سانتی‌متر است. یکی به رنگ تیره و نمادی از تنهایی، غم و اندوه است که بر پیکر آن واژه «فقط» به رنگ سیاه نقش بسته و کوزه دیگر به رنگ روشن، نمادی از عشق، شادی و دوستی که بر آن واژه «تو» به رنگ سفید نوشته شده است. این دو کوزه مکمل یکدیگرند و در عین حال گویای سیری عاشقانه از «خود» به «دیگری» است.[۵] همچنین اثر خوابم یا بیدارم از مجموعه نقاشی‌های کوزه در دوازدهمین حراج تهران ویژه هنر معاصر ۲۷ دی ۱۳۹۸ در هتل پارسیان آزادی، با قیمت ۱ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان به فروش رفت.[۶]
استفاده مشیری از مواد گرانقیمتی مانند مهره، مروارید، کریستال‌های گران‌قیمت سواروفسکی در کنار اشیاء روزمره و خم‌ها و کوزه‌های سفالی، چاقو، و بررسی طنزآمیز و انتقادی از کلمات و عبارات، و توانایی وی در ترکیب پاپ آرت، کیچ و هنر مفهومی کارهای را منحصر به فرد می‌کنند. آثار مشیری بیننده را به مکاشفه وا می‌دارند.[۷]
در تیر ۱۴۰۳ اثری از او به نام شماره‌های سیاه روی سفید به قیمت ۱۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان به فروش رفت.[۷]
درگذشت
ویرایشفرهاد مشیری در ۲۷ تیر ۱۴۰۳ در پی سکته قلبی در لواسان درگذشت.[۱]
نمایشگاه‌ها
ویرایش- نمایشگاه‌های انفرادی
- نمایشگاه‌های گروهی
- نیویورک، اوما، گوتنبرگ، اسلو، تالین (۲۰۰۵)
- برلین، بارسلونا، ژنو، مونیخ، نیویورک (۲۰۰۴)
- مادرید، بارسلونا، شارجه، سوئد، بوستون (۲۰۰۳)
- گالری شمارهٔ ۱۳ خیابان ونک، تهران ۱۳۸۱
- گالری شمارهٔ ۱۳ خیابان ونک، تهران ۱۳۸۰
- دوسالانهٔ نقاشی تهران، موزهٔ هنرهای معاصر تهران، ۱۳۷۲
- نمایشگاه نقاشی، گالری دروثی گلدین، لوس آنجلس ۱۳۶۸
- چیدمان چهار صدایی، لوس آنجلس ۱۳۶۴[۸]
منابع
ویرایش- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ کیانوش فرید (۲۰۲۴-۰۷-۱۸). «فرهاد مشیری، گران‌ترین نقاش ایران با «عشق» و «چاقو»». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۷-۱۸.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ «یک میلیون دلار برای «باغ مخفی» فرهاد مشیری». رادیو فردا. ۱۳۹۲-۰۱-۲۸. دریافت‌شده در ۲۸ تیر ۱۴۰۳.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ «با "فرهاد مشیری" هنرمند میلیون دلاری بیشتر آشنا شویم». ایسنا. ۱ اردیبهشت ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۲۸ تیر ۱۴۰۳.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ «فرهاد مشیری». آرت گالریز.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ «فرهاد مشیری (متولد 1342) – حراج تهران». tehranauction.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۷-۱۸.
- ↑ «فرهاد مشیری (متولد 1342) – حراج تهران». tehranauction.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۷-۱۸.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ کیانوش فرید (نقاش و روزنامه‌نگار) (۲۸ تیر ۱۴۰۳). «درگذشت فرهاد مشیری؛ گران‌ترین نقاش ایران با «عشق» و «چاقو»». بی‌بی‌سی فارسی.
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ «فرهاد مشیری». مجله هنری طاووس. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ مارس ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۲۸ آوریل ۲۰۱۳.