محمد عوفی
نورالدین محمد عوفی بخاری مشهور به محمد بن محمد عوفی بخاری و سدیدالدین محمد عوفی؛ ملقب به سدیدالدین یا نورالدین تاریخنگار، زندگینامهنویس، مترجم و ادیب خراسانی اواخر سدهٔ ششم و اوایل سدهٔ هفتم هجری بود. وی از اعقاب عبدالرحمان بن عوف از صحابه پیامبر بود و به همین سبب خاندان او به عوفی شهرت دارند. محمد عوفی در نگارشِ گلچین قطعات ادبی متبحر بود.[۱]
زندگی
ویرایشوی در بخارا تحصیل کرد و سپس به ماوراءالنهر، خراسان و سیستان سفر کرد. او تا اواخر حکومت علاءالدین محمد خوارزمشاه در خراسان به سر میبرد، و ضمن دیدار و گفتوگو با بزرگان و مشاهیر، به گردآوری اطلاعات تاریخی دست پیدا میکرد که در کتابهایش ثبت شدهاست. در هنگام هجوم مغول به هندوستان مهاجرت کرد و روزگار را در دستگاه مملوکهای سلسله غوریان در ایالت سند گذارند. از اواخر عمرش و چگونگی و تاریخ مرگش همچون اوایل زندگی و تولدش آگاهی در دست نیست.[۲]
کتابشناسی
ویرایش- لباب الالباب: محمد عوفی، مصحح عزیزالله علیزاده، تهران: انتشارات فردوس، ۱۳۹۱، ۵۲۰ صفحه. شابک ۳۵۰۰۳۲۰۹۶۴۹۷۸[۳]
- جوامع الحکایات و لوامع الروایات، کتابی در چهار بخش و هر بخش در ۲۵ باب و مشتمل بر ۲۰۰۰ حکایات گوناگون.[۳]
- تاریخ ملوک ترکستان.[۳]
- دیوان مدایح السلطان که تنها چهار بیت اَز آن باقی ماندهاست.[۳]
- ترجمه الفرج بعد الشده اثر قاضی ابوعلی المحصن بن علی بن محمد بن داود التنوخی از عربی به فارسی برگرداند.[۳]
پانویس
ویرایشمنابع
ویرایشبر پایه دادههایی در: تاریخ ادبیات
- دهخدا، علیاکبر، لغتنامه دهخدا جلد ۳۵ شماره مسلسل۸۵، به کوشش زیر نظر محمد معین.، تهران: دانشگاه تهران، سازمان لغتنامه
- عوفی، سدیدالدین محمد (۱۳۸۲)، «مقدمه»، گزیدهٔ جوامع الحکایات و لوامع الروایات، به کوشش به کوشش جعفر شعار.، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، شابک ۹۶۴-۴۴۵-۳۰۰-X
- لباب الالباب: محمد عوفی، مصحح عزیزالله علیزاده، تهران: انتشارات فردوس، ۱۳۹۱، ۵۲۰ صفحه. شابک ۹۷۸۹۶۴۳۲۰۵۰۰۳