فاطمه سپهری
فاطمه سپهری (زادهٔ ۱۳۴۳) کنشگر سیاسی، فعّال در زمینهٔ حقوق زنان، دموکراسی‌خواه و زندانی سیاسی اهل ایران است. او و برادرش محمدحسین سپهری از امضاکنندگان نامهٔ درخواست استعفای خامنهای رهبر جمهوری اسلامی هستند.[۱][۲] شوهر سپهری از جانباختگان جنگ ایران و عراق است. فاطمه سپهری به اتهام «اخلال در نظم و آسایش عمومی، تشویش اذهان عمومی و نشر اکاذیب» از سوی جمهوری اسلامی به حبس و شلاق محکوم شده‌است.[۳][۴]
فاطمه سپهری | |
|---|---|
 | |
| زادهٔ | ۱۳۴۳ (۵۹–۶۰ سال) |
| ملیت | ایرانی |
| محل تحصیل | دانشگاه فردوسی مشهد |
| پیشه‌ها |
|
| شناخته‌شده برای | امضای بیانیهٔ ۱۴ زن کنشگر درون ایران در پشتیبانی از بیانیه ۱۴ فعال سیاسی، زندانی سیاسی، مخالفت با خامنهای |
| مخالف | نظام جمهوری اسلامی ایران |
| خویشاوندان | محمدحسین سپهری (برادر) |
زندگی
ویرایشفاطمه سپهری زادهٔ ۱۳۴۳ است. در سال ۱۳۸۳ و در ۴۰ سالگی در کنکور دانشگاه شرکت کرد و موفق شد در دورهٔ لیسانس مدیریت بازرگانی در دانشگاه فردوسی مشهد قبول شود و مدرک کارشناسی خود را از این دانشگاه دریافت کند.[۵]
فاطمه سپهری فرزند ابراهیم،[۶] همسرش را در طی جنگ ۸ سالهٔ ایران و عراق و در اوایل دههٔ ۶۰، از دست داد و سرپرستی فرزندش به حکم دادگاه و برخلاف رضایت سپهری، به پدر همسرش (به عنوان ولی شرعی) داده شد.[۷]
بازداشت
ویرایشفاطمه سپهری در تاریخ ۱۴ مرداد ۱۳۹۸، به عنوان یکی از حامیان 14 نفره زن کنشگر از امضاکنندگان بیانیهٔ 14 کنشگر ایرانی [۸][۹][۱۰][۱۱][۱۲][۱۳] بود که از بیانیهٔ ۱۴ فعّال سیاسی برای کناره‌گیری خامنهای از حکومت و نیز گذار از جمهوری اسلامی، پشتیبانی کرد[۱۴][۱۵] و پس از آن، در ۲۰ مرداد ۱۳۹۸ به همراه برادرش محمدحسین سپهری به دست مأموران امنیتی در مشهد، بازداشت شد[۱۶][۱۷][۱۸][۱۹][۲۰][۲۱][۲۲][۲۳] و ابتدا به بازداشتگاه ادارهٔ اطلاعات مشهد و سپس به زندان مرکزی (وکیل‌آباد) مشهد، منتقل شد.[۲۴]
اتهام‌ها و محکومیت
ویرایشاو به حکم دادگاه انقلاب مشهد، به اتهام توهین به اسلام، اهانت به خمینی و خامنهای، براندازی حکومت جمهوری اسلامی، تبلیغ علیه نظام، مصاحبه با رسانه‌های معاند نظام، تشویش اذهان عمومی، نشر اکاذیب، برهم زدن امنیت ملی، اخلال در نظم عمومی با تجمع کردن،[۲۵][۲۶][۲۷] در حکم اولیه، به ۶ سال حبس[۲۸][۲۹][۳۰][۳۱][۳۲][۳۳][۳۴] و پس از کاهش یافتن حکم، به ۳ سال و شش ماه حبس[۳۵][۳۶] و نیز دو بار (یک بار، به ۷۰ ضربه و بار دیگر، به ۸۴ ضربه، و روی‌هم‌رفته، ۱۵۴ ضربه) شلاق، محکوم شد. [۳۷][۳۸][۳۹] که این حکم به دلیل همسر شهید بودن، به‌مدت ۵ سال تعلیق شد؛[۴۰] با این حال، از زمان بازداشتِ دوباره (۷ مهر ۱۳۹۸)[۴۱] تا آزادی مشروط (۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۹)، نزدیک به ۹ ماه را در زندان گذاراند.[۴۲][۴۳][۴۴][۴۵]
سپهری از حقِ داشتن وکیل (تعیینی)، محروم بوده و مدتی، حق دسترسی به تلفن و دیدار با خانواده را نداشت.[۴۶]
ازادی و اعتراض به عفو رهبری
ویرایشاو پس از تعلیق محکومیت در پیامی ویدیویی گفت:
«من کوتاه نمی‌آیم، ساکت نمی‌نشینم، حرف برای گفتن، خیلی دارم؛ این راه را ادامه می‌دهم و سکوت نمی‌کنم».[۴۷]
وی پیش‌تر (در ۲۲ فروردین ۱۳۹۹) نیز در اعتراض به آزادی‌اش بر پایهٔ عفو رهبری، گفته بود:
«من عفو رهبری نمی‌خواهم؛ زیرا رهبری را قبول ندارم. من کاری نکردم [جرمی انجام نداده‌ام]. [سران حکومت جمهوری اسلامی] جنگ تحمیلی را راه انداختند و بچه‌های مرا بی‌پدر کردند و ۳۸ سال زندگی مرا به تاراج بردند، حالا به من می‌خواهند عفو بدهند! مگر من چه کار کردم؟! تمام اتهامات مرا ابتدا ثابت کنند، بعد، مرا به زندان ببرند، ابد بدهند، اعدامم کنند. من عفو خامنهای را نمی‌خواهم؛ عفو را به کسانی بدهد که رهبر را دوست دارند».[۴۸]
واکنش‌ها
ویرایشمورگان اورتگاس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا با نام بردن از عبدالرسول مرتضوی، هاشم خواستار، محمد نوری‌زاد، محمدحسین سپهری، فاطمه سپهری و چند تن دیگر، کیفر طولانی‌مدت آن‌ها را به دلیل «درخواستشان برای ایجاد تغییرات سیاسی»، محکوم کرد و خواستار آزادی فوریشان شد.[۴۹][۵۰][۵۱][۵۲]
بازداشت مجدد
ویرایشفاطمه سپهری در روز چهارشنبه ۳۰ شهریور ۱۴۰۱ در پی یورش مأموران امنیتی به منزل وی بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شد.[۵۳] این بازداشت پس از آخرین مصاحبه فاطمه سپهری با تلویزیون ایران اینترنشنال و همزمان با خیزش ۱۴۰۱ ایران صورت گرفته بود.[۵۴]
در آبان ۱۴۰۱ دختر فاطمه سپهری در پیامی ویدیویی اطلاع داد که مادرش از زمان بازداشت در زندان انفرادی در سازمان اطلاعات مشهد نگهداری شده است و پس از تحمل بیش از یک ماه سلول انفرادی به سختی می‌تواند حرف بزند. مراجعه خانواده به بازپرس پرونده و معاون دادستان دادگاه مشهد برای انتقال او به بند عمومی بی‌فایده بوده است.[۵۵]
سپهری در ۱۳ آذرماه در پیامی صوتی از درون زندان مشهد مردم را به اتحاد و همبستگی دعوت کرد و از مردم خواست که از فراخوان اعتراضات ۱۴، ۱۵ و ۱۶ آذر حمایت کنند و نگذارند که خون ژیناها، کیانها، خدانورها، ابوالفضلها و حدیثها فراموش شود. وی همچنین افزود «تا جمهوری اسلامی از بین‌نرود، ما روز خوش نداشته‌ایم و نخواهیم داشت».[۵۶]
فاطمه سپهری، اوایل اسفند ۱۴۰۱ توسط دادگاه انقلاب اسلامی به ۱۸ سال زندان محکوم شد. ۱۰ سال از این حکم که توسط «قاضی منصوری» صادر شده «برای تبلیغ علیه نظام، پنج سال برای همکاری با دول متخاصم، دو سال برای توهین به خمینی و خامنهای، و یک سال برای یک اتهام دیگر» صادر شده است. فاطمه سپهری گفته بود حاضر نیست برای بخشش از خامنهای درخواستی کند.[۵۷]
برادر فاطمه سپهری به نقل از غلامحسین دوست‌علی مکی، وکیل خانم سپهری فاطمه سپهری، پنج‌شنبه سوم فروردین ۱۴۰۲ نوشت: «پرونده خانم فاطمه سپهری، مطروحه در شعبه اول دادگاه انقلاب اسلامی مشهد، که به تحمل ۱۸ سال حبس محکوم شده بود، متأسفانه به دلیل عدم قبول و تأیید وکالت من، حکم صادره مورد اعتراض قرار نگرفته و از تاریخ ۲۱ اسفند ماه ۱۴۰۱ قطعی و مجازات اشد لازم‌الاجرا است.»[۵۷]
بر اساس ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی، مجازات اشد یعنی ۱۰ سال حبس برای او قابل اجرا است.[۵۸]
در ۹ بهمن ۱۴۰۳، اصغر سپهری، برادر فاطمه و محمدحسین سپهری، اعلام کرد جلسه تفهیم اتهام فاطمه و محمدحسین، ۸ بهمن در شعبه ۹۰۵ دادگاه انقلاب مشهد برگزار شد. در این دادگاه برای فاطمه سپهری و محمدحسین سپهری، دو اتهام تحت عناوین «توهین به رهبری» و «تبلیغ علیه نظام» صادر شد. اصغر سپهری گفت، بیانیه خواهر و برادرش که در ۶ دی خطاب به علی خامنهای منتشر شد، باعث تشکیل جلسه بازپرسی شده است. در آن بیانیه، فاطمه و محمدحسین سپهری گفته بودند: «علی خامنهای، اوضاع تو از یک ماه پیش بشار اسد هم وخیم‌تر شده و دیگر نه توان سرکوب داری و نه فرصتی برای فریب‌کاری باقی مانده است.» جلسه بازپرسی به صورت مجازی برگزار شد. به گفته اصغر سپهری، فاطمه از بازپرس خواسته «دوربین را فعال کند تا بتواند او را ببیند، اما بازپرس از این کار امتناع کرده است.» اصغر سپهری فاش کرد، «بسیاری از افرادی که با خواهر و برادرم برخورد دارند، چه در زندان و چه در جلسات دادگاه، از انتشار نام یا تصویر خود به‌شدت واهمه دارند»؛ به گفته او، «این ترس به وضوح نشان‌دهنده این است که آنان از سقوط قریب‌الوقوع رژیم جمهوری اسلامی و پاسخگویی در برابر اعمالشان هراس دارند.»[۵۹]
جستارهای وابسته
ویرایشمنابع
ویرایش- ↑ «فاطمه سپهری، فعال سیاسی: ملت ایران ۴۲ سال است به گروگان گرفته شده». ایندیپندنت فارسی. ۲۰۲۱-۰۶-۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۲۰.
- ↑ «فاطمه سپهری، از امضاکنندگان نامه انتقادی به خامنهای، آزاد شد». webcache.googleusercontent.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۲۰.
- ↑ «آزادی فاطمه سپهری، یکی از امضاکنندگان نامه درخواست استعفای آیت‌الله خامنهای - BBC News فارسی». webcache.googleusercontent.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۲۰.
- ↑ «فاطمه سپهری از امضاکنندگان بیانیه برای استعفای خامنهای پس از آزادی: سکوت نمی‌کنم، این راه را ادامه می‌دهم». ایران اینترنشنال. ۲۰۲۰-۰۵-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۲۰.
- ↑ Mohammed (۲۰۱۹-۰۸-۱۷). «فاطمه سپهری؛ زنی از مشهد «مقدس» در جستجوی سکولار دموکراسی». توانا. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۲۰.
- ↑ «گزارشی از وضعیت پرونده فعالان مدنی و صنفی بازداشت شده در مشهد». خبرگزاری هرانا.
- ↑ سمت نو، سری 12، قسمت 10. «فاطمه سپهری». manototv. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ سپتامبر ۲۰۲۲.
- ↑ «محکومیت قطعی چهار نفر از امضاکنندگان نامه درخواست استعفای خامنهای به بیش از ۴۰ سال زندان». صدای آمریکا.
- ↑ «چهارده کنشگر زن طی بیانیه‌ای خواهان استعفای خامنهای و گذار از جمهوری اسلامی شدند». ایران اینترنشنال. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ نوامبر ۲۰۲۰.
- ↑ «شش تن از چهارده زن امضاکننده «بیانیه استعفای خامنهای» طی دو هفته بازداشت شدند». ایران اینترنشنال. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ سپتامبر ۲۰۲۰.
- ↑ «تداوم بازداشت هشت زن امضاکننده «بیانیه برای استعفای خامنهای» بدون دسترسی به وکیل». ایران اینترنشنال. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ اكتبر ۲۰۲۰. تاریخ وارد شده در
|archive-date=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «دادگاه پرونده درخواست کنندگان استعفای خامنهای برگزار می‌شود». کمپین دفاع از زندانیان سیاسی و مدنی.
- ↑ «بازداشت کمال جعفری یزدی؛ امضاکننده بیانیه نه به جمهوری اسلامی». کمپین دفاع از زندانیان سیاسی و مدنی.
- ↑ «فاطمه سپهری». اطلس زندان‌های ایران.
- ↑ «فاطمه سپهری کیست که یک تنه در برابر خامنه ای ایستاده‌است؟!». ایران گلوبال.
- ↑ «یک زن دیگر از امضا کنندگان بیانیه درخواست استعفای آیت‌الله خامنهای بازداشت شد». بی‌بی‌سی.
- ↑ «جمعی از امضا کنندگان نامه درخواست استعفای آیت‌الله خامنهای بازداشت شدند». بی‌بی‌سی.
- ↑ «محمدحسین سپهری و فاطمه سپهری محاکمه شدند». human rights in iran.
- ↑ ««خواست استعفای خامنهای علی‌رغم بازداشت‌ها ادامه پیدا می‌کند»». دویچه وله.
- ↑ «وزارت اطلاعات دستگیری ۱۴ فعال مدنی در مشهد را تأیید کرد». دویچه وله.
- ↑ «بازداشت شماری از فعالان مدنی و صنفی در مشهد». خبرگزاری هرانا (ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشری در ایران).
- ↑ «تداوم بازداشت و اعتصاب غذای فعالین مدنی و صنفی بازداشت شده در مشهد». خبرگزاری هرانا.
- ↑ «بازداشت چند فعال سیاسی در مقابل دادگاه انقلاب مشهد». کمپین دفاع از زندانیان سیاسی و مدنی.
- ↑ «کرونا در زندان وکیل‌آباد؛ انتقال فاطمه سپهری به بندی دیگر – گفتگو با فاطمه ملکی». رادیو زمانه.
- ↑ «نامه به خامنه ای؛ دادگاه تجدیدنظر چهار فعال مدنی را به ۴۰ سال حبس محکوم کرد». خبرگزاری هرانا (ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشری در ایران).
- ↑ «فاطمه سپهری با تعلیق محکومیت از زندان مشهد آزاد شد». هرانا.
- ↑ «برگزاری جلسه دادگاه فاطمه و محمدحسین سپهری در مشهد». خبرگزاری هرانا.
- ↑ «هشت امضاکننده نامه درخواست استعفای خامنهای، در مجموع به ۷۲ سال زندان محکوم شدند». صدای آمریکا.
- ↑ «هشت تن از نویسندگان نامه درخواست «استعفای خامنهای» به ۷۲ سال زندان محکوم شدند». رادیو فردا.
- ↑ «محکومیت تعدادی از درخواست‌کنندگان استعفای رهبر ایران و حامیانشان به مجموعاً ۷۲ سال زندان». بی‌بی‌سی.
- ↑ «امضا کنندگان درخواست استعفای رهبر؛ هشت فعال مدنی در مشهد مجموعاً به ۷۲ سال حبس محکوم شدند». هرانا.
- ↑ «۷۲ سال زندان و تبعید، مجازات درخواست استعفای ولی فقیه». iran-tc. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ مه ۲۰۲۱.
- ↑ «امضا کنندگان درخواست استعفای رهبر؛ هشت فعال مدنی در مشهد مجموعاً به ۷۲ سال حبس محکوم شدند». خبرگزاری هرانا.
- ↑ «بیانیه جمعی از فعالان سیاسی، مدنی و حقوق بشر در حمایت از امضاءکنندگان بیانیه موسوم به ۱۴ تن». کمپین دفاع از زندانیان سیاسی و مدنی.
- ↑ «نامه به خامنه ای؛ دادگاه تجدیدنظر چهار فعال مدنی را به ۴۰ سال حبس محکوم کرد». خبرگزاری هرانا (ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشری در ایران).
- ↑ «از سه تا ۱۶ سال زندان؛ احکام قطعی چهار درخواست‌کننده استعفای آیت‌الله خامنهای». بی‌بی‌سی.
- ↑ «ارجاع پرونده ۵ فعال مدنی به دادگاه انقلاب». خبرگزاری هرانا.
- ↑ «فاطمه سپهری از امضاکنندگان بیانیه برای استعفای خامنهای پس از آزادی: سکوت نمی‌کنم، این راه را ادامه می‌دهم». ایران اینترنشنال.
- ↑ «آزادی فاطمه سپهری، یکی از امضاکنندگان نامه درخواست استعفای آیت‌الله خامنهای». بی‌بی‌سی.
- ↑ «تعلیق مجازات فاطمه سپهری». isna.
- ↑ «فاطمه سپهری، فعال مدنی به زندان وکیل آباد مشهد منتقل شد». خبرگزاری هرانا.
- ↑ «یکی از امضاءکنندگان نامه درخواست استعفای خامنهای به‌طور مشروط آزاد شد اما می‌گوید سکوت نمی‌کند». صدای آمریکا.
- ↑ «فاطمه سپهری، از امضاکنندگان نامه انتقادی به خامنهای، آزاد شد». رادیو فردا.
- ↑ «فاطمه سپهری از زندان وکیل آباد مشهد آزاد شد». کمپین دفاع از زندانیان سیاسی و مدنی.
- ↑ «فاطمه سپهری از زندان وکیل آباد مشهد آزاد شد». کمپین دفاع از زندانیان سیاسی و مدنی.
- ↑ «فاطمه سپهری». اطلس زندان‌های ایران.
- ↑ «فاطمه سپهری از امضاکنندگان بیانیه برای استعفای خامنهای پس از آزادی: سکوت نمی‌کنم، این راه را ادامه می‌دهم». ایران اینترنشنال.
- ↑ «فاطمه سپهری، از امضاء کنندگان بیانیه ۱۴ نفر: «خامنهای رهبر من نیست، عفو او را نمی‌خواهم»». اطلس زندان‌های ایران.
- ↑ «حمایت آمریکا از نویسندگان نامه برای درخواست استعفای خامنهای از رهبری؛ خواستار آزادی آن‌ها هستیم». صدای آمریکا.
- ↑ «حمایت آمریکا از درخواست کنندگان استعفای رهبر ایران». fa.al-ain.
- ↑ «حمایت آمریکا از نویسندگان نامه برای درخواست استعفای خامنهای از رهبری». خبرنامهٔ ملی ایرانیان.
- ↑ «حمایت آمریکا از نویسندگان نامه برای درخواست استعفای خامنهای از رهبری؛ خواستار آزادی آن‌ها هستیم». melliun.
- ↑ «فاطمه سپهری، فعال مدنی ساکن مشهد بازداشت شد». حقوق بشر در ایران.
- ↑ «بازداشت فاطمه سپهری، فعال مدنی ساکن مشهد». جامعه آریایی.
- ↑ «دختر فاطمه سپهری: مادرم پس از تحمل بیش از یک ماه سلول انفرادی به سختی می‌تواند حرف بزند». ایران اینترنشنال. ۱ آبان ۱۴۰۱. دریافت‌شده در ۱ آبان ۱۴۰۱.
- ↑ «حمایت فاطمه سپهری از فراخوان اعتراضات ۱۴، ۱۵و ۱۶ آذر». ایران اینترنشنال. ۱۳ آذر ۱۴۰۱. دریافت‌شده در ۱۳ آذر ۱۴۰۱.
- ↑ ۵۷٫۰ ۵۷٫۱ «حکم ۱۸ سال حبس فاطمه سپهری تأیید شد». صدای آمریکا. ۳ فروردین ۱۴۰۲. دریافت‌شده در ۴ فروردین ۱۴۰۲.
- ↑ https://www.iranintl.com/202401112384
- ↑ «اتهام «توهین به رهبر و تبلیغ علیه نظام» به فاطمه و محمدحسین سپهری». صدای آمریکا. ۹ بهمن ۱۴۰۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ ژانویه ۲۰۲۵. دریافت‌شده در ۲۸ ژانویه ۲۰۲۵.