علیرضا مشایخی

علیرضا مشایخی آهنگساز و موسیقی‌دان ایرانی در ۴ بهمن ۱۳۱۸ خورشیدی در تهران متولد شد.

علیرضا مشایخی
علیرضا مشایخی در ۱۹ بهمن ۱۴۰۲
اطلاعات پس‌زمینه
نام تولد	علیرضا مشایخی
زاده	۴ بهمن ۱۳۱۸ (۸۴ سال) تهران
ژانر	موسیقی مدرن موسیقی کلاسیک موسیقی سمفونیک ایرانی
ساز(ها)	پیانو ویلن
سال‌های فعالیت	دههٔ ۱۳۴۰ خورشیدی تاکنون
اعضا	هیئت علمی گروه موسیقی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران
سازهای اصلی
پیانو
دانشگاه	آکادمی موسیقی وین
استاد(ها)	هانس یلینک کارل شیسکه
بنیانگذار	گروه موسیقی تهران و ارکستر موسیقی نو

برخی او را پایه‌گذار موسیقی مدرن در ایران و از نخستین آهنگ‌سازان مدرنیست ایرانی می‌دانند.

علیرضا مشایخی نخستین آهنگ‌سازی است که به شکل گسترده‌ای، پیام‌آور نوگرایی در موسیقی ایران است، و نخستین آهنگساز ایرانی است که موسیقی الکترونیک تصنیف کرده است. آثار وی بیش از شصت سال است که در داخل و خارج از ایران اجرا می‌شوند.

زندگی هنری

علیرضا مشایخی در سی‌امین دورهٔ جشنواره موسیقی فجر، ۳۰ بهمن ۱۳۹۳

علیرضا مشایخی در ۴ بهمن ۱۳۱۸ خورشیدی در تهران به‌دنیا آمد. تحصیلات متوسطه را در مدرسهٔ علمیهٔ تهران به‌پایان رساند. و مبانی موسیقی ایرانی، موسیقی کلاسیک و پیانو را به ترتیب نزد لطف‌الله مفخم پایان، حسین ناصحی و افلیا کمباجیان آموخت.

مشایخی در سال ۱۳۳۶ خورشیدی تحصیلات خود را در رشته آهنگسازی در آکادمی موسیقی و هنرهای نمایشی وین پی گرفت. مهم‌ترین استادان او در زمان اقامت در وین، هانس یلینگ (نظریه‌پرداز برجسته مکتب دوم وین) و کارل شیسکه بودند. مشایخی پس از به‌پایان رساندن دورهٔ آهنگسازی در آکادمی موسیقی وین، به منظور تحقیق و پژوهش در زمینه موسیقی الکترونیک به اوترخت هلند رفت و در آنجا در سمینارهای گوناگون از جمله سمینارهای گوتفرید میشائیل کونیگ شرکت جست و به مدت پانزده سال به عنوان آهنگساز مهمان با انستیتو زونولوگی هلند همکاری داشت. او در این مدت اساس موسیقی چند فرهنگی را پی‌ریزی کرد.

علیرضا مشایخی در اثنای پژوهش‌های تجربی‌اش، صورت‌بندی نوینی از رویکرد چندفرهنگی ارائه داده و از پیشگامان موسیقی موسوم به چندفرهنگی است. مشایخی از معدود آهنگسازانی است که در سه زمینه فرم، ساختار چندصدایی و نتاسیون، آهنگسازی مؤلف به شمار می‌رود.

او در دههٔ ۱۳۵۰ خورشیدی قطعه‌ گسترش شماره ۵ با عنوان نیما، موسیقی نو را به شکل رادیکال در جامعه هنری ایران مطرح کرد. در تعقیب اجرای نیما، قطعاتی مانند باله بوف کور، سمفونی شماره ۲ با عنوان سمفونی تهران و قطعه ما باغ‌های نیشابور را هرگز نخواهیم دید، توسط ارکستر سمفونیک تهران و ارکستر مجلسی رادیو و تلویزیون ملی ایران به رهبری فرهاد مشکات و ایوو مالک به اجرا درآمد. نقطه اوج این دوره از فعالیت‌های مشایخی، اجرای قطعه پرماننت به رهبری فرهاد مشکات در فستیوال روایان فرانسه بود که بلافاصله در پاریس و آمستردام نیز تکرار شد.

مشایخی در دهه ۱۳۵۰ خورشیدی با همکاری افلیا کمباجیان، گروه موسیقی «قرن بیستم» را تأسیس کرد. این گروه اجراهای موفقی را در ایران ارائه کرد و محلی برای معرفی استعدادهای جوان بود.

او در اواخر دههٔ ۱۳۵۰ خورشیدی به آمریکا رفت و علاوه بر تکمیل داشته‌های خود در زمینهٔ موسیقی مدرن و معاصر، به‌عنوان آهنگساز به فعالیت پرداخت و آثاری را در آن زمینه خلق کرد.

علیرضا مشایخی در دههٔ ۱۳۷۰ خورشیدی به ایران بازگشت. او که در فکر احیای دوباره گروه موسیقی قرن بیستم بود، از فریماه قوام‌صدری (نوازندهٔ پیانو) دعوت به همکاری کرد و گروه موسیقی تهران را بنیان نهاد.

علیرضا مشایخی نخستین آهنگسار ایرانی است که در برنامه‌های رادیویی خارج از ایران به عنوان یک مدرنیست معرفی شده است.

او استاد دانشگاه تهران و عضو هیئت علمی گروه موسیقی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران است. و همچنین استاد هنرمند پیشکسوت و پژوهشگر ممتاز پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران است. او در خارج از دانشگاه نیز به تدریس موسیقی می‌پردازد و تاکنون هنرجویان بسیاری را تربیت کرده‌است.

مشایخی در سی و دومین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر در بخش «آهنگسازی موسیقی کلاسیک» برای آهنگسازی آلبوم موسیقی «گرند کنسرتو»، «جایزه باربد» را کسب نمود. وی همچنین در اسفند ۱۳۹۹، برای آهنگسازی آلبوم موسیقی مدال ۲۰۱۵، نامزد دریافت جایزهٔ باربد از سی و ششمین جشنواره موسیقی فجر شد.

زندگی شخصی

همسر مشایخی، الیزابت هولت‌هاوس مشایخی، یک نقاش آلمانی است.

گروه موسیقی تهران

علیرضا مشایخی در سال ۱۳۷۲ خورشیدی، با همراهی فریماه قوام‌صدری گروه موسیقی تهران را تاسیس کرد. پس از آن در سال ۱۳۷۴ «ارکستر موسیقی نو» توسط علیرضا مشایخی تأسیس گشت که نو اندیشی اساس کار آن بود.

از اهداف گروه موسیقی تهران، آموزش و معرفی آهنگساز، نوازنده و طرح موسیقی نو در ایران بوده است. نخستین کنسرت گروه موسیقی تهران در روز دوشنبه ۱۶ خرداد ۱۳۷۳ خورشیدی، در آمفی‌تئاتر شهید آوینی دانشگاه تهران با همکاری مرکز موسیقی تجربی برگزار شد.

در سال ۱۳۷۶ خورشیدی، گروه موسیقی تهران برگزاری کنسرت‌هایی را با عنوان مروری بر آثار آهنگسازان معاصر ایران آغاز کرد.

علیرضا مشایخی در سال ۱۳۷۷ خورشیدی، در چهاردهمین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر درباره موسیقی علمی سخنرانی کرد.

علیرضا مشایخی در سومین برنامه دیروز و امروز به‌تاریخ ۸ آذرماه ۱۳۷۸ خورشیدی، رویکردهای خود را به موضوع چندصدایی در موسیقی ایرانی به بحث گذاشت. تئوری چندصدایی آهنگساز تحت عنوان تئوری مکمل در جلد دوم کتاب فرهنگ آهنگسازی به چاپ رسیده است.

در ۱۹ آبان‌ماه سال ۱۳۸۲ خورشیدی، گروه موسیقی تهران با همکاری کانون موسیقی دانشگاه تهران، نخستین دوسالانه آهنگسازی موسیقی نو برای پیانو سولو را برگزار کرد. این نخستین مسابقه‌ای بود که در ایران دوره معاصر، به‌طور تخصصی به آهنگسازی برای پیانو و موسیقی نو می‌پرداخت.

در بهمن‌ماه سال ۱۳۸۳ خورشیدی، ارکستر موسیقی نو کنسرتی را با موضوع موسیقی و جهان چندفرهنگی برگزار کرد.

در سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۶ خورشیدی، فریماه قوام‌صدری و علیرضا مشایخی مجموعه کنسرت‌های دیگری را با عنوان نگاهی دیگر راه‌اندازی کردند.

گروه موسیقی تهران از ابتدای تاسیس تا سال ۱۳۸۶ خورشیدی به‌طور میانگین، هر دو ماه کنسرتی را با عنوان موسیقی نو برگزار می‌کرد و اجرای آثار آهنگسازان ایرانی، مبنای برگزاری کنسرت‌ها بود و ارکستر موسیقی نو آخرین تصنیفات علیرضا مشایخی را اجرا می‌کرد. اما در سال ۱۳۸۶ خورشیدی، برنامه‌های دیروز و امروز، نگاهی دیگر و کنسرت‌های آموزشی‌ پژوهشی همگی در ساختار واحدی با عنوان فستیوال موسیقی کلاسیک تا معاصر گرد هم آمدند. نخستین فستیوال موسیقی کلاسیک تا معاصر در تاریخ ۸ تا ۱۳ آذرماه ۱۳۸۶ خورشیدی و هشتمین دوره این فستیوال در تاریخ ۱۲ تا ۱۶ اسفندماه ۱۳۹۷ خورشیدی در یادبود افلیا کمباجیان برگزار شد.

ارکستر موسیقی نو

مشایخی در سال ۱۳۷۴ خورشیدی ارکستر موسیقی نو را پایه‌گذاری کرد. این ارکستر، زمینه‌های اجرایی نظریه‌هایش درباره طرح موسیقی ایرانی در افق موسیقی نو را مهیا می‌کرد. تشکیل این ارکستر در حقیقت پاسخی به مسئله امکان و نیز چگونگی استفاده از سازهای ایرانی و قابلیت‌های آنها در جهت اجرای موسیقی نو بوده است. او این اصطلاح را برای تاکید بر وجه علمی موسیقی به کار می‌برد و بر اساس آن، بر آموزش مبانی آهنگسازی به شیوه آکادمیک تاکید می‌کرد. این اصطلاح در تداول خود نزد او، موسیقی بین‌المللی و موسیقی هنری نیز گفته شد. اما در آخر، همه این موارد و وجوه آنها را در اصطلاح موسیقی تفکر گرد هم آورد.

علیرضا مشایخی (مؤسس و رهبر ارکستر موسیقی نو) اهداف این ارکستر را این‌گونه تعریف کرده است؛

«شناخت ظرفیت تکنیکی سازهای ایرانی فرای اجرای رپرتوار معمول این سازها و به‌کارگیری آنها در ترکیب با سازهای بین‌المللی در زمینه موسیقی ایرانی، موسیقی آتنال و به خصوص در زمینه موسیقی چندفرهنگی.»

آثاری از علیرضا مشایخی که بر اساس تئوری چندصدایی او تئوری مکمّل تصنیف شده است، قسمت اعظم رپرتوار این ارکستر را تشکیل می‌دهد. علاوه بر آثار مشایخی دو اثر از سعید علیجانی و اشکان پاشازاده نیز توسط این ارکستر اجرا و ضبط شده است.

این ارکستر در طی بیست‌وهشت سال فعالیت خود، برگزاری کنسرت‌های متعدد و همین‌طور اجرای اختتامیه فستیوال موسیقی Klangwerktage (هامبورگ‌-‌آلمان) را در سال ۱۳۹۰ خورشیدی در کارنامه دارد.

اجراهایی از آثار علیرضا مشایخی توسط این ارکستر، در آلبوم‌های ارکستر موسیقی نو، جشن، متاایکس، اورانوس، تهران‌دوئال، مدال ۲۰۱۵ و سالومه در دسترس هستند

رهبری ارکستر موسیقی نو از بدو تاسیس بر عهده علیرضا مشایخی بوده و از سال ۱۳۸۹ خورشیدی با هدایت او توسط سعید علیجانی انجام شده است.

این ارکستر در سال ۱۴۰۲ به خواست و تصمیم علیرضا مشایخی تعطیل شد.

موسیقی نو در ایران

علیرضا مشایخی معتقد است: «آهنگسازان کشورهایی شبیه به ایران اگر نخواهند مقلد آثار آهنگسازان اروپایی باشند، محکوم به نوآوری هستند. به‌عبارتی نو بودن در آثار این آهنگسازان تبدیل به یک الزام هنری می‌شود.»

مجموعه موسیقی نو در ایران طیف وسیع و متنوعی از آثار قرن بیست و بیست‌ویکم را دربرمی‌گیرد که در معرفی آهنگسازان و نوازندگان معاصر جامعه موسیقی ایران توسط علیرضا مشایخی و با همکاری موسسه فرهنگی هنری ماهور در قالب ۵ لوح فشرده منتشر شده است.

سبک

با بررسی آثار مشایخی و همین‌طور مصاحبه‌های او، سه اصطلاح «تمرکز گسترده»، «موسیقی نسبی»، و «فرا ایکس» در زمینهٔ سبک‌شناسی او جلب توجه می‌کنند.

فرا ایکس یک عنوان نمادین است که مانند چتری آثار مشایخی را دربر گرفته‌است. X اشاره‌ای است به مجهول‌های فکری که انگیزهٔ اندیشیدن و بیان هنری هستند. از دیدگاه مشایخی تا آغاز سدهٔ بیستم میلادی، آهنگسازی نوعی جستجو برای تعریف یک «مجهول» بوده‌است. تنوع این مجهول‌ها است که راه را برای تفکر فرا ایکس هموار می‌سازد. اگر آهنگ‌ساز بتواند این تنوع را در «اثری واحد» بیان کند به‌طور نمادین از X عبور کرده‌است که مشایخی آن را فرا ایکس می‌نامد. با الهام از دیدگاه‌های هنری مشایخی می‌توان گفت در فرا ایکس ابزاری برای متحد ساختن تفکرهای گوناگون سبک‌شناسی جستجو می‌شود. مشایخی در فرا ایکس به دنبال منطقی است که به کمک آن همهٔ بعدهای موسیقی را چه از نظر فنی و چه از نظر هویت فرهنگی شرح دهد. ریشهٔ پیدایش چنین تفکری، تعلیم و تربیت چند فرهنگی او از یک سو و گرایش به فلسفه از سوی دیگر، دانسته می‌شود.

آلبوم‌ها، کتاب‌ها و پارتیتورهای منتشر شده

• مشایخی، علیرضا. ۱۳۵۳. سونات برای ویولن شماره ۲ اپوس ۳۴، و در این بداهه شماره ۲ برای فلوت، کلارینت، کلارینت باس و ویولنسل اپوس ۴۸، دولوپمان شماره ۴ برای پیانو اپوس ۳۵، آتونوم شماره ۴ برای فلوت و کوبه‌ای اپوس ۲۶، موسیقی برای سه تمبک اپوس ۳۷. تهران: آهنگ روز.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۸۰. اینترلود برای پیانو، ارکستر زهی و کوبه‌ای اپوس ۱۰۱، ارکستر کامراتا بوداپست، پیانو پری برکشلی، به‌رهبری منوچهر صهبایی در آثار سمفونیک آهنگسازان ایرانی. تهران: مؤسسه فرهنگی‌هنری ماهور.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۸۱. دلتا برای ابوا، ارکستر زهی و کوبه‌ای اپوس ۹۵، ارکستر تُنکونستلِر فورآرلبرگ (اتریش)، ابوا هایدرون فلوگر، به‌رهبری منوچهر صهبایی در آثار سمفونیک آهنگسازان ایرانی. تهران: مؤسسه فرهنگی‌هنری ماهور.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۸۲الف. سمفونی شماره ۲: سمفونی تهران. ارکستر سمفونیک تهران، ارکستر مجلسی ایران، ویولن مازیار ظهیرالدینی، پیانو پری برکشلی، به‌رهبری فرهاد مشکات، ادو میچیچ، ایوو مالک. تهران: مؤسسه فرهنگی‌هنری ماهور.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۸۴الف. اصوات خوشحال الکترونیک. تهران: مرکز موسیقی حوزه هنری.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۸۴ب. باغ‌های ایران برای پیانو و ارکستر. ارکستر فیلارمونیک اوکراین، پیانو فریماه قوام‌صدری، به‌رهبری ولدیمیر سیرنکو. تهران: مرکز موسیقی حوزه هنری.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۸۵. سمفونی شماره ۱. ارکستر سمفونیک ملی اوکراین، به‌رهبری ولدیمیر سیرنکو. تهران: مرکز موسیقی حوزه هنری.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۸۶الف. سمفونی شماره ۴: زاگرس. ارکستر سمفونیک ملی اوکراین، به‌رهبری ولدیمیر سیرنکو. تهران: مرکز موسیقی حوزه هنری.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۸۶ب. سمفونی شماره ۵: سمفونی ایرانی. ارکستر سمفونیک ملی اوکراین، به‌رهبری ولدیمیر سیرنکو. تهران: مرکز موسیقی حوزه هنری.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۸۶پ. سمفونی شماره ۸: آخر زمان. ارکستر سمفونیک ملی اوکراین، پیانو فریماه قوام‌صدری، به‌رهبری ولدیمیر سیرنکو. تهران: مرکز موسیقی حوزه هنری.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۹۲الف. سمفونی شماره ۹: دنیای من. ارکستر سمفونیک ملی اوکراین، به‌رهبری ولدیمیر سیرنکو. تهران: مؤسسه فرهنگی‌هنری ماهور.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۹۲ب. همراه شوپن. پیانو فریماه قوام‌صدری. تهران: مؤسسه فرهنگی‌هنری ماهور.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۹۲پ. پروانه کوه‌های زاگرس. پیانو فریماه قوام‌صدری. تهران: مؤسسه فرهنگی‌هنری ماهور.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۹۲ت. باغ‌های نیشابور. ارکستر مجلسی ایران، ارکستر کامراتا بوداپست، گروه سازهای کوبه‌ای کنسرواتوار نوور، پیانو پری برکشلی، به‌رهبری ایوو مالک، منوچهر صهبایی، علیرضا مشایخی. تهران: مؤسسه فرهنگی‌هنری ماهور.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۹۲ث. اورانوس. ارکستر سمفونیک ملی اوکراین، ارکستر موسیقی نو، گروه کوبه‌ای موسیقی نو، فلوت مهرداد غلامی، به‌رهبری ولدیمیر سیرنکو، سعید آبادی، سعید علیجانی. تهران: مؤسسه فرهنگی‌هنری ماهور.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۹۲ج. زمینی. ارکستر سمفونیک ملی اوکراین، گروه کوبه‌ای موسیقی نو، ویولن پانیذ فریوسفی، به‌رهبری ولدیمیر سیرنکو، مهرداد تیموری. تهران: مؤسسه فرهنگی‌هنری ماهور.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۹۲چ. تهران دوئال. ارکستر سمفونیک ملی اوکراین، ارکستر موسیقی نو، ویولنسل صنم قراچه‌داغی، به‌رهبری ولدیمیر سیرنکو، علیرضا مشایخی. تهران: مؤسسه فرهنگی‌هنری ماهور.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۹۳الف. متاایکس. ارکستر موسیقی نو، ویولنسل صنم قراچه‌داغی، پیانو سینا صدقی، مریم مهربان، به‌رهبری علیرضا مشایخی، سعید علیجانی. تهران: مؤسسه فرهنگی‌هنری ماهور.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۹۳ب. سونات‌های ویولن. ویولن پانیذ فریوسفی. تهران: مؤسسه فرهنگی‌هنری ماهور.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۹۳پ. دریا: یک سوییت ایرانی. ارکستر سمفونیک ملی اوکراین، ارکستر تُنکونستلِر فورآرلبرگ (اتریش)، گروه کوبه‌ای موسیقی نو، ارکستر فلوت ریکوردر پارس، ابوا هایدرون فلوگر، ویولنسل صنم قراچه‌داغی، پیانو پریسا گلشن، به‌رهبری ولدیمیر سیرنکو، منوچهر صهبایی، مهرداد تیموری. تهران: مؤسسه فرهنگی‌هنری ماهور.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۹۳ت. موسیقی نو در ایران شماره‌ ۱. پیانو الناز بهکام، نیایش جواهری. تهران: مؤسسه فرهنگی‌هنری ماهور.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۹۴. جشن. ارکستر موسیقی نو، پیانو فریماه قوام‌صدری، ویولنسل صنم قراچه‌داغی، به‌رهبری علیرضا مشایخی. تهران: مؤسسه فرهنگی‌هنری ماهور.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۹۵الف. گرند کنسرتو. ارکستر سمفونیک ملی اوکراین، ارکستر مجلسی شرق، ارکستر ریکوردر پارس، گروه کوبه‌ای موسیقی نو، ویولنسل صنم قراچه‌داغی، به‌رهبری ولدیمیر سیرنکو، مهرداد تیموری. تهران: مؤسسه فرهنگی‌هنری ماهور.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۹۵ب. بوف کور. ارکستر سمفونیک تهران، به‌رهبری فرهاد مشکات. تهران: مؤسسه فرهنگی‌هنری ماهور.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۹۵پ. موسیقی برای پیانو. پیانو: فریماه قوام‌صدری. تهران: مؤسسه فرهنگی‌هنری ماهور.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۹۵ت. ارکستر موسیقی نو. ارکستر موسیقی نو، پیانو افلیا کمباجیان، تار بهزاد خدارحمی، ویولن علی رئیس‌فرشید، ویولنسل صنم قراچه‌داغی، کلارینت سارا توسلی، به‌رهبری علیرضا مشایخی. تهران: مؤسسه فرهنگی‌هنری ماهور.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۹۵ث. سپکتروم. ارکستر سمفونیک ملی اوکراین، به‌رهبری ولدیمیر سیرنکو. تهران: مؤسسه فرهنگی‌هنری ماهور.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۹۶الف. ۱۳۴۹. تمبک اسماعیل تهرانی، کامبیز روشن‌روان، اسماعیل واثقی، ویولن واهان آنانیان، فلوت مرلین سویندلر، پرکاشن فیلیپ شوتزمن، باس‌کلارینت هوشنگ باستان‌سیر، ویولنسل محمد پورتراب، کلارینت محمد اهتمام، پیانو پری برکشلی. تهران: مؤسسه فرهنگی‌هنری ماهور.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۹۶ب. موسیقی نو در ایران شماره‌ ۲. فلوت کوشیار شاهرودی. تهران: مؤسسه فرهنگی‌هنری ماهور.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۹۸الف. سوناتا الکترونیکا. ارکستر سمفونیک ملی اوکراین، ویولن سیروس فروغ، به‌رهبری ولدیمیر سیرنکو. تهران: مؤسسه فرهنگی‌هنری ماهور.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۹۸ب. مدال ۲۰۱۵. ارکستر ریکوردر پارس، گروه کوبه‌ای موسیقی نو، ارکستر موسیقی نو، آنسامبل Tempo dei Bassi، ویولن امین غفاری، پیانو مریم مهربان، کنترباس رژیس پرودم، ویولنسل صنم قراچه‌داغی، به‌رهبری مهرداد تیموری، سعید علیجانی، رژیس پرودم. تهران: مؤسسه فرهنگی‌هنری ماهور.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۹۸پ. موسیقی نو در ایران شماره‌ ۳. تهران: مؤسسه فرهنگی‌هنری ماهور.
• مشایخی، علیرضا. ۱۴۰۰. موسیقی نو در ایران شماره‌ ۴. تهران: مؤسسه فرهنگی‌هنری ماهور.
• مشایخی، علیرضا. ۱۴۰۲الف. موسیقی نو در ایران شماره‌ ۵. ارکستر مجلسی رادیو و تلویزیون ایران، به‌رهبری فرهاد مشکات. تهران: مؤسسه فرهنگی‌هنری ماهور.
• مشایخی، علیرضا. ۱۴۰۳الف. تهران‌برلین. آنسامبل یونایتد برلین، کوارتت ملی اوکراین، آنسامبل متاایکس، ویولنسل صنم قراچه‌داغی، ویولن علی رئیس‌فرشید، به‌رهبری کاترین لارسن‌مگوایر. تهران: مؤسسه فرهنگی‌هنری ماهور.
• مشایخی، علیرضا. ۱۴۰۳ب. سالومه. ارکستر سمفونیک ملی اوکراین، ارکستر موسیقی نو، ارکستر مجلسی شرق، کلارینت یوری نابی‌توویچ، ویولن پانیذ فریوسفی، ساکسوفون بورکهارت فریدریش، ویولنسل صنم قراچه‌داغی، پیانو آیدا سیغاریان، به‌رهبری ولدیمیر سیرنکو، علیرضا مشایخی، مهرداد تیموری. تهران: مؤسسه فرهنگی‌هنری ماهور.
• مشایخی، علیرضا. ۱۴۰۳پ. نقره سیاه. ویولنسل ماری ترز گریزانتی، پیانو مارک ویتانتونیو. تهران: مؤسسه فرهنگی‌هنری ماهور.
• مشایخی، علیرضا. ۱۴۰۳ت. شهرزاد: قصه‌ای در ۹ فصل برای پیانو. پیانو فریماه قوام‌صدری. تهران: مؤسسه فرهنگی‌هنری ماهور.
• Mashayekhi, Alireza. 1970. Electronic Panorama: prospective 21 siecle. Paris, Tokyo, Utrecht, Warszawa: Philips
• Mashayekhi, Alireza. 1980a. Computer Music. USA: Retro Records
• Mashayekhi, Alireza. 1980b. Computer Music. USA: Retro Records
• Mashayekhi, Alireza. 1999. Symphonische Musik persischer Komponisten. Philharmonic Orchestra Plovdiv, Tonkünstlerorchester Vorarlberg, Streichorchester der Nordböhmischen Philharmonie, oboe Heidrun Pflüger, conducted by Manuchehr Sahbai. Austria: Aryens EMS
• Mashayekhi, Alireza. 2001a. Interlude for piano, string orchestra and percussion op. 101. Camerata Transsylvanica Budapest, piano Pari Barkeshli, conducted by Manuchehr Sahbai. Austria: Aryens EMS
• Mashayekhi, Alireza. 2001b. Delta for oboe, string orchestra and percussion, op. 95. Tonkünstler Orchester Vorarlberg, oboe Heidrun Pflüger, conducted by Manuchehr Sahbai. Austria: Aryens EMS
• Mashayekhi, Alireza. 2006a. Symphony no. 6 for oboe and orchestra, op. 125, and Development V, Nima, op. 39. Philharmonic Orchestra Plovdiv, oboe Heidrun Pflüger, conducted by Manuchehr Sahbai in: Persian Composers. Austria: Aryens EMS
• Mashayekhi, Alireza and Ata Ebtekar. 2006b. Persian Electronic Music: Yesterday and Today 1966-2006. Belgium: SUB ROSA
• Mashayekhi, Alireza. 2006c. Retrospective III for string orchestra, op. 114, and Contradiction II for string orchestra, op. 60. Tonkünstlerorchester Vorarlberg, Severoceske Filharmonie Teplice, conducted by Manuchehr Sahbai in: Orchestral works by Persian composers. Austria: Aryens EMS
• Mashayekhi, Alireza. 2007a. an anthology of noise and electronic music/ fifth a-chronology 1920-2007. Belgium: SUB ROSA
• Mashayekhi, Alireza.  2007b. Meta-X No. 3 for violin / viola, saxophone, piano & percussion, op. 161. Ensemble Integral in: Traces of Asia. Eu: Deutschland funk
• Mashayekhi, Alireza. 2009. Ornamentalism. Iranian Orchestra for New Music, sound design Ata Ebtekar. Belgium: SUB ROSA
• Mashayekhi, Alireza. 2021c. Permutation for flute, op. 20, and À la recherche du temps perdu for flute, op. 111, no. 3. flute Kelariz Keshavarz in: Iranian New Waves, vol. I. USA: Petrichor Records
• Mashayekhi, Alireza. 2022a. Abstractum. flute Kelariz Keshavarz, piano Olga Kleiankina. USA: Petrichor Records
• Mashayekhi, Alireza. 2022b. Variant I for viola, op. 139, no. 3, and Sonata for viola & piano, op. 220. viola Kimia Hesabi in: Nemano Gaona. USA: New Socus Recordings

• خمسه‌پور، اشکان. ۱۳۹۷ب. درباره آهنگسازی: گفتگو با علیرضا مشایخی. تهران: سرود.
• صدقی، سینا. ۱۳۹۵ج. پنجره‌ای با شیشه‌های کوچک رنگی: مقدمه‌ای بر چندفرهنگ‌گرایی در آثار علیرضا مشایخی. تهران: مؤسسه فرهنگی‌هنری ماهور.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۹۵چ. خوانش و شمارش موسیقایی: درک شنوایی، نت‌خوانی و ریتم‌خوانی. تهران: هم‌آواز.
• صدقی، سینا. ۱۳۹۶ث. موسیقی نو در ایران: به‌مناسبت بیست‌وپنجمین سال تأسیس گروه موسیقی تهران. تهران: مؤسسه فرهنگی‌هنری ماهور.
• عابدینی‌منش، شایاندخت. ۱۳۸۹ب. نت‌نگاری در مجموعه آثار علیرضا مشایخی. تهران: چشمه.
• عسگری، مجید. ۱۳۸۸ب. تداوم تفکر: گزیده‌ی گفت‌و‌گوها و اندیشه‌های علیرضا مشایخی. تهران: چشمه.
• گل‌صباحی، گلناز. ۱۳۸۲ب. به طرف شرق: سبک شناسی، مجموعه آثار و عقاید علیرضا مشایخی. تهران: تلخون.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۵۲. سونات شماره ۲ برای ویولنسل، اپوس ۶. تهران: دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه تهران.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۸۸الف.  لحظه‌ها برای پیانو، اپوس ۱۱۹. تهران: هم‌آواز.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۸۹الف. فردا بدون من. تهران: مکتب تهران.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۹۰الف. فرهنگ آهنگسازی، ۲ جلد. تهران: سوره مهر.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۹۰ب. فرم در موسیقی بین‌المللی. تهران: سوره مهر.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۹۰پ. تمرین‌های پیانو برای دست چپ، اپوس ۱۱۷، شماره‌های ۳ و ۴. تهران: هم‌آواز.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۹۳ث. هارمونی: آهنگسازی به شیوه‌ی کلاسیک. تهران: مؤسسه فرهنگی‌هنری ماهور.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۹۳ج. کنترپوان تنال: آهنگسازی به شیوه‌ی باخ. تهران: مؤسسه فرهنگی‌هنری ماهور.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۹۶پ. باغ‌های ایران برای پیانو، ۲ جلد. تهران: مؤسسه فرهنگی‌هنری ماهور.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۹۶ت. شهرزاد برای پیانو، اپوس ۱۱۵. تهران: نشر مؤسسه فرهنگی‌هنری ماهور.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۹۷الف. کنترپوان مدال: آهنگسازی به شیوه‌ی پالسترینا. تهران: مؤسسه فرهنگی‌هنری ماهور.
• مشایخی، علیرضا. ۱۳۹۸ت. همه‌ی آن سال‌های بی‌خاطره. تهران: مکتب تهران.
• مشایخی، علیرضا. ۱۴۰۲ب. مقدمه برای فلوت: رویکردی بر اجرای موسیقی قرن بیست و بیست‌ویکم. تهران: مؤسسه فرهنگی‌هنری ماهور.
• Mashayekhi, Alireza. 1964. Nine Expressions for clarinet and bass clarinet, op. 1. Vienna: Universal Edition
• Mashayekhi, Alireza. 2008. Etude No. 1 & 2, pour contrebasse, op. 28, no. 4 in: Collection Musique/Pédagogie dirigeé par Jean-Michel BARDEZ. Paris: Delatour
• Mashayekhi, Alireza. 2012. Points pour contrebasse et piano, op. 173. Paris: Delatour
• Mashayekhi, Alireza. 2014a. Avec Debussy pour piano, op. 162, no. 2. Paris: Delatour
• Mashayekhi, Alireza. 2014b. Avec Chopin pour piano, op. 130. Paris: Delatour
• Mashayekhi, Alireza. 2014c. Moments pour piano, op. 119. Paris: Delatour
• Mashayekhi, Alireza. 2014d. Une solitude heureuse: A Happy Loneliness pour piano, op. 162, recomposing Franz Schubert’s Impromptu No. 4, op. 90. Paris: Delatour
• Mashayekhi, Alireza. 2015. Points, 3 trios avec contrebasse, op. 173. Paris: Delatour
• Mashayekhi, Alireza. 2016. Symphony no. 9: My World, conducteur, op. 201. Paris: Delatour
• Mashayekhi, Alireza. 2019a. Jardins persans pour piano, 2 vols. Paris: Delatour
• Mashayekhi, Alireza. 2019b. Darya: A Persian Suite pour quatuor à cordes, op. 137, no. 2. Paris: Delatour
• Mashayekhi, Alireza. 2021a. Shéhérazade pour piano, op. 115. Paris: Delatour
• Mashayekhi, Alireza. 2021b. Sonata No. 2 for violoncello, op. 6 in: A Century of Cello Music from Persian 1921-2021. Amsterdam: Persian Dutch Network
• Mashayekhi, Alireza. 2024a. Sonatas for piano. Vienna: Universal Edition
• Mashayekhi, Alireza. 2024b. Carré Blanc for viola, violoncello and piano, op. 228, no. 1. Vienna: Universal Edition
• Mashayekhi, Alireza. 2024c. Sonata No. 5 for violin and piano, op. 267. Vienna: Universal Edition
• Mashayekhi, Alireza. 2024d. Sonata No. 1 for piano, op. 123. Vienna: Universal Edition
• Mashayekhi, Alireza. 2024e. Sonata No. 2 for piano, op. 159. Vienna: Universal Edition
• Mashayekhi, Alireza. 2024f. Sonata No. 3 for piano, op. 160, version 2022. Vienna: Universal Edition
• Mashayekhi, Alireza. 2024g. Sonata No. 4 for piano, op. 175. Vienna: Universal Edition
• Mashayekhi, Alireza. 2024h. Sonata No. 5 for piano, op. 209. Vienna: Universal Edition
• Mashayekhi, Alireza. 2024i. Sonata No. 6 for piano, op. 237. Vienna: Universal Edition
• Mashayekhi, Alireza. 2024j. Sonata No. 7 for piano, op. 248. Vienna: Universal Edition
• Mashayekhi, Alireza. 2024k. Sonata No. 8 for piano, op. 260. Vienna: Universal Edition
• Mashayekhi, Alireza. 2024l. Sonata No. 9 for piano, op. 269. Vienna: Universal Edition
• Mashayekhi, Alireza. 2024m. Sonata No. 1 for violin and piano, op. 36. Vienna: Universal Edition
• Mashayekhi, Alireza. 2024n. Two Right Hand Etudes for piano, op. 117. Vienna: Universal Edition
• Mashayekhi, Alireza. 2024o. Darya: A Persian Suite for string orchestra, op. 137, no. 1. Vienna: Universal Edition

منابع

• فریدنژاد، شروین (۱۳۸۴). آلبوم «اصوات خوشحال الکترونیک» علیرضا مشایخی. تهران: مرکز موسیقی حوزهٔ هنری.
• حسینی، سهراب (۱۳۸۹). «گفتگوی سهراب حسینی با علیرضا مشایخی». مقام موسیقایی. مرکر موسیقی حوزهٔ هنری و سورهٔ مهر (۱): ۱۱۵–۱۲۷.
• گل‌صباحی، گلناز (۱۳۸۲). به طرف شرق: سبک‌شناسی، مجموعه آثار و عقاید علیرضا مشایخی. تهران: تلخون. شابک ۴۶۹-۹۴۲۹۶-۳-۸.
• وبگاه هنر و موسیقی
• همشهری آنلاین
• خبرگزاری صبا
• نشر هرمس
• خبرگزاری مهر
• «فهرست کتاب‌های علیرضا مشایخی». خانه کتاب. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ فوریه ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۰ فوریه ۲۰۱۵.
• «فهرست آلبوم‌های علیرضا مشایخی». وبگاه علیرضا مشایخی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۰ فوریه ۲۰۱۵.

• Nettl, Bruno (1987). The Radif of Persian Classical Music: Studies of Structure and Cultural Context in the Classical Music of Iran. Pearson.{{cite book}}: نگهداری CS1: پیش‌فرض تکرار ref (link)

پیوند به بیرون

• وبگاه شخصی علیرضا مشایخی