عزیزالله بیات

تاریخ‌نگار ایرانی

عزیزالله بیات (۱۲۹۹ نهاوند - ۱ مهر ۱۳۹۰ تهران) تاریخ‌نگار، استاد دانشگاه و نویسندۀ ایرانی بود.[۱] بیات به چندین خط و زبان باستانی تسلط داشت و پژوهش‌های فراوانی را در رابطه با این موضوعات به انجام رساند.

زندگینامه

ویرایش

عزیزالله بیات در سال ۱۲۹۹ در نهاوند خیابان مسجد جوانان به دنیا آمد. شهر نهاوند در آن زمان بخشی از استان پنجم (کرمانشاهان) بود و از سال ۱۳۵۲ از کرمانشاه جدا شد و ذیل استان تازه‌تأسیس همدان قرار گرفت.[۲][۳] عزیزالله بیات پس از گذراندن تحصیلات مقدماتی در نهاوند، برای ادامۀ‌ تحصیل به تهران رفت و در دانشسرای عالی تهران به تحصیل پرداخت و سال ۱۳۲۳ با مدرک کارشناسی دانش‌آموخته شد.[۴]

عزیزالله بیات در سال ۱۳۳۲ از طرف اداره فرهنگ به کرمانشاه رفت و به مدت ۲۰ سال در این شهر زندگی کرد. او در این سال‌ها به پژوهش در باب تاریخ و جغرافیای منطقۀ‌ کرمانشاه پرداخت و چند کتاب درباره تاریخ و جغرافیای این منطقه به نگارش درآورد.[۴]

بیات در سال ۱۳۴۲ با استفاده از بورسیۀ تحصیلی کارمندان دولت به فرانسه رفت. او در آنجا به تحصیل در رشتۀ‌ تاریخ و جغرافیا پرداخت و در سال ۱۳۴۸ با درجۀ دکترا از دانشگاه پل ساباتیه در شهر تولوز دانش‌آموخته شد.[۴]

  • «آثار باستانی کرمانشاه»
  • «جغرافیای مختصر کرمانشاه»
  • «تاریخ ایران از ظهور اسلام تا دیالمه»
  • «تاریخ ایران از آغاز تا انقراض پهلوی با تجزیه و تحلیل منابع و ماخذ»
  • «شناسایی منابع و مآخذ تاریخ ایران از آغاز تا سلسله صفویه»
  • «تاریخ تطبیقی ایران (از سلسله ماد تا پهلوی) با تمام دنیا»
  • «تاریخ مختصر ایران»
  • «تاریخ منابع و ماخذ ایران»
  • «تحریر و تحشیه تاریخ گیتی‌گشای نامی»
  • «جغرافیا برای دانشسراها و دبیرستان‌ها»
  • «کلیات تاریخ و تمدن ایران پیش از اسلام»
  • «علل و زمینه‌های پیروزی‌ها و شکست‌های ایرانیان»
  • «کتب درسی تاریخ برای دانشسراها و دبیرستان‌ها»
  • «کلیات جغرافیای طبیعی و تمدنی ایران»
  • «کلیات گاه‌شماری در جهان»
  • «نهاوند».[۵]

تدریس

ویرایش

عزیزالله بیات در زمان سکونتش در کرمانشاه به عنوان معلم تاریخ و جغرافیا به تدریس در مدارسی همچون دبیرستان شاهدخت کرمانشاه می‌پرداخت.[۴] او همچنین پس از دریافت مدرک دکترا و بازگشت به ایران، در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا، دروس تاریخ تمدن اسلام، تاریخ ایران، گاه‌شماری و تقویم را در دانشگاه‌های شهید بهشتی (به عنوان عضو هیأت علمیدانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه تربیت مدرس و دانشگاه الزهرا تدریس کرد.[۵]

منبع‌ها

ویرایش
  1. «استاد تاریخ به تاریخ پیوست دکتر عزیزالله بیات درگذشت». انتخاب. ۱۶ مهر ۱۳۹۰.
  2. همشهری آنلاین: آشنایی با استان همدان، نوشته‌شده در ۱۲ تیر ۱۳۹۶؛ بازدید در ۷ آذر ۱۳۹۸.
  3. همشهری استانی: استان‌ها از کی استان شدند؟، نوشته‌شده در ۵ مرداد ۱۳۹۳؛ بایگانی‌شده در ۱۸ ژوئیه ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine بازدید در ۷ آذر ۱۳۹۸.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ روزنامۀ شرق: استاد تاریخ به تاریخ پیوست، نوشته‌شده در ۱۶ مهر ۱۳۹۰؛ بازدید در ۷ آذر ۱۳۹۸.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ «دکتر عزیزالله بیات استاد پیشکسوت رشته تاریخ درگذشت». انجمن ایرانی تاریخ. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ دسامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۵ اكتبر ۲۰۱۱. تاریخ وارد شده در |بازبینی= را بررسی کنید (کمک)